Ευρώ και μνημόνια τσάκισαν τους μισθωτούς….
Εισαγωγικά: Στο παρόν άρθρο επιχειρούμε να δείξουμε μέσω ενός (προσωπικού) παραδείγματος, από τις μισθοδοσίες των ετών 1997,2011 και 2023 του ίδιου του αρθρογράφου, την σημαντική μείωση της αγοραστικής δύναμης κάθε εκπαιδευτικού. Σήμερα ο ίδιος εκπαιδευτικός που το 1997 ήταν νεοδιόριστος στη Σύρο, έχει σημερινή αγοραστική δύναμη τουλάχιστον 3.000 ευρώ λιγότερη, από τον μισθό που έπαιρνε πριν ένα τέταρτο και πάνω του αιώνα. Αν κανείς συνυπολογίσει ότι στα 26 αυτά χρόνια θα έπρεπε να αντιστοιχεί και η μισθολογική ωρίμανση και αύξηση (12-13 μισθολογικά κλιμάκια), τότε καταλαβαίνουμε ότι η μέση αγοραστική δύναμη των εκπαιδευτικών έχει κατακρημνιστεί προς το μισό της «εποχής της Δραχμής». Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα μας σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης είναι προτελευταία σε όλη την Ε.Ε., με μόνη χώρα πίσω της, την Βουλγαρία -που σύντομα θα την ξεπεράσει- και έτσι και επίσημα θα γίνει όχι μόνο η πιο καταχρεωμένη σε όλη την Ε.Ε., αλλά και η πιο φτωχή σε βιοτικό επίπεδο.
Μισθός 1997: Ο εν λόγω εκπαιδευτικός, έπαιρνε ως πρωτοδιόριστος χωρίς παιδιά, το καθαρό ποσό των 254.000 δραχμών. Οι κρατήσεις πρωτοδιόριστου ως προς το Μ.Τ.Π.Υ. –που γίνονται μόνο για το πρώτο έτος ανέρχονταν- σε πάνω από 24.000 δρχ. (δεν είχε άλλες κρατήσεις πρωτοδιόριστου γιατί ήταν ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ). Οπότε ο καθαρός μισθός του εκκίνησης ήταν περίπου 278.000 δραχμές ή 815,85 ευρώ.
Μισθός 1997 σε αγοραστική δύναμη 2011: Στον εισαγωγικό μισθό του 1997 κάνουμε τιμαριθμοποίηση, τον πολλαπλασιάζουμε δηλαδή με τον πληθωρισμό κάθε έτους από το 1997 έως και το 2011. Τα στοιχεία τα παίρνουμε από την κεντρική υπηρεσία της ΕΛΣΤΑΤ (https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/DKT87/-) που μας δίνει τον Εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή από το 1961 έως σήμερα.
Προκύπτει ότι ο συνολικός δείκτης είναι λίγο πάνω από το 1,68 ή ότι η τιμή του Δ. Τ. Κ. αυξήθηκε κατά 68% από το 1997 έως και το 2011.
Αν τιμαριθμοποιήσουμε τώρα τον μισθό του 1997 για να έχει την ίδια αγοραστική δύναμη το 2011, έχουμε 815,85 επί 1,68 μας κάνει με μικρή στρογγυλοποίηση 1.371 ευρώ .
Μισθός 2011: Ο καθαρός μισθός του παραδείγματος μετά την μισθολογική ωρίμανση 1997-2011 ήταν 1.418 ευρώ. Εν ολίγοις ο εν λόγω υπάλληλος αύξησε την αγοραστική του δύναμη μετά από 14 χρόνια επιπλέον υπηρεσίας και τα ανάλογα Μ.Κ. μόλις κατά 47 ευρώ. Αυτό αποδεικνύει ότι οι πραγματικές μειώσεις των μισθών κατά την «χρυσή» εποχή του ευρώ, ήταν σημαντικές και οι ονομαστικές ήταν εμφανώς μικρότερες του πληθωρισμού των τιμών καταναλωτή. Άρα η ρήση «όλοι μαζί τα φάγαμε» του αγαπητού κ. Πάγκαλου, ισχύει μάλλον για τον ίδιο, για το κράτος, και τους «πελάτες» του.
Όμως το 2011 είναι η χρονιά που στο δημόσιο αρχίζουν να κόβονται με τα μνημόνια σταδιακά ο 13ος και 14ος μισθός, για να καταργηθούν πλήρως από το 2013. Και φυσικά έρχονται τα νέα μισθολόγια που τσακίζουν τελείως τους μισθούς.
