“Μακελειό ” στις νέες συντάξεις του ιδιωτικού τομέα

Άκρως ανησυχητικά τα στοιχεία  ΕΦΚΑ-Υουργείου Εργασίας 

ΚΑΤΑ 35% ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΗΝ ΤΡΙΕΤΙΑ 2022-2023-2024 (30 ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΜΗΝΕΣ)!!

ΟΙ ΧΑΜΗΛΟΙ ΜΙΣΘΟΙ, ΤΟ ΠΑΓΩΜΑ ΤΡΙΕΤIΩΝ -ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ, Η ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΜΕΣΟ ΜΙΣΘΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΒΙΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ-ΒΡΟΥΤΣΗ “ΒΟΥΛΙΑΞΑΝ” ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΗ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ!!

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ, ΚΥΡΙΩΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ Η ΒΙΑΙΗ ΦΤΩΧΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
των: Αλέξη Π. Μητρόπουλου (Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)
Αγγελικής Α. Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος)
Οι χαμηλοί μισθοί «βούλιαξαν» τις συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα
Κατά 35% χαμηλότερες οι νέες συντάξεις στον ιδιωτικό τομέα
από τις συντάξεις τού Δημοσίου την τριετία 2022-2024
Αποκαλυπτικά τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας
(Π/Σ «ΗΛΙΟΣ» της ΗΔΙΚΑ ΑΕ)
Ποια είναι τα αίτια της πρωτοφανούς κατάρρευσης
των συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα
Επτά (7) μέτρα ενίσχυσης των χαμηλοσυνταξιούχων
του ιδιωτικού τομέα
Ι. Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΓΙΑ ΤΟ 2024
ΚΑΤΑ 38% ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ
Η κατάρρευση των μισθών του ιδιωτικού τομέα κατά την περίοδο των
Μνημονίων, αλλά και της υγειονομικής κρίσης, είχαν άμεσο αντίκτυπο στο ύψος
των νέων συντάξεων μετά το 2019 και ιδιαίτερα στις νέες συντάξεις των
ασφαλισμένων του ιδιωτικού τομέα (εργάτες, υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες,
αγρότες, επιστήμονες). Το «πάγωμα» των αυξήσεων στους μισθούς, η κατάργηση
επιδομάτων, το «πάγωμα» των τριετιών για την περίοδο 2012-2023, η μη
χορήγηση ακόμη των οικογενειακών επιδομάτων, η αδρανοποίηση των
2
Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς και η εφαρμογή από τον ΟΜΕΔ των
μνημονιακών πολιτικών στους μισθούς, όχι μόνο οδήγησαν στην κατάρρευση των
μισθών τού ιδιωτικού τομέα, αλλά επηρέασαν (ως ήταν επακόλουθο) και το ύψος
των νέων συντάξεων, κυρίως αυτών που χορηγήθηκαν μετά το 2022.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας
(Πληροφοριακό Σύστημα «ΗΛΙΟΣ» της ΗΔΙΚΑ ΑΕ) και τη μηνιαία απεικόνιση των
συνταξιοδοτικών παροχών, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα είναι πολύ χαμηλότερος από τον αντίστοιχο
μέσο όρο για τους συνταξιούχους του Δημόσιου τομέα, για τους πρώτες έξι (6)
μήνες του έτους 2024. Πιο συγκεκριμένα:
α)Για τον Ιανουάριο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 733,03 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.205,27 ευρώ (διαφορά 472,24 ευρώ ή 39,15%), όπως αποδεικνύονται από τον
παρακάτω σχετικό Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
β)Για τον Φεβρουάριο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 748,73 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.104,78 ευρώ (διαφορά 356,05 ευρώ ή 32,23%), όπως αποδεικνύονται από τον
παρακάτω σχετικό Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
3
γ)Για τον Μάρτιο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 750,89 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.181,45 ευρώ (διαφορά 430,56 ευρώ ή 36,44%), όπως αποδεικνύονται από τον
παρακάτω σχετικό Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
δ)Για τον Απρίλιο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 759,54 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.305,76 ευρώ (διαφορά 546,22 ευρώ ή 41,83%), όπως αποδεικνύονται από τον
παρακάτω σχετικό Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
4
ε)Για τον Μάιο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 752,42 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.351,41 ευρώ (διαφορά 598,99 ευρώ ή 44,32%), όπως αποδεικνύονται από τον
αντίστοιχο Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
στ)Για τον Ιούνιο 2024, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους
συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ανήλθε σε 749,11 ευρώ,
ενώ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ο μέσος όρος δαπάνης ανήλθε σε
1.224,45 ευρώ (διαφορά 475,34 ευρώ ή 38,82%), όπως αποδεικνύονται από τον
αντίστοιχο Πίνακα της μηνιαίας απεικόνισης συνταξιοδοτικών παροχών.
5
Η μεγάλη διαφορά των 475,34 ευρώ (1.224,45-749,11) ανάμεσα στις
συντάξεις των δύο κύριων φορέων ασφάλισης της χώρας τον Ιούνιο 2024 και σε
ποσοστό 38,82%, προκαλεί ανησυχία, πλην του ότι αποδεικνύει ότι την ύπαρξη
συνταξιούχων «δύο ταχυτήτων» και μάλιστα όλως αναιτιολόγητα και παράνομα.
Εξάλλου, ο μέσος όρος δαπάνης σύνταξης για τους συνταξιούχους
της Τράπεζας Ελλάδος ανέρχεται στο ποσό των 2.193,73 ευρώ.
