Η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ, εξελέγη απόψε πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, για θητεία που ξεκινά τον Σεπτέμβριο 2025 και διαρκεί έναν χρόνο.
Ωστόσο, η εκλογή της δεν πέρασε χωρίς αντιδράσεις, προκαλώντας έντονη κριτική τόσο στο εσωτερικό της Γερμανίας όσο και σε διπλωματικούς κύκλους διεθνώς, κυρίως για τον τρόπο υποψηφιότητάς της αλλά και για την καταλληλότητά της.
Από τελετουργικός ρόλος… σε φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό σχέδιο
Παρότι ο ρόλος του προέδρου της Γενικής Συνέλευσης είναι κατά κανόνα τελετουργικός και διαχειριστικός, η Μπέρμποκ ξεκαθάρισε πως δεν σκοπεύει να περιοριστεί σε αυτό, αλλά να αξιοποιήσει την παγκόσμια κρίση αξιοπιστίας του ΟΗΕ ως ευκαιρία μεταρρύθμισης.
Στην ομιλία της κατά την εκλογή, δεσμεύτηκε για βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της συνεργασίας στον ΟΗΕ, δηλώνοντας ότι «θα υπηρετήσω και τα 193 κράτη-μέλη, μικρά και μεγάλα, ως τίμια μεσολαβήτρια και ενωτική δύναμη».
Επιπλέον, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να δώσει μεγαλύτερο ρόλο στη Γενική Συνέλευση στην επιλογή του επόμενου Γενικού Γραμματέα, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί το 2026. Τόνισε ακόμη την ανάγκη να εκλεγεί για πρώτη φορά γυναίκα στη θέση αυτή.
Παγκόσμιες αντιδράσεις – Κατηγορίες για μεροληψία
Η φιλόδοξη στάση της προέδρου φαίνεται πως προκαλεί ανησυχία σε ορισμένα κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Σερβία και η Λευκορωσία, που εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για την εκλογή της. Ο αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμίτρι Πολιάνσκι, την κατηγόρησε για «κατάφωρη προκατάληψη», αμφισβήτησε τις διπλωματικές της ικανότητες και προχώρησε ακόμη και σε συκοφαντική αναφορά για τον παππού της, επαναλαμβάνοντας ψευδώς ότι υπηρέτησε στα SS.
Η Ρωσία θεωρείται ότι επέμεινε να διεξαχθεί η ψηφοφορία με μυστική κάλπη, παρότι παραδοσιακά γίνεται δια βοής. Η Μπέρμποκ τελικά έλαβε 167 ψήφους.
Εντός Γερμανίας: αμφισβήτηση και εσωτερική σύγκρουση
Η επιλογή της Μπέρμποκ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στη Γερμανία, κυρίως επειδή επιβλήθηκε την τελευταία στιγμή ως υποψήφια, αντικαθιστώντας την έμπειρη διπλωμάτη Χέλγκα Σμιντ, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει προεργασία και επαφές με ξένες κυβερνήσεις.
Το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών απέσυρε αιφνιδιαστικά την υποψηφιότητα της Σμιντ, λίγο πριν την αποχώρηση της Μπέρμποκ από την υπουργική της θέση, και ανακοίνωσε τη δική της.
Η αντίδραση υπήρξε έντονη. Ο επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια, Κρίστοφ Χόισγκεν, μίλησε για «εξωφρενική απόφαση», χαρακτηρίζοντας την πρώην υπουργό ως «μοντέλο που έχει αποσυρθεί», ενώ ξένος διπλωμάτης φέρεται να του είπε: «Νομίζαμε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα».
Η νέα κυβέρνηση του Φρίντριχ Μερτς, ωστόσο, συνυπέγραψε την επιλογή, παρά τις αντιδράσεις, επιδιώκοντας πιθανόν να διατηρηθεί η συνέπεια στις διεθνείς γερμανικές δεσμεύσεις.
Στο τραπέζι και η υποψηφιότητα της Γερμανίας για το ΣΑ
Κατά τη διάρκεια της θητείας της, η Μπέρμποκ θα προωθήσει επίσης την υποψηφιότητα της Γερμανίας ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε μια χρονική συγκυρία γεμάτη γεωπολιτικές εντάσεις και εσωτερικές αντιθέσεις στον Οργανισμό.
