Ιστορική ανακάλυψη: Βρήκαν σχεδόν άθικτο το πλοίο Endurance στην Ανταρκτική

Σε μία ανακάλυψη που θα μείνει στην ιστορία προχώρησαν θαλάσσιοι αρχαιολόγοι καθώς βρήκαν σχεδόν άθικτο το πλοίο του Endurance (ή Καρτερία) στην Ανταρκτική.

Συγκεκριμένα οι επιστήμονες βρήκαν και κινηματογράφησαν ένα από τα πλέον ιστορικά ναυάγια.

Εκατόν επτά χρόνια μετά τη βύθισή της, η Καρτερία  (Endurance) το χαμένο σκάφος του εξερευνητή σερ Ερντεστ Σάκλετον, εντοπίστηκε το Σαββατοκύριακο στο βυθό της θάλασσας Βέντελ στην Ανταρκτική.

Βυθίστηκε το 1915

Το πλοίο είχε παγιδευθεί στον πάγο επί μήνες προτού βυθιστεί το 1915, αναγκάζοντας τον Σάκλετον και τους άνδρες του να επιχειρήσουν μια εκπληκτική απόδραση με τα πόδια και με μικρές βάρκες.

Τα βίντεο που δημοσιοποιήθηκαν δείχνουν ότι τα απομεινάρια της Καρτερίας βρίσκονται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση.

Σε πολύ καλή κατάσταση

Παρόλο που βρίσκεται 3 χιλιόμετρα κάτω από τη θάλασσα για πάνω από έναν αιώνα, το πλοίο μοιάζει ακριβώς όπως ήταν την ημέρα του Νοεμβρίου όταν βυθίστηκε, σημειώνει τo ΒΒC.

«Χωρίς καμία υπερβολή, αυτό είναι το καλύτερο ξύλινο ναυάγιο που έχω δει ποτέ – μακράν», είπε ο θαλάσσιος αρχαιολόγος Mensun Bound, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή ανακάλυψης και πλέον έχει εκπληρώσει τη μεγαλύτερη φιλοδοξία του στην σχεδόν 50χρονη καριέρα του. 

«Είναι όρθιο, περήφανο στον βυθό, άθικτο και σε εξαιρετική κατάσταση συντήρησης», είπε στο BBC News.

Το ίδιο το ναυάγιο είναι χαρακτηρισμένο μνημείο σύμφωνα με τη διεθνή συνθήκη της Ανταρκτικής και δεν πρέπει να διαταραχθεί με κανέναν τρόπο. Επομένως, κανένα φυσικό αντικείμενο δεν έχει βγει στην επιφάνεια.

Η ιστορία της Καρτερία

Η «Καρτερία» είχε αποπλεύσει από το Μπουένος Αϊρες το πρωί της 26ης Οκτωβρίου 1914 για το τελευταίο λιμάνι που θα έπιανε, το έρημο νησί της Νότιας Γεωργίας, έξω από τη νότια άκρη της Νότιας Αμερικής.

Στην πραγματικότητα, η αποστολή είχε ξεκινήσει νωρίτερα, από τη Βρετανία, και δεν είχε αρχίσει καλά: το καλοκαίρι του 1914, την ίδια ακριβώς ημέρα που ο Γεώργιος Ε΄ έδινε στον σερ Ερνεστ Σάκλετον τη βρετανική σημαία για να την πάρει μαζί του με την Αυτοκρατορική Διανταρκτική Αποστολή, η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Ηταν το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ο δεινός εξερευνητής, παρότι είχε γυρίσει τον κόσμο ανάποδα για να εξασφαλίσει τις απαραίτητες χορηγίες και κάθε είδους εξοπλισμό (όπως και τους 27 άνδρες του πληρώματος ), συνειδητοποίησε ότι ίσως θα έπρεπε να εγκαταλείψει το μεγαλεπήβολο σχέδιό του. 

