Θα μας τρελάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μας λέει ότι η Ελλάδα αναπτύσσεται ταχύτερα από το μέσο όρο των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε. Ότι το δημόσιο χρέος μειώνεται. Ότι έχουμε πλεονάσματα. Ότι ανακτήσαμε «επενδυτική βαθμίδα» και άρα θα δανειζόμαστε φθηνότερα. Ότι αυξάνονται οι επενδύσεις. Δεν απομένει παρά να αρχίσει, μετά τα επιδόματα, να μας μοιράζει και «χρυσά κουτάλια».
Η πραγματικότητα, δυστυχώς, είναι τελείως διαφορετική και τα κυβερνητικά πανηγύρια τουλάχιστον ανόητα, εκτός αν υποκρύπτουν συνειδητή προσπάθεια παραπλάνησης των πολιτών. Ας δούμε μερικά μόνο βασικά στοιχεία όπως προκύπτουν από την Εισηγητική Έκθεση για τον Προϋπολογισμό του 2024, που θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί τις προσεχείς μέρες, στη Βουλή.
Το ΑΕΠ
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αυξήθηκε, σε σταθερές τιμές, το 2022 κατά 5,6% (μετά τη μεγάλη πτώση κατά 9% το 2020 λόγω των lockdown), το 2023 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,4%, ενώ για το 2024 προβλέπεται, Θεού θέλοντος, ότι θα αυξηθεί κατά 2,9%. Με την εξαίρεση του 2022 (πρώτος κανονικός χρόνος μετά την πανδημία), η αύξηση του ΑΕΠ οφείλεται, στο μεγαλύτερο βαθμό, στην κατανάλωση (ιδιωτική και δημόσια) που τροφοδοτείται από τα κυβερνητικά επιδόματα και παροχές, τα οποία όμως προέρχονται από νέα δανεικά.
Η αύξηση του ΑΕΠ δεν προέρχεται από αύξηση του παραγόμενου πλούτου, άρα δεν αποτελεί ανάπτυξη. Δανειζόμαστε για να μπορούμε να ζούμε. Η πολιτική αυτή τερματίζεται σύντομα. Το Σύμφωνο Σταθερότητας, που είχε ανασταλεί το Μάρτιο του 2020 λόγω της πανδημίας, επανέρχεται τον επόμενο χρόνο στην Ε.Ε. Πλησιάζει η ώρα που θα αρχίσει η πληρωμή και των νέων δανείων.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα
Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν 8,5 δις ευρώ το 2022, εκτιμάται ότι θα είναι 7,7 δις το 2023 και προβλέπεται να είναι 6,3 δις το 2024. Πού είναι τα πλεονάσματα, ολέ! Ακόμα κι αν υπολογιστεί το θετικό αποτέλεσμα του ευρύτερου δημόσιου τομέα (Νομικά Πρόσωπα, Νοσοκομεία, Ασφαλιστικά Ταμεία κλπ) το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης παραμένει ελλειμματικό κατά -4,9 δις το 2022, κατά -4,8 δις το 2023, ενώ προβλέπεται να είναι -2,5 δις το 2024.
Τα ελλείμματα αυτά καλύφθηκαν και θα καλύπτονται από πρόσθετο δανεισμό που αυξάνει περαιτέρω το δημόσιο χρέος και τους ετήσιους τόκους του. Τώρα, αν στο έλλειμμα δεν υπολογιστούν οι τόκοι του χρέους τότε προκύπτει ένα θετικό πρωτογενές αποτέλεσμα. Αυτό η κυβερνητική προπαγάνδα το ονομάζει «πρωτογενές πλεόνασμα», μόνο που δεν υπάρχει κανένα πλεόνασμα, δεν περισσεύει τίποτα. Γιατί οι τόκοι θα πληρωθούν υποχρεωτικά και μάλιστα κατά προτεραιότητα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προϋπολογισμός παραμένει ελλειμματικός παρά τα αυξημένα έσοδα από φόρους λόγω του πληθωρισμού και του γεγονότος ότι οι φορολογικοί συντελεστές παρέμειναν αμετάβλητοι. Υψηλότερες τιμές σημαίνουν περισσότερους έμμεσους φόρους. Μόνο από το ΦΠΑ το κράτος εισέπραξε 21,7 δις το 2022, εκτιμάται ότι θα εισπράξει 23,2 δις εφέτος και προβλέπονται εισπράξεις 24,4 δις τον επόμενο χρόνο. Δηλαδή, 2,7 δις περισσότερο ΦΠΑ μέσα σε δύο χρόνια. Κατά τα άλλα η Κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν επιβάλλει πρόσθετους φόρους.
