Γράφει ο Οικονομολόγος Σαράντος Λέκκας
Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τα επίπεδα του 5% επί του συνόλου των χορηγηθέντων δανείων που καταγράφονταν πριν την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση, πριν την αποδοχή της αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους και πριν την διεθνή εποπτεία μέσω των μνημονίων, στα επίπεδα που προσέγγισαν το 50% από την στιγμή που ενέσκηψε η κρίση και μετά σίγουρα δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός.
Οι Έλληνες δανειολήπτες δεν έγιναν σε μια νύχτα μπαταξήδες, ούτε κακοπληρωτές.
Η κρίση, η εσωτερική υποτίμηση, η αύξηση των φόρων, οδήγησε στην μεταβολή των συνθηκών ομαλής αποπληρωμής των υποχρεώσεων αφού πλέον οι οικογενειακοί και εταιρικοί προϋπολογισμοί συρρικνώθηκαν δραματικά.
Σήμερα ο μεγάλος όγκος των προβληματικών δανείων βρίσκεται εκτός των τραπεζικών ισολογισμών και η διαχείριση τους γίνεται από διαχειριστές που οι ίδιες επέλεξαν ενώ ένα μικρό μέρος βρίσκεται εντός των τραπεζών .
Πολλά από αυτά έχουν ήδη ρυθμιστεί από τους διαχειριστές και αρκετά μετά την πάροδο δώδεκα μηνών ως ενήμερα μπορούν δυνητικά να επιστρέψουν στις τράπεζες.
Η πρόταση του ΒΝ
Στις 30/6/2024 το BankingNews.gr προχώρησε σε μια πρόταση για τους δανειολήπτες που βρίσκονται στον Τειρεσία ώστε να τεθούν οι βάσεις επανακαθορισμού της δανειοληπτικής ικανότητας τους.
Πρότεινε να υιοθετηθεί σε πιο επιθετική μορφή το αμερικανικό μοντέλο της δεύτερης ευκαιρίας.
Συγκεκριμένα στον Τειρεσία να ασπρίσουν όλοι ή τουλάχιστον όσοι εμπίπτουν στην κατηγορία αυτών που δείχνουν μεταμέλεια και επανέρχονται στο καθεστώς συνέπειας.
Εάν στον Τειρεσία υπάρχουν π.χ. 1.500.000 έλληνες θα μπορούσαν οι μισοί να ασπρίσουν.
Θα έδινε μεγάλη ώθηση στην οικονομία.
Για να προστατευθούν οι τράπεζες ο ασπρισμένος δανειολήπτης θα φέρει αστερίσκο που θα υπενθυμίζει τον πρότερο τραπεζικό του βίο.
Εάν επαναλάβει το καθεστώς ασυνέπειας αμέσως να κατάσχονται περιουσιακά στοιχεία με συνοπτικές διαδικασίες.
Ο νόμος προφανώς πρέπει να τροποποιηθεί.
Η δεύτερη ευκαιρία πρέπει να διέπεται από πολύ αυστηρό νομικό πλαίσιο.
Η συγκεκριμένη πρόταση μαζί με το γεγονός ότι το πρώτο τετράμηνο του 2024 η μέση μηνιαία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς Μη Χρηματοοικονομικές Επιχειρήσεις (νέες τραπεζικές πιστώσεις προς ΜΧΕ μείον τα καταβληθέντα χρεολύσια από τις ΜΧΕ προς τις τράπεζες), η οποία δίνει ένα μέτρο των δανειακών πόρων που είναι διαθέσιμοι για τη χρηματοδότηση της τρέχουσας παραγωγής και των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, ήταν σχεδόν μηδενική, έναντι αρνητικής ροής κατά μέσο όρο το ίδιο διάστημα του 2023, όπως και η καθαρή ροή στεγαστικών δανείων εξακολούθησε να είναι αρνητική (αν και λιγότερο αρνητική κατά μέσο όρο από ότι το 2023), ενώ η καθαρή ροή καταναλωτικής πίστης παρέμεινε θετική όπως και τα προηγούμενα δύο έτη, δείχνει την ανάγκη υιοθέτηση της πρότασης.
Ειδικά στα επιχειρηματικά δάνεια, η ρύθμιση τους με προκαταβολή άνω του 20% μπορεί να θεωρηθεί εφόσον αποπληρώνονται οι δόσεις επί 6μηνο , ως εξυπηρετούμενη υγιώς κάτι που θα οδηγεί σε αναδιάταξη της φερεγγυότητας του δανειολήπτη.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι χωρίς αύξηση των δανειοδοτήσεων προς τον επιχειρηματικό κόσμο ούτε αλλαγή παραγωγικού μοντέλου μπορεί να γίνει ούτε ανάπτυξη σε υγιείς βάσεις.