Στον παρακάτω Πίνακα αποτυπώνουμε τον μέσο όρο δαπάνης σύνταξης
για τους μήνες από Ιανουάριο έως και Ιούνιο 2024, καθώς και τις αντίστοιχες
διαφορές των δύο κατηγοριών συνταξιούχων αριθμητικά και ποσοστιαία, σύμφωνα
με τα καταγεγραμμένα στοιχεία στις αντίστοιχες μηνιαίες απεικονίσεις του Π/Σ
«ΗΛΙΟΣ» της ΗΔΙΚΑ ΑΕ.
Μήνας
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης
από ΕΦΚΑ
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης
από Δημόσιο
Διαφορά
των δύο ΜΟ
συντάξεων
Ποσοστιαία
μείωση
Ιανουάριος 2024 733,03 1.205,27 472,24 39,18%
Φεβρουάριος 2024 748,73 1.104,78 356,05 32,23%
Μάρτιος 2024 750,89 1.181,45 430,56 36,44%
Απρίλιος 2024 759,54 1.305,76 546,22 41,83%
Μάιος 2024 752,42 1.351,41 598,99 44,32%
Ιούνιος 2024 749,11 1.224,45 475,34 38,82%
6
Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι, για το χρονικό διάστημα
από Ιανουάριο 2024 έως και Ιούνιο 2024 (που διατίθενται επίσημα στοιχεία),
ο μέσος όρος τής ανωτέρω ποσοστιαίας μείωσης ανέρχεται στο 38,8%.
ΙΙ. ΚΑΤΑ 36,41% ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ
ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ, ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΕΤΟΣ
2023
Στον παρακάτω Πίνακα αποτυπώνουμε τον μέσο όρο δαπάνης σύνταξης
για τους 12 μήνες τού έτους 2023, καθώς και τις αντίστοιχες διαφορές των δύο
κατηγοριών συνταξιούχων (ιδιωτικού-δημόσιου τομέα), αριθμητικά και ποσοστιαία,
σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία στο Π/Σ «ΗΛΙΟΣ» της ΗΔΙΚΑ ΑΕ του
Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Μήνας
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης από
ΕΦΚΑ
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης από
Δημόσιο
Διαφορά
των δύο ΜΟ
συντάξεων
Ποσοστιαία
μείωση
Ιανουάριος 2023 639,58 1017,34 377,76 37,13%
Φεβρουάριος 2023 680,53 1234,95 554,42 44,89%
Μάρτιος 2023 669,49 1017,90 348,41 34,23%
Απρίλιος 2023 674,62 933,58 258,96 27,74%
Μάιος 2023 690,14 1192,93 502,79 42,15%
Ιούνιος 2023 696,17 1088,41 392,24 36,04%
Ιούλιος 2023 685,96 1067,81 381,85 35,76%
Αύγουστος 2023 697,15 1111,75 414,60 37,29%
Σεπτέμβριος 2023 700,11 1067,34 367,23 34,41%
Οκτώβριος 2023 697,26 1023,11 325,85 31,85%
Νοέμβριος 2023 698,18 1024,48 326,30 31,85%
Δεκέμβριος 2023 694,20 1231,52 537,32 43,63%
Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι, για το έτος 2023, ο μέσος
όρος της ανωτέρω ποσοστιαίας μείωσης ανήλθε στο 36,41%.
7
ΙΙΙ. ΚΑΤΑ 29,44% ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ
ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ, ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΕΤΟΣ
2022
Στον παρακάτω Πίνακα αποτυπώνουμε τον μέσο όρο δαπάνης σύνταξης
για τους 12 μήνες του έτους 2022, καθώς και τις αντίστοιχες διαφορές των δύο
κατηγοριών συνταξιούχων (ιδιωτικού-δημόσιου τομέα) αριθμητικά και ποσοστιαία,
σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία στο Π/Σ «ΗΛΙΟΣ» της ΗΔΙΚΑ ΑΕ του
Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Μήνας
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης από
ΕΦΚΑ
ΜΟ δαπάνης
σύνταξης από
Δημόσιο
Διαφορά
των δύο ΜΟ
συντάξεων
Ποσοστιαία
μείωση
Ιανουάριος 2022 659,35 917,69 258,34 28,15%
Φεβρουάριος 2022 647,29 994,16 346,87 34,89%
Μάρτιος 2022 634,18 781,28 147,10 18,83%
Απρίλιος 2022 652,59 824,23 171,64 20,82%
Μάιος 2022 676,74 840,59 163,85 19,49%
Ιούνιος 2022 658,94 915,44 256,50 28,02%
Ιούλιος 2022 660,06 999,06 339,00 33,93%
Αύγουστος 2022 652,76 983,71 330,95 33,64%
Σεπτέμβριος 2022 656,82 1013,84 357,02 35,21%
Οκτώβριος 2022 626,26 1008,13 381,87 37,88%
Νοέμβριος 2022 645,18 998,80 353,62 35,40%
Δεκέμβριος 2022 612,54 840,48 227,94 27,12%
Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι, για το έτος 2022, ο μέσος
όρος της ανωτέρω ποσοστιαίας μείωσης ανήλθε στο 29,44%.
