Άλλο ένα πεδίο έντασης ανοίγει εξαιτίας των αποφάσεων της αμερικανικής κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αυτή τη φορά με την Νότια Αφρική, με ένα προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος για το πάγωμα κάθε αμερικανικής βοήθειας στην Πρετόρια.
Την Παρασκευή (8/2) ο Τραμπ ανακοίνωσε πως οι ΗΠΑ δεν θα χορηγούν στο εξής βοήθεια στη Νότια Αφρική, επικαλούμενος νόμο που προβλέπει απαλλοτριώσεις γαιών, που διατείνεται ότι κάνει διακρίσεις σε βάρος των λευκών αγροτών.
Ο επίμαχος νόμος «επιτρέπει στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση να προχωρά στην κατάσχεση αγροτικών ιδιοκτησιών της εθνικής μειονότητας των Αφρικάνερ χωρίς αποζημίωση», τόνισε ο Τραμπ σε προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο αναστέλλεται η χορήγηση βοήθειας, αναφερόμενος στη λευκή μειονότητα.
Παράλληλα, επικαλέστηκε την προσφυγή της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) κατά του Ισραήλ για γενοκτονία τον Δεκέμβριο του 2023.
Το διάταγμα προβλέπει το πάγωμα όλων των αμερικανικών χρηματοδοτήσεων «όσο η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής συνεχίζει τις άδικες και ανήθικες ενέργειές της».
Στο προεδρικό διάταγμα ο Τραμπ υπόσχεται να προσφερθεί βοήθεια και η χώρα του υποδεχθεί ανθρώπους που κατ’ αυτόν υφίστανται «άδικη διάκριση λόγω της φυλής τους».
Σήμερα, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να υποδεχθούν «διωκόμενους λευκούς αγρότες και άλλα αθώα θύματα που στοχοποιούνται αποκλειστικά λόγω της φυλής τους».
Αντίδραση από την Πρετόρια
Αντιδρώντας στο προεδρικό διάταγμα, η Πρετόρια κατήγγειλε την Κυριακή μια «εκστρατεία παραπληροφόρησης και προπαγάνδας».
Το νοτιοαφρικανικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για τη βάση αξίωσης που διατυπώνεται στο διάταγμα αυτό που «στερείται ακρίβειας και δεν αναγνωρίζει τη βαθιά και οδυνηρή ιστορία της αποικιοκρατίας και του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής».
«Ανησυχούμε για αυτό που διαφαίνεται να είναι μια εκστρατεία παραπληροφόρησης και προπαγάνδας που στοχεύει σε μια διαστρέβλωση του μεγάλου έθνους μας», ανέφερε το νοτιοαφρικανικό ΥΠΕΞ στη σημερινή του ανακοίνωση.
«Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι τέτοια αφηγήματα φαίνεται να τα ενστερνίζονται υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».
Το χθεσινό διάταγμα Τραμπ ήρθε ως κορύφωση σε μια κλιμάκωση στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Πρετόρια, που ξεκίνησε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, με τον Τραμπ να κατηγορεί τη Νότια Αφρική για κατασχέσεις γαιών μετά την προώθηση νόμου για τις απαλλοτριώσεις από τον ομόλογό του Σίριλ Ραμαφόσα.
Ο τελευταίος αντέδρασε έντονα, αντικρούοντας τις κατηγορίες, λέγοντας χαρακτηριστικά πως η χώρα του «δεν θα αφεθεί να εκφοβιστεί».
Η Πρετόρια χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα «ειρωνικό» ότι το αμερικανικό διάταγμα προβλέπει «τη χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα» στις ΗΠΑ σε «μια ομάδα Νοτιοαφρικανών που παραμένει μια από τις πιο προνομιούχες οικονομικά» ενώ την ίδια στιγμή «άνθρωποι σε ευάλωτη κατάσταση, από άλλα μέρη του κόσμου απελαύνονται από τις ΗΠΑ και τους αρνείται η χορήγηση ασύλου παρά τις πραγματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν».
Η μικρή οργάνωση Afriforum, που στοχεύει στην «προστασία και προώθηση της ταυτότητας των Αφρικάνερ», εξέφρασε τη «μεγάλη ικανοποίησή της για την αναγνώριση από τον Τραμπ και από τις ΗΠΑ της αδικίας στην οποία υποβάλλονται οι Αφρικάνερ».
Ωστόσο, η οργάνωση τονίζει ότι η θέση των λευκών Νοτιοαφρικανών είναι στη χώρα τους και όχι στις ΗΠΑ.
Το ζήτημα της γης διχάζει τη Νότια Αφρική. Το μεγαλύτερο μέρος των γαιών το κατέχει η λευκή μειονότητα, κληρονόμος της πολιτικής απαλλοτρίωσης γαιών του μαύρου πληθυσμού κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ.
Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής προώθησε στα τέλη Ιανουαρίου νόμο που επιτρέπει στην κυβέρνηση, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και για λόγους δημοσίου συμφέροντος, να αποφασίζει απαλλοτριώσεις χωρίς καμιά αποζημίωση.
Η Πρετόρια επιχειρηματολογεί πως ο νόμος δεν επιτρέπει στις αρχές να προχωρούν σε απαλλοτριώσεις γαιών αυθαίρετα και ότι αρχικά θα πρέπει να προσπαθήσουν να κλείσουν συμφωνία με τον εκάστοτε γαιοκτήμονα.
