Στα τέλη του 2023, ο κινέζικος κολοσσός Evergrande Group, που δραστηριοποιείτο στον τομέα των ακινήτων κατέρρευσε. Τα προβλήματά του είχαν αρχίσει να φαίνονται από το 2021, ενώ το καλοκαίρι του 2022 βρέθηκε σε αδυναμία να αποπληρώσει τις δόσεις δανειακών της υποχρεώσεων.
Δυτικά μέσα και αναλυτές δεν έκρυβαν τη χαρά τους: Η κατάρρευση της δεύτερης μεγαλύτερης Κινεζικής εταιρείας ακινήτων, έδειχνε κατ’ αυτούς την αδυναμία της Κινεζικής οικονομίας και την ανωτερότητα της δύσης.
Τα τελευταία στοιχεία αποδεικνύουν αυτό που πολλοί ψυχανεμιζόντουσαν, χωρίς να μπορούν να το αποδείξουν: ότι η μόνη ανωτερότητα της δύσης που τεκμαίρεται από τη συγκεκριμένη υπόθεση είναι η ανωτερότητα των απατεώνων της.
Η εταιρεία PwC China είναι η θυγατρική στην Κίνα της βρετανικής εταιρείας ορκοτών λογιστών PricewaterhouseCoopers International Limited. Αποτελεί προϊόν συγχώνευσης δύο εταιρειών λογιστικών υπηρεσιών με ιστορία από το 19ο αιώνα. Διεθνώς συγκαταλέγεται ανάμεσα στους 4 μεγάλους του κλάδου: PwC, Deloitte, KPMG, και Ernst & Young. Οι τέσσερις μεγάλοι ήταν πέντε μέχρι το 2002, που η Arthur Andersen LLP μετά την εμπλοκή της στο σκάνδαλο της Enron. H Enron είχε εμφανίσει πλαστούς ισολογισμούς που εμφάνιζαν τα κέρδη της αυξημένα κατά 600 εκατομμύρια δολ., ενώ η ψ, που υποτίθεται ότι έλεγχε τους ισολογισμούς της, την κάλυπτε.
Η κατάσταση σήμερα για την PwC ενδέχεται να είναι ακόμη χειρότερη. Η απάτη της Evergrande αγγίζει τα 87 δισ. δολάρια και είναι μία από τις μεγαλύτερες σε παγκόσμια κλίμακα. Οι ελεγκτές της PwC, η οποία από το 2010 μέχρι το 2020 εισέπραξε από την Evergrande 400 εκατομμύρια δολάρια, προσυπέγραφαν τους ισολογισμούς χωρίς να επισημάνουν τίποτα στραβό.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, τους τελευταίους μήνες πάνω από 50 εταιρείες διέκοψαν τη συνεργασία τους με την PwC.
Οι Κινεζικές αρχές καταδίκασαν την PwC China σε πρόστιμο 62 εκατομμυρίων δολαρίων και διακοπή εργασιών για 6 μήνες. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιβιώσει μετά από αυτό, αφού οποιαδήποτε εταιρεία συνεργαστεί μαζί της θα προκαλεί υποψίες ότι έχει ατασθαλίες να κρύψει. Η γυναίκα του Καίσαρα, ακόμη και δεν είναι, πρέπει να φαίνεται τιμία και η PwC China έχει πλέον απωλέσει την έξωθεν καλή μαρτυρία. Το αν τυχόν κατάρρευση της θυγατρικής θα παρασύρει και τη μητρική εταιρεία, μένει να το δούμε. Το προηγούμενο της Arthur Andersen LLP πάντως δεν προμηνύει τίποτα καλό για την PwC.
Από τη μεριά της, η διοίκηση της μητρικής PwC δήλωσε ότι θα συμμορφωθεί με τα κινεζικά πρόστιμα, αποδεχόμενη έτσι – έστω και εμμέσως – την ενοχή της. Όπως ήταν αναμενόμενο, επέρριψε τις ευθύνες στην ηγεσία της θυγατρικής και τους τοπικούς συνεργάτες της – αιτιάσεις που δεν είναι βέβαια δυνατόν να πείσουν κανέναν. Αν η δεξιά της PwC δε γνωρίζει τι ποιεί η αριστερά της, πώς είναι δυνατόν να την εμπιστευτεί κανείς για να ελέγχει τρίτους;
Άλλωστε δεν είναι το πρώτο σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται η PwC. Το 2005 η ασφαλιστική εταιρεία AIG international καταδικάστηκε σε πρόστιμο 1.6 δισ δολαρίων από το γενικό εισαγγελέα της Ν.Υόρκης για απάτες στους ισολογισμούς της. Οι ισολογισμοί ελέγχονταν από χρόνια από την PwC η οποία έβαζε τη σφραγίδα της στους ισολογισμούς μαϊμού. Το δε 2014, ήρθε στην επιφάνεια νέο σκάνδαλο, στο οποίο αποδείχτηκε ότι η PwC είχε σχεδιάσει για λογαριασμό της Caterpillar ένα μηχανισμό φοροδιαφυγής. Ένας εκ των διευθυντών της PwC είχε γράψει τότε σε συνεργάτη τηε εταιρείας: Μέχρι να φανούν αυτά στον έλεγχο, θα έχουμε όλοι βγει στη σύνταξη.
Φαίνεται ότι τελικά η μόνη – εγκληματική όντως – αμέλεια των Κινεζικών αρχών στην περίπτωση της Evergrande είναι ότι έχουν αφήσει τη δυτική χρηματιστική πανούκλα να δρα, σε μεγάλο βαθμό, ανεξέλεγκτα στη χώρα τους. Αργά η γρήγορα θα αναγκαστούν να καθαρίσουν την κόπρο του Αυγείου. Όσο γρηγορότερα, τόσο καλύτερα.
