Οι πολλαπλοί εκτοξευτές πυραύλων HIMARS με τους οποίους προμηθεύουν οι ΗΠΑ την Ουκρανία έχουν επιφέρει σημαντικά πλήγματα στις ρωσικές δυνάμεις, με πιο πρόσφατο αυτό στη γέφυρα Antonivsky στη Χερσώνα. Οι HIMARS μετακινούνται εύκολα πάνω σε φορτηγά, χτυπούν και απομακρύνονται γρήγορα προτού προλάβει να τους στοχοποιήσει ο εχθρος. Πλέον οι Ρώσοι επιστρατεύουν drones-καμικάζι για να τους εντοπίσουν και εξουδετερώσουν.
“Ο Σοϊγκού [σ.σ.: ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας] δήλωσε πρόσφατα ότι ο στόχος της Μόσχας είναι να εξουδετερώσει τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και τα πυροβόλα της Ουκρανίας”, δήλωσε στο Forbes ο Samuel Bendett, ειδικός στα ρωσικά drones. “Η αναφορά αυτή υποδήλωνε ότι άμεσα η Ρωσία είτε θα προμηθευόταν είτε θα έριχνε στη μάχη καμικάζι-drones”.
Τους πρώτους μήνες του πολέμου στην Ουκρανία οι Ρώσοι χτυπούσαν αραιά και πού με drones-καμικάζι. Σήμερα, οι επιθέσεις αυτές γίνονται σε καθημερινή βάση. Τα συγκεκριμένα drones προσφέρουν στη Ρωσία κάτι που χρειαζόταν απεγνωσμένα: τη δυνατότητα να χτυπάει κινητούς στόχους -όπως οι εκτοξευτές HIMARS- από μεγάλη απόσταση. Ο χειριστής μπορεί να πλοηγήσει ένα drone-καμικάζι εις άγραν στόχου χωρίς να πρέπει να γνωρίζει εκ των προτέρων τη θέση του.
Στην Ουκρανία, πιο έντονη παρουσία έχει έως τώρα το KUB (“Κύβος”): ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος με δελταπτέρυγα και άνοιγμα φτερών 1,2 μέτρα που εκτοξεύεται με καταπέλτη και λειτουργεί με ηλεκτροκινητήρα. Το KUB, το οποίο κατασκευάζει η εταιρεία Zala, θυγατρική της Kalashnikov, μπορεί να εκτελέσει είτε αναγνωριστικές είτε επιθετικές αποστολές, φέροντας κάμερες ή μια εκρηκτική κεφαλή βάρους 3 κιλών.
Οι Ρώσοι έχουν αρχίσει να δίνουν στη δημοσιότητα βίντεο από χτυπήματα με KUB: συνήθως το drone φαίνεται ως ένα μικρό λευκό τρίγωνο που κινείται με μέγιστη ταχύτητα 130 χλμ/ώρα προτού εκραγεί. Όπως και στην περίπτωση των αμερικανικών Switchblade, η μικρή εκρηκτική κεφαλή υποδηλώνει ότι τα πλήγματα συνήθως δεν είναι εντυπωσιακά, εκτός και εάν προκαλούν δευτερογενώς εκρήξεις καυσίμων ή πυρομαχικών στον στόχο. Οι μη κραυγαλέες επιθέσεις τους δίνουν την εντύπωση ότι δεν είναι αποτελεσματικά. Δύσκολο να αποφανθεί κάποιος, αλλά σίγουρα το KUB δεν τρομάζει τους Ουκρανούς – σε αντίθεση με το ρωσικό drone Orlan-10.
Στις 15 Ιουλίου ένα νέο drone-καμικάζι μπήκε στη μάχη: το ρωσικό Lancet-3. Στις 21 Ιουλίου δημοσιοποιήθηκε βίντεο που το δείχνει να πραγματοποιεί επίθεση.
Το Lancet-3 κατασκευάζεται επίσης από τη Ζala, η εκρηκτική του κεφαλή έχει παρόμοιο -αν όχι ίδιο- βάρος με του KUB, αλλά ο σχεδιασμός του είναι πιο σύγχρονως. Για πρώτη φορά δοκιμάστηκε στη Συρία.