IV. ΟΙ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥΣ (ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ-ΔΗΜΟΣΙΟΣ
ΤΟΜΕΑΣ) ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των «φτωχών συνταξιούχων» («poor
pensioners») έχει αυξηθεί σημαντικά στην Ελλάδα. Τα παρακάτω στοιχεία από το
8
Π/Σ «ΗΛΙΟΣ» (Πίνακας Σ.1 του Παραρτήματος) για τον μήνα Ιούνιο 2024 είναι
αποκαρδιωτικά και αποκαλύπτουν ότι, σε σύνολο 2.495.464 συνταξιούχων:
●το 57,3% των συνταξιούχων (1.429.952 άνθρωποι) λαμβάνουν σύνταξη
έως 1.000 € μεικτά (940 € καθαρά),
●το 38,3% (956.633 συνταξιούχοι) με σύνταξη έως 700 € μεικτά (658 €
καθαρά),
●Το 30,3% (756.804 συνταξιούχοι) με σύνταξη έως 600 € μεικτά (564 €
καθαρά) και
●το 19,8% (494.790 συνταξιούχοι) έως 500 € μεικτά (470 € καθαρά).
Εξάλλου, αναφορικά με το ύψος των συντάξεων, ο Πίνακας 4 στη σελ. 7
της Έκθεσης δεν χωρεί αμφισβητήσεις. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα
παρατιθέμενα στοιχεία:
α- η μέση κύρια σύνταξη ανέρχεται στα 816,95 ευρώ μεικτά (767,93 ευρώ
καθαρά) και είναι η χαμηλότερη σε ΟΛΕΣ τις χώρες της ΟΝΕ,
β- η μέση επικουρική σύνταξη ανέρχεται στα 199,94 ευρώ μεικτά (187,94
ευρώ καθαρά) και
γ- το μέσο μέρισμα ανέρχεται στα 102,87 ευρώ μεικτά (96,69 ευρώ
καθαρά).
9
Τα ενδιαφέροντα και ταυτόχρονα απογοητευτικά ευρήματα του
Συστήματος «ΗΔΙΚΑ/ΗΛΙΟΣ», που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας,
αποτελούν και αποστομωτική απάντηση στους δανειστές και τους Έλληνες
μνημονιακούς πολιτικούς και επιστήμονες, που ακόμη και σήμερα επιμένουν ότι
στην Ελλάδα οι συνταξιούχοι συνεχίζουν να λαμβάνουν υψηλές κατά μέσο όρο
συντάξεις.
Η γενικευμένη «συνταξιοδοτική φτώχεια» («pension poverty») είναι
συνέπεια των μνημονιακών περικοπών, καθώς και της απαγόρευσης τής αύξησης
των συντάξεων («πάγωμα» αυξήσεων) μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022, σύμφωνα
με τον ν. 4475/2017 (άρθρο 3), που δυστυχώς διατηρήθηκε σε ισχύ με τον νόμο
Βρούτση 4670/2020 (άρθρο 25 παρ. 4).
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα τής
ΟΝΕ δεν υπάρχει το εφεύρημα της «προσωπικής διαφοράς» ούτε το θλιβερό
φαινόμενο, πάνω από το 1/3 των συνταξιούχων να λαμβάνουν γλίσχρες
συντάξεις-«επιδόματα» ύψους 600 ευρώ (564 καθαρά).
V. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι λόγοι που οδήγησαν
στην κατάρρευση των νέων συντάξεων (ιδιαίτερα μετά το 2022) και στη
φτωχοποίηση χιλιάδων συνταξιούχων τού ιδιωτικού τομέα είναι οι παρακάτω:
10
1) Η «βουλγαροποίηση» των μισθών στην Ελλάδα
Η «ρήτρα Βουλγαρίας» τής κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, που ισχύει
ακόμη και σήμερα(!) είναι η βασική αιτία της μαζικής παραγωγής φτωχών
συνταξιούχων («poor pensioners»), κυρίως μετά το 2022, με την πλήρη εφαρμογή
των διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου (4387/2016) και του νόμου Βρούτση
(4670/2020) και κυρίως τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που
εισήγαγαν οι νόμοι αυτοί.
Με το β’ Μνημόνιο (ν. 4046/2012 σελ. 713), ως γνωστόν, είχε προβλεφθεί
η σύγκλιση του ελληνικού κατώτατου μισθού (και κατ’επέκταση όλων των μισθών)
με τους αντίστοιχους των χωρών της Κεντρικής και ΝοτιοΑνατολικής Ευρώπης
(«ρήτρα Βουλγαρίας»).
Εκεί, μεταξύ των άλλων, αναφερόταν ότι «Τα μέτρα αυτά θα δώσουν τη
δυνατότητα μείωσης της απόκλισης στο επίπεδο του κατώτατου μισθού σε σχέση
με τους ανταγωνιστές μας (Πορτογαλία, Κεντρική και ΝΑ Ευρώπη)» και παρακάτω
ότι «Αυτό θα ευθυγραμμίσει το πλαίσιο του κατώτατου μισθού της Ελλάδας με αυτό
συγκρίσιμων κρατών και θα του επιτρέψει να εκπληρώσει τη βασική του λειτουργία,
δηλαδή της διασφάλισης ενός ενιαίου δικτύου ασφαλείας για όλους τους
υπαλλήλους».
Σε υλοποίηση της ανωτέρω δευτερομνημονιακής διάταξης, ο ν. 4093/2012
(υποπαρ. ΙΑ.11, σελ. 5612) της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου μείωσε τον
κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα σε 586,8 € για τους εργατοϋπαλλήλους άνω
των 25 ετών και σε 510,95 € για τους κάτω των 25 ετών.
Με τον ίδιο νόμο, όλα τα επιδόματα επί του κατώτατου μισθού
καταργήθηκαν ενώ το επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες-πολυετίες) που παρέμεινε,
«πάγωσε» μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%.
