Hasan Göğüş, Yetkin Report, 23 OCTOBER 2021
΄Αξιο ανάγνωσης το κατωτέρω άρθρο Τούρκου Διπλωμάτη, πρώτα με κριτήριο τη διδαχή του μεγαλύτερου δασκάλου της τέχνης του πολέμου, του Κινέζου Σουν Τζου, ότι πρώτη φροντίδα για να αποφύγεις την ήττα είναι να ξέρεις πολύ καλά τον εχθρό σου και με δεύτερο κριτήριο το ότι το άρθρο του Hasan Göğüş εκθέτει αφ’ ενός την τουρκική πραγματιστική αποτίμηση της σημασίας της αμερικανικής συμφωνίας και επιστολής και αφετέρου την ασύγκριτη οθωμανική δεξιότητα στην διαστρέβλωση και τηναντιστροφή των δεδομένων, σε βαθμό που το Κάζους Μπέλι να επιρρίπτεται στην ελληνική βουλή!
Μετάφραση / εισαγωγή Μιχαήλ Στυλιανού
Ο Έλληνας υπουργός των Εξωτερικών Δένδιας ζήτησε από τον Αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών μια συμφωνία αμυντικής συνεργασίας παρόμοια με αυτήν που υπέγραψε η Ελλάδα με την Γαλλία αλλά επήρε μόνο μιαν ανανέωση της υφιστάμενης, παρά την παρουσίασή της στην ελληνική κοινή γνώμη ως νίκη εναντίον της Τουρκίας.
Η Ελλάδα πάντοτε επιχείρησε να φέρει τις διμερείς διαφορές της με την Τουρκία στο θεματολόγιο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης από την πρώτη ημέρα. Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα το πέτυχε σε μεγάλο βαθμό, ιδιαίτερα τελευταία, δεν πρέπει να εκπλήσσει. Σε κάθε διεθνή οργανισμό εάν ένα μέλος του επιμένει να υποβάλλει τις προτάσεις του με το επιχείρημα των συμφερόντων ασφάλειάς του, αυτές δεν είναι εύκολο να απορριφθούν. Το περισσότερο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να απαλύνει την σκληρή διατύπωση. Από αυτή την άποψη αριστοτέχνες είναι οι Βρετανοί διπλωμάτες. Μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ η Τουρκία είναι σε πιο δύσκολη θέση απέναντι στην Ελλάδα στις συνόδους της ΕΕ.
Η Ελλάδα θα πρέπει να έχει καταλάβει πλέον ότι με τα συμπεράσματα της ΕΕ, γεμάτα με ρηματικά ευχολόγια, δεν μπορεί να φθάσει πουθενά. Προφανώς μετατόπισε τα βήματά της εναντίον της Τουρκίας σε διμερές πεδίο.
Πρώτα, στις 28 Σεπτεμβρίου, η Ελλάδα υπέγραψε μια συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας με την Γαλλία για άμυνα και ασφάλεια. Την περασμένη εβδομάδα ανανέωσε την συμφωνία αμοιβαίας αμύνης και ασφαλείας με τις ΗΠΑ(MDCA). Στο μεταξύ ο Αμερικανός υπουργός των Εξωτερικών ΄Αντονι Μπλίνκεν έστειλε μιαν επιστολή στον ΄Ελληνα πρωθυπουργό. Ας δούμε λεπτομερέστερα την αμυντική συμφωνία και την επιστολή Μπλίνκεν.
Συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας
Απέκτησα την πρώτη μου εμπειρία με την πολυμερή διπλωματία στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με τις διαπραγματεύσεις για την Συμφωνία Αμυντικής και Οικονομικής Συνεργασίας που υπέγραψε η Τουρκία με τις ΗΠΑ το 1980. Οι ΗΠΑ συνήψαν μια παρόμοια συμφωνία με την Ελλάδα υο 1990. Και οι δύο είναι συμφωνίες-πλαίσια και επικαιροποιούνται σε τακτές περιόδους με μικρές τροποποιήσεις εάν είναι απαραίτητο, είτε με ανταλλαγή επιστολών ή με πρόσθετα πρωτόκολλα. Φαίνεται ότι. επωφελούμενη από την αρνητική εξέλιξη των τούρκο-αμερικανικών σχέσεων, η Ελλάδα ζήτησε να συμπεριληφθεί πρόβλεψη εγγύησης ασφαλείας, όπως στην ελληνο-γαλλική συμφωνία. Αφού αυτό αποδείχτηκε αδύνατο, η Ελλάδα πρόσφερε στρατιωτικές βάσεις σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου τα οποία έχουν καθεστώς αποστρατικοποίησης βάσει διεθνών συμφωνιών. Ευτυχώς, οι Αμερικανοί φίλοι μας αυτή την φορά έμειναν άκαμπτοι. Το τουρκικό υπουργείο των Εξωτερικών θα πρέπει επίσης να άσκησε ισχυρή πίεση στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η επιστολή Μπλίνκεν στο Μητσοτάκη
Η Ελλάδα που δεν κατόρθωσε να πετύχει την ένταξη των προτάσεών της στην συμφωνία αμυντικής συνεργασίας θα πρέπει να πίεσε την αμερικανική πλευρά να της παράσχει διαβεβαιώσεις ασφάλειας σε ξεχωριστή επιστολή.
