Ο 40χρονος Μπιλάλ Σάλεχ μάζευε ελιές στο χωράφι του σε ένα χωριό της Σαμάρια, στη Δυτική Όχθη, όταν ξαφνικά τέσσερις Εβραίοι έποικοι κατέβηκαν από έναν γειτονικό λόφο και τον πυροβόλησαν.
Σκαρφαλωμένος σε μια σκάλα, ο Σάλεχ δέχθηκε τις σφαίρες κατάστηθα και έπεσε νεκρός. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι δράστες – ντυμένοι στα λευκά – έφυγαν ανενόχλητοι για τον γειτονικό οικισμό εποίκων, παρά την παρουσία ισραηλινών στρατιωτών.
Τα κίνητρα της δολοφονίας του 40χρονου παλαιστίνιου παραμένουν άγνωστα. Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι ερευνά το επεισόδιο.
Σύμφωνα με τα παλαιστινιακά μέσα ενημέρωσης, οι δράστες ήταν «υπέρ-Ορθόδοξοι Εβραίοι έποικοι».
Η κηδεία του Σάλεχ μετατράπηκε σε μεγάλη διαδήλωση διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις της Δυτικής Όχθης: κατά του Ισραήλ και υπέρ της Χαμάς και του πληθυσμού της Γάζας. Παρά τις προσπάθειες των υπηρεσιών ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής του Αμπού Μαζέν να διατηρήσουν τον έλεγχο της κατάστασης.
Στη Ναμπλούς, χιλιάδες διαδηλωτές προσπάθησαν να βάλουν φωτιά στον Τάφο του Ιωσήφ, ενός τόπου προσευχής όπου συχνάζουν οι εθνικιστές Εβραίοι έποικοι.
Την οργή εκμεταλλεύτηκε φυσικά η Χαμάς, με τον εκπρόσωπο της στρατιωτικής πτέρυγάς της, τον Αμπού Ομπέιντα, να καλεί τους νέους στη Δυτική Όχθη «να συμμετάσχουν στον αγώνα».
Στην κρίση και η Χεζμπολάχ
Από κοντά και η Χεζμπολάχ, που εξαπολύει σχεδόν καθημερινές επιθέσεις στην Άνω Γαλιλαία. Εκτοξεύσεις ρουκετών, drones και απόπειρες επιδρομών ομάδων κομάντος.
Το Ισραήλ απομάκρυνε μάλιστα τους αμάχους που ζούσαν σε μια λωρίδα βάθους πέντε χιλιομέτρων κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Ο ισραηλινός στρατός αναγκάστηκε να στείλει σημαντικές ενισχύσεις στα βόρεια σύνορα.
Ο πόλεμος στη Γάζα, προειδοποιούν οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, μπορεί στην πραγματικότητα να εξαπλωθεί και στη Δυτική Όχθη. Οι Εβραίοι έποικοι έχουν τεθεί σε επιφυλακή, επειδή οι οικισμοί τους (ιδιαίτερα οι πιο απομονωμένοι) κινδυνεύουν να δεχθούν επίθεση. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο στρατός μοίρασε στους εποίκους 3.000 τουφέκια και δέκα βαριά πολυβόλα. Οι περισσότεροι έποικοι πάντως είναι ήδη οπλισμένοι και συγκροτούν τις λεγόμενες «τοπικές ομάδες έκτακτης ανάγκης» σε κάθε οικισμό, για να αντιδράσουν με πυρά τα πρώτα λεπτά σε περίπτωση επίθεσης.
«Συγκόλληση μετώπων»
Περίπου 29 τάγματα του ισραηλινού στρατού έχουν αναπτυχθεί στη Δυτική Όχθη, 23 από τα οποία είναι δυνάμεις εφέδρων, για να καταπνίξουν ενδεχόμενη ένοπλη εξέγερση των Παλαιστινίων.
Ήδη, ο δεύτερος στην ηγεσία της Χαμάς, Σάλεχ ελ-Αρούρι, προσπαθεί να πολλαπλασιάσει τις ένοπλες επιθέσεις εναντίον εποίκων και στρατιωτών. Την περασμένη εβδομάδα ο ελ-Αρούρι, μαζί με τον ηγέτη της Ισλαμικής Τζιχάντ, Ζιάντ Ναχάλε, βρέθηκαν στη Βηρυτό, επισκεπτόμενοι τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα. Στόχος να φτιάξουν ένα είδος «θηλιάς» γύρω από το Ισραήλ, με πρωτοβουλία των στρατηγών της Τεχεράνης. Οι ηγέτες της Χαμάς το αποκαλούν «συγκόλληση των μετώπων», δηλαδή Γάζα-Δυτική Όχθη-Λίβανος και – πιθανώς – επίσης ο αραβικός πληθυσμός στο Ισραήλ.