Το χρέος
Το δημόσιο χρέος ή χρέος της Κεντρικής Διοίκησης αυξήθηκε από 356 δις στις αρχές του 2020, σε 388 δις το 2021, σε 400 δις το 2022 και εκτιμάται ότι φέτος και του χρόνου θα διαμορφωθεί στα 401 δις. Πού είναι η μείωση του χρέους, ολέ!
Η Κυβέρνηση όμως, όταν αναφέρεται στο χρέος αφαιρεί από το σύνολό του περίπου 44 δις που κατέχουν οι διάφοροι φορείς του Δημοσίου (Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί, ΝΠΔΔ, Ασφαλιστικά Ταμεία κλπ). Πρόκειται για υποχρεωτική μετατροπή των ταμειακών διαθεσίμων όλων αυτών των φορέων σε repos για το δανεισμό του Δημοσίου. Έτσι προκύπτει το λεγόμενο χρέος της Γενικής Κυβέρνησης. Αυτά όμως τα 44 δις το κράτος πρέπει να τα αποπληρώσει και γι’ αυτά πληρώνει και τόκους.
Τώρα, αυτό το χαμηλότερο χρέος της Γενικής Κυβέρνησης συγκρίνεται με το, αυξημένο σε τρέχουσες τιμές, λόγω πληθωρισμού, ΑΕΠ. Έτσι ο ονομαστικός λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώνεται. Με τον τρόπο αυτό μας προκύπτει ο έωλος ισχυρισμός περί μείωσης του δημόσιου χρέους.
Δεν είναι μόνο ότι το χρέος δεν μειώνεται αλλά αυξάνεται, είναι ότι αυξάνονται και οι ετήσιοι τόκοι του, λόγω και της αύξησης των επιτοκίων του ευρώ. Έτσι ενώ το 2022 πληρώθηκαν 6,1 δις μόνο για τόκους, το 2023 θα πληρωθούν 8,6 δις και το 2024 8,8 δις. Επίσης το 2024 θα πληρωθούν επιπλέον 8,1 δις μόνο για χρεολύσια. Κατά τα άλλα η Κυβέρνηση πανηγυρίζει για τη μείωση του χρέους. Σε λίγο μπορεί να το πιστέψουν και οι ίδιοι.
Η Κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί να βρει λεφτά. Για το 2024 προβλέπονται ιδιωτικοποιήσεις από τις οποίες θα εισπραχθούν περί τα 5,7 δις ευρώ. Μεταξύ αυτών η νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού για 3,3 δις και η Σύμβαση Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού για 1,35 δις. Ακολουθούν η πώληση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, της ΔΕΠΑ-Εμπορίας, της HELLENIQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ) κ.α. Από το 2011, που ιδρύθηκε το ΤΑΙΠΕΔ, το Δημόσιο έχει κάνει ιδιωτικοποιήσεις 14,9 δις και από αυτά έχει εισπράξει μέχρι τώρα περί τα 8,5 δις. Να δούμε τι θα κάνουν όταν τελειώσουν τα «ασημικά».
Ο πληθωρισμός
Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό κατά 1,2% το 2021, κατά 9,6% το 2022 και κατά 4,4% μέχρι τον Οκτώβριο του 2023. Πρόκειται για μια συνολική αύξηση του μέσου όρου των τιμών κατά 15,2%. Αυτός ο πληθωρισμός, εκτός του ότι εξαθλιώνει σημαντικά τμήματα της κοινωνίας, εμφανίζει μια πλασματική άνοδο του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές και παράλληλα παρουσιάζει μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Ό,τι ακριβώς χρειάζεται η κυβερνητική προπαγάνδα.
Υ.Γ. Η τελευταία πιστοληπτική αναβάθμιση της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης Fitch σε BBB– θεωρήθηκε ως διεθνής αναγνώριση της αποτελεσματικής οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης Μητσοτάκη. Σημειώνουμε ότι η Βουλγαρία έχει αξιολογηθεί από τον ίδιο οίκο μια βαθμίδα υψηλότερα. Τώρα αν θα δανείζεται η Ελλάδα φθηνότερα μένει να φανεί στην πορεία, γιατί η Ιταλία με υψηλότερη αξιολόγηση δανείζεται ήδη ακριβότερα από τη χώρα μας.