Η συγκεκριμένη διάταξη του ν. 4093/2012 (υποπαρ. ΙΑ.11 παρ.1), που
ισχύει ακόμη και σήμερα, ρητά αναφέρει στο εδάφιο (ε) ότι «Πέραν της μηνιαίας
τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας, καμία άλλη προσαύξηση δεν
περιλαμβάνει στον νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο» και
στο εδάφιο (στ) ότι «Έως ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%
αναστέλλεται η προσαύξηση του νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου
μισθού και ημερομισθίου για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται μετά την 14-2-
2012».
11
Εξάλλου, με τον ν. 4152/2013 (υποπαρ. ΙΔ.2 σελ. 1619, ΦΕΚ Α 107)
καθορίστηκε χαμηλότερος κατώτατος και «υποκατώτατος» μισθός για τους
λεγόμενους «ωφελούμενους εργαζόμενους» των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ το
ποσό των 490 και 427 ευρώ μεικτά (για τους άνω και κάτω των 25 ετών), με
αντίστοιχα κατώτατα ημερομίσθια ύψους 19,16 και 17,1 ευρώ.
Ειδικότερα η παραπάνω ρύθμιση όρισε ότι: «Οι καθαρές αμοιβές ορίζονται
κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας σε 19,6 ευρώ ημερησίως και όχι
μεγαλύτερες από 490 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας 25 ετών και άνω
και σε 17,1 ευρώ ημερησίως και όχι πάνω από 427 ευρώ μηνιαίως για
ωφελούμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών».
Με τις ίδιες νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως προαναφέρθηκε, στους
εργατοϋπαλλήλους, που ήδη εργάζονταν στις 14-2-2012, αμείβονταν με τα
κατώτατα όρια και ήταν άνω των 25 ετών, καταργήθηκαν όλα τα επιδόματα και
αναγνωρίστηκε μόνο το επίδομα λόγω προϋπηρεσίας (τριετίες) μέχρι εννέα (9) έτη
(3 τριετίες) με προσαύξηση 10% για καθεμία, ενώ για τους εργατοϋπαλλήλους
κάτω των 25 ετών αναγνωρίστηκε μία (1) μόνο τριετία με την ίδια προσαύξηση
10%.
Για όλους, όμως, τους εργάτες και υπαλλήλους που άρχισαν για πρώτη
φορά τον εργασιακό τους βίο μετά την 14-2-2012 και αμείβονταν με τον κατώτατο
μισθό, τα επιδόματα καταργήθηκαν ενώ η προϋπηρεσία τους μετά την 14-2-2012
ΔΕΝ λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση του επιδόματος λόγω προϋπηρεσίας
(τριετίες, πολυετία) μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%. Στην ουσία
«πάγωσε» το βασικότερο επίδομα των εργατοϋπαλλήλων μέχρι την οριστική
κατάργησή του.
Η επόμενη παρέμβαση στον κατώτατο μισθό και τις τριετίες έγινε με τον ν.
4254/2014 (ΦΕΚ Α 85), με τον οποίο (παρ. ΙΑ.7, σελ. 1430) η αμοιβή της τριετίας
για νεοπροσλαμβανόμενους μακροχρόνια ανέργους μειώθηκε περαιτέρω από
10% στο 5% ανά τριετία.
Συμπερασματικά, με τους δευτερομνημονιακούς εφαρμοστικούς
νόμους 4093/2012, 4172/2013 και 4254/2014 της κυβέρνησης ΣαμαράΒενιζέλου, σε εφαρμογή δέσμευσης του β’ Μνημονίου (ν. 4046/2012), ο
κατώτατος μισθός, μέσω τής αναστολής των τριετιών και της κατάργησης
όλων των επιδομάτων, μειώθηκε περαιτέρω αφού:
12
-καταργήθηκαν οι τριετίες πέραν της 3ης, δηλαδή μετά τα εννέα (9) χρόνια
εργασίας (ν. 4093/2012 υποπαρ. ΙΑ.11 εδ.ε) για τους «παλαιούς εργαζόμενους»
(πριν την 14-2-2012),
-μειώθηκε η προσαύξηση των τριετιών από 10% σε 5% για τις τριετίες των
νέων εργαζομένων, με πρόσχημα τη μακροχρόνια ανεργία τους (ν. 4254/2014
υποπαρ. ΙΑ.7),
-καταργήθηκαν όλα τα επιδόματα στον νέο νομοθετικώς καθοριζόμενο
μισθό (ν. 4172/2013 άρθρο 103) και
-«πάγωσε» η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας μέχρις ότου η ανεργία
μειωθεί στο 10% (ν. 4093/2012 υποπαρ. ΙΑ.11. εδ.ε).
Όλες οι παραπάνω μνημονιακές παρεμβάσεις στο σύστημα μισθών τής
χώρας περιόρισαν κατά πολύ το ύψος των συνταξίμων αποδοχών και στη
συνέχεια των συντάξεων για χιλιάδες νέους συνταξιούχους.
2)Το «πάγωμα» των τριετιών 2012-2023
Το «νόθο» «ξεπάγωμα» των τριετιών 2024-2027 (άρθρο 33
ν. 5053/2023)
Με το άρθρο 33 του πρόσφατου ν. 5053/2023 (ΦΕΚ Α 158) με τίτλο «Για
την ενίσχυση της εργασίας-Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019-
Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας…»
ρυθμίστηκε εκ νέου το θεσμικό πλαίσιο για τις τριετίες και επαναδιατυπώθηκε -και
μάλιστα κατά πιο απόλυτο τρόπο-, το άρθρο 4 της υπ’αριθ. 6/28-2-2012 Πράξης
Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α 38), η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της
παρ.6 του άρθρου 1 του ν. 4046/2012 (ΦΕΚ Α 28).