Κάτι τέτοιο θα εξάπλωνε βέβαια την πυρκαγιά του πολέμου σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Πενήντα χρόνια κατοχής
Το Ισραήλ έχει καταλάβει τη Δυτική Όχθη για περισσότερα από 50 χρόνια και είχε υπό έλεγχο τη Γάζα ως το 2006 από το 2005. Πάνω από 279 είναι οι ισραηλινοί εποικισμοί στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη της Δυτικής Όχθης, παραβιάζοντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, περισσότεροι από 700.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν επί του παρόντος στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, που περιλαμβάνουν τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται επίσης η θεαματική αύξηση των εποίκων τα τελευταία χρόνια. Μόνο τα τελευταία 10 χρόνια, έως και 200.000 έποικοι έχουν εγκατασταθεί στη Δυτική Όχθη, σημειώνοντας αύξηση 40%. Η νέα ισραηλινή κυβέρνηση, που ιδρύθηκε το 2022 με επικεφαλής τον Νετανιάχου, αύξησε την πολιτική αποικισμού και μέχρι τον Οκτώβριο του 2023 είχε εγκρίνει την κατασκευή 13.000 κατοικιών στους οικισμούς της Δυτικής Όχθης.
Επιθέσεις των εποίκων
Όπως έχει αυξηθεί ο αριθμός των εποίκων, το ίδιο έχει αυξηθεί και η ριζοσπαστικοποίησή τους, αφού οι επιθέσεις τους εναντίον του παλαιστινιακού πληθυσμού γίνονται όλο και πιο συχνά.
Οι πιο συνηθισμένες επιθέσεις τείνουν να είναι η παρενόχληση σε μικρές ομάδες αγροτών που καλλιεργούν τη γη τους, αν και τα τελευταία χρόνια οι οργανωμένες επιθέσεις από δεκάδες εποίκους εντός παλαιστινιακών πόλεων έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Η ιδέα της επιβολής του δικαιώματος του Τελ Αβίβ να ελέγχει ολόκληρο το βιβλικό Ισραήλ σε άλλους γειτονικούς λαούς έγινε κεντρική στην πολιτική του Λικούντ του πρωθυπουργού Νετανιάχου.
Οι οικισμοί που έγιναν χωριά και πόλεις αναπτύχθηκαν γύρω από τους μοναδικούς φυσικούς πόρους της Δυτικής Όχθης, για να μονοπωλήσουν τις πηγές νερού και τα εύφορα εδάφη. Και παρόλο που η περιοχή βρίσκεται υπό τον διοικητικό έλεγχο της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής, του μοναδικού διεθνώς αναγνωρισμένου παλαιστινιακού κυβερνητικού θεσμού και του κύριου πολιτικού αντιπάλου της Χαμάς, οι οικισμοί δεν αναγνώρισαν ποτέ τον Αμπού Μάζεν, αλλά έχουν εξομοιωθεί πλήρως με την οικονομία, την πολιτική και την εξουσία του Ισραήλ.
Δεν φαίνεται μάλιστα ρεαλιστικό για το Ισραήλ να αποχωρήσει πλήρως από τη Δυτική Όχθη – απλώς και μόνο λόγω του μεγάλου αριθμού Ισραηλινών εκεί.
Όχι δεύτερη Λωρίδα της Γάζας
Υπάρχουν όμως δύο άλλοι λόγοι για αυτό: Πρώτον, το επιχείρημα ασφαλείας: «Ο φόβος από την ισραηλινή σκοπιά είναι ότι εάν αποσυρθούν εντελώς από τη Δυτική Όχθη, τότε η Δυτική Όχθη θα γινόταν μια δεύτερη Λωρίδα της Γάζας», λέει ο γνωστός δημοσιογράφος Μπέντζαμιν Χάμερ, αναφερόμενος στον τρόμο της Χαμάς.
Από την άλλη πλευρά, στη σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση Νετανιάχου υπάρχουν εκπρόσωποι των ακραίων εποίκων που θεωρούν τη Δυτική Όχθη ως τη λεγόμενη «καρδιά του Ισραήλ». Ό,τι κι αν σκεφτεί κανείς, η τρέχουσα πολιτική οδηγεί στην καταστροφή.
Ο Ζαν Άσελμπορν, ο σύντομα απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, τόνισε ότι το Ισραήλ θα έχει ειρήνη και ησυχία μόνο όταν οι Παλαιστίνιοι έχουν επίσης το κράτος τους».
