Όπως έχει γίνει κατανοητό από τις τρέχουσες εξελίξεις, είναι πλήρως παραπλανητική η παρουσίαση της σύγκρουσης στην Ουκρανία με μανιχαϊστικούς όρους, ως μια νέα «σταυροφορία» της Δύσης με θύματα την ΕΕ και την Ουκρανία: Οι «δυνάμεις του καλού» που αντιπροσωπεύουν οι ΗΠΑ και οι ( εκόντες, άκοντες) σύμμαχοί τους και από την άλλη οι «δυνάμεις του σκότους» των… απολυταρχικών καθεστώτων (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.).
Η εικόνα, ή το «αφήγημα» αυτό, προέρχεται από μια αναβίωση της αποικιακής λογικής των δυτικών αυτοκρατοριών που άκμασαν τον 19ο αιώνα και στοχεύει στη διατήρηση μιας μορφής της παγκοσμιοποίησης υπό όρους «μονοπωλιακούς» ντυμένους με ηθικό επίχρισμα, υποτίθεται φιλελεύθερο.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία – αλλά και στην Ταϊβάν, αν προβάλλουμε τις εξελίξεις στο μέλλον – έχουν εντείνει μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει επί τουλάχιστον μια δεκαετία μεταξύ δύο ριζικά διαφορετικών απόψεων για τον κόσμο και για το καθεστώς των διεθνών σχεσεων: Αυτοί που υποστηρίζουν έναν μονοπολικό κόσμο εναντίον όσων είναι υπέρμαχοι του πολυπολικού κόσμου.
Όταν οι οπαδοί των αρχών της ελευθερίας διαφωνούν για την εξωτερική πολιτική, η αιτία είναι συχνά αυτή η διαφορά, δηλαγή στο πώς αντιλαμβάνονται κοσμοθεωρητικά τη διεθνή τάξη.
Ένας μονοπολικός κόσμος είναι αντίθετος με την αρχή της ελευθερίας, δηλαδή με την ελεύθερη οικονομία και την εγγύηση των ατομικών ελευθεριών και ένας πολυπολικός κόσμος είναι ένα σημαντικό βήμα προς την παγκόσμια ελευθερία, επισημαίνεται σε άρθρο του Finn Andreen στο Mises Institute .
Από τη φιλελεύθερη ηγεμονία σε μια νέα παγκόσμια τάξη
Ένας μονοπολικός κόσμος είναι ένας κόσμος ο οποίος καθοδηγείται από έναν αποκλειστικά πόλο εξουσίας, για παράδειγμα, την τρέχουσα, φιλελεύθερη, βασισμένη σε «κανόνες» διεθνή τάξη με επίκεντρο την Ουάσιγκτον.
Αυτή η διεθνής τάξη είναι μια ευέλικτη προσαρμοσμένη στα αμερικανική συμφέροντα, ασαφής έννοια, διακριτή από το διεθνές δίκαιο (παρόλο που τα δύο συμπίπτουν μερικές φορές).
Αυτός είναι ο κόσμος τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τους δυτικούς συμμάχους τους, δημιούργησαν το 1945 και προσπάθησαν να επεκταθούν από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Η ιδέα που διατρέχει αυτή την αντίληψη είναι ότι τα δυτικά πολιτικά συστήματα, οι «φιλελεύθερες δημοκρατίες», διατέτουν μια ηθική υπεροχή που δικαιολογεί την παγκόσμια κυριαρχία τους.
Αυτή η υπεροχή προκαλεί εξ ορισμού μια ισχύ πλανητικής ηγεμόνευσης.
Ο μονοπολικός κόσμος είναι ένας κόσμος στον οποίο τα έθνη-κράτη στερούνται ανεξαρτησίας. κυριαρχούνται —για το… καλό τους, φυσικά— όχι μόνο από το κέντρο εξουσίας αλλά και έμμεσα από τους υπερεθνικούς θεσμούς που απορρέουν από τη νομιμοποίηση στον κεντρικό πόλο.
Ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου
Ένας πολυπολικός κόσμος είναι το αντίθετο από τον κόσμο που περιγράφηκε παραπάνω.
Είναι ένας κόσμος που σέβεται πολύ πιο αυστηρά το διεθνές δίκαιο, ιδίως όπως εκφράζεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Σε αυτήν την άποψη των διεθνών σχέσεων, δεν εφαρμόζεται αξιολογική κρίση στα πολιτικά συστήματα – δεν υπάρχει μια μονομερής και οικουμενικά δεσμευτική του τρόπου ζωής που πρέπει οι κοινωνίες να υιοθετήσουν.
Αντίθετα, τα πολιτικά συστήματα θεωρούνται συνέπειες συγκεκριμένων πολιτικών πολιτισμών και ιστοριών.
Ο πολυπολικός κόσμος δεν είναι έχει οικουμενική διάσταση.
Η παγκόσμια πολιτική εξουσία είναι κερματισμένη και μοιράζεται σε ένα πλήθος πόλων και τα έθνη-κράτη δεν υπόκεινται στην εξουσία υπερεθνικών θεσμών.
Όπως δείχνουν αυτές οι σύντομες περιγραφές, τα πολυπολικά και μονοπολικά οράματα αλληλοαποκλείονται.
Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τις εντάσεις που υπάρχουν σήμερα στις διεθνείς σχέσεις.
Γιατί να μην υποστηρίξουμε τον μονοπολικό κόσμο;
Με την πρώτη ματιά, μπορεί να φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι οι οπαδοί της ελευθερίας θα πρέπει να προτιμούν έναν πολυπολικό κόσμο.
Πράγματι, ο μονοπολικός κόσμος επικεντρώνεται στη Δύση, η οποία συχνά θεωρείται ότι σέβεται περισσότερο τις πολιτικές ελευθερίες από τον υπόλοιπο κόσμο.
Επιπλέον, οι οπαδοί της ελευθερίας δεσμεύονται ιδεολογικά σε έναν ανοιχτό κόσμο που ελαχιστοποιεί τα πολιτικά και νομικά εμπόδια που εμποδίζουν το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ εταιρειών και ατόμων από διακριτές πολιτικές σφαίρες.
Δεν θα ήταν φυσικό για τους οπαδούς της ελευθερίας να προτιμούν ένα μονοπολικό σύστημα, όπου μια ενιαία πολιτική οντότητα διαχειρίζεται τον κόσμο, διασφαλίζει την ειρήνη και αποδυναμώνει τα πολιτικά όρια μεταξύ των εθνών-κρατών;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι, κατηγορηματικά αρνητική.
Η υποστήριξη για έναν μονοπολικό κόσμο είναι ένα σφάλμα που προκαλείται από τις καθολικές, διαφωτιστικές ρίζες του κλασικού φιλελευθερισμού.
Δεν υπάρχει ποτέ εγγύηση ότι ο ηγεμονικός πόλος εξουσίας θα είναι καλοπροαίρετος και ειρηνικός.
Κι αν δεν είναι;
Στην πραγματικότητα, η υποστήριξη για έναν μονοπολικό κόσμο μπορεί συχνά να εξηγηθεί από την άγνοια της πραγματικής φύσης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Επιπλέον, ο σημερινός μονοπολικός κόσμος δεν είναι ούτε οικονομικά ούτε πολιτικά τόσο ελεύθερος όσο παρουσιάζεται.
Παραδείγματα ανελεύθερων πολιτικών (όπως η επιβολή απαράδεκτης φορολογίας) αφθονούν στη Δύση.
Οι δυτικές ελίτ δεν ήταν ποτέ πραγματικά πρόθυμες να εφαρμόσουν ελεύθερο εμπόριο, για παράδειγμα, μεταξύ της Δύσης και του αναπτυσσόμενου κόσμου, και εννοούσα τις διμερείς συναλλαγές εις βάρος του δεύτερου.
