Σημειώσεις πάνω στο «Μισθός, Τιμή Κέρδος» του Καρόλου Μαρξ…
Πήραμε λοιπόν τον Λένιν και του αλλάξαμε τον αδόξαστο: τι Πούτιν, τι Ζελένσκι, τι Χίτλερ, τι Ρούσβελτ – όλοι ιμπεριαλιστές είναι, δεν πάει στο διάολο; Ούτε καν περνάει από το μυαλό μας πως όταν το συμφέρον της αστικής μας τάξης είναι να νικήσει ο Α, εμείς θα πρέπει να είμαστε με τον Β. Πάει, χρεοκόπησε ακόμη κι η «Χρεοκοπία της Β’ Διεθνούς»… Όσο για το «Κεφάλαιο» του γερο-Κάρολου, είναι ένα καθαρά οικονομικό βιβλίο, έτσι δεν είναι; Άπαξ κι ο εργαζόμενος πληρώνεται στην ώρα του, με το ΙΚΑ του, τις υπερωρίες του, τα εξτρά του και το γαλατάκι του για τη ραδιενέργεια, προς τι ο θόρυβος;
Έλα όμως που κάτι ανθρακωρύχοι, κάτι μεταλλουργοί, κάτι τεχνικοί της χημικής βιομηχανίας, δεν εννοούσαν να ξεχάσουν τη γλώσσα τους, τον πολιτισμό τους, τη μεγάλη νίκη των παππούδων τους που την ένιωθαν για δική τους, τα αγάλματα στις πλατείες τους, που τα ένιωθαν δικά τους κι αυτά. Ξεσηκώθηκαν για να τα κρατήσουν – και τότε οι «δικοί μας» τους αμόλησαν τα τεθωρακισμένα, τα αεροπλάνα και τους «δικούς μας ναζί», που επειδή είναι «δικοί μας» δεν μπορεί να είναι «ναζί», γκέγκε;
Τότε οι άνθρωποι πήραν τα όπλα, να προστατέψουν τα σπίτια και τους γονείς τους, να κρατήσουν τις δουλειές που δίνουν νόημα στη ζωή τους, να υπεραμυνθούν της γης που δίνει ψωμί σ’ αυτούς και στα παιδιά τους. Τα υπερασπίστηκαν – δεν τα παζάρεψαν για ένα πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, για ένα «Εξοικονομώ» ή για ένα πόστο στη Μόσχα, το Τελ Αβίβ ή το Ντουμπάϊ με τον διπλάσιο μισθό – το ‘πιασες Νεοέλληνα; «Μην κοιτάτε το τομάρι σας, κοιτάξτε την τιμή σας!» έλεγε ο σκοτωμένος πια οπλαρχηγός Αλεξέι Μπορίσοβιτς Μοζγκοβόι. Η νεολαία του Ντονμπάς κοίταξε προσεκτικά και το πήρε το πτυχίο της: τώρα αψηφά τις σφαίρες και υψώνει σε πόλεις και χωριά την κόκκινη σημαία της νίκης.
«–Παραμύθια, αγαπητέ… Αυτά τα κάνουν για να καλοπιάσουν την κοινή γνώμη – για αυτό κι αυτοαποκαλούν τις “Δημοκρατίες” τους “Λαϊκές”, για να πείσουν εσάς τους αφελείς κομμουνιστές…» Μπα; Τι λε ρε μεγάλε; Αν ήταν να γίνουν αρεστοί, γιατί να διαλέξουν εμάς – που είμαστε μειονότητα της μειοψηφίας – κι όχι κάποια… ανθηρότερη κοινωνική κατηγορία; Γιατί να μην ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ουκροναζί, που εσχάτως παράτησαν τις παρελάσεις και τους πυρσούς αλά Νυρεμβέργη κι άρχισαν να επιδεικνύουν μια περίεργη στοργή για τα gay pride parades;
«–Συκοφαντίες, αγαπητέ… Παραμύθια. Η γλώσσα, η ιστορία, ο πολιτισμός, η “ταξική” σας “πείρα” δεν πιάνουν χαρτωσιά, μπροστά στο ντάγκα-ντάγκα των κερμάτων. Η αντιφασιστική νίκη; Νανούρισμα για μικρά παιδιά. Όσο για τους αντιαποικιοκρατικούς αγώνες… αλήθεια, πόσο θα θέλατε να κοστίζει ένα smartphone; Εξάλλου, βοηθάμε τους πρόσφυγες – δεν τους βοηθάμε; Η τιμή της εργατικής τάξης κι άλλες ανοησίες… Ποιο το κέρδος να μιλάμε για τιμή, ενώ τρέχει ο μισθός;»
Χαρτωσιά; Ντάγκα-ντάγκα; Μα μιλάνε έτσι οι αριστοκράτες; Όχι, αλλά έτσι μιλάει η εργατική αριστοκρατία, κι αυτός είναι ο μαρξισμός των στελεχών της. “Labour lieutenants of the capital class” – έτσι τους αποκαλούσε ο Μαρξ. Καθώς ξεδιπλώνεται ο διεθνής καταμερισμός εργασίας, γίνεται φανερό πως τον ρόλο του παγκόσμιου επιστάτη των αστικών ελίτ τον επιτελεί πλέον το πιο νοικοκυρεμένο κομμάτι της εργατικής τάξης των χωρών του δυτικού κόσμου. Αυτό εξηγεί εν μέρει και τις τοποθετήσεις της ευρωπαϊκής αριστεράς, όπως έχουμε ξαναπεί στο πρόσφατο παρελθόν.