Πιο συγκεκριμένα στις παραγράφους 1-3 του άρθρου 33 ορίζεται ότι:
«1.Από την 1η
.1.2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων,
κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι
οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και
εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο
συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου
εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία επιβλήθηκε με το
13
άρθρο 4 της υπ’αρ. 6/28.2.2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Α’ 38), η οποία
εκδόθηκε κατ’εξουσιοδότηση της παρ.6 του άρθρου 1 του ν. 4046/2012 (Α’ 28).
2.Για την εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1, των οποίων η αναστολή
αίρεται, ισχύουν τα εξής:
α)Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από την
14η
.2.2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί την 14η
.2.2012 οπότε και
ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά από την
1
η
.1.2024.
β)Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά από την
14η
.2.2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η
.1.2024.
3.Ειδικώς για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους
εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως
χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης
εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιοδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε
ειδικότητα πριν από την 14η
.2.2012 και μετά από την 1η
.1.2024. Η κατά τα
ανωτέρω προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται ως εξής:
α)Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, σε ποσοστό δέκα
τοις εκατό (10%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις (3) τριετίες και
συνολικά σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία εννέα (9) ετών και
άνω.
β)Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε ποσοστό
πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι (6) τριετίες και
συνολικά τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία δεκαοκτώ (18) ετών και
άνω.».
Αντί η κυβέρνηση να καταργήσει τη μνημονιακή ρύθμιση του 2012 που,
κατά την περίοδο 2012-2023, στοίχισε 12 δις ευρώ στους εργαζόμενους του
ιδιωτικού τομέα και 2 δις ευρώ στον ΕΦΚΑ, επαναθέσπισε το πάγωμα των
τριετιών και μάλιστα κατά σκληρότερο θεσμικά τρόπο, αφού:
α) δεν καταργεί οριστικά και αναδρομικά τη μνημονιακή ρύθμιση της ΠΥΣ
6/2012 και του ν. 4093/2012 παρότι, όπως υποστηρίζεται, έχουμε δήθεν εξέλθει
από τα Μνημόνια,
14
β) διαγράφει την προϋπηρεσία από 14-2-2012 έως 31-12-2023 (για
παλαιούς και νέους) ως μη διανυθείσα για τη χορήγηση της προσαύξησης λόγω
προϋπηρεσίας,
γ) αναγνωρίζει μόνο την προϋπηρεσία κατ’ανώτατο εννέα ετών (τρεις
τριετίες Χ 10% για τους υπαλλήλους και έξι τριετίες Χ 5%), διατηρώντας την
αναχρονιστική στις μέρες μας διάκριση μεταξύ εργατών και υπαλλήλων και
δ) αναγνωρίζει ότι από 1-1-2024 ξεκινά η προσμέτρηση του χρόνου για το
«χτίσιμο» των επιδομάτων λόγω προϋπηρεσίας τόσο για παλαιούς όσο και για
νέους εργαζόμενους.
Το «πάγωμα» των τριετιών, δηλαδή των προσαυξήσεων λόγω
προϋπηρεσίας, αυτή η αυθαίρετη και αντισυνταγματική διαγραφή τής
προϋπηρεσίας για όλους και για τα έτη 2012-2023, όχι μόνο προκάλεσε τη
σωρευτική απώλεια εισοδήματος ύψους 12 δις ευρώ από τους εργαζόμενους και 2
δις ευρώ από τον ΕΦΚΑ, αλλά στέρησε από τους ασφαλισμένους και μεγάλο
τμήμα των συνταξίμων αποδοχών, αφού και επί των τριετιών καταβάλλονται
εισφορές που καθορίζουν και το ύψος των νέων συντάξεων.
3)Το «πάγωμα» των οικογενειακών επιδομάτων στον ιδιωτικό τομέα
την περίοδο από το 2012 μέχρι σήμερα
Μια απαράδεκτη και αντίθετη στο Σύνταγμα κατάσταση σε βάρος των
εργαζομένων με τέκνα στον ιδιωτικό τομέα διαιωνίζεται από το 2012 μέχρι και
σήμερα, με συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι γονείς, κυρίως οι
αμειβόμενοι με κατώτατο μισθό, να έχουν μεγάλες απώλειες στα εισοδήματά τους.
Η θεσμική αυτή ανισότητα σε βάρος των χαμηλόμισθων του ιδιωτικού
τομέα επιτάθηκε μετά και την τελευταία νομοθετική πρωτοβουλία τής σημερινής
κυβέρνησης για σημαντική αύξηση της οικογενειακής παροχής στους δημοσίους
υπαλλήλους που έχουν τέκνα και αριθμούν πάνω από το 50% του συνόλου
(άρθρο 21 ν. 5045/2023).
Αντίθετα, η οικογενειακή παροχή στον ιδιωτικό τομέα, για τους
αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και για άλλες κατηγορίες εργατών και
υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα που οι αποδοχές τους δεν ρυθμίζονται με
ισχύουσες ΣΣΕ, έχει καταργηθεί από το 2012 και δεν χορηγείται μέχρι και σήμερα.
Σημειωτέον ότι στην υπ’αριθ. 25058/29-3-2024 (ΦΕΚ Β 1974) απόφαση της
15
Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με την οποία καθορίστηκε το νέο
ύψος του κατώτατου μισθού-ημερομισθίου από 1-4-2024, κατ’εξουσιοδότηση του
άρθρου 26 του ν. 5085/2024 (ΦΕΚ Α 203), ουδεμία αναφορά γίνεται στην
οικογενειακή παροχή των αμειβομένων με τον νέο νομοθετημένο κατώτατο μισθό.
