Ποιο μπορεί να είναι το μεταπολεμικό καθεστώς στην Ουκρανία;

Με την επικείμενη ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντ. Τραμπ, ο οποίος έχει δηλώσει ότι εντός 24 ωρών θα έχει τερματίσει τον πόλεμο στην πρώην Ουκρανία (κάτι σαν το “μ’ έναν νόμο κι ένα άρθρο” ενός άλλου επίδοξου σωτήρα του λαού του), έρχεται για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο το ερώτημα για το πώς μπορεί να τελειώσει ο πόλεμος και τι θα τον ακολουθήσει.

Από την πρώτη σχεδόν μέρα της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρισης της Ρωσίας στην πρώην Ουκρανία, τα δυτικά μέσα μας βομβαρδίζουν με “ειδήσεις” για το επικείμενο τέλος της σύγκρουσης. Το πρώτο διάστημα είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην οικονομική κατάρρευση της Ρωσίας και την εξέγερση του λαού ενάντια στον πολεμοχαρή Πούτιν. Όταν είδαν ότι η Ρωσική οικονομία αντέχει και ο λαός καμία διάθεση δεν έχει να εξεγερθεί, εναπέθεσαν αλλού τις ελπίδες τους. Για ένα διάστημα επέμεναν ότι η σύγκρουση θα τελειώσει επειδή τα αποθέματα πυρομαχικών της Ρωσίας θα τελειώσουν “τις επόμενες μέρες” και η Ρωσία θα υποχρεωθεί είτε να συνθηκολογήσει, είτε να πολεμάει μα τσουγκράνες και σφεντόνες. Όταν παρήλθε και η προθεσμία που είχαν βάλει γι αυτό και οι Ρώσοι δεν έβγαλαν τις τσουγκράνες, το έστριψαν: Είναι τόσες οι απώλειες της Ρωσίας που δε θα αντέξει για πολύ. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πριν τρία χρόνια ο Πούτιν ήταν ετοιμοθάνατος…

Είναι πλέον φανερό ότι όλα τα παραπάνω ισχύουν μεν, από την ανάποδη δε. Αυτή που καταρρέει οικονομικά είναι η Δύση. Είναι οι ΗΠΑ που βαδίζουν προς εμφύλιο πόλεμο, όχι η Ρωσία. Οι αποθήκες πυρομαχικών της δύσης έχουν αδειάσει, το σιωνιστικό κράτος ακόμη και αν είχε την τεχνική δυνατότητα να καταρρίπτει τους πυραύλους που το πλήττουν θα έπρεπα να παίζει (ρώσικη) ρουλέτα για να διαλέξει ποιο να καταρρίψει και ποιο να αφήσει γιατί δεν έχει αρκετούς αντιαεροπορικούς πυραύλους. Η Ουκρανία έχει φτάσει να επιστρατεύει ανάπηρους, υπερήλικες και γυναίκες για να αναπληρώσει τα κενά που προκαλούν στις δυνάμεις της οι απώλειες. Και βέβαια είναι οι ΗΠΑ που έχουν προς το παρόν στην ηγεσία τους έναν ανοϊκό, όπως παραδέχεται πλέον ανοιχτά ακόμη και το κόμμα του.

Όλα δείχνουν ότι ο πόλεμος δε μπορεί πλέον να κρατήσει πολύ. Ακόμη και ο πρώην stand-up comedian που υποδύεται τον πρόεδρο της Ουκρανίας, λέει πλέον ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μέσα στο 2025. Το μόνο ερώτημα είναι το τι θα ακολουθήσει τον πόλεμο;

Ο γράφων δεν διεκδικεί δάφνες προφήτη. Προσπαθεί απλά, με τα δεδομένα που γνωρίζει, να ανιχνεύσει τάσεις και να κατανοήσει την κατεύθυνση των γεγονότων και την πιθανή κατάληξή τους.

