Η Iskra προς σφαιρικότερη ενημέρωση των αναγνωστών της δημοσιεύει τις εκτιμήσεις δυο μεγάλων Οίκων αξιολόγησης, της Moody’s και της Fitch, για τη νέα κυβέρνηση της ΝΔ και την οικονομική πολιτική που σκοπεύει να ακολουθήσει.
Είναι προφανές ότι αυτές οι εκτιμήσεις δεν απηχούν τις απόψεις της Iskra.
Moody’s: “Πιστωτικά θετική” η αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα – Η ΝΔ θα μπορέσει να εφαρμόσει την ατζέντα της
Η επικέντρωση της νέας κυβέρνησης της Ελλάδας στην ενίσχυση των επενδύσεων είναι πιστωτικά θετική, όπως σημειώνει η Moody’s σε νέα της έκθεση, λίγες εβδομάδες πριν την επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγησή της για τη χώρα (23 Αυγούστου).
Η πρόκληση της ανάπτυξης και των επενδύσεων
Η έλλειψη επενδύσεων αποτελεί βασική πρόκληση για τις προοπτικές της ανάπτυξης της Ελλάδας, τονίζει ο οίκος. Αυτή τη στιγμή η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με μέτριους ρυθμούς κοντά στο 2% στην καλύτερη περίπτωση τα επόμενα χρόνια, εκτός εάν η αύξηση των επενδύσεων επιταχυνθεί σημαντικά. Σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης που βγήκαν από την ύφεση και την κρίση, η πορεία των επενδύσεων της Ελλάδας ήταν πολύ πιο αδύναμη. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου στην Πορτογαλία και την Κύπρο έχει ανακάμψει σε επίπεδα προ της κρίσης και κατά 80% περίπου στην Ισπανία. Στην Ελλάδα, είναι κάτω από το ένα τρίτο του επιπέδου πριν από την κρίση.
Η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ –η οποία και έχει μεγάλη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο– έχει πολύ καλές πιθανότητες να μπορέσει να εφαρμόσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις. Η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη θα βοηθήσει επίσης και τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, ωστόσο η συνέχιση της εφαρμογής τω μεταρρυθμίσεων και η δημοσιονομική πειθαρχία θα είναι κρίσιμοι παράγοντες στη διατήρηση της στήριξης της ευρωζώνης προς την Ελλάδα καθώς και της επιμνημόσυνης της αγοράς, ενισχύοντας έτσι το πιστωτικό προφίλ της χώρας.
Καθοριστική για την αξιολόγηση η εφαρμογή των συμφωνηθέντων
Η στάση της νέας κυβέρνησης όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στις οποίες έχει δεσμευθεί η χώρα θα είναι καθοριστικής σημασίας για την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας. Εκτός από τη μεγάλη φορολογική επιβάρυνση, υπάρχουν και άλλα εμπόδια στις επενδύσεις, όπως η αναποτελεσματική γραφειοκρατία καθώς και οι μακρές και δυσκίνητες νομικές διαδικασίες και το ρυθμιστικό περιβάλλον. Παράλληλα, οι θεσμικές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση θα πρέπει να συνοδεύονται από αλλαγές στη συμπεριφορά του ευρύτερου πληθυσμού, ειδικά σε ό,τι αφορά την φορολογική συμμόρφωση και τη γενικότερη κουλτούρα πληρωμών, τα οποία παραμένουν σχετικά αδύναμα.
Η πρόκληση του… brain gain
Συνέχιση των μεταρρυθμίσεων
Την ίδια στιγμή, η συνέχιση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα είναι κρίσιμη για τη συνέχιση της στήριξη της ευρωζώνης προς τη χώρα, η οποία και είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της Ελλάδας. Ενώ έχουν νομοθετηθεί και εφαρμοστεί πολλές μεταρρυθμίσεις, υπάρχουν μέτρα στα οποία έχει δεσμευθεί η Ελλάδα και πρέπει να εφαρμόσουν το αργότερο έως το 2022. Έτσι, η ευρωζώνη θα συνεχίσει να εποπτεύει την πρόοδο της χώρας σε τριμηνιαία βάση και, εάν αξιολογηθεί θετικά, η ελληνική κυβέρνηση θα λαμβάνει περαιτέρω στήριξη όπως την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. Το πιο σημαντικό σύμφωνα με τον οίκο πάντως είναι η διατήρηση καλών σχέσεων με τους δανειστές, το οποίο θα είναι καθοριστικό εάν η Ελλάδα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μετά 2032. Η Ν.Δ δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει τις εκκρεμούσες δεσμεύσεις και η Moody’s επισημαίνει ότι θα παρακολουθεί στενά τον ρυθμό της εφαρμογής τους..
Τα πλεονάσματα
Στο επίκεντρο του οίκου θα είναι και τα δημόσια οικονομικά, όπου αν και έχει σημειωθεί βελτίωση ωστόσο αυτή ήλθε υπό τη μορφή της υψηλής φορολογίας και της σημαντικής υποαπορρόφησης των δημόσιων επενδύσεων. Ο προϋπολογισμός της γενικής κυβέρνησης ήταν πλεονασματικός τα τελευταία τρία χρόνια και η προηγούμενη κυβέρνηση έχει δεσμευτεί σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022, με σταδιακή μείωσή του στα επόμενα έτη.