Συγκεκριμένα η ανωτέρω ΥΑ αναφέρει: «… αποφασίζουμε: Τον
καθορισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 (Α’ 167),
του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για
πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της
χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, ως εξής: α) Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος
μισθός ορίζεται στα οκτακόσια τριάντα ευρώ (830,00 €). β) Για τους εργατοτεχνίτες
το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται σε τριάντα επτά ευρώ και επτά λεπτά (37,07 €).
Η απόφαση αυτή ισχύει από 1 Απριλίου 2024.».
Συνεπώς, γίνεται κατανοητό πως το ύψος των απωλειών για εργάτεςυπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, που είναι γονείς, είναι πολύ μεγάλο. Έτσι,
καθίσταται άμεση ανάγκη να χορηγηθεί η οικογενειακή παροχή σε όλους τους
εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και στερούνται της
οικογενειακής παροχής ήδη για πολλά χρόνια, καθώς και σε όσους άλλους δεν
καταβάλλεται λόγω του ότι δεν προβλέπεται από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις
εργασίας. Γι’αυτό επιβάλλεται να χορηγηθεί η οικογενειακή παροχή σε όλους τους
εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, άμεσα και αναδρομικά.
Η ανισότητα αυτή μεταξύ υπαλλήλων στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα,
που δεν είναι συμβατή με το Σύνταγμα και τους διεθνείς κανόνες, πρέπει άμεσα να
αρθεί. Η λεηλασία τού εισοδήματος φτωχών ανθρώπων «του μεροκάματου», αλλά
και των συντάξεών τους στο μέλλον δεν έχει καμιά απολύτως νομική και ηθική
αιτιολογία. Όπως δεν έχει κανένα λογικό έρεισμα σήμερα, εν έτει 2024, και η
συνέχιση τής εφαρμογής τού σκληρού μνημονιακού ν. 4093/2012. Η ισότητα στις
παροχές εξ εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα είναι συνταγματική
αναγκαιότητα και η μη εφαρμογή της δεν συνάδει με σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Άλλωστε, στη χώρα μας η κατάρρευση των γεννήσεων κατά την περίοδο
2010-2023 και η έκρηξη του δημογραφικού προβλήματος (βλ. το βιβλίο μας
«Αγορά εργασίας και συντάξεις. Η χρονοβόμβα τού Δημογραφικού», Εκδόσεις
60+) απαιτούν γενναία στήριξη των χαμηλόμισθων ιδιαίτερα στρωμάτων τού
16
πληθυσμού για την ενίσχυση του εισοδήματος των ιδίων και την ενθάρρυνσή τους
στη δημιουργία οικογένειας.
4) Μη τιμαριθμοποίηση των μισθών. Αγοραστική δύναμη στο ναδίρ
της ΕΕ. Έκρηξη τής μερικής απασχόλησης
Το Υπουργείο Εργασίας και ο e-ΕΦΚΑ ανακοίνωσαν το επίπεδο των
μισθών στον ιδιωτικό τομέα για το 2023. Βεβαίως είχε προηγηθεί πέρυσι και ο
ΟΟΣΑ που στην Ετήσια Έκθεσή του («Taxing Wages 2022») για τους μισθούς το
2022 στα κράτη-μέλη του, δυσαρεστώντας την κυβέρνηση της ΝΔ, είχε καταγράψει
αδιάσειστα στοιχεία και κατέληγε ότι: «Στην Ελλάδα ο μέσος ονομαστικός μεικτός
μισθός το 2022 αυξήθηκε κατά 1,5% αλλά ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε
κατά 7,4% λόγω πληθωρισμού 9,7%».
Εντελώς πρόσφατα το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών
Ερευνών (ΚΕΠΕ) διαπίστωσε ότι «στη διάρκεια των δεκαπέντε ετών που έχουν
μεσολαβήσει από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα εμφανίζεται
πλέον ως η δεύτερη πιο φτωχή χώρα της ΕΕ27, μετά τη Βουλγαρία, με βάση το
κατά κεφαλήν ΑΕΠ, μετρούμενο σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης (purchase
power parity, PPP).» (Έρευνα Βλάση Μισσού στην ενότητα «Οικονομικές
Εξελίξεις», τεύχος 54/2024 σελ. 55-59).
Ειδικότερα, ο e-ΕΦΚΑ έδωσε στη δημοσιότητα στις 29-3-2024 τα «Μηνιαία
στοιχεία απασχόλησης μισθωτών ασφαλισμένων ιδιωτικού δικαίου e-ΕΦΚΑ» για
τους μήνες μέχρι και τον Αύγουστο 2023, τα οποία συνεχίζουν να είναι άκρως
ανησυχητικά για το μέλλον των μισθών, των εργατικών εισοδημάτων, αλλά και των
συντάξεων, στη χώρα μας. Γιατί, όπως έχουμε αναφέρει πολλάκις, το Ασφαλιστικό
είναι συνάρτηση του Εργασιακού και η αγορά εργασίας, που κυριαρχείται τα
τελευταία χρόνια από μεγάλη ανεργία, τους απαράδεκτα χαμηλούς μισθούς, τις
ελαστικές μορφές απασχόλησης, καθώς επίσης και από τη «μαύρη», την
υποδηλωμένη και την άτυπη απασχόληση, επηρεάζει δραστικά τις εισφορές στα
Ταμεία και το μέλλον των συντάξεων.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία ΕΦΚΑΥπουργείου Εργασίας, τον Αύγουστο 2023:
●1.296,34 € ήταν ο μέσος μεικτός μισθός πλήρους απασχόλησης
(1.118,74 € καθαρά)
17
●514,87 € ήταν ο μέσος μεικτός μισθός μερικής απασχόλησης (444,33 €
καθαρά)
Εξάλλου, οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα ήταν καθηλωμένοι όλο το έτος
2023, όπως αναδείξαμε και παραπάνω. Πιο συγκεκριμένα στα 1.114,71 € ανήλθε
ο μέσος μεικτός μισθός συνολικής απασχόλησης (962 € καθαρά) και στα 514,87 €
ανήλθε ο μέσος μεικτός μισθός μερικής απασχόλησης (444,33 € καθαρά).
