Τα ψέματα της νέας υπουργού Παιδείας της Γαλλίας για τα δημόσια σχολεία ρίχνουν «λάδι στη φωτιά» των κοινωνικών ανισοτήτων
Η Αμελί Ουντεά-Καστερά ήταν από τους μεγάλους κερδισμένους στη νέα κυβέρνηση μειοψηφίας που διόρισε ο Γάλλος πρόεδρος -και πρώην συμφοιτητής της στην ελιτίστικη Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (ΕΝΑ)- Εμανουέλ Μακρόν.
Από υπουργός Αθλητισμού, η 45χρονη πρώην πρωταθλήτρια του τένις βγήκε από τον ανασχηματισμό αναβαθμισμένη, αναλαμβάνοντας ένα σούπερ νέο, ενοποιημένο υπουργείο.
Και μόνο ο μακροσκελής τίτλος του το μαρτυρεί: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας, Νεολαίας, Αθλητισμού, Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων.
Κοντολογίς, ανέλαβε να ηγηθεί των προετοιμασιών για τους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι και ταυτόχρονα να χειριστεί ένα από τα πιο ακανθώδη θέματα της προεδρίας Μακρόν και της γαλλικής πολιτικής: την πολύπαθη δημόσια εκπαίδευση στη χώρα.
Όμως τα χαμόγελα αυταρέσκειας έσβησαν γρήγορα από τα χείλη και της ίδιας, και του προέδρου.
Με το «καλημέρα» η υπερυπουργός Αμελί Ουντεά-Καστερά έγινε «πέτρα σκανδάλου», διχαστική ελιτίστικη φιγούρα και πολιτικός πονοκέφαλος για τον Μακρόν.
Και δη την ώρα που ο ίδιος επιχειρεί πολιτική ρελάνς στη δεύτερη προεδρική θητεία του, υπό τη βαριά σκιά της δημοσκοπικής εκτίναξης της λεπενικής ακροδεξιάς.
Όλα άρχισαν λίγο μετά τον ανασχηματισμό, με την αποκάλυψη του ιστότοπου ερευνητικής δημοσιογραφίας Mediapart ότι η υπουργός Παιδείας έχει στείλει και τους τρεις γιους της στο Stanislas, ένα ιδιωτικό καθολικό σχολείο στο Παρίσι «με εκπαίδευση βγαλμένη από τον περασμένο αιώνα».
Το Stanislas ήταν από πέρυσι υπό έρευνα από το υπουργείο Παιδείας, κατόπιν δημοσιευμάτων για ομοφοβική και σεξιστική κουλτούρα στα σχολικά μαθήματα.
Παρά δε το γεγονός ότι στο ιστορικό του έχει τουλάχιστον ένα σκάνδαλο σεξουαλικών επιθέσεων κατά ανήλικων μαθητών, λαμβάνει κρατική ενίσχυση. Ήτοι λεφτά των φορολογουμένων.
Προσπαθώντας να δικαιολογήσει την -κόντρα στον νέο ρόλο της και στον κοσμικό χαρακτήρα της Γαλλίας- «προσωπική επιλογή» της, η υπουργός Παιδείας κατέφυγε σε ψέματα.
Το έκανε καλύπτοντας το καθολικό σχολείο και απαξιώνοντας το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, τα προβλήματα του οποίου καλείται να επιλύσει.
Η Αμελί Ουντεά-Καστερά αναχωρεί από το Ελιζέ στις 12 Ιανουαρίου, άρτι νεοδιορισθείσα υπουργός Παιδείας, Νεολαίας, Αθλητισμού, Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων
Ενός ψέματος… μύρια έπονται
Κληθείσα να απαντήσει στις αποκαλύψεις, η Αμελί Ουντεά-Καστερά ισχυρίστηκε ότι αναγκάστηκε να στείλει το 2009 τον μεγαλύτερό της γιό, Βενσάν -τότε τριών ετών- στο ιδιωτικό καθολικό σχολείο, λόγω «πολλών ωρών διδασκαλίας, χωρίς σοβαρή αναπλήρωση» στο νηπιαγωγείο του δημόσιου σχολείου Littré, όπου τον είχε γράψει.
Είχε «βαρεθεί» με αυτή την κατάσταση, συμπλήρωσε, «όπως εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες» σε όλη τη Γαλλία.
Αντίθετα χαρακτήρισε το Stanislas επιλογή «υψηλών προτύπων», που έκανε και για τα άλλα δύο παιδιά της, διασφαλίζοντας ότι θα ήταν «ευτυχισμένα», «ασφαλή» και περιτριγυρισμένα από «φίλους».
Όμως η εφημερίδα Libération βρήκε την τότε νηπιαγωγό του Βενσάν στο Littré, που έκανε ενδιαφέρουσες δηλώσεις.
