ΟΣΕ: Μια δήθεν συμφέρουσα ιδιωτικοποίηση και μια ανύπαρκτη εξυγίανση

Η σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη έφερε ξανά στην επιφάνεια μία σειρά πολιτικών χειρισμών, που αφορούν κυρίως στην ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ και οδήγησαν τους ελληνικούς σιδηροδρόμους στην σημερινή κατάσταση, η οποία περιλαμβάνει ταχύτατα αλλά επικίνδυνα τρένα, ανεπαρκές και ανειδίκευτο – σε πολλές περιπτώσεις – προσωπικό και ατυχήματα για τα οποία κάνεις κυριολεκτικά τον σταυρό σου που δεν μετατράπηκαν σε δυστυχήματα – πριν την 28η Φεβρουαρίου, φυσικά.

Γιατί πλέον ουδείς αμφιβάλλει ότι το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη δεν ήταν μια τραγωδία προδιαγεγραμμένη.

Μετά την παραίτηση του Κώστα Καραμανλή, ο οποίος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη του δυστυχήματος και παραιτήθηκε, ο οποίος, ωστόσο, εξεμάνη μόλις λίγες ημέρες πριν, όταν απαντούσε σε επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για την ασφάλεια στα τρένα, έρχονται στο φως και άλλες… υπερήφανες δηλώσεις εκ μέρους των κυβερνώντων – και όχι μόνο της σημερινής κυβέρνησης – για όσα πέτυχαν ως προς την εξυγίανση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.

Περί εξυγίανσης…

Για παράδειγμα, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές του 2019, πριν αναλάβει την διακυβέρνηση του τόπου η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο μετέπειτα υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πλέον υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, με μία ανάρτησή του στο Twitter αναφερόταν στις «επιτυχείς παρεμβάσεις» προηγούμενων κυβερνήσεων της ΝΔ ως προς την εξυγίανση του ΟΣΕ, που οδήγησε στη μετέπειτα ιδιωτικοποίησή του.

Όπως έγραφε την 1η Ιουλίου του 2019 (σ.σ. 7 Ιουλίου έγιναν οι εκλογές), «Ο ΟΕΣΕ ήταν η πιο προβληματική επιχείρηση της Ευρώπης. Υλοποιήσαμε ένα σχέδιο εξυγίανσης, που εξοικονόμησε εκατοντάδες εκατομμύρια και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έγινε κερδοφόρα».

«Χάρη στις δικές μας παρεμβάσεις», επαίρεται ο κ. Χατζηδάκης, «επιτεύχθηκε η μετέπειτα αποκρατικοποίηση της εταιρείας» – προφανώς, αναφέρεται στην ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2017.

Αναφέρεται, εν ολίγοις, στην εποχή που αλλάζαμε μνημόνια… σαν τα πουκάμισα και, μέσω ΤΑΙΠΕΔ, ξε-πουλούσαμε τα «ασημικά» όσο-όσο, με το περίστροφο της Τρόικα στον κρόταφο.

Η κυβέρνηση Σαμαρά και ο κατά Μητσοτάκη ζημιογόνος ΟΣΕ

Η ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ υπήρξε στόχος της κυβέρνησης Σαμαρά μετά το 2012, ενώ χαρακτηριστική ήταν η άποψη του σημερινού πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος, πολύ νωρίτερα, ήδη από το 2007, έλεγε στη Βουλή τα εξής:

«Δεν μπορούμε να ανεχόμαστε άλλο επιχειρήσεις, που στο όνομα της εξυπηρέτησης κάποιου αφηρημένου δημόσιου συμφέροντος επιβαρύνουν τον Ελληνα φορολογούμενο με δισεκατομμύρια ευρώ, παρέχοντας υπηρεσίες στην καλύτερη περίπτωση κάτω του μετρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων δημόσιων υπηρεσιών αποτελεί ο ΟΣΕ».

Η φράση αυτή ειπώθηκε από τον τότε βουλευτή Κυριάκο Μητσοτάκη της κυβέρνησης Καραμανλή, τον Δεκέμβριο του 2007 στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2008.

Και τόνιζε τότε ο σημερινός πρωθυπουργός: «Ως πότε, ρωτώ εγώ όλες τις πτέρυγες της Εθνικής Αντιπροσωπείας, θα ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση; Με τα χρήματα αυτά τα οποία δαπανούμε για τον ΟΣΕ σε ετήσια βάση θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε χιλιάδες ολοήμερους παιδικούς σταθμούς, που τόσο χρειάζεται σήμερα η εργαζόμενη μητέρα».

Στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του (σ.σ. της συγκυβέρνησης της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου και την ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη), ο Αντώνης Σαμαράς, τον Ιούλιο του 2012, είχε ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ και, μάλιστα, παρά το γεγονός ότι δεν επρόκειτο για συμβατική μνημονιακή υποχρέωση της χώρας.