Είναι αναμφισβήτητο ότι η Ρωσία ήδη επικρατεί επί του εδάφους, και στο μέλλον η επικράτηση αυτή θα γίναι μόνον εντονότερη. Επομένως μπορεί κανείς να κάνει την εκτίμηση ότι ως νικητής, η Ρωσία θα υπαγορεύσει και τους όρους. Κάποιοι – που στην πλειοψηφία τους μέχρι πριν από 2 εβδομάδες απευχόντουσαν την εκλογική επικράτηση του Τραμπ – φαντασιώνονται τώρα ότι η διαπραγματευτική δυνότητα του τελευταίου θα οδηγήσει τους Ρώσους να συμφωνήσουν σε μία κατάσταση αντίθετη με τα συμφέροντά τους. Δε θέλουμε να τους χαλάσουμε το χατήρι, αλλά αν υπήρχε μία πιθανότητα η Ρωσία να δεχθεί μία συμβιβαστική λύση που να μη διασφαλίζει πλήρως τα στρατηγικά της συμφέροντα, αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει το 2014, αν η Δύση είχε τηρήσει τις συμφωνίες του Μινσκ. Η τελευταία ευκαιρία, την οποία η Δύση άφησε ηλιθίως να πάει χαμένη, ήταν όταν υπογράφτηκε η συμφωνία της Κωνσταντινούπολης τον Απρίλιο του 2022. Ήταν τότε που ο Μπόρις Τζόνσον πίεσε τον Ουκρανό κλόουν να παραβιάσει τα συμφωνηθέντα και να συνεχίσει τον πόλεμο.

Ακόμη και αν ο Πούτιν ήθελε να προχωρήσει σε μία λύση που δε θα εξασφάλιζε πλήρως την ασφάλεια της Ρωσίας, σήμερα και στο μέλλον – και δε βλέπουμε γιατί να θέλει κάτι τέτοιο – δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Πούτιν δεν παίρνει αποφάσεις “σε κενό αέρος”. Η Ρωσική κοινωνία, που έχει αγκαλιάσει την πολεμική προσπάθεια, δεν επρόκειτο να δεχτεί μία μεσοβέζικη λύση. Τα θύματα του πολέμου από τη Ρωσική πλευρά μπορεί να είναι υποπολλαπλάσια αυτών της Ουκρανικής, μπορεί να μην πλησιάζουν ούτε κατά διάνοια τους αριθμούς που διακινούν οι δυτικοί σεναριογράφοι, αλλά σίγουρα ο αριθμός τους δεν είναι αμελητέος. Οι συγγενείς και οι φίλοι τους έχουν κάθε δικαίωμα να απαιτήσουν να μην πάει χαμένη η θυσία τους.

Και βέβαια δε μπορούν πλέον να υπάρχουν αυταπάτες στη ρωσική πλευρά. Οι Ρώσοι έχουν μάθει, με τον πιο δυσάρεστο τρόπο, ότι οι συμφωνίες που υπογράφουν οι δυτικοί αξίζουν λιγότερο από το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένες. Ακόμη και , π.χ., ο Τραμπ σεβαστεί τη συμφωνία που θα κάνει, κανείς δεν εξασφαλίζει τη Ρωσία ότι οι διάδοχοί του δε θα σκίσουν τη συμφωνία, όπως ο ίδιος ο Τραμπ είχε σκίσει τη συμφωνία του προκατόχου του με το Ιράν. Επομένως για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους, πρέπει να υποθέσουμε ότι οι Ρώσοι δε θα στηριχτούν πλέον σε γραπτές εξασφαλίσεις αλλά σε δεδομένα επί του εδάφους.Οι ίδιοι οι Δυτικοί έχουν δηλώσει κατά καιρούς ότι υπέγραψαν τις συμφωνίες του Μινσκ χωρίς ούτε λεπτό να σκοπεύουν να τις τηρήσουν. Έχουν δηλώσει επίσης ότι στόχος τους δεν είναι απλά η “αλλαγή καθεστώτος” στη Ρωσία, αλλά και ο κατακερματισμός της. Για κάποιον περίεργο λόγο, φαντάζονται ότι η Ρωσία δε θα λάβει υπόψη της τις δηλώσεις αυτές. Έχουμε άλλη άποψη.