Επιπροσθέτως, από τον Πίνακα 2 (σελ. 3) με τίτλο «Κοινές Επιχειρήσεις:
Κατανομή της απασχόλησης, του ημερομισθίου και του μέσου μισθού των
ασφαλισμένων ανά τύπο απασχόλησης» που παραθέσαμε, καταδεικνύεται ότι
σχεδόν 1 στους 4 εργαζόμενους σε όλο τον ιδιωτικό τομέα, 642.103 (το 23,3%
του συνόλου των εργαζομένων) λαμβάνει μηνιαίο μέσο μισθό ΜΟΝΟ 444,33
ευρώ καθαρά (514,87 ευρώ μεικτά).
Ειδικότερα, για τον Αύγουστο του 2023 προκύπτουν και τα εξής στοιχεία:
-1.118,74 ευρώ καθαρά (1.296,34 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός
πλήρους απασχόλησης για 2.104.086 εργαζομένους (76,7% του συνόλου),
-962 ευρώ καθαρά (1.114,71 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός για το
σύνολο των ασφαλισμένων (2.743.516) και
-444,33 ευρώ καθαρά (514,87 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός μερικής
απασχόλησης για 642.103 εργαζομένους (23,3% του συνόλου).
18
Εξάλλου, ως προς το είδος τής απασχόλησης, όπως προκύπτει από τον
ανωτέρω Πίνακα 2 (σελίδα 3) τής Έκθεσης του ΕΦΚΑ, εξάγονται τα εξής στοιχεία
για τον Αύγουστο 2023:
-2.743.516 ήταν το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα,
-2.104.086 ήταν το σύνολο των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση
(76,7%),
-642.103 ήταν το σύνολο των εργαζομένων με μερική απασχόληση
(23,3%).
Επιπροσθέτως, ως προς το ύψος των αποδοχών όσων έχουν μερική
απασχόληση, συνάγονται τα εξής αποτελέσματα:
-Από τους 642.103 ασφαλισμένους με μερική απασχόληση οι 290.536
είναι άντρες και οι 351.267 είναι γυναίκες.
-Η μέση συνολική απασχόληση είναι 17,75 ημέρες (16,61 ημέρες για τους
άντρες και 18,70 ημέρες για τις γυναίκες).
-Το μέσο ημερομίσθιο ανέρχεται σε 29 € μεικτά (25 € καθαρά). Πιο
συγκεκριμένα, το μέσο ημερομίσθιο για τους άντρες ανέρχεται σε 29,43 € μεικτά
(25,40 € καθαρά) και για τις γυναίκες σε 28,68 € μεικτά (24,75 € καθαρά).
-Ο μέσος μηνιαίος μισθός ανέρχεται σε 514,87 € μεικτά (444,33 €
καθαρά).
-Ο μέσος μηνιαίος μισθός των γυναικών ανέρχεται σε 536,26 € μεικτά
(462,80 € καθαρά) με 18,7 ημέρες εργασίας τον μήνα ενώ των αντρών σε 489 €
(422 € καθαρά) με 16,61 ημέρες εργασίας τον μήνα.
5) Η ρήτρα υπολογισμού τής σύνταξης με βάση ολόκληρο τον
εργασιακό βίο σύμφωνα με τους ν. 4387/2016 και 4670/2020
Ο ν. 4670/2020 διατήρησε και ενίσχυσε τον θεσμό τής ανταποδοτικής
σύνταξης με βάση τις αποδοχές τού συνόλου τού εργασιακού βίου, όπως
πρωτοθεσπίστηκε με τον ν. 4387/2016. Αυτός ο θεσμός είναι η εφαρμογή τού
απόλυτου νεοφιλελευθερισμού στο Ελληνικό Σύστημα Συντάξεων. Πρόκειται περί
μιας ακραίας νεοφιλελεύθερης αρχής-«θεσμού» που οδηγεί σε δραστική μείωση
τις συντάξεις.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ, μετά το 2028, ο μέσος όρος
ειδικά των νέων κύριων συντάξεων θα ανέρχεται σε 700-800 €. Καταλυτικά θα
19
επηρεαστούν οι μελλοντικές συντάξεις λόγω των χαμηλών μισθών, κυρίως του 1/3
του εργατικού δυναμικού που σήμερα ασχολείται στις ποικιλώνυμες μορφές
εργασιακής ευελιξίας.
