Η δολιοφθορά στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream έκαναν την Ευρωπαϊκή Ένωση να καταλάβει ότι εξαρτάται από την Ουάσιγκτον, δήλωσε ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Oleg Syromolotov σε συνέντευξή του στο TASS το Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2023.
«Αυτή η τρομοκρατική επίθεση γιατί έδειξε κατηγορηματικά στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους πελάτες του φυσικού αερίου μας, ότι βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση.
Στην πραγματικότητα, τους αρνήθηκε την ευκαιρία να αγοράσουν το εμπόρευμα που είναι κρίσιμο για τις οικονομικές τους δραστηριότητες σε προσιτές τιμές και το πληρώνουν έωτα πανάκριβα», δήλωσε.
Το προφανές είναι ότι οι ΗΠΑ επέβαλλαν την «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο και είχαν δύο άμεσα κέρδη: Πρώτον, τεράστια κέρδη για τις ενεργειακές τους εταιρείες από την προμήθεια LNG με τάνκερ.
Δεύτερο, τη δυνατότητα απόκτησης σημαντικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος εκ μέρους των δυτικών εταιρειών, εξαιτίας της εκτόξευσης του κόστους παραγωγής, μεταφοράς κλπ.
«Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πόσο σκληρά χτυπήθηκαν η οικονομία και η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών χωρών, καθώς και η ευημερία των πολιτών τους», πρόσθεσε ο Syromolotov.
Η σκοτεινή πραγματικότητα
Σε άρθρο του Reuters το οποίο δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023 επισημαίνεται ότι η Ευρώπη έχει τιθασεύσει την ενεργειακή της πείνα .
Ο πόλεμος στην Ουκρανία περιόρισε σοβαρά τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς το μπλοκ των 27 εθνών πέρυσι, ανεβάζοντας την τιμή των ορυκτών καυσίμων και αναγκάζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις να βρουν γρήγορα τρόπους να χρησιμοποιούν την ενέργεια με φειδώ.
Αλλά η επιτυχία στην εξοικονόμηση φυσικού αερίου κρύβει μια πιο σκοτεινή πραγματικότητα για την ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Το 2021 η Ευρωπαϊκή Ένωση κατανάλωσε 412 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πέρυσι, ο αριθμός αυτός μειώθηκε κατά περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, εκτιμά ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, που ισοδυναμεί με πτώση 12%.
Μέρος της πτώσης οφείλεται στις προσπάθειες των οικογενειών και των εταιρειών να περιορίσουν τους αυξανόμενους λογαριασμούς φυσικού αερίου.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από έξυπνους μετρητές, η γερμανική εταιρεία Tado διαπίστωσε ότι το 76% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών μείωσε την εσωτερική θερμοκρασία, η οποία έπεσε σχεδόν κατά 1 βαθμό Κελσίου κατά μέσο όρο τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο.
Στη Γερμανία, η βιασύνη για την εξεύρεση πιο αποτελεσματικών τρόπων θέρμανσης κτιρίων οδήγησε σε εκπληκτική αύξηση 53% στις πωλήσεις αντλιών θερμότητας από το προηγούμενο έτος.
Ένας πιο ήπιος χειμώνας όσον αφορά τις θερμοκρασίες έχει επίσης βοηθήσει.
Ωστόσο, όλες οι οικονομίες δεν αφορούσαν την πιο πράσινη συμπεριφορά. Περίπου το ήμισυ της μείωσης της ζήτησης για βιομηχανικό αέριο, την οποία ο IEA εκτιμά στα 25 bcm, οφειλόταν στη στροφή των εταιρειών σε πιο ρυπογόνες πηγές ενέργειας όπως το μαζούτ ή το υγροποιημένο αέριο πετρελαίου.
Και τα δύο ήταν φθηνότερα από το φυσικό αέριο από το καλοκαίρι του 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Independent Commodity Intelligence Services.
Αποδιάθρωση της παραγωγική βάσης
Άλλα 10 bcm εξοικονόμησης, που ισοδυναμούν με το ένα πέμπτο της συνολικής μείωσης, προήλθαν από εταιρείες που έκλεισαν ή μείωσαν την παραγωγή σε μονάδες που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο.
Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για κατασκευαστές χημικών όπως η BASF και κατασκευαστές λιπασμάτων όπως η Yara International (YAR.OL). Σχεδόν τα τρία τέταρτα της ευρωπαϊκής παραγωγής αμμωνίας ήταν εκτός σύνδεσης τον Αύγουστο του περασμένου έτους και περίπου το 40% ήταν ακόμα σε αδράνεια τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Λιπασμάτων.
Η ευρωπαϊκή παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου, η οποία είναι επίσης ενεργοβόρα, μειώθηκε κατά 10% τους πρώτους 10 μήνες του 2022.
Τέτοιες εξοικονομήσεις είναι επικίνδυνες καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμη απώλεια της οικονομικής παραγωγής.
Και οι προοπτικές επανεκκίνησης της παραγωγής δεν φαίνονται ρόδινες.
Εάν οι θερμοκρασίες του χειμώνα επανέλθουν στους ψυχρότερους μέσους όρους του παρελθόντος, η Ευρώπη θα χρειαζόταν επιπλέον 11 bcm αερίου για τη σωστή θέρμανση των κτιρίων.
Η ήπειρος μπορεί επίσης να χρειαστεί να εξάγει επιπλέον 12 bcm στην Ουκρανία και τη Μολδαβία για να βοηθήσει αυτές τις χώρες να αναπληρώσουν τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου τους, οι οποίες ενδέχεται να εξαντληθούν μέχρι τον Μάρτιο.
Καθώς ο πόλεμος μαίνεται, οι τομείς που διψούν για φυσικό αέριο αντιμετωπίζουν έναν παρατεταμένο αγώνα.
Η βιομηχανική ζήτηση
Η ζήτηση φυσικού αερίου σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε κατά περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2022, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας που δημοσιεύθηκαν τον Δεκέμβριο.
Το 2021, το μπλοκ κατανάλωσε 412 bcm φυσικού αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η ζήτηση για βιομηχανικό αέριο μειώθηκε κατά 25 bcm το 2022, ή 20%, ανέφερε ο IEA. Λίγο λιγότερο από το ήμισυ της μείωσης οφειλόταν στη στροφή των εταιρειών σε άλλα καύσιμα, κυρίως πετρέλαιο.
Περίπου 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα της μείωσης προήλθε από τους χρήστες που περιόρισαν την παραγωγή, εκ των οποίων τα μισά ήταν στη βιομηχανία λιπασμάτων υψηλής έντασης αερίου, ανέφερε ο IEA.
Η παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου
Η παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου μειώθηκε περίπου 10% τους πρώτους 10 μήνες του 2022, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021, ανέφερε ο IEA.
Πάνω από το 50% της ευρωπαϊκής παραγωγής χημικών προϊόντων όπως ο μεθακρυλικός μεθυλεστέρας, η ακετόνη και η φαινόλη έχει περιοριστεί ή λειτουργεί με μειωμένη δυναμικότητα, σύμφωνα με στοιχεία της Independent Commodity Intelligence Services που ενημερώθηκαν στις 13 Ιανουαρίου.