Από τη μεριά της Ρωσίας, η φόρμουλα που τέθηκε από την αρχή είναι “η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση και αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας”. Η φόρμουλα αυτή, αν πραγματοποιηθεί, δημιουργεί πράγματι σε μεγάλο βαθμό συνθήκες ασφάλειας για τη Ρωσία. Από την άλλη μεριά, δεν είναι δυνατόν η Ρωσία να παραγράψει τα τρία χρόνια πολέμου που της επιβλήθηκαν. Χωρίς κανένα ρεβανσισμό, θα πρέπει να επιβάλλει στους εχθρούς της όρους τόσο επαχθείς που κανείς στο μέλλον να μη διαννοηθεί να διαπράξει το ίδιο ατόπημα με τους Ουκρανούς. Οι Γεωργιανοί φαίνεται ότι έχουν ήδη αφομοιώσει το μάθημα, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών. Πράγμα που θα απαλλάξει τη χώρα τους από πολλές και δυσάρεστες περιπέτειες. Δεν έχει όμως συμβεί ακόμη το ίδιο με χώρες όπως η Πολωνία, η Μολδαβία και οι πρώην Βαλτικές δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Θα είναι προς το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων μερών να υποχρεωθούν να το εμπεδώσουν χωρίς να χρειαστεί να δοκιμάσουν στο πετσί τους της συνέπειες που μπορεί να έχει η επιθετικότητά τους.

Τι σημαίνει στην πράξη η αποναζιστικοποίηση; Θα πρέπει καταρχήν να παταχτούν οι νεοναζιστικές συμμορίες – Αζόφ, Κράκεν και δεκάδες άλλες. Θα πρέπει τα στελέχη και τα μέλη τους να δικαστούν για τα εγκλήματά τους. Αυτό όμως είναι μόνον η αρχή. Μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν το 2014, έγιναν εκκαθαρίσεις σε όλον τον κρατικό μηχανισμό, με πρώτη την αστυνομία. Όσοι δεν ήταν αρεστοί στους νεοναζί, στην καλύτερη περίπτωση πήγαιναν σπίτι τους. Οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να εκκαθαριστούν. Στα σχολεία, που έγιναν εστίες ναζιστικής προπαγάνδας, θα πρέπει να αλλάξουν τα βιβλία, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και πολλοί από τους διδάσκοντες. Πρόκειται για διαδικασίες που θα διαρκέσουν χρόνια, στη διάρκεια των οποίων υ Δύση – για όσο τουλάχιστον συνεχίσει να υπάρχει σαν συγκροτημένη δύναμη – θα τις υπονομεύει με κάθε τρόπο. Προφανώς η εποπτεία των διαδικασιών δεν είναι δυνατόν να ανατεθεί στους ίδιους κρατικούς μηχανισμούς που είναι αλωμένοι από τους μπαντερικούς ναζί. Η αποναζιστικοποίηση θα πρέπει να γίνει υπό την εποπτεία Ρωσικών μηχανισμών, δικαστικών, διοικητικών και άλλων. Και βέβαια τα ένοπλα τμήματα των μπαντερικών μόνον από ένοπλα τμήματα μπορούν να παταχτούν.

Η αποστρατιωτικοποίηση επίσης προϋποθέτει μακρόχρονη παρουσία Ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.

