Το καθήκον της κοινωνίας των πολιτών
Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση
Στο ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, μετά τα μέσα του 2021 στην Ευρώπη, συνέβαλαν μια σειρά από παράγοντες όπως η απότομη ανάκαμψη των οικονομιών μετά τα lockdown της πανδημίας, η αύξηση της ζήτησης του LNG στις Ασιατικές αγορές και ο περιορισμός της προσφοράς του στην Ευρώπη, η μείωση της παραγωγής φυσικού αερίου στη Βόρειο θάλασσα και την Ολλανδία, οι μισογεμάτες αποθήκες αερίου στην Ευρώπη, το σταμάτημα της λειτουργίας των αγωγών Nord Stream που αποφάσισε η Γερμανία αλλά επέβαλαν οι ΗΠΑ, η επιλογή της Ρωσίας να μην αυξήσει τις προμήθειες πέραν των συμβολαιοποιημένων ποσοτήτων.(βλέπε Δημητρης Καρδοματέας- www.liberal.gr)
Η εναλλακτική λύση του LNG
Η αύξηση της ζήτησης του LNG που προαναφέρθηκε σχετίζεται με το γεγονός ότι εντείνονται οι ανησυχίες για την ενεργειακή προμήθεια στην Ευρώπη, αλλά κυρίως λόγω κατευθύνσεων των ΗΠΑ που το επέβαλαν στην ΕΕ ως εναλλακτικό καύσιμο Θυμόμαστε την κοινή δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και της Προέδρου της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.μετά την Ενεργειακή Σύνοδο, (Μάρτιος 2022) πως ΕΕ και ΗΠΑ δεσμεύονται να κάνουν συγκεκριμένα βήματα από κοινού για την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα
Μια δέσμευση (ασήμαντη θεωρώ) ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με διεθνείς εταίρους, πρόσθετους όγκους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για την αγορά της ΕΕ τουλάχιστον 15 bcm το 2022 με αναμενόμενες αυξήσεις στο μέλλον.
Η επιλογή του LNG βασίστηκε στο επιχείρημα της μεγάλης ευελιξίας που διαθέτει στην μεταφορά και την αποθήκευση, γι αυτό αναδεικνύεται κατά τους υποστηρικτές του ως μια σοβαρή εναλλακτική λύση. Με την επιλογή όμως αυτή, βεβαίως παραγνωρίζεται σκόπιμα η παράμετρος των υψηλών τιμών φυσικού αερίου, που δεν είναι λογικό να αγνοείται ασχέτως αν ΗΠΑ και ΕΕ ερίζουν-πετώντας το μπαλάκι ο ένας στον άλλο- για το ποιος ευθύνεται για το ύψος αυτών των τιμών.. Είναι γνωστή η σχετική καταγγελία και σκληρή κριτική Μακρόν για την ενεργειακή πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης, πως οι ΗΠΑ κυρίως αποκομίζουν «τα πραγματικά υπερκέρδη» από τον γεωπολιτικό πόλεμο με τιμές τρεις ή τέσσερις φορές επάνω.
Με βάση την εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie, το αμερικανικό φυσικό αέριο φτάνει έως 700% ακριβότερο LNG στην Ευρώπη(Ημερησία 28/10/2022)
Σχετικά με την επάρκεια Ενέργειας, υπάρχει αισιοδοξία και άμβλυνση των ανησυχιών, καθώς η Ευρώπη το 2022 κατάφερε να υποκαταστήσει τα 155 δισεκ κυβικά μέτρα (bcm) το 2021) που εισήγαγε από την Ρωσία, όμως για να αμβλυνθεί η ανησυχία και για το μέλλον, θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει και τα επόμενα χρόνια.
Αν είναι ορθή αυτή η εκτίμηση, τότε οι χώρες που μπορούν να συμβάλουν στην κάλυψη των αναγκών υπέρβαση της όντως έχουν κομβικό ρόλο.
Σύμφωνα με αναλυτές (π.χ.J. Cliffe και άλλους), ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε ως κομβικά κράτη που σχετίζονται με τη προμήθεια ενεργειακών πόρων, είτε ως παραγωγές χώρες όπως το Καζακστάν, η Σ.Αραβία, η Αλγερία, η Βραζιλία, είτε ως διαμετακομιστικές(π.χ. Τουρκία), ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από Ρωσία.