Ο ρόλος του Τσώρτσιλ

Αφού συμφώνησαν τα μέλη της αποστολής, έθεσαν στη διάθεση του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού τους εαυτούς τους και την «Καρτερία». Ομως οι βρετανικές Αρχές τούς αποδέσμευσαν – ο ίδιος ο Τσώρτσιλ, Πρώτος Λόρδος του Ναυαρχείου τότε, δήλωσε ότι «η κυβέρνηση επιθυμούσε η αποστολή να προχωρήσει κανονικά», όπως και έγινε, για να εξελιχθεί «στη μεγαλύτερη όλων των ανθρώπινων περιπετειών στην Ανταρκτική», μια δραματική ιστορία επιβίωσης για τον ίδιο τον Σάκλετον και τους άνδρες του πληρώματος.

Αυτή ήταν η τρίτη φορά που ο Σάκλετον βρέθηκε στην παγωμένη ήπειρο. Η πρώτη ήταν το 1901 ως μέλος της Εθνικής Διανταρκτικής Αποστολής, επικεφαλής της οποίας ήταν ο διάσημος Ρόμπερτ Σκοτ, ο οποίος πέτυχε τη βαθύτερη διείσδυση μέσα στην ήπειρο για την εποχή του. Το 1907 ο Σάκλετον τέθηκε επικεφαλής της πρώτης αποστολής που είχε θέσει ως προορισμό της τον Νότιο Πόλο. Πλησίασε στα 97 μίλια (περ. 160 χλμ.), αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει εξαιτίας της έλλειψης τροφίμων, ενώ το ταξίδι της επιστροφής ήταν μια αγωνιώδης κούρσα με τον θάνατο.

Με τον Νότιο Πόλο κατακτημένο, ο Σάκλετον έβαλε έπειτα στόχο το πέρασμα της ηπείρου από άκρη σε άκρη. Η αγωνιώδης αυτή υπερπροσπάθεια θα καταλήξει σε αποτυχία: η «Καρτερία» κυριολεκτικά θα καταξεσκιστεί από τους πάγους. Ο Σάκλετον έδωσε διαταγή στους ναυτες τους να εγκαταλείψουν το πλοίο για να ξεκινήσει μια πραγματική οδύσσεια σε ένα από τα πλέον εχθρικά, αφιλόξενα, σχεδόν εξωγήινα, μέρη του πλανήτη.

Ποιος ήταν ο θρυλικός ερευνητής Έρνεστ Χένρι Σάκλετον

Ο σερ Έρνεστ Χένρι Σάκλετον (Ernest Henry Shackleton, 15 Φεβρουαρίου 1874 – 5 Ιανουαρίου 1922) ήταν εξερευνητής, Άγγλο-Ιρλανδικής καταγωγής, ο οποίος συμμετείχε σε τρεις εξερευνητικές αποστολές στην Ανταρκτική και αποτελεί μια από τις κύριες προσωπικότητες της λεγόμενης «ηρωικής εποχής των εξερευνήσεων» της ιστορίας της ηπείρου.

Με την έναρξη του πολέμου των Μπόερ το 1899 μεταφέρθηκε στο μεταγωγικό πλοίο Tintagel Castle. Εκεί γνώρισε τον Σέντρικ Λόνγκσταφ (Cedric Longstaff), του οποίου ο πατέρας Λιούελιν Λόνγκσταφ (Llewellyn Wood Longstaff) ήταν ο κύριος χρηματοδότης της Εθνικής Βρετανικής Αποστολής Εξερεύνησης της Ανταρκτικής του 1901 (γνωστότερης ως αποστολής εξερεύνησης Discovery).

Κατάφερε έτσι να προσχωρήσει ως τρίτος αξιωματικός στο εξερευνητικό πλοίο Discovery, υπό τον πλοίαρχο Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ.

