Η Ελλάδα και η Ιταλία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες, αν και οι ευπάθειές τους φαίνεται να υποχωρούν, μεταξύ άλλων, λόγω της προόδου που επιτελείται σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο σχέδιο συμπερασμάτων περί μακροοικονομικών ανισορροπιών, το οποίο έλαβε το πράσινο φως στις 14 Ιουλίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων, η οικονομία της ΕΕ συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα παρά το δύσκολο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό να επηρεάζουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και την ανταγωνιστικότητα λόγω του αυξανόμενου προστατευτισμού και του γεωπολιτικού ανταγωνισμού.
Σε αυτό το περιβάλλον, απαραίτητη κρίνεται, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, πλήρης, έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αυτό θα υποστηρίξει την οικονομική επέκταση, θα αυξήσει την ανθεκτικότητα, τη συμπερίληψη και τη βιωσιμότητα των οικονομιών της ΕΕ και θα μειώσει τις μακροοικονομικές ευπάθειες.
Περαιτέρω, υπογραμμίζεται η σημασία του συνεχούς στενού συντονισμού της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι οι οικονομικές εξελίξεις είναι γενικά ευνοϊκές στα περισσότερα κράτη μέλη αλλά και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις για αρκετά κράτη μέλη, όπως η ανταγωνιστικότητα κόστους, οι μακροχρόνιες ανισορροπίες, η αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης, οι αποδυναμωμένες εξωτερικές θέσεις και στο σοκ στις τιμές των εισαγωγών.
Οι τιμές των κατοικιών
Το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν έντονα σε αρκετά κράτη μέλη το 2022. Οι αυστηρότεροι όροι χρηματοδότησης σε συνδυασμό με τη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών έχουν περιορίσει τη ζήτηση κατοικιών και έχουν αρχίσει να επιδρούν διορθωτικά στις τιμές των κατοικιών.
Συμφωνεί επίσης ότι ο τραπεζικός τομέας αντεπεξήλθε ικανοποιητικά στην πανδημία και ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εξακολούθησαν να μειώνονται, αλλά σημειώνει ότι απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση για να διασφαλιστεί η συνέχιση της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Κράτη μέλη
Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής ότι οι ανισορροπίες στην Κύπρο δεν είναι πλέον υπερβολικές.
Αναγνωρίζει ότι τα δημόσια, ιδιωτικά και εξωτερικά χρέη έχουν μειωθεί με την πάροδο του χρόνου και τα τελευταία δύο χρόνια στην Κύπρο και βρίσκονται σε πτωτική πορεία.
Συμφωνεί ότι η Ουγγαρία αντιμετωπίζει τώρα ανισορροπίες που σχετίζονται με πολύ ισχυρές πιέσεις τιμών και ανάγκες εξωτερικής και κρατικής χρηματοδότησης, που απαιτούν επείγουσα δράση πολιτικής.
Η έγκαιρη εκταμίευση του RRF και άλλων κονδυλίων της ΕΕ, μετά την ολοκλήρωση των συμφωνηθέντων ορόσημων και στόχων που συνδέονται με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, θα συμβάλει στη μείωση των κινδύνων επιδείνωσης των ανισορροπιών.
Συμφωνεί ότι η Ελλάδα και η Ιταλία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες, αν και οι ευπάθειές τους φαίνεται να υποχωρούν, μεταξύ άλλων λόγω της προόδου της πολιτικής.
Συμφωνεί ότι η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ανισορροπίες, αν και για ορισμένα κράτη μέλη, αυτές οι ανισορροπίες υποχωρούν.
Αναγνωρίζει ότι η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Πορτογαλία θα μπορούσαν να αποκλιμακωθούν το επόμενο έτος εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες θετικές τάσεις. ΣΥΜΦΩΝΕΙ ότι στη Ρουμανία οι κίνδυνοι κλίνουν προς τα κάτω, απαιτώντας επείγουσα πολιτική δράση. Αναγνωρίζει ότι οι εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις του 2023 κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβακία δεν αντιμετωπίζουν ανισορροπίες, καθώς τα τρωτά σημεία φαίνεται να περιορίζονται.
Κοινή επιθυμία η συμφωνία για αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων
Η μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνεδρίαση των Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Εcofin) στις Βρυξέλλες.
Όπως ανέφερε η προεδρεύουσα του Συμβουλίου, Υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, Νάντια Καλβίνο, υπάρχει ισχυρή βούληση και αποφασιστικότητα από όλες τις χώρες για να προχωρήσουν γρήγορα οι τεχνικές διεργασίες τις επόμενες εβδομάδες, ούτως ώστε η Ισπανική Προεδρία να υποβάλει μια αποδεκτή συμβιβαστική πρόταση τον Οκτώβρη και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους να καταστεί δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
Όπως εξήγησε η Ν. Καλβίνο, η Ισπανική Προεδρία διαβίβασε στις εθνικές αντιπροσωπείες ένα έγγραφο που προσδιορίζει τέσσερις βασικούς άξονες: τη θεσμική ισορροπία, τα κοινά κριτήρια (διασφαλίσεις) για τη μείωση του δημόσιου χρέους, τη δημιουργία επαρκών δημοσιονομικών περιθωρίων για την τόνωση των επενδύσεων και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους μελλοντικούς ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.
«Είναι κοινή επιθυμία να επιτευχθεί συμφωνία πριν από το τέλος του έτους», ανέφερε η Νάντια Καλβίνο.
Εξάλλου, οι Υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συζήτησαν για τη συνέχιση της οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο) και τη σχετική πρόταση για τη θέσπιση της Διευκόλυνσης για την Ουκρανία, ύψους 50 δισεκ. ευρώ για την περίοδο 2024-2027. Αυτή η μακροοικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία , ύψους 50 δισεκ. ευρώ που πρότεινε η Επιτροπή, προορίζεται για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών της χώρας, την ανάκαμψη και τη μεσοπρόθεσμη ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμό, που συνδέονται στενά με την πορεία της Ουκρανίας προς η ΕΕ.
«Οι υπουργοί εξέφρασαν ομόφωνα τη στήριξή τους προς την Ουκρανία και την ανάγκη να συνεχιστεί η χρηματοοικονομική βοήθεια», δήλωσε η Νάντια Καλβίνο, τονίζοντας ωστόσο ότι υπάρχει ακόμα «δουλειά» που πρέπει να γίνει τόσο σε τεχνικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βλάντις Ντομπρόβσκις τόνισε ότι είναι ανάγκη να επιτευχθεί γρήγορα πρόοδος στην αναθεώρηση του ΠΔΠ, κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Προεδρίας, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για τη μακροοικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία πριν από το τέλος του έτους. «Αυτό είναι κρίσιμο για να διασφαλίσουμε τη συνέχιση της χρηματοοικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία από τον Ιανουάριο του 2024», δήλωσε ο Β. Ντομπρόβσκις.