Ασφαλώς και η Ελλάδα και η Τουρκία λόγω και της θέσης τους έχουν ισχυρή γεωπολιτική αξία, όμως η Ελλάδα δεν μπορεί να υπερβεί τη σημασία της Τουρκίας ώστε η Δύση να αδιαφορήσει για την Τουρκία;.
Σήμερα πλέον, στη μικρή χρονική περίοδο από τις αρχές του 2023,. δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει ξεπεραστεί η κρίση οριστικά και πως οι τιμές του φυσικού αερίου που εκτινάχτηκαν την τελευταία περίοδο (πχ μεταξύ 105 -150 ευρώ/MWh,) παρουσιάζοντας μεγάλη μεταβλητότητα, έχουν οριστικά επανέλθει σε χαμηλά επίπεδα.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα, το 2022 καταγράφηκε έκρηξη των εισαγωγών LNG, με τη Ρεβυθούσα να αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου φυσικού αερίου στη χώρα που κατά το α’ 9μηνο του 2022, κάλυψε το 42,62% του συνόλου των εισαγωγών.
Η ταχεία ολοκλήρωση των αναγκαίων υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη, υλοποιείται και εξασφαλίζει την μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφοράς LNG. Η εξέλιξη αυτή είναι μείζονος σημασίας όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους.
Σύμφωνα με αναλυτές (πχ J. Cliffe ΒΗΜΑ 4/10/2022 και άλλους ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε ως κομβικά, κράτη που σχετίζονται με τη προμήθεια ενεργειακών πόρων είτε ως παραγωγές χώρες όπως το Καζακστάν, η Σ.Αραβία, η Αλγερία, η Βραζιλία, είτε ως διαμετακομιστικές (πχ Τουρκία) ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από Ρωσία.
Ανάμεσα σε αυτές λοιπόν, κατ’ εξοχήν «κομβική χώρα», αναδεικνύεται η Τουρκία. Ασφαλώς και η Ελλάδα όπως και η Τουρκία είναι ανάμεσα στις κομβικές χώρες όμως μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας η Τουρκία συγκεντρώνει υψηλότερη βαθμολογία,
Και τούτο, γιατί συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις γι’ αυτό – γεωγραφική θέση, γεωπολιτικός ρόλος (π.χ. έλεγχος Στενών) κ.λπ. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στην Τουρκία να λειτουργεί ως σύμμαχος της Δύσης (μέλος του ΝΑΤΟ) και ως οιονεί εταίρος της Ανατολής με ικανότητα να συνομιλεί ταυτόχρονα και να διαμεσολαβεί μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και να συμμετέχει και στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Αν πρέπει να ιεραρχήσουμε, πιο κομβική χώρα, ασφαλώς θεωρείται η Τουρκία.
Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση χαρακτηρίζεται πλέον ως η μεγαλύτερη των τελευταίων 50 ετών, ίσως πολύ μεγαλύτερη από τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970.
Στο επίκεντρο της βρίσκεται το φυσικό αέριο, το οποίο συμπαρασύρει τις τιμές του ηλεκτρισμού, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό και οδηγώντας σε οικονομική ασφυξία τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης.
Χαρακτηριστική η περίπτωση της Βρετανίας
Στη Βρεττανία, από τη μια πολλά νοικοκυριά αδυνατούν να πληρώσουν λογαριασμους (πχ για φυσικό αέριο) και από την άλλη εταιρείες όπως η British Gas εφαρμόζει γκακστερικές μεθόδους με προπληρωμένους μετρητές ενέργειας σε σπίτια ευάλωτων καταναλωτών,οποίοι αδυνατούσαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους λόγω της εκτόξευσης της τιμής.
Σε αντίθεση με τους κλασικούς μετρητές, οι οποίοι καταγράφουν την κατανάλωση ενέργειας, την οποία καλείται στη συνέχεια να πληρώσει ο πελάτης, όσοι έχουν αυτές τις προπληρωμένες συσκευές πρέπει να προκαταβάλουν χρήματα για να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στο αέριο ή στο ηλεκτρικό. Όταν η κατανάλωσή τους καλύψει το ποσό που προκατέβαλαν, η παροχή σταματάει.