Η επιστολή του Μπλίνκεν της 12 Οκτωβρίου εκπληρώνει αυτόν τον σκοπό.
Δεν υπάρχει αναφορά σε αυτήν την επιστολή που να υποχρεώνει τις ΗΠΑ να βοηθήσουν την Ελλάδα σε περίπτωση επίθεσης. Παρόμοια, κάποιες αναφορές σε εδαφική ακεραιότητα, κυρίαρχα δικαιώματα, διεθνές δίκαιο θαλάσσης, και ειρηνική επίλυση διαφορών περιλαμβάνονται στην επιστολή για να ικανοποιήσουν την Ελλάδα. Αυτές οι φράσεις μπορούν επίσης να ερμηνευθούν ως ελάφρωση της διακήρυξης της τουρκικής Βουλής του 1995, ευρέως γνωστής ως casus belli. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι τόσο ο υπουργός των Εξωτερικών Νίκος Δένδιας όσο και ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης πρόβαλαν την επιστολή περισσότερο παρά την ίδια την συμφωνία. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να κατάλαβαν ότι ευνόησαν την Ελλάδα πέραν του δέοντος και ο εκπρόσωπος του υπουργείου των Εξωτερικών Ned Price υπογράμμισε προ ημερών ότι η θέση των ΗΠΑ να παραμείνουν ουδέτερες στις διαφορές για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων δεν έχει αλλάξει.
Τι είναι το casus belli;
Στην απλούστερη ερμηνεία του λατινικού όρου σημαίνει αιτία πολέμου. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο, επικυρώνοντας την Σύμβαση Δικαίου Θαλάσσης του ΟΗΕ, την 1η Ιουνίου 1955, εξουσιοδότησε την ελληνική κυβέρνηση να επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 12 μίλια. Σε λιγότερο της εβδομάδας η τουρκική βουλή απάντησε με μια διακήρυξη. ΄Εντεχνα διατυπωμένη από τον πρώην πρέσβη Ντενίζ Μπολούκμπασι, έμπειρο σε νομικά θέματα, δεν περιλάμβανε ούτε τις λέξεις “casus belli” ούτε «πόλεμος».
Αυτή η διακήρυξη έλεγε στην ελληνική και στην διεθνή κοινή γνώμη «με φιλικά αισθήματα», ότι εάν η Ελλάδας επεξέτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια στο Αιγαίο, όπου η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα, θα ελάμβανε όλα τα μέτρα, των στρατιωτικών συμπεριλαμβανομένων. Το μήνυμα πρέπει να έγινε κατανοητό.
Τα σφάλματα της Ελλάδας.
Οι τούρκο-ελληνικές σχέσεις βρίθουν ελληνικών σφαλμάτων. Η απόφαση casus belli της ελληνικής βουλής το 1995 ήταν εξ ίσου λάθος με την καταστροφή της Μικράς Ασίας που άρχισε το 1919 με την κατοχή της Σμύρνης και τελείωσε με την ήττα της Ελλάδας το 1922. ΄Η η κρίση στο Καρντάκ/Ίμια το 1996. ΄Η το 1999με το άσυλο στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, τον επικηρυγμένο αρχηγό του PKK.
Ο Tom Ellis, αρχισυντάκτης της αγγλικής έκδοσης της Καθημερινής, είχε δίκιο όταν έγραψε:
«Κανείς δεν θα κάνει πόλεμο για εμάς». Αυτό είναι έλα λογικό σχόλιο ερχόμενο από τη ελληνική πλευρά.