Το Lancet-3 είναι ένα drone με αυτονομία στην αναζήτηση στόχων, ενώ σύμφωνα με τον Gregory Allen της CSIS όσοι υποστηρίζουν ότι και το KUB έχει την ίδια ικανότητα, μάλλον υπερβάλλουν. Εκτός από τη δυνατότητα να πλήττει στόχους υπό τηλεχειρισμό ή με συντεταγμένες GPS, το Lancet διαθέτει μια συνδυαστική λειτουργία που του επιτρέπει να εντοπίζει έναν στόχο με την κάμερά του ενώ πετάει, χωρίς ανθρώπινη καθοδήγηση. Η ιδιότητά του αυτή το καθιστά ιδανικό όπλο για τον εντοπισμό ενός εκτοξευτή HIMARS ακόμα και σε δύσβατη περιοχή.
Ωστόσο, η Ρωσία μπορεί να μην διαθέτει μεγάλο αριθμό των συγκεκριμένων drones. “Δεν νομίζω ότι έχουν στο οπλοστάσιό τους αρκετά”, λέει ο Bendett.
Η Ρωσία δεν έχει ανακοινώσει ποτέ αριθμούς, αλλά σε σύγκριση με τα πανταχού παρόντα Orlan-10, τα drones-καμικάζι φαίνεται πως δεν είναι πολλά.
“Το εργοστάσιο της Kalashnikov δουλεύει στο φουλ, αλλά η Ρωσία χρειάζεται εκατοντάδες τέτοια drones για να επικρατήσει απέναντι στις ουκρανικές δυνάμεις”, εκτιμά ο Bendett.
Ως εναλλακτική λύση, η Ρωσία αναπτύσσει τώρα το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Lastochka-M (“Χελιδόνι”): το ρωσικό αντίβαρο του ουκρανικού Punisher. Ένα μικροσκοπικό drone, που μοιάζει πολύ με το ισραηλινό Skylark, οπλισμένο με δύο βόμβες μεγέθους χειροβομβίδας, και το οποίο είδαμε στο παρελθόν να επιτίθεται σε στόχους κατά την άσκηση Zapad το 2021. Η ΜΚΟ Conflict Armament Research κατέγραψε το πρώτη κατάρριψη Lastochka στην Ουκρανία στις 19 Ιουλίου και έχει δεσμευθεί πως θα παρέχει περισσότερα στοιχεία για αυτό το drone στο μέλλον.
Το Lastochka-M, χάρη στη μεγάλη διάρκεια πτήσης, μπορεί να αναζητήσει στόχους ενώ οι μικρές εκρηκτικές του κεφαλές μπορούν να εξουδετερώσουν ένα μη οπλισμένο όχημα που μεταφέρει εκτοξευτή HIMARS.
“Σκεφτόμουν πότε το Lastochka θα κάνει το ντεμπούτο του στην Ουκρανία”, λέει ο Bendett. “Από την εμπειρία μου, υποθέτω ότι δεν υπάρχουν και τόσα πολλά Lastochka στο πεδίο της μάχης”.
Η πρώτη επιλογή της Ρωσίας για την απόκτηση περισσότερων drones θα ήταν η Κίνα, ένας σημαντικός εξαγωγέας στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά ο Bendett σημειώνει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Πεκίνο θα προμηθεύσει με υλικό τη Μόσχα. Εξ ου ίσως και το πρόσφατο ταξίδι ρωσικής αντιπροσωπείας στο Ιράν για αγορά drones.
Η Ρωσία φαίνεται επίσης να προμηθεύεται drones-καμικάζι από μια πηγή-έκπληξη. Στις 12 Ιουλίου, καταρρίφθηκε στην Ουκρανία ένα drone Chekan (“Battleaxe”) που κατασκευάζεται στη Λευκορωσία. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που έγινε γνωστό ότι μπήκε στη σύγκρουση το συγκεκριμένο drone, το οποίο επίσης διαθέτει εκρηκτική κεφαλή βάρους 3 κιλών. Μένει να δούμε πόσα ακόμη Chekan θα εμφανιστούν στον ουρανό της Ουκρανίας.
Προς το παρόν, η Ρωσία φαίνεται να μην διαθέτει επαρκείς αριθμούς drones-καμικάζι ή επιθετικών drones για να κάνει τη διαφορά. Αυτή την εβδομάδα οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι και άλλοι HIMARS βρίσκονται καθ’ οδόν προς την Ουκρανία. Τους επόμενους μήνες αναμένεται να δούμε εντονότερη δράση από drones-καμικάζι και των δύο αντιμαχόμενων πλευρών στην Ουκρανία.