Άλλο θέμα που πρέπει να εξεταστεί είναι το εδαφικό. Οι Ρώσοι μέχρι τώρα έχουν πει το αυτονόητο: Ότι δεν είναι δυνατόν να παραδώσουν εδάφη τα οποία έχουν ελευθερώσει με τα όπλα και των οποίων οι κάτοικοι αφού πολεμάνε δέκα χρόνια για την απελευθέρωσή τους, επιβεβαίωσαν και δια της ψήφου τους την επιθυμία τους να ενωθούν με τη Ρωσία. Το ζήτημα όμως δεν τελειώνει εκεί – από εκεί αρχίζει. Εκτός από τις 4 περιφέρειες που ψήφισαν πρόσφατα την ένωσή τους με τη Ρωσία και από την Κριμαία και τη Σεβαστούπολη που την είχαν ψηφίσει νωρίτερα, υπάρχουν μία σειρά άλλες επαρχίες – της Οδησσού, του Νικολάγιεφ, του Ντνιπροπετρόφσκ, του Χαρκόβου, των οποίων οι κάτοικοι είναι Ρώσοι. Είναι δυνατόν αυτοί να στερηθούν την ελευθερία που απέκτησαν τα αδέρφια τους; Το λογικό είναι η ειρηνευτική συμφωνία να περιλαμβάνει τον όρο του δημοψηφίσματος σε κάθε επαρχία για το μέλλον της. Η ψηφοφορία θα πρέπει να γίνει με όρους που να εγγυώνται το αδιάβλητό τους και υπό την εποπτεία διεθνών παρατηρητών – π.χ. από την Κίνα και το Ιράν. Μπορεί κανείς να εκτιμήσει ότι σε μια τέτοια ψηφοφορία οι προαναφερθείσες επαρχίες θα ψηφίσουν την ένωσή τους με τη Ρωσία. Οι κάτοικοι της Υπερκαρπαθίας, που έχουν υποφέρει υπό το καθεστώς των μπαντερικών, το πιθανότερο είναι ότι θα ψηφίσουν την ένωσή τους με την Ουγγαρία. Οι κάτοικοι των επαρχιών του Λοτσκ και του Λβοφ είναι πιθανόν να ψηφίσουν την ένωση με την Πολωνία. Αυτό θα πρέπει να τους επιτραπεί, υπό ειδικό καθεστώς όμως, που θα εγγυάται το αποστρατιωτικοποιημένο status των επαρχιών αυτών και θα δίνει τη δυνατότητα στη Ρωσία να διενεργεί ελέγχους για την επιβεβαίωση της διατήρησής του.

Η επαρχία του Κιέβου ενδέχεται να ψηφίσει και αυτή την προσχώρησή της στη Ρωσία. Αν αντίθετα επιλέξει να παραμείνει ανεξάρτητη, πιθανόν να την ακολουθήσουν μερικές ακόμη επαρχίες που θα αποτελέσουν τη νέα Ουκρανία. Σε αυτή την περίπτωση, στη νέα Ουκρανία θα πρέπει να γίνουν εκλογές και η καινούρια κυβέρνηση να επικυρώσει την ειρηνευτική συμφωνία – μία συμφωνία που θα προβλέπει την ουδετερότητα, την αποστρατιωτικοποίηση και αποναζιστικοποίηση με βάση του προαναφερθέντες όρους. Η συμφωνία αυτή, το πιθανότερο είναι ότι θα προβλέπει την μονομερή κατάργηση “με ένα νόμο και ένα άρθρο” όλων των συμφωνιών με τις ΗΠΑ των σχετικών με τη σύναψη χρέους, την παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας και την πώληση καλλιεργήσιμων εδαφών. Θα ζημιωθεί βέβαια η Monsanto (δηλαδή η Blackrock) που έχει “αγοράσει” έναντι πινακίου φακής τα καλύτερα εδάφη της Ουκρανίας. Τι να γίνει όμως, η Blackrock έχασε τον πόλεμο (αφού αυτή ελέγχει, άμεσα και έμμεσα, τη συμμορία Ζελένσκι), φυσικό είναι να ζημιωθεί.

Αυτές πιστεύω ότι θα είναι οι αδρές γραμμές της συμφωνίας. Υπάρχουν πολλά ακόμη ζητήματα που θα πρέπει να διευθετηθούν, όπως είναι το ζήτημα των αποζημιώσεων προς τη Ρωσία και τους πληθυσμούς του Ντονμπας. Ενδέχεται τα εδάφη που είχε υφαρπάξει η Blackrock να παραχωρηθούν με κάποιο τρόπο στη Ρωσία έναντι της αποζημίωσης αυτής. Υπάρχει επίσης το ζήτημα των 28 ή 50 (έχω χάσει το λογαριασμό) δεσμών “κυρώσεων από την κόλαση” με τις οποίες η Δύση θα γονάτιζε τη Ρωσική οικονομία. Τους κλεμμένους πόρους εννοείται ότι θα πρέπει η Δύση να τους επιτρέψει. Τις υπόλοιπες δέσμες μέτρων, που αποδείχτηκε ότι τελικά βοήθησαν τη Ρωσική οικονομία ενώ καταβαράθρωσαν τη δυτικοευρωπαϊκή, πιθανότατα θα διεκδικήσει η Ρωσία να μονιμοποιηθούν και – γιατί όχι – να επεκταθούν.