Τα στρατιωτικά καθεστώτα που κυβερνούν στο Μάλι, στην Μπουρκίνα Φάσο και στον Νίγηρα υπέγραψαν χθες Σάββατο συμφωνία για τη δημιουργία αμυντικής συμμαχίας, ανακοίνωσαν αντιπροσωπείες τους χθες στην Μπαμακό, την πρωτεύουσα της πρώτης χώρας.
Ο «χάρτης Λιπτακό-Γκουρμά» δημιουργεί τη «Συμμαχία Κρατών του Σαχέλ» (ΣΚΣ), ανέφερε μέσω X (του πρώην Twitter) ο επικεφαλής της χούντας του Μάλι, ο Ασιμί Γκοϊτά. Σκοπός της είναι «να δημιουργηθεί αρχιτεκτονική συλλογικής άμυνας και αλληλοβοήθειας», πρόσθεσε.
Ο «χάρτης» αυτός προβλέπει (άρθρο 6) ότι «οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της εθνικής κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας ενός ή περισσότερων συμβαλλομένων μερών θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον και των υπολοίπων μερών» και άρα σημαίνει «τη χορήγηση βοήθειας και διάσωσης από όλα τα μέρη, κατ’ ιδίαν ή συλλογικά, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των ενόπλων δυνάμεων, για την αποκατάσταση και την εγγύηση της ασφάλειας στον χώρο που καλύπτει η συμμαχία».
Τυχόν επέμβαση του ECOWAS καθίσταται πλέον σχεδόν απαγορευτική. Οποιαδήποτε απόπειρα ένοπλης εμπλοκής εκ μέρος Γαλλίας ή Νιγηρίας θα οδηγήσει σε γενικευμένη ανάφλεξη στην Αφρική.
Μετά το πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου στον Νίγηρα, η Οικονομική Κοινότητα Κρατών της Δυτικής Αφρικής (CEDEAO στα γαλλικά, ECOWAS στα αγγλικά) αξιώνει οι στρατιωτικές αρχές να «αποκαταστήσουν αμέσως τη συνταγματική τάξη», αφήνοντας ελεύθερο και αποκαθιστώντας στην εξουσία τον ανατραπέντα πρόεδρο Μοαμέντ Μπαζούμ.
Ο περιφερειακός οργανισμός έχει επισείσει επανειλημμένα την απειλή στρατιωτικής επέμβασης και επέβαλε βαριές κυρώσεις στον Νίγηρα.
Τα στρατιωτικά καθεστώτα στην Μπουρκίνα Φάσο και στο Μάλι λένε πως οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Νίγηρα ή των ιδίων θα ήταν «παράνομη» και «παράλογη» και θα οδηγούσε σε «άμεση αντίδραση» από πλευράς τους.
«Προτεραιότητα ο αγώνας ενάντια στην τρομοκρατία»
«Η συμμαχία αυτή θα αποτελέσει σύζευξη των στρατιωτικών και οικονομικών προσπαθειών των τριών χωρών», δήλωσε σε δημοσιογράφους ο υπουργός Άμυνας του Μάλι, ο Αμπντουλαγέ Ντιόπ.
«Προτεραιότητά μας είναι ο αγώνας εναντίον της τρομοκρατίας στις τρεις χώρες», πρόσθεσε.
Η περιφέρεια Λιπτακό-Γκουρμά, όπου βρίσκονται τριεθνή σύνορα του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και του Νίγηρα, πλήττεται από ενέργειες τζιχαντιστών τα τελευταία χρόνια.
Μπαμακό και Ουαγκαντούγκου, όπου κυβερνούν οι στρατιωτικοί που κατέλαβαν την εξουσία με τα πραξικοπήματα του 2020 και του 2022 αντίστοιχα, εξέφρασαν σχεδόν αμέσως την αλληλεγγύη τους προς τους στρατηγούς στη Νιαμέ μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου.
Οι τελευταίοι παραμένουν άκαμπτοι και κρατούν φυλακισμένο τον ανατραπέντα πρόεδρο Μπαζούμ, τον οποίο θέλουν να δικάσουν για «εσχάτη προδοσία».
Τουλάχιστον δέκα επιθέσεις που αποδίδονται σε τζιχαντιστές έχουν στοιχίσει τη ζωή σε περίπου εκατό ανθρώπους, οι μισοί από τους οποίους ήταν άμαχοι, μετά το πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου.
Η «Συμμαχία του Σαχέλ», στην οποία συμμετέχουν διάφορα κράτη και θεσμοί, ιδίως η Γαλλία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, ανέστειλε τα προγράμματα βοήθειας στον Νίγηρα.
Και τα τρία κράτη της ΣΚΣ ήταν μέλη της υποστηριζόμενης από τη Γαλλία συμμαχίας G5 Σαχέλ (τα υπόλοιπα δυο μέλη ήταν το Τσαντ και η Μαυριτανία), που συγκροτήθηκε το 2017 για να αντιμετωπίζει τις τζιχαντιστικές οργανώσεις. Η συμμαχία αυτή θεωρείται πλέον κλινικά νεκρή.
Οι σχέσεις των τριών χωρών ειδικά με τη Γαλλία πήραν τροπή προς το χειρότερο. Το Παρίσι, το οποίο ήδη αναγκάστηκε να αποσύρει τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις από το Μαλί και την Μπουρκίνα Φάσο, βρίσκεται σε διένεξη με τον Νίγηρα, αφού το νέο καθεστώς στη Νιαμέ απαιτεί να αποσύρει τα στρατεύματα και τον πρεσβευτή του. Η γαλλική κυβέρνηση αρνείται να αναγνωρίσει τη χούντα.