Το ReArm Europe είναι ένα πρόγραμμα της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής ισχύος της Ευρώπης, με προϋπολογισμό περίπου 800 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία (2025-2029).
Η πρόταση προήλθε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου 2025. Στόχος είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 1,5% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως, με έμφαση σε εξοπλισμό όπως αεράμυνα, πυρομαχικά, πυραύλους και drones.
Ένας από τους στόχους του ReArm Europe είναι και η κοινή προμήθεια όπλων, η ενίσχυση της βιομηχανίας και η χρηματοδότηση μέσω νέων εργαλείων, όπως ένα Ταμείο Άμυνας με αρχικό κεφάλαιο 150 δισ. ευρώ από κοινό χρέος.
Η Ελλάδα, με αμυντικές δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ (υπερβαίνοντας τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2%), είναι από τις πρώτες χώρες που υπέβαλαν αίτημα για τη ρήτρα διαφυγής (29 Απριλίου 2025).
Ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται απο την ρήτρα διαφυγής μπορεί να της επιτρέπει να υπερβεί τα αυστηρά δημοσιονομικά όρια, αλλά δεν καθησυχάζει τις ανησυχίες για τον τρόπο που θα χρηματοδοτηθούν οι αμυντικές αυτές δαπάνες.
Θα προέλθει η χρηματοδότηση αυτή από τα ασφαλιστικά ταμεία;
Η ΕΕ μπορεί να μην υπαγορεύει ρητά στα κράτη από πού να κόψουν δαπάνες για να τροφοδοτήσουν την πολεμική βιομηχανία όμως φαίνεται πως τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, των εργαζόμενων και των συνταξιούχων, είναι υποψήφιοι «χρηματοδότες» του ReArm Europe.
Το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων εξέφρασε φόβους για «υφαρπαγή» αυτών των πόρων. Τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία (π.χ. e-ΕΦΚΑ) διαχειρίζονται αποθεματικά που θεωρούνται «ιερά» για συντάξεις και παροχές.
Με έκδηλη την ανησυχία, το ΕΝΔΙΣΥ έστειλε επιστολές:
Στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη (21 Μαΐου 2025), ζητώντας να αποκλειστεί κάθε χρήση για αμυντικούς σκοπούς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (11 Ιουλίου 2025).
Στην επιστολή διαμαρτυρίας στους θεσμούς της ΕΕ, μεταξύ άλλων τονίζεται ότι «στην Ευρώπη των τελευταίων χρόνων δεν υπάρχει ούτε μία φορά που να διαπιστώθηκε οικονομική άνθηση και ανάπτυξη εξαιτίας της πολεμικής βιομηχανίας, αντίθετα υπάρχει το παράδειγμα της Ελλάδας, που οι μεγάλες δαπάνες για εξοπλισμούς συνεισέφεραν το 2010 στη χρεωκοπία της χώρας».
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απάντησε (15/09), δια του αντιπροσώπου της, στο Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων υπογραμμίζοντας ότι λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες του Δικτύου, σημειώνοντας όμως ότι στο πλαίσιο ενός ειρηνευτικού εγχειρήματος σε αυτούς τους περίπλοκους και επικίνδυνους καιρούς, ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η ειρήνη είναι μια αξιόπιστη και ικανή αποτροπή, γεγονός που επιβάλλει την προτεραιότητα στην άμυνα, όπως καθίσταται δυνατή από το Σχέδιο ReArm Europe.
Επιπλέον, η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία διαβεβαιώνει ότι «σε καμία περίπτωση η Επιτροπή δεν έχει πρόσβαση στα αποθεματικά των συνταξιοδοτικών ταμείων των μεμονωμένων κρατών μελών» δεν είναι καθησυχαστική αφού η όποια τέτοια ενέργεια θα αποφασιστεί σε επίπεδο κράτους- μέλους.
Επομένως, «την απόφαση για το εάν θα χρησιμοποιηθούν ή όχι τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων μας για τον επανεξοπλισμό της Ε.Ε. είναι καθαρά στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού Κοινοβουλίου», αναφέρει το Δίκτυο.