«Θα προωθήσουμε και αποκρατικοποιήσεις που δεν αποτελούν άμεσες συμβατικές μας υποχρεώσεις. Αλλά πρέπει να γίνουν για να φέρουν επενδύσεις, θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Όπως στους σιδηροδρόμους – κυρίως στο λειτουργικό τμήμα του ΟΣΕ».

Η «στοιχειωμένη» σύμβαση 717 του 2014

Μέσα στην οικονομική κρίση, εποχή που τα κονδύλια στη χώρα μας με τον καταχρεωμένο σιδηρόδρομο έρχονταν με το σταγονόμετρο και οι εργοληπτικές εταιρείες έπαιζαν καθυστερήσεις σε όλα τα έργα, η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στη σύμβαση 717 τον Σεπτέμβριο του 2014, γράφει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Πρόκειται για το έργο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης- Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός), που εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο αγκάθι για τον εκσυγχρονισμό του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας. Και που, όπως υποστηρίζει η πλειοψηφία των σιδηροδρομικών, η ολοκλήρωσή της θα είχε αποσοβήσει το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Η σύμβαση, την οποία ανέλαβε η κοινοπραξία ΤΟΜΗ (θυγατρικής της ΑΚΤΩΡ) – Alstom Transport έμεινε παγωμένη τουλάχιστον για τρία έτη σκοντάφτοντας σε ποικίλα εμπόδια. Από τον κακό σχεδιασμό και τις ενστάσεις της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων μέχρι επιχειρηματικές διαμάχες και μετοχικές συγκρούσεις. Η νέα τεχνική λύση, εναρμονισμένη πια με τις απαιτήσεις της χρηματοδότησης, συμφωνήθηκε την άνοιξη του 2020, πέρασε ξανά από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έμενε να εφαρμοστεί. Μόνο που κάπου εκεί εμφανίστηκαν και οι απαιτήσεις χρηματοδότησης από τον ανάδοχο.

Ένα κουβάρι που κλήθηκε να διαχειριστεί η πρόσφατη διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ, υπό τον παραιτηθέντα πια κ. Χρήστο Βίνη, για να φτάσει να υπογράψει τη συμπληρωματική σύμβαση τον Μάρτιο του 2021 για επιπλέον εργασίες που κρίθηκαν απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου. Σήμερα, σύμφωνα με την επίσημη σελίδα της σιδηροδρομικής εταιρείας, η πρόοδος του έργου βρίσκεται στο 78,7 %. Έχει ήδη παραδοθεί στον ΟΣΕ προς χρήση το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας και αναμένεται η ολοκλήρωσή της τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Σπίρτζης: «Πουλήσαμε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για να μην…»

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 2018 – και αφού είχε προηγηθεί η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane Group, έναντι συνολικού τιμήματος 45 εκατομμυρίων ευρώ, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ο τότε αρμόδιος υπουργός Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, έλεγε στη Βουλή πως ήταν καλύτερα να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση, παρά να… «φάει ο ελληνικός λαός στο κεφάλι ενάμιση μνημόνιο».

Προηγουμένως, ωστόσο, είχε σημειώσει πως ο ίδιος, ως πρόεδρος του ΤΕΕ, δεν ήταν υπέρ της ιδιωτικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ: «Γενικά υπάρχουν στρατηγικοί τομείς της χώρας που πρέπει το Δημόσιο να έχει ένα στρατηγικού χαρακτήρα παρεμβατισμό, άρα δεν πρέπει σε πολλούς τομείς να βασιζόμαστε μόνο στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στο δημόσιο», είχε πει χαρακτηριστικά.

Όταν βουλευτής της ΝΔ, όμως, του μίλησε για «ξεπούλημα» της εταιρείας από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Σπίρτζης είχε απαντήσει:

«Είχε φροντίσει ο παλαιοκομματισμός στη χώρα να έχει δυο – τρεις ανοιχτούς φακέλους για κρατικές ενισχύσεις: 14 δισ. για τον ΟΣΕ, 1,5 δισ. για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και 700 εκατ. για την EST. Η παράβαση αυτή, η κατηγορία για την παράβαση αυτή, αν άνοιγαν οι φάκελοι για τις κρατικές ενισχύσεις και μας επιβαλλόταν πιθανό πρόστιμο, σήμαινε ότι θα χρειαζόμαστε μόνο για αυτά που είχε κάνει η ΝΔ και οι προηγούμενες κυβερνήσεις στον όμιλο ΟΣΕ, άλλο ενάμιση μνημόνιο μόνο για τον όμιλο ΟΣΕ».