Ένα πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα οδηγούσε σε βαθιά ύφεση όλο τον δυτικό κόσμο, με τις επιπτώσεις στη Ρωσία να είναι μηδαμινές, υποστηρίζει σε ιδιαίτερα διαφωτιστικό άρθρο του ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης του Colorado University David Hendrickson.
Πιο συγκεκριμένα, όπως επισημαίνεται σχετικά, ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον στοιχείο που προέκυψε από την κρίση στην Ουκρανία είναι το ότι έθεσε σε κίνδυνο τρία «παγκόσμια, πολύ σημαντικά εγχειρήματα»: τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή ασφάλεια και τη φτώχεια.
«Υπό την ώθηση του οικονομικού και χρηματοπιστωτικού πολέμου κατά της Ρωσίας», όπως περιέγραψε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Yve LeDrian, η Δύση δεσμεύτηκε να λάβει μια σειρά μέτρων που απειλούν τους προαναφερθέντες στόχους, καθιστώντας τους δευτερεύοντες ή τριτεύοντες.
Η παγκόσμια επισιτιστική κρίση επιταχύνθηκε λόγω του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, καθώς διέκοψε τις αποστολές τροφίμων και λιπασμάτων από τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ ο πόλεμος φαίνεται ότι θα επιδεινώσει αυτές τις πολλαπλές κρίσεις, μετατρέποντας τες από προσωρινές διακοπές σε σχεδόν μόνιμες και ανεξίτηλες πληγές.
Η ενεργειακή ασφάλεια και η κλιματική αλλαγή θέτουν μια σειρά από προβλήματα που διαφέρουν πολύ από την παραδοσιακή γεωπολιτική, και για τα οποία ωστόσο η παραδοσιακή γεωπολιτική ήταν ζωτικής σημασίας.
Το ζήτημα είναι οι τεράστιες και επώδυνες αλληλεξαρτήσεις.
Η παραγωγή ενέργειας διψάει, συχνά εξαρτάται έντονα από το σπάνιο γλυκό νερό.
Η κλιματική αλλαγή θα καταστήσει ορισμένες περιοχές πολύ πιο επιρρεπείς στην ξηρασία ή τις σφοδρές καταιγίδες, κάτι που θα θέσει σε κίνδυνο τις προμήθειες τροφίμων.
Πέρα από τα παραπάνω, η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου συνδέεται στενά με τις τιμές των τροφίμων.
Ιστορικά, η κρίση στον ένα τομέα σημαίνει κρίση και στον άλλο.
Στις ΗΠΑ, δεν υπήρξε πολιτική συναίνεση σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης αυτής της τρομακτικής σειράς προβλημάτων.
Η Δεξιά διατεινόταν ότι η επιστήμη του κλίματος ήταν φάρσα.
Η Αριστερά, αντίθετα, είχε καταλήξει στο έωλο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες πετρελαίου ήταν κακές.
Φυσικά, βέβαια, τόσο η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτή, όμως την ίδια στιγμή αναγκαιότητα είναι η εγκαθίδρυση της ενεργειακής ασφάλειας.
Ο πόλεμος όμως απειλεί με εκτροχιασμό και τα δύο…
Εμπάργκο στο πετρέλαιο
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έθεσε σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρου του κόσμου και κατέστρεψε την ατζέντα της κλιματικής αλλαγής.
Τα γεράκια στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ επιζητούν ένα πλήρες εμπάργκο σε ό,τι αφορά το ρωσικό πετρέλαιο.
Η Διεθνής Ομάδα Εργασίας για τις Ρωσικές Κυρώσεις στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ θέλει να θεσπιστεί «πλήρης απαγόρευση και εμπάργκο του ρωσικού αργού, των προϊόντων πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του άνθρακα, απαγορεύοντας τόσο τις εισαγωγές όσο και τις εξαγωγές προς και από τον δημοκρατικό κόσμο, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις διαρροές κρατών και επιχειρήσεων μέσω δευτερογενών κυρώσεων».