Ανακοινώσεις λοιπόν και «καταγγελίες» όπως αυτή του ΠΑΜΕ, με την οποία ασχοληθήκαμε στο πρώτο μέρος του κειμένου, το μόνο που έχουν να προσφέρουν είναι αποδείξεις της πλήρους χρεοκοπίας του πολιτικού χώρου που εικοσιτρία χρόνια πριν είχε τολμήσει να σηκώσει το βάρος της υπεράσπισης της δαιμονοποιημένης Γιουγκοσλαβίας… Είναι λυπηρό, έχει ωστόσο μεγάλο ιστορικό και πρακτικό ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τις Οβιδιακές μεταμορφώσεις της ελληνικής αριστεράς, από τη realpolitik της ύστερης σοβιετικής περιόδου στη σεχταριστική καθαρότητα κι από εκεί στον δικαιωματισμό και την υποταγή στον ΝΑΤΟϊκό αντιεθνικισμό.
Η προσήλωση της παραδοσιακής αριστεράς και της πλειοψηφίας των λοιπών οργανώσεων στον «υπαρκτό σοσιαλισμό» δεν ήταν λάθος. Αποτελούσε ρεαλιστική πολιτική: στη ζωή τοποθετείσαι απέναντι σε υπαρκτές εναλλακτικές, επιλέγεις μεταξύ πραγματικών συμμάχων, αξιολογείς διαθέσιμους κι όχι φανταστικούς δρόμους. Λάθος ήταν η απουσία κριτικής και κυρίαρχα η αδυναμία πολιτικής και κινηματικής υπέρβασης των στραβών του «υπαρκτού» – κυρίως δε στο ζήτημα των παραγωγικών σχέσεων. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης κληροδότησε στην ελληνική αριστερά το εξής σοβαρότατο σύμπλεγμα: οι πολιτικές του κρατικού καπιταλισμού, οι οικονομικές του δομές και οι παραγωγικές του σχέσεις δεν έτυχαν ποτέ σοβαρής κριτικής. Κατ’ επέκτασιν – με εξαίρεση ίσως το ζήτημα της αναδιανομής και των κοινωνικών δικαιωμάτων – έμειναν (κι ακόμη μένουν) στο απυρόβλητο και οι παραγωγικές σχέσεις στον υπαρκτό καπιταλισμό. Κάπου εκεί όμως τα χωράφια και τα γιαπιά μας απέκτησαν Αλβανούς εργάτες, τα σπίτια μας Γεωργιανές νοσοκόμες και τα κωλόμπαρα – άσε να μην πω καλύτερα, για να μην προσβάλω κανέναν… Με τον ιδρώτα των μαύρων και τα δανεικά της Πασοκάρας – δανεικά που έβγαιναν από τον ιδρώτα και το αίμα άλλων, ακόμη πιο μαύρων – κάπως γέμιζαν τα πορτοφόλια με λεφτά. Ταυτόχρονα, τα σωματεία των οικοδόμων γέμιζαν με εργολάβους…
Όλα αυτά, μαζί με την πίκρα της ήττας, οδήγησαν τον Βασίλη Ραφαηλίδη να ανακαλύψει την «Κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» και στο συμπέρασμα πως ο καπιταλισμός είναι το καλύτερο έως τώρα σύστημα. Ύστερα όλη η αριστερά έγινε «Ραφαηλιδική» – ωστόσο μεταξύ του εκλιπόντος θεωρητικού εμπνευστή και των οπαδών του, εμφανίσθηκε το ίδιο ποιοτικό χάσμα που παρατηρείται μεταξύ του Τρότσκι και των τροτσκιστών ή μεταξύ του Παύλου Σιδηρόπουλου και των θαυμαστών του. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά: θεωρητικοποιήθηκε η αντίληψη πως το λάθος δεν ήταν η απουσία έμπρακτης κριτικής, αλλά η πραγματική ή φαντασιακή ευθυγράμμιση με την «αμαρτωλή» (κατά τους ευρωκομουνιστές) και «πρόωρη» (κατά Ραφαηλίδη) ΕΣΣΔ. Ήταν ένα λάθος που η αριστερά δεν ήταν διατεθειμένη να επαναλάβει: καμμία προοπτική διεθνών συμμαχιών από εδώ και πέρα, παρά μονάχα επίκληση του αντιϊμπεριαλισμού. Εγκατάλειψη δηλαδή του διεθνισμού ως πραγματικής στήριξης των (πάντοτε αντιφατικών) αγώνων των λαών, στο όνομα ενός καθαρούτσικου, μοντέρνου και δυτικής κοπής αντιεθνικισμού. Αυτά και μπόλικη ρωσσοφοβία, ως κατάλοιπο…