Διεθνοποιημένος ολοκληρωτισμός
Επιπλέον, τα προβλήματα της δημοκρατικής νομιμότητας στη Δύση έχουν γίνει πολύ συνηθισμένα.
Οι αποφάσεις λαμβάνονται συχνά από ηγέτες που βρίσκονται σε αντίθεση με τη βούληση της πλειοψηφίας.
Επιπλέον, ο μονοπολικός κόσμος οδεύει προς την πολιτική παγκοσμιοποίηση, η οποία είναι αναμφισβήτητα μια μορφή διεθνούς ολοκληρωτισμού, όπως έχει δείξει ο καθηγητής Michael Rectenwald σε μια λαμπρή σειρά άρθρων.
Από την αρχή, ο μονοπολικός κόσμος ήταν άδικος και ασταθής επειδή ευνόησε το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα που βασίζεται στο δολάριο των ΗΠΑ.
Υπάρχουν διάφορες μορφές καταναγμασμού για τα έθνη που δεν συνεργάζονται.
Η απειλή της στρατιωτικής επέμβασης είναι προφανής, αλλά η «αρχή της εξωεδαφικότητας» του αμερικανικού δικαίου, η δυνατότητα δηλαδή των ΗΠΑ να επεμβαίνούν όπου παρατηρούν (;) παραβιάσεις του δικού του δικαίου (όπως ο νόμος περί διαφθοράς) αποτελεί επίσης απειλή.
Από τη φύση του, ο μονοπολικός κόσμος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς συνεχείς, παράνομες και αυτόκλητες παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις κρατών που δεν επιθυμούν να τηρήσουν πλήρως τις πολιτικές αρχές του κέντρου εξουσίας.
Μόνο έτσι μπορεί να διατηρηθεί και να επεκταθεί ο μονοπολικός κόσμος.
Έτσι, η ειρηνικές συναλλαγές μεταξύ εθνών τόσο σημαντικών για τους οπαδούς της ελευθερίας, εκπροσωπείται και προστατεύεται πολύ καλύτερα από το διεθνές δίκαιο.
Αποκέντρωση της εξουσίας
Οι οπαδοί της ελευθερίας αναγνωρίζουν θεμελιωδώς την αξίας της αποκέντρωσης της πολιτικής εξουσίας μέσα στα έθνη-κράτη.
Αυτοί θα πρέπει συνεπώς να υποστηρίξουν την αποκέντρωση της πολιτικής εξουσίας μεταξύ των κρατών.
Αυτό, φυσικά, ισοδυναμεί με την υποστήριξη ενός πολυπολικού κόσμου.
Τα οφέλη της αποκέντρωσης έχουν αποδειχθεί από ιστορικούς όπως ο Ralph Raico και ο Donald Livingstone. αιώνες ανταγωνισμού μεταξύ μικρών ευρωπαϊκών πολιτικών οντοτήτων ήταν το κλειδί για την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτική απελευθέρωση αυτών των κοινωνιών.
Ο πολυπολικός κόσμος, ωστόσο, δεν είναι επαρκής εξέλιξη από τη σκοπιά της ελευθερίας λόγω του κρατισμού που επιμένει σε έναν τέτοιο κόσμο, αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ελευθερία σε σύγκριση με τον μονοπολικό κόσμο.
Οι οπαδοί της ελευθερίας πρέπει, επομένως, να υποστηρίξουν τον πολυπολικό κόσμο και να απορρίψουν τον μονοπολικό κόσμο για τους λόγους που περιγράφηκαν προηγουμένως.
Αυτή η θέση πρέπει να εκφραστεί, ακόμα κι αν δεν είναι τόσο δημοφιλής επί του παρόντος, επειδή ο πολυπολικός κόσμος εξακολουθεί να είναι ελάχιστα κατανοητός και ελάχιστα αποδεκτός από μια Δύση που είναι συνηθισμένη στην κυρίαρχη θέση της.