Η Ν.Δ αρχικά δεσμεύτηκε στην επαναδιαπραγμάτευση των δημοσιονομικών στόχων για να χρηματοδοτήσει τις προγραμματισμένες φορολογικές περικοπές και την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων. Το κόμμα πλέον αναγνωρίζει ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει πρώτα να εδραιώσει τη δημοσιονομική της αξιοπιστία. Έτσι, η Moody’s αναμένει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ θα στοχεύσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στον προσεχή προϋπολογισμό για το 2020. Ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους είναι πιθανόν να είναι κάπως ασθενέστερος, με τη Moody’s να εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα κινηθεί γύρω στο 3% του ΑΕΠ και ο συνολικός προϋπολογισμός θα είναι σχεδόν ισοσκελισμένος.
Πάντως ο οίκος εκτιμά ότι η νέα κυβέρνηση θα βρει ευήκοα ώτα στην ευρωζώνη σε ό,τι αφορά το σχέδιό της για τη δημοσιονομική πολιτική. Οι Ευρωπαίοι έχουν ταχθεί υπέρ της μείωσης των φόρων και την εφαρμογή του προϋπολογισμού των δημόσιων επενδύσεων, αυξάνοντας την φορολογική βάση.
Συνολικά, η νέα ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί να διατηρήσει τα δημοσιονομικά πειθαρχία για πολλά χρόνια για να μειώσει το δημόσιο χρέος που αγγίζει το 180% του ΑΕΠ και είναι ένα από τα υψηλότερα στο κόσμο, καταλήγει η Moody’s.
Fitch: Καθοριστική η πολιτική Μητσοτάκη για την επίπτωση των παροχών Τσίπρα στην οικονομία
Η κατεύθυνση πολιτικής της νέας κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας καθώς και οι σχέσεις που θα έχει με τους πιστωτές θα καθορίσουν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει το πρόσφατο πακέτο των παροχών Τσίπρα στην οικονομία, όπως σημειώνει η Fitch σε νέα έκθεσή της για τις πιστωτικές προοπτικές των ευρωπαϊκών χωρών. Παράλληλα ο οίκος εξηγεί γιατί η αξιολόγηση “ΒΒ-” που δίνει στην Ελλάδα υποστηρίζεται από τη μακροοικονομική εικόνα της χώρας, ενώ αναφέρει ποιες εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση του rating. Υπενθυμίζεται πως η επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγηση του οίκου για την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας είναι στις 2 Αυγούστου.
Πιο αναλυτικά, η Fitch σημειώνει ότι τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας συνεχίζουν να βελτιώνονται ωστόσο οι προεκλογικές παροχές τις οποίες εφάρμοσε η κυβέρνηση Τσίπρα και οι εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις, θέτουν σημαντικούς δημοσιονομικούς κινδύνους. Παράλληλα, οι παροχές αυτές αυξάνουν την αβεβαιότητα γύρω από τη μεσοπρόθεσμη στάση πολιτικής της χώρας. Εάν αυτό το πακέτο μέτρων οδηγήσει σε μια μεταβολή διαρκείας στη δημοσιονομική θέση της Ελλάδας θα εξαρτηθεί εν μέρει από τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεάσει τις σχέσεις με τους επίσημους πιστωτές καθώς και από την κατεύθυνση πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η Fitch. Πάντως, όπως αναφέρει, η ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας περιλαμβάνει τη μείωση των φόρων, τη μείωση της γραφειοκρατίας καθώς και την εισαγωγή μέτρων για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.
Σε γενικές γραμμές, ο οίκος σημειώνει πως η αξιολόγηση “ΒΒ-” της Ελλάδας υποστηρίζεται από το υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ εκείνο των χωρών με ανάλογη αξιολόγηση, ενώ το προφίλ του χρέους της γενικής κυβέρνησης είναι εξαιρετικά ευνοϊκό. Ωστόσο το ελληνικό χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η δυναμική της ανάπτυξης στο μεσοπρόθεσμο διάστημα παραμένει χαμηλή και οι ελληνικές τράπεζες εξακολουθούν να βαρύνονται από εξαιρετικά υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Πάντως το υψηλό απόθεμα του ελληνικού χρέους έχει μετριαστεί από παράγοντες που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητά του, όπως προσθέτει ο οίκος. Το κόστος εξυπηρέτησής του και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες είναι σε χαμηλά επίπεδα, ενώ το cash buffer είναι σημαντικό.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η Fitch σημειώνει πως εξακολουθούν να βρίσκονται στο επίκεντρο. Η δυναμική χρηματοδότησης βελτιώνεται συνεχώς, αλλά η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού παραμένει αδύναμη. Η οικονομική ανάκαμψη, οι αυξημένες πωλήσεις NPEs, η μεγαλύτερη χρήση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και οι εξωδικαστικοί συμβιβασμοί θα βοηθήσουν τις ελληνικές τράπεζες να επιτύχουν τους νέους στόχους για τα κόκκινα δάνεια. Ωστόσο, χωρίς πιο ουσιαστικές πρωτοβουλίες, θα είναι δύσκολο να επιταχυνθεί η μείωση των NPEs με έναν ρυθμό που να στηρίζει πλήρως την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα.
Θετική για την αξιολόγηση της Ελλάδας θεωρεί η Fitch την επίτευξη περαιτέρω πρωτογενών πλεονασμάτων και τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι η οικονομική ανάκαμψη θα διατηρηθεί με την πάροδο του χρόνου, η συνέχιση της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής υποστηριζόμενη από μια ομαλή σχέση με τους επίσημους πιστωτές και ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον καθώς και ο χαμηλότερος κίνδυνος από τον τραπεζικό κλάδο.
Αντίθετα, στους παράγοντες που μπορεί να έχουν αρνητική επίπτωση στην αξιολόγηση της χώρας τοποθετεί τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και την απότομη αντιστροφή στην κατεύθυνση της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, οι αρνητικές εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο και η επανεμφάνιση ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