Και ο Νοτιοαφρικάνος Μασκ στο παιχνίδι
Οι φραστικές επιθέσεις του γεννημένου στην Νότια Αφρική Έλον Μασκ – πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο και υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ – ο οποίος κατηγόρησε την νοτιοαφρικανική κυβέρνηση ότι προωθεί «ανοικτά ρατσιστικούς νόμους για την ιδιοκτησία» γαιών, ήρθαν να επιδεινώσουν περαιτέρω το κλίμα, με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο να ανακοινώνει την Τετάρτη πως δεν θα ταξιδέψει στη Νότια Αφρική για να πάρει μέρος σε σύνοδο της G20.
Η νοτιοαφρικανική προεδρία με ανακοινώσεις της την περασμένη εβδομάδα αρνήθηκε επανειλημμένα οποιαδήποτε πρόθεση «κατασχέσεων γαιών».
Η διπλωματική αυτή ένταση προμηνύει αναταράξεις για τον πρώτο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ στην Αφρική, τονίζουν πολλοί ειδικοί, καθώς η Ουάσινγκτον χορήγησε το 2023 περίπου 440 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια στην Νότια Αφρική, σύμφωνα με αμερικανικά κυβερνητικά στοιχεία.
Κυβέρνηση Τραμπ / Περικόπτει δισεκατομμύρια από τη χρηματοδότηση της ιατρικής έρευνας
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Τραμπ περικόπτει δισεκατομμύρια δολάρια στη χρηματοδότηση της ιατρικής έρευνας για πανεπιστήμια, νοσοκομεία και άλλα επιστημονικά ιδρύματα, μειώνοντας το ποσό που λαμβάνουν σε συναφείς δαπάνες για την υποστήριξη της εν λόγω έρευνας.
Τα Εθνικό Ινστιτούτo Υγείας (National Institute of Health-NIH) δήλωσε ότι μειώνουν το ποσό της «έμμεσης» χρηματοδότησης της ιατρικής έρευνας που πηγαίνει στα ιδρύματα, γεγονός που θα μειώσει τις δαπάνες κατά 4 δισ. δολάρια ετησίως, ανέφερε η βρετανική εφημερίδα The Guardian.
Ένα όριο 15% των επιχορηγήσεων που χορηγούνται σε ιδρύματα θα επιτρέπεται για συναφείς δαπάνες όπως κτίρια, εξοπλισμός και προσωπικό υποστήριξης. Πρόκειται για μια σημαντική μείωση σε σχέση με το τι επιτρεπόταν προηγουμένως στο πλαίσιο του συστήματος επιχορηγήσεων του NIH.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να έχουν την καλύτερη ιατρική έρευνα στον κόσμο», ανέφερε το NIH σε ανακοίνωσή του την Παρασκευή. «Κατά συνέπεια, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ότι όσο το δυνατόν περισσότερα κονδύλια θα πηγαίνουν σε άμεσες δαπάνες επιστημονικής έρευνας και όχι σε διοικητικά γενικά έξοδα».
Κατά το οικονομικό έτος 2023, 9 δισ. δολάρια από τα 35 δισ. δολάρια των χορηγούμενων επιχορηγήσεων πήγαν για την κάλυψη γενικών εξόδων, ανέφερε το NIH, προσθέτοντας ότι το νέο ποσοστό θα είναι πιο ευθυγραμμισμένο με τις απαιτήσεις των ιδιωτικών ιδρυμάτων.
Η κίνηση αυτή χαιρετίστηκε από τους υποστηρικτές των προσπαθειών του Τραμπ να περικόψει τις κρατικές δαπάνες. Το «υπουργείο κυβερνητικής αποτελεσματικότητας», του οποίου ηγείται ο δισεκατομμυριούχος υποστηρικτής του Τραμπ Έλον Μασκ, χαιρέτισε την περικοπή της χρηματοδότησης, γράφοντας στο Twitter ότι πρόκειται για «καταπληκτική δουλειά» του NIH.
Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι η περικοπή θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωτικής σημασίας ιατρική έρευνα.
«Αυτός είναι ένας σίγουρος τρόπος για να παραλύσει η έρευνα και η καινοτομία που σώζει ζωές», δήλωσε ο Ματ Όουενς, πρόεδρος του Συμβουλίου Κυβερνητικών Σχέσεων, το οποίο εκπροσωπεί πανεπιστήμια και ακαδημαϊκά ιατρικά κέντρα. «Η αποζημίωση των εγκαταστάσεων και των διοικητικών δαπανών αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συνολικού κόστους της διεξαγωγής έρευνας παγκόσμιας κλάσης», όπως υπογράμμισε.
«Οι ανταγωνιστές της Αμερικής θα απολαύσουν αυτή την αυτοτραυματική πληγή. Καλούμε τους ηγέτες του NIH να ανακαλέσουν αυτή την επικίνδυνη πολιτική πριν οι Αμερικανοί αισθανθούν τις ζημιές της», είπε χαρακτηριστικά.
Οι Δημοκρατικοί επέκριναν επίσης την απόφαση, η οποία ακολουθεί ένα ευρύτερο πάγωμα ορισμένων ερευνητικών επιχορηγήσεων που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ.
Ο αντίκτυπος της περικοπής της χρηματοδότησης «δεν θα είναι τίποτα λιγότερο από καταστροφικός για τόσο μεγάλο μέρος της έρευνας που σώζει ζωές και στην οποία βασίζονται οι ασθενείς και οι οικογένειες», δήλωσε η Πάτι Μάρεϊ, γερουσιαστής των Δημοκρατικών.
«Τα άρρωστα παιδιά μπορεί να μην λάβουν τη θεραπεία που χρειάζονται. Οι κλινικές δοκιμές μπορεί να σταματήσουν απότομα με επικίνδυνες συνέπειες. Επειδή ο Έλον Μασκ δεν κατανοεί το έμμεσο κόστος, δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί θα πρέπει να πληρώσουν το τίμημα με τη ζωή τους».