Συμπέρασμα για το 1997-2010: Στον εκπαιδευτικό σταδιακά μειώνεται ο πραγματικός μέσος μισθός. Ατομικά ο καθένας διατηρεί απλώς την αγοραστική του δύναμη λόγω της μισθολογικής ωρίμανσης και των Μ.Κ. που ανεβαίνει λόγω προϋπηρεσίας. Από εκεί και πέρα (2011 και μετά) έρχεται η απόλυτη καταιγίδα της μνημονιακής φτωχοποίησης, αν όχι εξαθλίωσης.
Μισθός πρωτοδιόριστου 1997 σε αγοραστική δύναμη 2023: Στην Ελλάδα του 2010, επειδή δεν ήταν εφικτή η εξωτερική υποτίμηση λόγω απουσίας εθνικού νομίσματος, ακολουθήθηκε η πολιτική της απορρύθμισης της εργασίας, της φτωχοποίησης των μισθωτών και του λαού, με δημιουργία ύφεσης, με σκοπό την ανάκτηση της χαμένης ανταγωνιστικότητας, μέσω της λογικής της εσωτερικής υποτίμησης και του αποπληθωρισμού. Αυτή η πολιτική απέτυχε πλήρως αφού η χώρα οδηγήθηκε σε βιοτικό επίπεδο Βουλγαρίας (όπως ζήταγε εξ’ αρχής το Δ.Ν.Τ) , (βλ: https://www.sofokleousin.gr/proteleytaia-i-ellada-stin-ee-para-tin-ypsili-anaptyksi-pinakas), περνώντας από την 14η θέση και το 95,3% του μέσου όρου της Ε.Ε. το 2009, στην προτελευταία θέση με 64,6% του μέσου όρου του βιοτικού επιπέδου της Ε.Ε. το 2022. Παράλληλα διογκώθηκε σε απίστευτο βαθμό και το εξωτερικό δημόσιο χρέος, η ανταγωνιστικότητα δεν ενισχύθηκε και αναμένονται αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Η θυσία του μισθωτού εξελίχθηκε σε ανθρωποφαγία από τους εγχώριους ολιγάρχες, τον ξένο παράγοντα και τις κυβερνήσεις της περιόδου. Λόγω κατάστασης αποπληθωρισμού, ο πληθωρισμός επανήλθε πολύ ισχυρός από το 2022 λόγω ιδιαίτερων συνθηκών, ενώ από το 2012 -2021 ο συνολικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ήταν αρνητικός. Έτσι από το 2012 έως και το 2022 ο συνολικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αυξάνεται κατά 8,22% και ο μισθός του παραδείγματος μας, οι 278.000 δραχμές του 1997, οι οποίες ήταν 1.371 ευρώ σε αγοραστική δύναμη 2011, αντιστοιχούν το 2022 σε ισοδύναμη αγοραστική δύναμη 1.483 και κάτι ευρώ.
Σημερινός μισθός 2023: ο υποφαινόμενος (βρίσκεται στο ΜΚ 15 λόγω και μεταπτυχιακού) λαμβάνει σήμερα καθαρά 1.434 ευρώ, άρα έχει απολέσει περί τα 50 ευρώ το μήνα η 600 ευρώ το χρόνο αγοραστική δύναμη σε σχέση με αυτή που είχε το 1997 με το μισθό των 278.000 δραχμών. Αν συνυπολογίσουμε ότι δεν λαμβάνει δώρα Χριστουγέννων κλπ, έχει απολέσει αγοραστική δύναμη ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 3.000 ΕΥΡΩ από τον μισθό που διορίστηκε, που δεν αναπληρώθηκαν από τα Μ.Κ. που έλαβε αυτά τα 26 χρόνια.