Παρακολουθώντας γενικότερα τις εξελίξεις, μπορούμε να εκτιμήσουμε πως η Τουρκία σε σχέση και με το Φυσικό Αέριο και το LNG, συνεχώς αναβαθμίζει τη θέση της, προωθώντας διαρκώς πραγματικά πολυδιάστατη πολιτική.
Αν είναι ορθή αυτή η εκτίμηση για τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κρίσης , τότε οι χώρες που μπορούν να συμβάλουν στην υπέρβαση της όντως έχουν κομβικό ρόλο.
Ασφαλώς και η Ελλάδα και η Τουρκία, λόγω και της θέσης τους έχουν ισχυρή γεωπολιτική αξία, όμως, μπορεί η Ελλάδα να,αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία από την Τουρκία, ώστε η Δύση να αδιαφορήσει για την Τουρκία; Ασφαλώς όχι.
Από τις αρχές του 2022 και μετά την έκρηξη του Ρώσο- Ουκρανικού πολέμου τα πράγματα ξέφυγαν από κάθε έλεγχο. Η λειτουργία του Nord Stream 2 ακυρώθηκε, ενώ οι Ρώσοι διέκοψαν την παροχή αερίου και από Nord Stream 1. Σταδιακά περιόρισαν στο ελάχιστο τις παραδόσεις προς την Κεντρική Ευρώπη και επί του παρόντος ρωσικό αέριο φθάνει μέσω Τουρκίας, μόνο στις χώρες των Βαλκανίων, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις το 2023 θα είναι η χρονιά της πλήρους διακοπής της τροφοδοσίας της ΕΕ με φυσικό ρωσικό αέριο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι τιμές του φυσικού αερίου από 20 ευρώ/MWh κατά μέσο όρο τη δεκαετία 2010-2020 έφθασαν στα 100 ευρώ/MWh στο τέλος του 2021 και στα 350 ευρώ/MWh τον Αύγουστο του 2022. Εν συνεχεία αποκλιμακώθηκαν σημαντικά, κυρίως λόγω των καλών καιρικών συνθηκών, αλλά και της υψηλής πληρότητας των ευρωπαϊκών αποθηκών η οποία επετεύχθη με τις εισαγωγές LNG.
Σήμερα, πλέον, μετά παρέλευση μικρής χρονικής περιόδου από τις αρχές του 2023,. δεν μπορούμε να πούμε, ότι έχει ξεπεραστεί η κρίση οριστικά και πως οι τιμές του φυσικού αερίου που εκτινάχτηκαν την τελευταία περίοδο (π.χ. κινήθηκαν μεταξύ 105 -150 ευρώ/MWh), παρουσιάζοντας μεγάλη μεταβλητότητα έχουν οριστικά επανέλθει σε χαμηλά επίπεδα.
H Eυρωπαϊκή Ένωση εμφανίζει χαρακτηριστικά Βαβυλωνίας και ο προβαλλόμενος συνεχώς στόχος της ΣΥΝΟΧΗΣ, είναι νεκρό γράμμα. Δεν είναι χωρίς εξήγηση το γεγονός πως χρειάστηκαν περίπου 10 μήνες οι χώρες της Ε.Ε. για να καταλήξουν σε ένα πλαφόν σχετικά με το εισαγόμενο φυσικό αέριο στα 180 ευρώ/MWh.To ερώτημα που τίθεται πλέον είναι εάν ο μηχανισμός που αποφασίστηκε τελικά μετά την για αρκετή περίοδο ισχυρότατη αντίδραση των χωρών του Βορρά, κάποιες από τις οποίες δεν τον ψήφισαν, θα λειτουργήσει αποτελεσματικά για την συγκράτηση των τιμών εφεξής. Ίδωμεν.
Η εναλλακτική λύση του LNG
Το LNG, λόγω της μεγάλης ευελιξίας που διαθέτει στην μεταφορά και την αποθήκευση, προβάλλεται ως μια εναλλακτική λύση για την εξασφάλιση της επάρκειας ενεργειακής τροφοδοσίας. Μιας παραμέτρου που έχει επανέλθει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των ανησυχιών, καθώς η Ευρώπη το 2022 κατάφερε μεν να υποκαταστήσει τα 155 δισεκατομύρια κμ bcm το 2021 που εισήγαγε από την Ρωσία, όμως αυτό θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει και τα επόμενα χρόνια.
Το 2022 εισήγαγε 50 bcm LNG και γέμισε τις αποθήκες της βοηθούμενη και από τη μειωμένη κατά 40 bcm ζήτηση από την Κίνα. Τι θα γίνει, όμως, εάν η ασιατική ζήτηση αυξηθεί απότομα;
Η Ευρώπη χρειάζεται επιπλέον 50 bcm LNG ετησίως τουλάχιστον έως το 2030 και η εξασφάλισή τους θεωρείται ένα μεγάλο στοίχημα, αφού η αυξημένη ζήτηση απαιτεί επενδύσεις που να αντιμετωπίζουν τα θέματα της αεριοποίησης και της αποθήκευση του.
Η αγορά LNG ήταν 523 bcm το 2021 και η Ευρώπη εισήγαγε 108 bcm (συμπεριλαμβανομένου του Ην. Βασιλείου και της Τουρκίας). Οι συνδυασμένες εισαγωγές LNG του Πακιστάν, της Ταϊλάνδης, του Μπαγκλαντές, της Ινδονησίας, της Σιγκαπούρης και της Μαλαισίας ήταν 40 bcm το 2021. Η Βόρεια και η Νότια Αμερική μαζί εισήγαγαν 26 bcm.
Είναι σαφές λοιπόν, ότι ο ανταγωνισμός Ευρώπης και Ασίας είναι αυτός που θα κρίνει την πορεία της παγκόσμιας αγοράς τα επόμενα χρόνια και η στρατηγική των προμηθειών, εκτιμάται ότι θα πρέπει να είναι μοιρασμένη μεταξύ των μακροχρονίων και των βραχυχρονίων συμβολαίων για να υπάρξει ασφάλεια τροφοδοσίας και εξομάλυνση των τιμών.
Δικαιολογείται όμως μια τέτοια ζήτηση σε LNG;
Με βάση τα ως σήμερα δεδομένα ΟΧΙ. Από τη στιγμή όμως που επιλέγεται η διακοπή εισαγωγών φυσικού Αερίου από τη Ρωσία –το ορθόν είναι ότι επιβλήθηκε από ΗΠΑ όπως προαναφέραμε-, καθίστανται αναγκαίες οι εισαγωγές LNG και μάλιστα από ΗΠΑ όπως το επεδίωκαν.
Tα δεδομένα για την Ελλάδα
Σε ότι αφορά την Ελλάδα, το 2022 καταγράφηκε έκρηξη των εισαγωγών LNG με τη Ρεβυθούσα να αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου φυσικού αερίου στη χώρα κατά το α’ 9μηνο του 2022, καλύπτοντας το 42,62% του συνόλου των εισαγωγών. Εκτιμάται δε, ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, φθάνοντας τα 10 bcm το 2025.
Γίνεται αναφορά σε εκτιμήσεις γιατί δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η ορθότητά τους με δεδομένες τις ανεξέλεγκτες τιμές της τελευταίας περιόδου.
Mέσα σε αυτό το περιβάλλον πο υπροαναφέραμε, οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας, όπως οι ΔΕΠΑ και Mytilineos, αλλά και οι ΔΕΗ, Elpedison και Motor Oil έχουν αδράξει την ευκαιρία και εισάγουν σημαντικές ποσότητες LNG, οι οποίες μάλιστα επανεξάγονται σε γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία και άλλες. Η αγορά του LNG φαίνεται ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό πεδίο δραστηριοποίησης για τους ελληνικούς ομίλους και τα επόμενα χρόνια, καθώς θα αυξάνονται οι ανάγκες, τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στην αγορά των Βαλκανίων. Εκτός των ΗΠΑ λοιπόν ωφελημένοι θα είναι και οι «εθνικοί» μας Ενεργειακοί Όμιλοι.
Η προοπτική για αυξανόμενο ρόλο του LNG για το μέλλον στη χώρα μας τεκμαίρεται και από τον σχεδιασμό για υπερδιπλασιασμό έως το 2024 της αποθηκευτικής ικανότητας της χώρας, με την προσθήκη δυο νέων πλωτών μονάδων FSRU (Πλωτή Αποθηκευτική Μονάδα Επαναεριοποίησης), αυτής της Αλεξανδρούπολης (170.000 κμ) και αυτής της Dioriga Gas της Motor Οil στους Αγίους Θεόδωρους (210.000 κμ) που θα προστεθούν στην υπάρχουσα δυναμικότητα του τερματικού της Ρεβυθούσας (225.000 κμ).
Το εθνικό σύστημα διπλασιάζει σχεδόν την ικανότητα μεταφοράς αερίου, αφού τα δυο FSRU θα μπορούν να εγχύσουν συνολικά στο σύστημα περί τα 8 bcm τον χρόνο.Βεβαίως, όπως έγινε και το 2022, με την αύξηση των εισαγωγών LNG, οι επιπλέον ποσότητες σε μεγάλο βαθμό θα κατευθυνθούν στις αγορές των Βόρειων γειτόνων της χώρας, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Β. Μακεδονία, το Κόσοβο έως και την Ουκρανία.
Η ταχεία ολοκλήρωση των αναγκαίων υποδομών εξασφαλίζει την μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφοράς LNG και η εξέλιξη αυτή είναι μείζονος σημασίας, όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους.
Η νέα (γεωπολιτική) θέση της Τουρκίας – Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Έχει όμως ιδιαίτερη σημασία να εξεταστεί παραπέρα η σημερινή γεωπολιτική θέση της Τουρκίας; Είναι μια απομονωμένη χώρα, όπως συνήθως προβάλλεται στη χώρα μας;
Όπως είδαμε, κατά την τελευταία περίοδο, στη διάρκεια του Ρωσοουκρανικού πολέμου η Τουρκία παίζει δυνατά, όπως λέμε κοινώς, και όλες οι ισχυρές χώρες την λαμβάνουν πολύ σοβαρά.
Δεν είναι τυχαίο που παρά το γεγονός πως χαρακτηρίζεται άτακτο παιδί, όλες οι ισχυρές χώρες (πχ ΗΠΑ, Γερμανία) την λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη τους.
Η Τουρκία απέδειξε ότι δεν είναι καθόλου τυχαίος παίκτης στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η Άγκυρα εισπράττει τα οφέλη από τον ενεργό ρόλο που έχτισε και στην ενεργειακή κρίση με το φυσικό αέριο.
Δεν αναφερόμαστε μόνο στο ότι, από την πρώτη στιγμή έπαιξε και παίζει σημαίνοντα ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας (συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας, Συμφωνία Σιτηρών κλπ χωρίς να ακολουθήσει τη Δύση στις κυρώσεις), αλλά στο γεγονός ότι πλέον «μοιράζει» εκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου.
Η Τουρκία διαθέτει με τη Ρωσία δυο αγωγούς (Turk Stream και Blue Stream), διαθέτει φυσικό αέριο από Ιράν, ενώ και το Αζέρικο είναι διαθέσιμο για φίλες χώρες.Στο μέλλον προβλέπεται να διαθέτει Τουρκμένικο και Ισραηλινό φυσικό αέριο, αλλά και από το Ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ συζητήσεις και ενδιαφέρον υπάρχει και για χερσαία μεταφορά από το Κατάρ με ενδιάμεσο σταθμό τη Συρία που ήδη οι συζητήσεις είναι διευρυμένες.
Την ίδια στιγμή τι κάνει η Ελλάδα; Η Ελλάδα, αιφνιδιασμένη αρκείται στο να παρακολουθεί τις εξελίξεις με την συμφωνία Τουρκίας – Βουλγαρίας να κλείνει παραμονές Χριστουγέννων. H Τουρκία σχεδιάζει ένα τεράστιο κέντρο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ανατολική Θράκη και η συμφωνία αυτή σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές αφήνει εκτός «ενεργειακής σκακιέρας», υποβαθμίζει τη χώρα μας.