Η εκστρατεία είχε επιστημονικούς και εξερευνητικούς στόχους, ανάμεσά τους και ένα ταξίδι νότια, προς την κατεύθυνση του Νότιου Πόλου. Αυτή η πορεία, την οποία ανέλαβαν οι Σκοτ, Σάκλετον και Έντουαρντ Άντριαν Γουίλσον, τους οδήγησε μέχρι το γεωγραφικό πλάτος 82° 17′ S, περίπου 530 μίλια (850 χλμ.) από τον Πόλο. Το ταξίδι της επιστροφής επέφερε τη σωματική κατάρρευση του Σάκλετον και την πρόωρη αποχώρησή του από την αποστολή.

Το 1908, αποφασισμένος να επανορθώσει για αυτό που ο ίδιος θεωρούσε προσωπική αποτυχία, ο Σάκλετον επέστρεψε στην Ανταρκτική ως επικεφαλής της αποστολής Nimrod.

Τον Ιανουάριο του 1909, μαζί με τρεις συντρόφους του, επιχείρησαν μια νέα πορεία προς τον Νότιο Πόλο φτάνοντας μέχρι το γεωγραφικό πλάτος 88° 23′ S, σε απόσταση 180 χιλιομέτρων από τον στόχο τους, το οποίο αποτελούσε το κοντινότερο σημείο από τον Πόλο στο οποίο κατάφερε να φτάσει κάποια εξερευνητική αποστολή, μέχρι εκείνη την εποχή. Για το κατόρθωμά του αυτό, ο Σάκλετον χρίστηκε ιππότης μετά την επιστροφή του στην Βρετανία, από τον βασιλιά Εδουάρδο.

Ο αγώνας για την κατάκτηση του Νότιο Πόλου έληξε με νικητή τον Νορβηγό Ρόαλντ Αμούνδσεν στις 14 Δεκεμβρίου 1911. Έτσι ο Σάκλετον αποφάσισε, πως οι προσπάθειές του έπρεπε να επικεντρωθούν πια σε αυτό που ονόμαζε τον τελευταίο μεγάλο σκοπό των ταξιδιών της Ανταρκτικής: να διασχίσει την παγωμένη ήπειρο, από θάλασσα σε θάλασσα, περνώντας μέσω του Νότιου Πόλου. Η αποστολή αυτή, η ονομαζόμενη «Αυτοκρατορική Δια-Ανταρκτική Αποστολή Εξερεύνησης» (Imperial Trans-Antarctic Expedition), πραγματοποιήθηκε την περίοδο 1914-1917. Παρά τις προετοιμασίες, η αποστολή υπήρξε αποτυχημένη. Η καταστροφή ήρθε όταν το πλοίο του, Endurance, παγιδεύτηκε στον πάγο, ο οποίος άρχισε σιγά-σιγά να το συνθλίβει. Μέσω μιας σειράς ηρωικών κατορθωμάτων ο Σάκλετον κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη απόδραση, επιτυγχάνοντας να απεγκλωβίσει το σύνολο των μελών του πληρώματος χωρίς την ελάχιστη απώλεια. Το κατόρθωμά του αυτό, αν και δεν έγινε από την αρχή αποδεκτό, απέφερε στον Σάκλετον με τα χρόνια την ηρωική εικόνα που απολαμβάνει στις μέρες μας, θεωρούμενος από το κοινό της χώρας, ως μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Βρετανίας όλων των εποχών.

Το 1921 επέστρεψε στην εξερεύνηση της Ανταρκτικής, ως επικεφαλής της επιστημονικής αποστολής Σάκλετον-Ρόβετ (Shackleton–Rowett Expedition) με το πλοίο Quest. Πριν το πλοίο καταφέρει να φτάσει στην Ανταρκτική και ενώ βρισκόταν στη Νότιο Γεωργία, ο Έρνεστ Σάκλετον απεβίωσε από καρδιακό επεισόδιο. Μετά από απαίτηση της συζύγου του Έμιλι, θάφτηκε εκεί.