Αυτή την αρχή προσπάθησε να επιβάλλει η Θάτσερ στο Ηνωμένο
Βασίλειο αλλά εν τέλει υποχώρησε υπό την πίεση των γενικευμένων απεργιών και
της μεγάλης κοινωνικής αναταραχής που δημιουργήθηκε, κάτι που επαναλήφθηκε
και πέρυσι, για την ίδια αιτία, με τον ασφαλιστικό νόμο Μακρόν (βλέπε την
ανάλυσή μας «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία», φύλλο 66 στις 15-16/4/2023, εφημερίδα
«60+»). Αυτή την ακραία νεοφιλελεύθερη ασφαλιστική αρχή συμφώνησε με τους
δανειστές, δυστυχώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Η αρχή αυτή ουσιαστικά
ακυρώνει όλα τα συστήματα που ισχύουν στις ευρωπαϊκές χώρες και ίσχυαν και
στη χώρα μας πριν το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015) και τον ν. 4387/2016. Δηλαδή,
αντί του «μισθού αναφοράς» τού τελευταίου μήνα ή χρόνου ή, εν πάση
περιπτώσει, της καλύτερης πενταετίας, ο ν. 4387/2016 και τώρα το γνήσιο «τέκνο»
του, ο ν. 4670/2020, επιμένει ως βάση υπολογισμού τής σύνταξης να λαμβάνεται ο
μέσος μισθός τού συνόλου του εργασιακού βίου από το 2002 μέχρι το έτος
υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Με αυτό το νεοφιλελεύθερο και ετεροχρονισμένο τέχνασμα, οι συντάξεις
μειώνονται δραστικά αφού, στα κύρια ευρωπαϊκά συστήματα μισθοδοσίας και
ασφάλισης, οι καταληκτικοί μισθοί είναι πάντα οι πιο ώριμοι, οι πιο υψηλοί κι
επομένως αποδίδουν μεγαλύτερη σύνταξη.
Ο θεσμός τού «μέσου μισθού» τού συνολικού εργασιακού βίου είναι
αυστηρά δομική δημοσιονομική και περιοριστική παράμετρος για τις συντάξεις και
τις κρατικές ασφαλιστικές δαπάνες. Το σχέδιο Βρούτση, όχι μόνο διατηρεί τον
θεσμό της σύνταξης με βάση ολόκληρο τον εργασιακό (ασφαλιστικό) βίο, αλλά και
τον ενισχύει θεσμικά, αφού στη διάταξη του άρθρου 24 (παρ. 2α) του σχεδίου
ορίζεται ότι: «Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού
μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης εξ ιδίου δικαιώματος, ανικανότητας ή κατά
μεταβίβαση λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του
ασφαλισμένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Ο μέσος αυτός
όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων
αποδοχών δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής του. Ως σύνολο μηνιαίων
αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος νοείται το άθροισμα των μηνιαίων
20
αποδοχών που υπόκεινται σε εισφορές, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του
βίου.».
Ο υπολογισμός των συνταξίμων αποδοχών ολόκληρου του εργασιακού
βίου (με δεδομένες τις ισχύουσες ακόμη διατάξεις του Εργατικού Δικαίου για την
εξέλιξη και ωρίμανση των μισθών, για το ύψος τής τελικής σύνταξης) οδηγεί
ουσιαστικά στη μείωση των συντάξεων.
VI. ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ
ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΝ) ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Μετά τα όσα παραθέσαμε και αποδείξαμε παραπάνω με επίσημα στοιχεία
του Υπουργείου Εργασίας, που η κυβέρνηση και τα φίλια προς αυτήν ΜΜΕ
απέφυγαν μέχρι σήμερα να αναδείξουν, μία συνολική πρόταση που θα εμπόδιζε
την περαιτέρω κατάρρευση των συντάξεων από τον ιδιωτικό τομέα και τη
φτωχοποίηση στο μέλλον εκατομμυρίων συνταξιούχων, θα πρέπει να
περιλαμβάνει και τα εξής οικονομικά και θεσμικά μέτρα:
1
ον)Την ενίσχυση των συντάξεων όλων των συνταξιούχων τού ιδιωτικού
τομέα, που εξήλθαν στη σύνταξη με βάση τον νέο υπολογισμό των νόμων
4387/2016 και 4670/2020, κατά τουλάχιστον 30%, καταβαλλόμενη εφάπαξ ή σε 3
κατ’ ανώτατο δόσεις.
2
ον)Την κατάργηση της αρχής τής συνταξιοδότησης με βάση τις συντάξιμες
αποδοχές ολόκληρου του εργασιακού βίου (από το 2002 έως το έτος
συνταξιοδότησης) και την επαναφορά τού συστήματος συνταξιοδότησης με βάση
τον μέσο μισθό τής τελευταίας διετίας ή έστω της τελευταίας πενταετίας.
3
ον)Την αναγνώριση των ετών 2012-2023 ως χρόνου για τη χορήγηση
τριετιών και προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας
4
ον)Το ξεπάγωμα των οικογενειακών επιδομάτων στον ιδιωτικό τομέα που
δεν καταβάλλονται από το 2012 μέχρι και σήμερα.
5
ον)Την τιμαριθμοποίηση των μισθών και μάλιστα αναδρομικά για την
προστασία των μισθών του ιδιωτικού τομέα από τον πληθωρισμό (γενικό και
τροφίμων).
6
ον)Την επαναφορά τού μηχανισμού καθορισμού τού κατώτατου μισθού με
διαπραγματεύσεις μέσω ΕΓΣΣΕ (ΓΣΣΕ-ΣΕΒ).
21
7
ον)Την άμεση ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2022/2041 «Για
επαρκείς κατώτατους μισθούς» μέσω διαπραγματεύσεων και ΑΤΑ.
8
ον)Την άμεση κύρωση της 131/1970 ΔΣΕ «Για κατώτατους μισθούςημερομίσθια μέσω ΣΣΕ».
Μόνο με την ανωτέρω δέσμη μέτρων θα καταστεί δυνατή η ανάταξη της
κατάρρευσης των μισθών και των συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος (Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)
Αγγελική Α. Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος)