Οικονομικό σκάνδαλο πρώτου μεγέθους αποτελεί η ανακοίνωση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να διανείμουν μερίσματα στους μετόχους τους. Διανομή μερισμάτων θα γίνει για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια και υποτίθεται ότι σηματοδοτεί την επιστροφή τους στην οικονομική βιωσιμότητα, με αδιάψευστο μάρτυρα τα μυθικά κέρδη που έχουν συγκεντρώσει τα δύο τελευταία χρόνια.
Κι η κερδοφορία τους είναι πράγματι αδιαμφισβήτητη: Όπως αναγράφεται στις οικονομικές καταστάσεις που δημοσίευσαν Alpha, Εθνική, Πειραιώς και Eurobank την τελευταία διετία κατέγραψαν κέρδη ρεκόρ που έφτασαν τα 7,5 δισ. ευρώ.
Αυτή ωστόσο είναι η μισή αλήθεια, που στην περίπτωσή μας ισοδυναμεί με ένα τεράστιο ψέμα! Γιατί οι τράπεζες διαφημίζουν κέρδη κι «επιστροφή στην κανονικότητα» με έναν μικρό αστερίσκο: Να μην καταβάλλουν τους φόρους που χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο! Κι οι οφειλόμενοι φόροι στις 31 Δεκεμβρίου 2023 υπερέβησαν τα 19 δισ. ευρώ! Οι φόροι δηλαδή που οφείλουν, ξεπερνούν κατά πολύ τα κέρδη της διετίας.
Τα μερίσματα λοιπόν που ανακοίνωσαν οι τράπεζες ισοδυναμούν με σκάνδαλο για πολλούς λόγους:
Δεύτερο, τα μερίσματα αποτελούν σκάνδαλο επειδή, αν οι τράπεζες κατέβαλλαν τους φόρους τους στο δημόσιο τότε — προφανώς, αν υπήρχε η πολιτική βούληση — η κοινωνική πολιτική θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της βλάβης που προκαλεί στην οικονομική ευρωστία του ελληνικού δημοσίου και της κοινωνίας το τραπεζικό «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» αρκούν ορισμένες συγκρίσεις. Για παράδειγμα, με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό για το τρέχον έτος οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες για νοσοκομειακή περίθαλψη ήταν 4,93 δισ. ευρώ. Αν επομένως πλήρωναν φόρους οι τραπεζίτες θα μπορούσε να ικανοποιηθεί το αίτημα των νοσοκομειακών γιατρών για διπλασιασμό του προσωπικού και των αμοιβών στα δημόσια νοσοκομεία, χωρίς να τίθεται το ερώτημα «από που θα βρεθούν τα λεφτά;». Από τις τράπεζες!
Τρίτο, η διανομή μερισμάτων στους μετόχους των τραπεζών αποτελεί σκάνδαλο επειδή οι τράπεζες έχουν ήδη στοιχίσει στους φορολογούμενους της χώρας 46 δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέσω των αλλεπάλληλων ανακεφαλαιοποιήσεων, χωρίς μάλιστα να υπολογίζεται η πρώτη «διάσωση» του 2008 επί κυβέρνησης Καραμανλή, με τα 28 δισ. ευρώ. Αν πράγματι οι τράπεζες αποχαιρέτησαν οριστικά και δια παντός, όπως διατείνονται οι διοικήσεις τους, την εποχή των ισχνών αγελάδων, τότε, γιατί δεν επιστρέφουν και στους φορολογούμενους τα λεφτά που οικειοποιήθηκαν την εποχή μάλιστα που η ανεργία, η φτώχεια και οι αυτοκτονίες έσπαγαν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο; Κι αν δεν μπορούσαν να επιστρέψουν τα χρήματα στο παρελθόν γιατί δεν το πράττουν τώρα, που εμφανίζουν κέρδη;
Τέταρτο, η διανομή μερίσματος αποτελεί σκάνδαλο επειδή τα δυσθεώρητα κέρδη είναι αποτέλεσμα καθαρής τοκογλυφίας: οφείλονται στα επιτόκια! Συγκεκριμένα, κατά την τελευταία διετία οι εμπορικές τράπεζες κάθε φορά που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αύξηση των επιτοκίων του ευρώ την ακολουθούσαν κατά πόδας, ακαριαία, σε ό,τι αφορά τα επιτόκια δανείων, αλλά σφύριζαν αδιάφορα σε ό,τι αφορά τα καταθετικά επιτόκια. Το αποτέλεσμα αυτής της ασυμμετρικής απόκρισης, όπως τη χαρακτήρισε πρόσφατη, εξαιρετικά εμπεριστατωμένη, έρευνα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών ήταν να δημιουργηθεί ένας πληθωρισμός τραπεζικής απληστίας, «bankflation» όπως εύστοχα και ευρηματικά τον χαρακτήρισαν. Αποτέλεσμα αυτής της πρωτοφανούς διεύρυνσης του επιτοκιακού περιθωρίου είναι οι ελληνικές τράπεζες «να καταγράφουν ένα από τα υψηλότερα επιτόκια περιθωρίου, ξεπερνώντας κατά πολύ τη διάμεσο και τιμή της ευρωζώνης», βάσει της ίδιας ανάλυσης. Κατά συνέπεια, μερίσματα και κέρδη προέρχονται από την καταλήστευση των (αδύναμων να αντιδράσουν) πελατών τους.
Μέσα επιτόκια νέων καταθέσεων και δανείων σε ευρώ (ποσοστά % ετησίως)
Πέμπτο, η διανομή μερίσματος από το τραπεζικό καρτέλ συνιστά σκάνδαλο επειδή τα κέρδη προήλθαν λόγω της άσκησης μιας συσταλτικής πολιτικής δανειοδότησης που ισοδυναμούσε με πιστωτική ασφυξία, την ίδια ώρα που οι καταθέσεις έμεναν σταθερές αν δεν αυξάνονταν. Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση νομισματικής Πολιτικής του 2023, της Τράπεζας της Ελλάδας, «ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις τους πρώτους δέκα μήνες του 2023 κατέγραψε επιβράδυνση. Τα δάνεια προς τα νοικοκυριά εμφάνισαν εντονότερους ρυθμούς μείωσης κατά το ίδιο διάστημα. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2023, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των πιστώσεων προς τις Μη Χρηματοοικονομικές Επιχειρήσεις υποχώρησε σε 5%. Το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 η μέση μηναία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης ήταν 79 εκ. ευρώ, έναντι 450 εκ. ευρώ το ίδιο διάστημα το 2022»! Αρκούμενες να κερδίζουν από τη διαφορά του επιτοκίου οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις!
Έκτο, η διανομή μερίσματος από τις τράπεζες αποτελεί οικονομικό σκάνδαλο επειδή η βελτίωση των οικονομικών τους καταστάσεων, σε εκείνο το τμήμα που δεν προέρχεται από τη θεσμοθετημένη φοροαπαφυγή ή την τοκογλυφία, οφείλεται στο ξεφόρτωμα των κόκκινων δανείων στις θυγατρικές τους, τους λεγόμενους σέρβισερς. Το κόλπο των τραπεζών κάνει τα Greek statistics να μοιάζουν με παιδικά παιχνίδια. Επί της ουσίας, πέρασαν τα δάνεια και πάλι σε δικές τους θυγατρικές, τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, που διοικούνται από χρυσοκάνθαρα στελέχη τους, επιταχύνοντας το ξεσπίτωμα νοικοκυριών ή επιχειρήσεων μέσω πλειστηριασμών που, με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, γίνονται ηλεκτρονικά έτσι ώστε να μην εμποδίζονται από κοινωνικές διαμαρτυρίες. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, το πρώτο εξάμηνο του 2023 η αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων τους έφτασε το ιλιγγιώδες ποσό των 89,4 δισ. ευρώ, ενώ το 2024 αναμένεται να υλοποιηθούν 10.000 πλειστηριασμοί! Μόνο που οι σέρβισερς έκαναν το «θαύμα» τους ακολουθώντας την πεπατημένη της επιβάρυνσης του δημοσίου. Αυτή τη φορά μέσω εγγυήσεων που εξασφάλισαν… απρόοπτα από το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων «Ηρακλής» και στο τέλος του 2023 ανέρχονταν σε 16,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα που απειλεί τη δημοσιονομική ισορροπία…
Έβδομο, η διανομή μερισμάτων αποτελεί σκάνδαλο επειδή για μια ακόμη φορά συνοδεύεται από εναρμονισμένες πρακτικές που δείχνουν ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι το πιο σκληρό και υπεράνω κριτικής καρτέλ που έχει υπάρξει ποτέ επί ελληνικού εδάφους. Τα πάντα είναι προσυμφωνημένα και στην υγεία των κορόιδων – νοικοκυριών και επιχειρήσεων – με την Τράπεζα της Ελλάδας σε ρόλο άβουλου θεατή αν όχι ιδανικού συνεργάτη! Δεν έφταναν μόνο οι αδικαιολόγητες και πανομοιότυπες χρεώσεις και προμήθειες στις πιο διαφορετικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι τράπεζες (με την κυβέρνηση ιδανικό πασαδόρο να επιβάλλει την υποχρεωτικότητά τους) έπρεπε να ανακοινώσουν την ίδια ακριβώς χρονιά και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ότι προχωρούν στη διανομή μερίσματος στους μετόχους τους!
Τέλος, η διανομή μερίσματος από τις τράπεζες έδειξε ότι η κερδοφορία των επιχειρήσεων δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η περίπτωση των τραπεζών έδειξε ότι η κερδοφορία τους συντελέστηκε σε βάρος του ελληνικού λαού και της ελληνικής δημόσιας και ιδιωτικής οικονομίας. Προς επίρρωση οι μονοπωλιακά καθορισμένες χρεώσεις και τα επιτόκια, τα 46 δισ. ευρώ των διασώσεων, τα 19 δισ. ευρώ της αναβαλλόμενης φορολογίας, τα 17 δισ. ευρώ των εγγυήσεων του προγράμματος Ηρακλής και η απροθυμία τους να δανειοδοτήσουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις… Κι έπεται συνέχεια!
ΑΠΟ ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟ
