Οι διαγραφές χρεών ( Σεισάχθεια σύμφωνα με τον Σόλωνα) για τους πιο φτωχούς και η πώληση των ”κόκκινων” δανείων στους δανειολήπτες από τράπεζες και funds στο ύψος που γίνονται οι συναλλαγές τραπεζών-funds (10% περίπου του αρχικού δανείου) αποτελεί την μόνη λύση και διέξοδο για τα μη εξυπηρετούμενα και τα ”κόκκινα” δάνεια . Λύση η οποία δεν θα ανακουφίσει μόνο τους αδύναμους δανειολήπτες αλλά πρώτα απ’ όλα την κοινωνία ολόκληρη και θα δώσει μεγάλες ανάσες ανάπτυξης στην οικονομία για μια επανεκκίνηση της στη βάση μιας νέας πολιτικής παραγωγικής ανασυγκρότησης , επενδύσεων και παραγωγικής απασχόλησης .
Παναγιώτης Λαφαζάνης
Το 2017 δεν έχει ξεχαστεί, όταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, τότε υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, προκάλεσε οργή δηλώνοντας ότι ο φτωχός και χρεωμένος ευρωπαϊκός νότος σπατάλησε τα χρήματά του «σε ποτά και γυναίκες» ενεργώντας ως αυστηρός πρεσβευτής της δημοσιονομικής ηθικής της χώρας του.
Αλλά και τρία χρόνια αργότερα όταν η πανδημία ήταν στο πρώτο φόρτε της, ο τότε υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χέκστρα ενόχλησε πολλούς ομολόγους του στην ΕΕ όταν αναρωτήθηκε μεγαλοφώνως πώς είναι δυνατόν οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού βορρά να μην έχουν τα μέσα να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Σύμφωνα με την Eurostat, το 16,5% του πληθυσμού βρίσκεται στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Το 2020 το Άμστερνταμ ανέλαβε τα χρέη νέων ανθρώπων και τους επέτρεψε να τα αποπληρώσουν στην πόλη και όχι στον αρχικό δανειστή. Οι νέοι μπορούσαν επίσης να διαγράψουν ένα μέρος των χρεών τους, αν έπαιρναν μέρος σε εκπαίδευση ή κατάρτιση.
Οι δημοτικές αρχές της χώρας βρίσκουν τώρα νέους τρόπους για να βγάλουν τους ανθρώπους από αυτή την παγίδα.
Το Άρνεμ, μια πόλη με 170.000 κατοίκους, μόλις 20 χιλιόμετρα από τα γερμανικά σύνορα, ανακοίνωσε στα τέλη Απριλίου ότι προτίθεται να απαλλάξει πολλά νοικοκυριά από τα χρέη.
Χωρίς κανένα απολύτως αντάλλαγμα και χωρίς καμιά απολύτως προϋπόθεση. Προτεραιότητα έχουν οι οικογένειες με παιδιά.
Η ιδέα πίσω από αυτήν την πρωτόγνωρη απόφαση είναι ότι κοινωνικά προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα χωρίς τη θηλιά των χρεών, όπως η ανεργία, η ενδοοικογενειακή βία, η παραμέληση παιδιών, κίνδυνοι εθισμού ή η εγκληματικότητα.
Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα που θα διαρκέσει δύο χρόνια και στη συνέχεια θα γίνουν αναλύσεις για να βγουν συμπεράσματα.
«Τα χρέη οδηγούν σε ακόμη περισσότερα χρέη» εξήγησε ο Μαρκ Λάουρικς, δημοτικός σύμβουλος του Άρνεμ, υπεύθυνος για την εξασφάλιση των μέσων διαβίωσης.
«Δημιουργούν μια τρύπα στο πορτοφόλι και στο μέλλον των ανθρώπων. Και πιάνουν τόσο πολύ χώρο στο κεφάλι, που δεν υπάρχει καθαρό μυαλό για σωστές αποφάσεις. Μια κατάσταση την οποία εκμεταλλεύεται η βιομηχανία είσπραξης χρεών για να αποκομίσει κέρδη».
«Είναι επομένως καιρός για μια ριζοσπαστική προσέγγιση, η οποία θα ήταν παράλληλα πολύ πιο ευνοϊκή και οικονομικά πιο χαμηλή. Τα χρέη συνολικού ύψους 3,5 δις ευρώ σε όλη τη χώρα αντιμετωπίζονται με 17 δις ευρώ, κοστίζουν δηλαδή δυσανάλογα πολύ».
Η προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτού του κοινωνικού προβλήματος με άνευ όρων διαγραφή χρεών δίνει την ευκαιρία στα προβληματικά νοικοκυριά να «συμμαζέψουν άμεσα τη ζωή τους», επισημαίνει ο Λάουρικς.
Έτσι αρμόδιοι υπάλληλοι του δήμου επέλεξαν μια από τις ανατολικές συνοικίες του Άρνεμ, το Ίμερλο, τη φτωχότερη περιοχή της Ολλανδίας από άποψη εισοδήματος των νοικοκυριών, με το 40% κάτω από το όριο της φτώχειας και πήγαν προσωπικά να τους συναντήσουν χτυπώντας την πόρτα τους.
Όπως λέει ο Λάουρικς, οι άνθρωποι που προσεγγίστηκαν ήταν αρχικά διστακτικοί, γιατί είχαν συνηθίσει να χτυπούν την πόρτα τους μόνο εισπράκτορες, δικαστικοί κλητήρες.
Το συνολικό ποσό των 700.000 ευρώ που διατίθεται από την πόλη για να καλυφθούν τα χρέη συνολικά 70 οικογενειών δεν προέρχεται από Ολλανδούς φορολογούμενους αλλά από φιλανθρωπικά ιδρύματα και είναι χορηγίες.
Τα στοιχεία που ανέφερε η πόλη σχετικά με το κόστος του «προβληματικού χρέους» είναι «πλασματικά», ισχυρίστηκαν ορισμένοι.
Μια πανεπιστημιακός προειδοποίησε για «ηθικό κίνδυνο», τον κίνδυνο δηλαδή να ωθήσει κι άλλα νοικοκυριά να κάνουν χρέη.
Άλλοι υποστήριξαν ότι πιο ενδεδειγμένη είναι η ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας ή αύξηση του κατώτατου μισθού.
Συνολικά, ωστόσο, η ανταπόκριση ήταν θετική και εκπλήσσει όποιον συνέδεσε την Ολλανδία με την «δημοσιονομική ηθική» τύπου Ντάισελμπλουμ.