Του Ηρακλή Κανακάκη
Η Κυβέρνηση, βοηθούσης και της θερινής ραστώνης, παραλυμένη και καταδιωκόμενη από τις
ατελέσφορες πολιτικές και επί μέρους κρίσεις, έχει ξεμείνει από… καύσιμα και κυριολεκτικά
«έκατσε», έχει προσαράξει στ’ αβαθή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιχειρήσει, με αφετηρία τη Δ.Ε.Θ., να την αποκολλήσει, να την
επαναφέρει στην καθημερινότητα, κηρύσσοντας νέο κύκλο δυναμικής επανεκκίνησης, αλλά το
αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο από ανάλογες… σταυροφορίες.
Το καλάθι που κομίζει είναι μισοάδειο, γιατί θα είναι προσαρμοσμένο στα όρια του Συμφώνου
Σταθερότητας, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για πανηγυρισμούς και ενθουσιασμούς.
Θα μιλήσει για καινούργιες μεταρρυθμίσεις και θα εστιάσει στη ζώνη της οικονομίας, την
οποία θεωρεί προνομιακό του πεδίο, καυχώμενος για την πορεία και τις προοπτικές της, μία
και η χιλιοτραγουδισμένη «στροφή στην καθημερινότητα» δεν έφερε καμιά ανακούφιση.
Αυτός, ο υπουργός προπαγάνδας της Κυβέρνησης Παύλος Μαρινάκης και ο
παρακολουθούμενος ως ύποπτος από την Ε.Υ.Π. υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο
οποίος παρέμεινε άφωνος και σε κατάσταση βρεγμένης κότας, είναι οι μόνοι που θεωρούν ότι
η οικονομία είναι ανθεκτική, εύρωστη και σε εποχή παραγωγής και δημιουργίας.
Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Η μηχανική της ανάπτυξης, όπως την περιέγραψε παλιότερα ο
Κυριάκος Μητσοτάκης αυτοθαυμαζόμενος, κλεισμένος στο κουκούλι του εγώ του,
επαληθεύτηκε; Οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν για τη διαμόρφωση ενός συνεχούς σπιράλ
ευημερίας και προόδου επιβεβαιώθηκαν ή αποδείχτηκαν υπερφίαλες;
Θα αποπειραθούμε, χαρτογραφώντας την καθημερινότητα και διεισδύοντας στο βάθος της
ελληνικής οικονομίας, να φιλοτεχνήσουμε την πραγματική της εικόνα, προσφεύγοντας σε
στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., EYROSTAT και της Τράπεζας Ελλάδας.
Διεύρυνση των ανισοτήτων
Είναι κοινό το αίσθημα από τις διευρυνόμενες ανισότητες, ότι οι εφαρμοζόμενες πολιτικές
είναι για τους λίγους και εκλεκτούς, οι οποίοι θησαυρίζουν συσσωρεύοντας υπερκέρδη.
Ο ολιγοπωλιακός χαρακτήρας των αγορών ευνοεί τις εναρμονισμένες πρακτικές στην αγορά
τροφίμων, ενέργειας, καυσίμων, στον τραπεζικό τομέα, στην κινητή τηλεφωνία, στην
ακτοπλοΐα, στα ιατρικά κέντρα και ιδιωτικά θεραπευτήρια, στον τομέα των κατασκευών. Οι
ολιγοπωλιακές στρεβλώσεις στη λειτουργία τής εσωτερικής αγοράς, οι οποίες ακυρώνουν τον
υγιή και ισχυρό ανταγωνισμό, συντηρούν και εκτρέφουν την ακρίβεια.
Αστείοι αποδείχθηκαν οι πρωθυπουργικοί ισχυρισμοί ότι ο καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας
θα απολαμβάνει άφθονη και φθηνή ενέργεια επιλέγοντας τον καλύτερο έμπορο ηλεκτρισμού.
Οι λίγοι παραγωγοί, υπό το αδιάφορο βλέμμα της Κυβέρνησης, διαμόρφωσαν την αγορά κατά
τρόπο που εκτοξεύει τα κέρδη τους σε παράλογα ύψη.
Οργισμένοι, τόσο οι οικιακοί καταναλωτές όσο οι επαγγελματοβιοτέχνες και η βιομηχανία, που
βλέπουν το υπέρμετρο κόστος του ρεύματος να τους αφαιρεί ανταγωνιστικότητα, ζητούν πάγια
ρύθμιση με «κόφτες» και «φραγμούς» στην ανεξέλεγκτη διαμόρφωση των τιμών.
Η δε ελληνική ακτοπλοΐα, με την απραξία της Κυβέρνησης των αρίστων, έχει γίνει παιχνίδι για
δυο-τρεις μεγαλοακτοπλόους. Γι’ αυτό και οι ναύλοι κοστίζουν έως και 60% ακριβότερα σε
σχέση με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές θαλάσσιες συγκοινωνίες. Η Κυβέρνηση δεν έχει παρέμβει
ούτε μία φορά προκειμένου να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός και να πέσουν οι τιμές.
Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ανησυχούν για το αν θα έχουν αρκετά χρήματα, να τα
βγάλουν πέρα. Να πληρώσουν το ενοίκιο, να φέρουν φαγητό στο τραπέζι τους, να μεγαλώσουν
τα παιδιά τους, όπως τους αξίζει.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση στην ικανοποίηση, σε ό,τι αφορά την οικονομική
τους κατάσταση, ανάμεσα στα κράτη της Ε.Ε. Και τελευταία, ως προς τον ελεύθερο χρόνο, διότι
η δεύτερη δουλειά έχει καταστεί επιτακτική ανάγκη για χιλιάδες οικογένειες (Μανόλης
Δρεττάκης, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ 8-8-2024).
Πόσο κανονικό είναι οι εργαζόμενοι με τον κατώτατο μισθό να αδυνατούν να περάσουν το
μήνα και οι αμειβόμενοι με το μέσο μισθό να παλεύουν να τα φέρουν βόλτα; Και πόσο
κανονικό είναι χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά (περίπου ένας στους δύο Έλληνες) να μην
μπορούν να απολαύσουν τις ομορφιές του τόπου τους; Να παραμένουν δέσμιοι τής ρουτίνας,
γιατί οι διακοπές έγιναν άπιαστο όνειρο;
Ένα στα τρία νοικοκυριά δυσκολεύεται να πληρώσει το νοίκι, τους πάγιους λογαριασμούς, το
δάνειο καταβάλλοντας πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο
ποσοστό, κατά μέσο όρο, για τους κατοίκους των ευρωπαϊκών πόλεων είναι 10,4%.
Το 2023 τα εισοδήματα από μισθούς ήταν το 27% του ΑΕΠ. Το δεύτερο μικρότερο ποσοστό
στους 27. Τα εισοδήματα από κέρδη ήταν το 52,2% του ΑΕΠ. Το τρίτο υψηλότερο στους 27 και
δεύτερο μεγαλύτερο στην ευρωζώνη.
Στην τριετία 2022-2024 οι μέσες πραγματικές (αποπληθωρισμένες) αποδοχές υπέστησαν
μείωση περίπου 4,5%, ενώ η μέση παραγωγικότητα της εργασίας έχει αυξηθεί κατά 5%.
Οικονομία
Η ελληνική κρίση της προηγούμενης 10ετίας οφείλεται, κυρίως, στο αναπτυξιακό υπόδειγμα,
που στηριζόταν στη διανειοβίωτη κατανάλωση εισαγομένων προϊόντων. Σήμερα, εξακολουθεί
να εδράζεται περισσότερο στην κατανάλωση και λιγότερο στις επενδύσεις και στην
εξωστρέφεια.
Το 2009 η κατανάλωση προσέγγισε το 74% του ΑΕΠ και σήμερα κυμαίνεται στο 70%, την ώρα
που στην ευρωζώνη των 20 βρίσκεται, σε μέσα επίπεδα, στο 52%.
Αν και η Οικονομία έχει ισχυροποιηθεί δεν είναι αρκούντος ανθεκτική. Ο πήχης της ανάπτυξης
χαμήλωσε. Η αρχική πρόβλεψη ήταν 2,9%, η οποία αναθεωρήθηκε στο 2,5% και τελικά
εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στο 2%.
Οι επενδύσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι 14% έναντι 21,4% στην ευρωζώνη. Και στην
πλειονότητά τους δεν κατευθύνονται σε νέες παραγωγικές επιχειρήσεις.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024
εκτινάχθηκε στα 9,1 δισ. ευρώ, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των εισαγωγών και της κάμψης
των εξαγωγών. Αυτό συμβαίνει, γιατί η παραγωγική βάση της Ελλάδας είναι μικρή και δεν
καλύπτει τις ανάγκες των κατοίκων.
Ο τουρισμός λειτουργεί σαν «διορθωτής» του ισοζυγίου, αλλά είναι επισφαλής πηγή εσόδων,
όχι μόνο γιατί εξαρτάται από πολλούς αστάθμητους και απρόβλεπτους παράγοντες
(γεωπολιτικούς, κλιματικούς) αλλά και από τη φέρουσα ικανότητα και τις υποδομές του
τουριστικού προορισμού.
Στην Ελλάδα της μετανεωτερικότητας, που ηγείται, κατά παλαιότερη δήλωση του αμετροεπούς
Κυριάκου Μητσοτάκη, της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, δεν έχουν επιλυθεί κρίσιμα
προβλήματα που σχετίζονται με την ποιότητα του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος.
Ενδεικτικά αναφέρουμε το άθλιο και απαρχαιωμένο οδικό δίκτυο, ολιστική περιβαλλοντική
διαχείριση των απορριμμάτων και των λυμάτων – οικιακών και βιομηχανικών –, σημαντική
υστέρηση σε υποδομές υγείας και ύδρευσης.