Ο μικρός, ανέφερε, είχε μείνει μόλις έξι μήνες στο δημόσιο σχολείο, που θεωρείται από τα καλύτερα στο Παρίσι. Διέψευσε ότι υπήρξαν «χαμένες ώρες» διδασκαλίας.
Ως λόγο για την αποχώρηση του Βενσάν ανέφερε την αξίωση των εύπορων γονιών του το παιδί τους να «κερδίσει» έναν χρόνο και να «πηδήξει» τάξη. Το δημόσιο σχολείο δεν το δέχτηκε, κρίνοντας ότι ο μικρός δεν ήταν έτοιμος για κάτι τέτοιο.
Το ζεύγος Ουντεά επέλεξε τότε το Stanislas. Εκείνη την εποχή η Αμελί ήταν στέλεχος στην ασφαλιστική εταιρεία AXA και ο σύζυγός της, Φρεντερίκ, το Νο. 2 στην τράπεζα Société Générale.
Οι αποκαλύψεις προκάλεσαν ακόμη μεγαλύτερο σάλο, με τα σωματεία των εκπαιδευτικών να απαιτούν δημόσια συγγνώμη από την υπουργό και μέλη της αντιπολίτευσης να ζητούν την παραίτησή της.
Αρνούμενη ότι είπε εκούσια ψέματα, η ίδια αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι «έκανε λάθος», υποστηρίζοντας ότι δεν θυμόταν καλά όσα συνέβησαν «πριν από δεκαπέντε χρόνια». Ζήτησε συγγνώμη από το προσωπικό του σχολείου που «προσβλήθηκε» από τα όσα είπε.
Αλλά «πρέπει να κλείσουμε αυτό το κεφάλαιο των προσωπικών επιθέσεων και της προσωπικής ζωής», προσέθεσε στη διάρκεια επίσκεψης στο δημόσιο σχολείο Littré του Παρισιού.
Εκπαιδευτικοί την περίμεναν με γιουχάισμα.
Τα πράγματα έμελλε πάντως να γίνουν ακόμη χειρότερα…
«Ξεπλένοντας» το ιδιωτικό σχολείο
Ούτε ένα 24ωρο μετά τη δημόσια αποδοκιμασία της, η υπουργός Παιδείας της Γαλλίας πιάστηκε να λέει και πάλι ψέματα σε θέματα εκπαίδευσης.
Αυτή τη φορά υποβάθμισε τα ευρήματα της έρευνας του υπουργείου Παιδείας για τα πεπραγμένα στο ιδιωτικό σχολείο που πηγαίνουν τα παιδιά της, το Stanislas.
«Θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτή η έκθεση δεν αποκαλύπτει πράξεις ομοφοβίας ή περιπτώσεις παρενόχλησης. Η μόνη περίπτωση ομοφοβίας ήταν αντικείμενο αναφοράς στον εισαγγελέα», ανέφερε η Αμελί Ουντεά-Καστερά.
Όμως το Mediapart δημοσιοποίησε την έκθεση και άλλα ντοκουμέντα, αποκαλύπτοντας μια εντελώς διαφορετική εικόνα για το κατεστημένο του Stanislas εδώ και χρόνια.
Το σχολείο -που μεταξύ άλλων επικρίνεται για ομοφοβία, προπαγάνδα κατά των αμβλώσεων και της αντισύλληψης και υποχρεωτικά (αντί εθελοντικά) μαθήματα θρησκευτικών- καλείται τώρα να συμμορφωθεί με το νόμο.
Η υπουργός δικαιολογήθηκε, λέγοντας ότι είχε διαβάσει μόνο μια «σύντομη περίληψη» της σχετικής έκθεσης, που είχε ολοκληρωθεί από τον περασμένο Αύγουστο, αλλά δεν είχε δοθεί στη δημοσιότητα.
Είπε ότι επί θητείας του προκατόχου της στο υπουργείο -και τώρα νέου πρωθυπουργού της Γαλλίας- Γκαμπριέλ Ατάλ, είχε καταρτιστεί ένα «σχέδιο δράσης» για το ελιτίστικο ιδιωτικό σχολείο, το οποίο συνέχιζε παρ’ όλα αυτά να λαμβάνει κρατική ενίσχυση.
Εν αναμονή «διευκρινίσεων», ο δήμος του Παρισιού ανακοίνωσε αναστολή της χρηματοδότησης του Stanislas, η οποία δίνεται βάσει ποσοστού κοινωνικής ποικιλομορφίας των μαθητών.
Η υπουργός Παιδείας -την οποία ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν είχε στηρίξει δημόσια στην μακροσκελή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις 16 Ιανουαρίου- απέρριψε το ενδεχόμενο παραίτησης.
Ζήτησε ωστόσο να εξαιρεθεί από την υπόθεση «Collège Stanislas».