Η Γερμανία έχει πλέον δεσμευτεί να υποστηρίξει ένα εμπάργκο, εάν συμφωνήσουν τα μέλη της ΕΕ.
Η νέα της έκθεση για την ενέργεια αναφέρει ότι «το τέλος της εξάρτησης από τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού είναι ρεαλιστικό».
Ο γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz Σολτς, βέβαια, ήταν πολύ πιο προσεκτικός, αλλά φαίνεται να συμφωνεί με τον γενικό στόχο.
Το πόσο θα προχωρήσει η Δύση με τα σχέδιά της που έχει ανακοινώσει παραμένει υπό αμφισβήτηση.
Στο μεταξύ, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες φάνηκαν να υποστηρίζουν πλήρως τα σκληρά μέτρα, η υπουργός Οικονομικών Janet Yellen σημείωσε στις 21 Απριλίου ότι «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν σκεφτόμαστε μια πλήρη ευρωπαϊκή απαγόρευση, για παράδειγμα, των εισαγωγών πετρελαίου».
Μια τέτοια απαγόρευση θα ανέβαζε τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου «και θα μπορούσε στην πραγματικότητα να έχει πολύ μικρό αρνητικό αντίκτυπο στη Ρωσία, αφού η τιμή του πετρελαίου θα ανέβαινε».
Αν μη τι άλλο, οι δηλώσεις της Yellen συμπυκνώνουν όμορφα αυτό που έχει γίνει ο θεμελιώδης σκοπός της δυτικής πολιτικής, που είναι να βρεθεί ένας τρόπος για τη μείωση των εσόδων της Ρωσίας «χωρίς να υπάρξει βλάβη για ολόκληρο τον κόσμο μέσω των υψηλότερων τιμών της ενέργειας».
Αυτό το ιδανικό, ωστόσο, είναι πολύ απίθανο να επιτευχθεί.
Πλήρης αποτυχία
Σχεδόν κάθε πρωτοβουλία στην οποία ανέλαβε η Δύση για το πετρέλαιο έχει αποτύχει.
Η ρωσική παραγωγή, με βεβαιότητα, εκτιμάται ότι μειώθηκε από 11,1 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Φεβρουάριο σε 9,76 βαρέλια την ημέρα τον Απρίλιο.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προβλέπει ότι θα μειωθεί κατά ένα τέταρτο.
Ωστόσο, οι επιδιωκόμενες αυξήσεις σε σχέση με την παγκόσμια προσφορά δεν έχουν υπάρξει.
Η προσέγγιση των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράν ποικίλλει ανάλογα με τις περιστάσεις, αλλά το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν το ίδιο: απογοήτευση.
Δεν έχει ακόμη επιτευχθεί συμφωνία με τη Βενεζουέλα, η οποία ειδικεύεται στα στοιχεία ενεργού άνθρακα Subprime.
Ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη Σαουδική Αραβία δεν δέχεται να επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο Βiden – προτιμά να συντονίζει την πολιτική του ΟΠΕΚ+ με τη Ρωσία.
Το Κατάρ υπενθύμισε στους ευφυείς διαπραγματευτές των ΗΠΑ, που ήταν πρόθυμοι να στείλουν LNG στην Ευρώπη, ότι είχε συμβάσεις LNG με την Ασία που είναι μακροπρόθεσμες και απαραβίαστες.
Η προσδοκώμενη αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, η οποία θα έφερνε επιπλέον 1 έως 1,5 mbd στην παγκόσμια αγορά, φαίνεται να έχει κολλήσει.
Τις ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή, η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε 35% και μόνο στις 29 Απριλίου μειώθηκε λόγω του lockdown στην Κίνα.
Σε κάθε περίπτωση, η προοπτική ενός πετρελαϊκού σοκ αυξάνεται όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση προσπαθούν να πλήξουν τα ρωσικά έσοδα.
Στην πραγματικότητα, είναι σαν το αριστερό χερί να χτυπά το δεξί…
Όμως η δεξιά χείρα φαίνεται να κερδίζει τη μάχη, καταλήγει ο Hendrickson.
www.bankingnews.gr