Το οικονομικό αποτέλεσμα τού τουρισμού, από την άλλη, απομειώνεται, επειδή η παραγωγή
μας δεν αρκεί να καλύψει τις πολλές και διαφορετικές ανάγκες των τουριστών και ένα μέρος
των εσόδων διατίθεται για εισαγωγές, πολλές φορές από τις χώρες προέλευσής τους. Κάθε
χρόνο, επίσης, περιορίζεται η μέση κατά κεφαλή δαπάνη, γιατί προτιμούν πρόχειρο φαγητό
στο χέρι ή μαγειρεύουν στο κατάλυμά τους.
Στο μέλλον κινδυνεύει το αποτύπωμά του να γίνει αρνητικό, αν δεν υπάρξει μέριμνα για την
προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς, της ταυτότητας των
τοπικών κοινωνιών και της ομαλής λειτουργίας των κοινοτήτων μας.
Στο φορολογικό, υπάρχει υπεραπόδοση εσόδων οφειλόμενη στις αυξημένες εισπράξεις του
Φ.Π.Α., λόγω ακρίβειας και στην αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων από τους
ελευθεροεπαγγελματίες, μετά την επιβολή των αντικειμενικών κριτηρίων. Συγκριτικά, όμως, με
το μέγεθος της φοροδιαφυγής η Κυβέρνηση έχει κάνει «μία τρύπα στο νερό». Όταν το 2024, τα
φορολογηθέντα εισοδήματα του 2023 είναι 91,6 δισ. και η ιδιωτική κατανάλωση 151 δισ. ευρώ
τι είναι;
Πολιτικό αδιέξοδο
Η Κυβέρνηση των άπειρων «μεταρρυθμίσεων» έχει αφήσει το κράτος άθικτο να σέρνεται πίσω
από τις εξελίξεις, αναποτελεσματικό πελατειακό, θεσμικά τελματωμένο και απαξιωμένο, με τη
διαφθορά ανίκητη, αδύναμο να εγγυηθεί την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και να
υπηρετήσει τον πολίτη, ιδιαίτερα, όταν το χρειάζεται.
Τι δείχνουν οι θάνατοι, κάθε τόσο, στα ανέλεγκτα λούνα-παρκ, για τα οποία κανένας δεν είναι
αρμόδιος, παρά εικόνα ξεχαρβαλώματος;
Η τελευταία μεγάλη φωτιά που έκανε αποκαΐδι τη μισή Αττική, διεύρυνε το κλίμα
αμφισβήτησης του πολίτη, ο οποίος αισθάνεται ότι κινδυνεύει από τις πυρκαϊές και εντός του
αστικού ιστού.
Μετά από κάθε κυβερνητικό λάθος και ανεπιτυχή παρέμβαση η πρωθυπουργική δήλωση τού
τύπου «προσπαθούμε να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να γινόμασθε καλύτεροι»
κατήντησε γελοία, διότι μέχρι να γίνει επαρκής η Κυβέρνηση, η χώρα θα έχει καταστραφεί.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όσοι τον περιβάλλουν είναι άριστοι στη χρήση της προπαγάνδας
και του ψεύδους ως μέσων άσκησης εξουσίας και πειθούς των πεπλανημένων μαζών, αλλά
ανήμποροι να ηγηθούν μίας προσπάθειας εθνικής ανασυγκρότησης, με προτεραιότητες
πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές. Μίας προσπάθειας θεσμικής, οικονομικής και
κοινωνικής ανασύνταξης της Ελλάδας. Γιατί η Κυβέρνηση είναι φτωχή σε πρόσωπα με
αντίληψη και γνώση του εγχώριου και διεθνούς περιβάλλοντος, με διαχειριστική επάρκεια,
παραγωγικές και ερευνητικές εμπειρίες και οργανωτικές δυνατότητες. Με προσήλωση στις
αξίες, στα «τζιβαϊρικά» που μας κράτησαν όρθιους σε δυσχίμαιρους καιρούς.
Η Ελλάδα ταλανίζεται από τα προβλήματα της ακρίβειας, της κατάρρευσης του ΕΣΥ, της
εκτόξευσης του κόστους στέγασης, της καθήλωσης των πραγματικών μισθών. Συνάμα, είναι
αντιμέτωπη με πολλές και σοβαρές προκλήσεις όπως ενεργειακή, γεωπολιτική, κλιματική
δημογραφική, τουρκικός αναθεωρητισμός, αλβανικός και σκοπιανός εθνικισμός, λειψυδρία…
που ξεπερνούν την Κυβέρνηση το πολιτικό σύστημα.
Ένα πολιτικό αδιέξοδο, απειλεί να καταπιεί τη χώρα. Και σ’ αυτό συντείνει το γεγονός ότι το
εκλογικό σώμα, αντί να αφυπνισθεί και ενεργοποιηθεί, απογοητευμένο από την απο-
ουσιαστικοποίηση της πολιτικής και στο ρευστοποιημένο πολιτικό κλίμα αποσύρεται,
ιδιωτεύει, αναδεικνύοντας πρώτο, το κόμμα της αποχής και καταλληλότερο για
πρωθυπουργός, τον κανένα.
ΑΠΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ”ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ”