Κατά αναλογία, για τα εσωτερικά ο σεχταρισμός έγινε το επίσημο δόγμα: όπως δεν είναι δυνατή η σύμπηξη αντιϊμπεριαλιστικών μπλοκ που να περιλαμβάνουν λαούς, κινήματα και ενδεχομένως ακόμη και κυβερνήσεις και κρατικούς σχηματισμούς που να τα εκφράζουν ή έστω να τα ανέχονται, έτσι δεν είναι δυνατή και η διαμόρφωση εθνικών αντικαπιταλιστικών μετώπων που να περιλαμβάνουν διαφορετικές πολιτικές αντιλήψεις, συλλογικότητες και κοινωνικά συμφέροντα. Το σχήμα προφανώς δουλεύει και αντίστροφα, από το επίπεδο του κοινωνικού σχηματισμού στα διεθνή.
Για να μην μακρηγορούμε, εκ των υστέρων και για να δικαιολογήσει το σεχταρισμό του, το ΚΚΕ και ένα διόλου ευκαταφρόνητο μέρος της ελληνικής αριστεράς, έφτασε να θεωρεί τη ΝΕΠ του Λένιν προδοτικό συμβιβασμό, τη δημιουργία του ΕΑΜ απαράδεκτη υποτίμηση του ταξικού υπέρ του εθνικού ζητήματος και τους αντιαποικιοκρατικούς αγώνες του εικοστού αιώνα ως απλά επεισόδια στον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό – επεισόδια που επιπλέον μας άφησαν αμανάτι και μερικές δυναστείες «δικτατόρων», αλά Κιμ Γιονγκ και Άσαντ. Κάπου εδώ αρχίζουν να μπαίνουν και οι πρώτες, στρεβλές τραβέρσες που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στο δικαιωματικό εκτροχιασμό…
Υπό το παραπάνω πρίσμα, δεν θα πρέπει πλέον να μας παραξενεύουν τοποθετήσεις σαν αυτές του ΠΑΜΕ, για τον ίδιο λόγο που δεν μας ξενίζει η συναίνεση στην εμβολιαστική τρομοκρατία μιας αριστεράς που θεωρεί πως τα μόνα χρήσιμα όργανα της εργατικής τάξης είναι το στομάχι κι οι γονάδες της. Πρόκειται για μια αριστερά αρκετά χορτάτη ώστε να νιώθει ασφαλής, αρκετά μορφωμένη ώστε να αντιλαμβάνεται πως η ασφάλειά της προέρχεται από την εκμετάλλευση των λαών του Παγκόσμιου Νότου και αρκετά βολεμένη ώστε να μην έχει κανένα πρόβλημα με αυτό…
Λέγεται ωστόσο πως χρειάζεται κάτι περισσότερο από ευφυΐα για να συμπεριφερθεί κανείς ευφυώς: συντασσόμενη τους δαίμονες του ΝΑΤΟ, η ελληνική αριστερά τοποθετεί εαυτόν στη λάθος πλευρά της ιστορίας. Τόσο ηθικά, καθώς παίρνει το μέρος των εκμεταλλευτών, όσο και πρακτικά, καθώς τελικά θα ηττηθεί, μαζί με την εκμετάλλευση. Ω ναι, οι πολεμιστές χορεύουν ακόμη στην Ισαντλουάνα, με τα γυμνά πόδια τους να πετούν πάνω από τη ματωμένη γη! Σύντομα οι σκλάβοι θα λογαριαστούν με τους αφεντάδες τους – και με τους επιστάτες τους, μην έχετε καμμιά αμφιβολία γι’ αυτό…
ΥΓ: Προς όσους κόπτονται να αποδείξουν πως αυτοί που υψώνουν την σημαία με το σφυροδρέπανο στο Ντονμπάς δεν είναι κομμουνιστές ούτε έχουν σχέση με το σοσιαλισμό: η άλλη όψη του νομίσματος που πάτε να πλασάρετε, είναι πως όσοι υψώνουν τη σβάστικα δεν είναι Ναζί ούτε έχουν σχέση με το φασισμό. Ακούτε τι λέτε…