Σήμερα ο εκπαιδευτικός του παραδείγματος έχει τουλάχιστον 55% μεγαλύτερο καθαρό μηνιαίο μισθό από έναν που βρίσκεται στο αρχικό κλιμάκιο (Μικτός Βασικός μισθός: ΜΚ1=1092 ευρώ, ΜΚ15=1918 ευρώ) Αν λοιπόν εκείνο τον μισθό των 278.000 του 1997 τον πολλαπλασιάσω με το 1,55 και τον φέρω στην αγοραστική δύναμη του σήμερα προκύπτει ένας μισθός 2.299 ευρώ!!! Αν προσθέσω και τους χαμένους 2 μισθούς, και τους αναγάγω σε εισόδημα 12 μισθών, προκύπτει ένα νούμερο που ξεπερνάει τα 2.650 και προσεγγίζει τα 2.700 ευρώ. Αυτός λοιπόν θα έπρεπε να ήταν ο σημερινός μισθός του εκπαιδευτικού του παραδείγματος, αν οι μισθοί των εκπαιδευτικών ακολουθούσαν τον πληθωρισμό και δεν περνούσαν από την μέγγενη του ευρώ και των μνημονίων! Όμως ο μισθός που παίρνει σήμερα (1.434 €) είναι κάπου στη μέση και αυτό δείχνει ότι οι πραγματικοί μισθοί στην εκπαίδευση είναι μισοί μισθοί σε σχέση με ¼ του αιώνα πριν.
Κατά τα άλλα αξιολόγηση και κουραφέξαλα, ασύλληπτη παραμυθία περί ευρωπαϊκής χώρας και άλλα γελοία περί «σωτηρίας» μας εντός ευρωζώνης, που μας γλύτωσαν από την επιστροφή στην καταραμένη «εποχή» της δραχμής με τα μνημόνια κλπ… ενώ στην πραγματικότητα, η χώρα οικονομικά και σε βιοτικό επίπεδο βυθίζεται όλο και περισσότερο (σε λίγο ως μία εκ των ουραγών) στη Βαλκανική πραγματικότητα. Αυτό αφορά βέβαια την λαϊκή πλειοψηφία γιατί υπάρχουν και αυτοί που ωφελούνται και οι ολιγάρχες που κάνουν πάρτι.
Μόνο κατά το 2022, οι μισθοί μειώθηκαν πραγματικά κατά 9,6 %, έτσι ένας μισθωτός όπως αυτός του παραδείγματος, απώλεσε αγοραστική δύναμη 140 ευρώ/μήνα !
Υ.Γ: Το παρόν δημοσιεύτηκε σε δύο εκπαιδευτικά σάιτ. Μερικοί αμφισβήτησαν την αλήθεια των στοιχείων-μισθός σε δραχμές 1997, η και την μετατροπή του σε ευρώ. Διευκρινίζω δύο πράγματα:
1) Το παράδειγμα αναφέρεται σε μηχανικό-εκπαιδευτικό μονοασφαλισμένο στο ΤΣΜΕΔΕ (όμως αναλογικά ισχύει για όλους, παρά ορισμένες μικροδιαφορές). Η τότε μισθοδοσία του (1997) είχε ως εξής: Χρονοεπίδομα 0, Βασικός Μισθός 170.000, Επίδομα εξωδιδακτικής 50.000, κίνητρο απόδοσης 68.000, Εξομάλυνσης 35000, λοιπά μικρά επιδόματα (γάμου, περιοχής, μεταπτυχιακού) 34.000. Σύνολο αποδοχών: 357.000 δραχμές, αφαιρούμενων όλων των κρατήσεων του εργαζόμενου και από το ΜΤΠΥ (μόνο των τακτικών μηνιαίων κρατήσεων, γιατί αυτές του πρωτοδιόριστου σταματούν μετά τον 12ο μήνα) προκύπτει ως εισαγωγικός καθαρός μισθός για το συγκεκριμένο παράδειγμα οι 278.000 δραχμές.
2) Συγκρίσιμη νομισματική μονάδα το 1997-1998 ήταν το ECU, η Ευρωπαϊκή Λογιστική Μονάδα που το 1999 έγινε ευρώ σε αναλογία 1:1. Για τα τέλη του 1997 αρχές 1998 η ισοτιμία ECU-Δραχμής ήταν 1προς 312, Συνεπώς οι 278000 δραχμές αντιστοιχούσαν τότε σε 891 ευρώ και όχι 815,85 που έλαβα υπ όψιν παίρνοντας ως βάση την οριστική ισοτιμία Δραχμής-Ευρώ. Είτε σε κάποιους αρέσει, είτε δεν αρέσει οι υπολογισμοί του αρθρογράφου είναι επίτηδες μετριοπαθείς. Δυστυχώς η αλήθεια είναι πικρή και η πραγματικότητα δυσμενέστερη.
* Ο Κώστας Παπουλής είναι πολιτικός-μηχανικός με οικονομικές σπουδές, εκπαιδευτικός στο 1ο Εσπερινό Επαλ Αχαρνών –Δ. ΕΛΜΕ ΑΝ. ΑΤΤΙΚΗΣ.