Εξ αρχής θορυβημένα εν τω μεταξύ με την ενοποίηση των υπουργείων Παιδείας και Αθλητισμού-Ολυμπιακών Αγώνων, τα σωματεία των εκπαιδευτικών ανακοίνωσαν απεργιακές κινητοποιήσεις για τις 25 Ιανουαρίου και την 1η Φεβρουαρίου.
Μεταξύ άλλων ζητούν αύξηση των κονδυλίων για τη δημόσια εκπαίδευση και την πρόσληψη προσωπικού.
Ο νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας, Γκαμπριέλ Ατάλ, και η υπουργός Παιδείας, Αμελί Ουντεά-Καστερά, βγάζουν σέλφι με μαθητές, σε προ ημερών επίσκεψή τους σε σχολείο έξω από το Παρίσι
Διαμάχη για την παιδεία
Μόνο στο Παρίσι υπολογίζεται ότι το 50% των παιδιών προνομιούχων οικογενειών φοιτά πλέον σε ιδιωτικά σχολεία και κολέγια.
Όμως στη Γαλλία ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός τομέας είναι σε μεγάλο βαθμό μόνο κατ’ όνομα ιδιωτικός.
Περί τα 7.500 ιδρύματα έχουν σύμβαση με το κράτος, λαμβάνοντας -πέρα από τα δίδακτρα από τους ιδιώτες- και χρηματοδότηση από το Δημόσιο, σε ποσοστό που μπορεί να ξεπερνά το 75% των λειτουργικών τους δαπανών.
Με τα λεφτά των φορολογουμένων, δηλαδή.
Οι επιδοτήσεις με δημόσιο χρήμα -από το κράτος, τους ΟΤΑ και τοπικές αρχές- παρέχονται βάσει νόμου του 1959 και μιας σειράς κριτηρίων.
Εγγραφές μαθητών χωρίς διακρίσεις. Εφαρμογή του εθνικού εκπαιδευτικού προγράμματος. Αυστηρή τήρηση της αρχής της κοσμικότητας του κράτους κατά τις σχολικές ώρες.
Αλλά όπως καταδεικνύει και η υπόθεση Stanislas -για το οποίο η έρευνα άρχισε κατόπιν δημοσιευμάτων και καταγγελιών- οι κρατικοί έλεγχοι είναι χαλαροί.
Το επεσήμανε σε σχετική περσινή έκθεση το γαλλικό Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι διοικητικοί έλεγχοι, ανέφερε, γίνονται μόνο «ad hoc, όταν αναφέρεται κάποιο πρόβλημα».
Αυτά, ενώ τα στοιχεία του 2022 δείχνουν ότι τα ιδιωτικά σχολεία σε σύμβαση με το γαλλικό Δημόσιο -όπου φοιτούσε το 17,6% του συνόλου των μαθητών στη Γαλλία- ότι οι δημόσιοι πόροι κάλυψαν το 76,7% των λειτουργικών εξόδων στον πρωτοβάθμιο και το 76,8% στο δευτεροβάθμιο τομέα εκπαίδευσης.
Ανήσυχος για την αναζωπύρωση της συζήτησης περί δημόσιας και και ιδιωτικής εκπαίδευσης, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε ότι ο ίδιος ήταν «παιδί και των δύο τύπου σχολείων».
Το να επιλέγεις σε ποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα θα στείλεις τα παιδιά σου «είναι ιδιωτικό δικαίωμα», ανέφερε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους, που επαναφέρει στο προσκήνιο παλαιομοδίτικες ιδέες -όπως τη χρήση σχολικής ποδιάς- ως «φερετζέ» των διευρυνόμενων (και) στη Γαλλία κοινωνικών ανισοτήτων.
«Ο Μακρόν δεν σέβεται τη Δημοκρατία», αναγράφεται στο χαρτόνι, με το οποίο μαθητές αποκλείουν την είσοδο λυκείου κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων του 2018 κατά της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης
Στα χαρακώματα
Πλέον σύσσωμη η αντιπολίτευση -από την Αριστερά, μέχρι την Ακροδεξιά- τον κατηγορεί ότι δεν έχει κάνει τίποτε για τη δημόσια παιδεία από την εκλογή του, το 2017.
Σωματεία εκπαιδευτικών ζητούν τερματισμό της χρηματοδότησης των ιδιωτικών σχολείων με δημόσιο χρήμα.
Για «σχολικά γκέτο πλούσιων και φτωχών» που «έχουν εκρηκτικές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή» προειδοποιούν με ανοιχτή επιστολή αξιωματούχοι, εκπαιδευτικοί και ακτιβιστές.
«Η Δημοκρατία έκανε το Σχολείο, το Σχολείο θα κάνει τη Δημοκρατία», αναφέρουν. «Αν όμως το Σχολείο χωριστεί στα δύο, τι θα γίνει με τη Δημοκρατία;»