Είναι επίσης γνωστό το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζει με τη Ρωσία στο Ακούγιου. Είναι σημαντικότατη η δραστηριότητά της και για να αντιληφθούμε πως «παίζει» ο Ερντογάν (Τουρκία), επιβάλλεται πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η Τουρκία ήδη συζητά με 15 χώρες για συνεργασία και διάθεση φυσικού αερίου.
Ο στρατηγικός ρόλος της Τουρκίας στην ενέργεια είναι αδιαμφισβήτητος, ενώ πρόσφατα ο Υπουργός Ντονμέζ ανακοίνωσε στη Σόφια, ότι το Διαμετακομιστικό Κέντρο (Hub) στην ουσία έχει ξεκινήσει να υλοποιείται σε συνεργασία με την Gazprom.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας που η Τουρκία την χαρακτηρίζει ιστορική συμφωνήθηκαν στις 24-25 Δεκεμβρίου 2022 και θεωρείται σαν μια νέα αρχή στην εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας.
Η Βουλγαρία έχει την ευκαιρία να αγοράζει φυσικό αέριο από όλους τους παγκόσμιους παραγωγούς και να το εκφορτώνει στην Τουρκία.
Το πρόβλημα της έλλειψης υποδομών για την εκφόρτωση υγροποιημένου αερίου έχει λυθεί με τη συγκεκριμένη συμφωνία»,όπως δήλωσε ο Χριστόφ μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Η συμφωνία Άγκυρας – Σόφιας προβλέπει ότι η βουλγαρική Bulgargaz και η κρατική εταιρεία Botas της Τουρκίας θα συνεργάζονται για το φυσικό αέριο και συγκεκριμένα στην πρόσβαση στους τερματικούς σταθμούς και το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου της τουρκικής εταιρείας. Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε στο βουλγαρικό κυβερνητικό κτίριο παρουσία των υπουργών ενέργειας των δύο χωρών Ρόζεν Χριστόφ και Φατίχ Ντονμέζ.
Η Βουλγαρία έχει την ευκαιρία να αγοράζει φυσικό αέριο από όλους τους παγκόσμιους παραγωγούς και να το εκφορτώνει στην Τουρκία.
Μέχρι σήμερα, ο συντομότερος τρόπος πρόσβασης της Βουλγαρίας στο LNG ήταν μέσω της Ελλάδας, όπου οι αγοραστές πρέπει να ανταγωνίζονται για θέσεις ελλιμενισμού σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Τουρκία, εκτός του μπλοκ, αλλά συνδεδεμένη με αυτήν μέσω αγωγού, δεν δεσμεύεται από αυτούς τους κανόνες.
Ενώ λοιπόν η Δυτική Ευρώπη βιάζεται να κατασκευάσει νέα υποδομή για να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο, η Τουρκία ήδη χρησιμοποιεί λιγότερο από το ήμισυ της χωρητικότητας 21,9 εκατομμυρίων τόνων των τεσσάρων τερματικών LNG, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.
Το σχόλιο μου λοιπόν, σε σχέση με τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή, είναι, πως εμείς μπορούμε να ζούμε με τις αυταπάτες μας και να αυτοικανοποιούμαστε, όμως άλλες χώρες –πχ Τουρκία-που συνήθως τις χλευάζουμε ακολουθούν πιο λογική, και πιο ρεαλιστική ενεργειακή πολιτική σε όφελος των λαών τους.
Ανεξαρτήτως όμως, όσων διαδραματίζονται στο διεθνές ενεργειακό τοπίο, αλλά και στη γειτονιά μας, ζητούμενο είναι η στάση και απάντηση της κοινωνίας των πολιτών. Δεν πρέπει να μένουμε αδρανείς αλλά να ευαισθητοποιούμε και να δυναμώνουμε τόσο το καταναλωτικό, το εργατικό και το λαίκό γενικότερα κίνημα, στους δικούς μας ενεργειακούς στόχους. Οι φορείς, τα συνδικάτα μας και οι καταναλωτικές οργανώσεις πρέπει να απαντήσουν Δεν πρέπει να αφήνουμε κάποιοι τρίτοι να αποφασίζουν χωρίς εμάς για μας.
