Το Ισραήλ σχεδιάζει να θέσει σε επιχειρησιακή λειτουργία εντός του έτους, το νέο αμυντικό σύστημα λέιζερ «Iron Beam», ισχυριζόμενο ότι θα φέρει «μια νέα εποχή πολέμου», την ώρα που έχει εμπλακεί σε πόλεμο drones και πυραύλων με το Ιράν και τους περιφερειακούς εταίρους του.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Nadeen Ebrahim, στο CNNi, το Ισραήλ, ξόδεψε περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια σε συμφωνίες με την Rafael Advanced Defense Systems, κατασκευαστή του «Iron Dome» και την Elbit Systems για να επιταχύνει την παραγωγή του νέου οπλικού συστήματος.
Το «Iron Beam», θα χρησιμοποιεί δέσμη λέιζερ υψηλής ισχύος για να καταστρέψει μια ευρεία γκάμα στόχων που περιλαμβάνουν πυραύλους, drones, ρουκέτες και όλμους, δήλωσε αυτή την εβδομάδα το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ.
«Προαναγγέλλει την αυγή μιας νέας εποχής στον πόλεμο», δήλωσε ο Eyal Zamir, γενικός διευθυντής του υπουργείου Άμυνας. «Η αρχική ικανότητα του επίγειου συστήματος λέιζερ… αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός ενός έτους», είπε.
Το Ισραήλ αποκάλυψε το πρωτότυπο του «Iron Beam» το 2021 και από τότε εργάζεται για να το θέσει σε λειτουργία.
Νέα προσθήκη στην αμυντική ασπίδα του Ισραήλ
Israeli Ministry of Defence
Από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο κατά της Χαμάς στη Γάζα πέρυσι, μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, διεξάγει επίσης πόλεμο με τον υποστηριζόμενο από το Ιράν «Άξονα Αντίστασης» σε όλο τον Λίβανο, την Υεμένη, τη Συρία και το Ιράκ. Το Ιράν και οι εταίροι του επιδιώκουν να συντρίψουν τον Iron Dome του Ισραήλ εκτοξεύοντάς τον με διάφορους βλήματα, από ρουκέτες και drones μέχρι όλμους και βαλλιστικούς πυραύλους.
Από το νότιο Λίβανο, όπου το Ισραήλ διεξάγει τώρα έναν χερσαίο πόλεμο, οι πύραυλοι της Χεζμπολάχ έχουν φτάσει βαθιά μέσα στο Ισραήλ. Νωρίτερα αυτό το μήνα, το παραθαλάσσιο σπίτι του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στην παραλιακή πόλη της Καισάρειας υπέστη ζημιές σε επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος την οποία ανέλαβε η σιιτική λιβανική ομάδα. Ένα από τα τρία μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύτηκαν απέφυγε το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ.
Οι ειδικοί λένε ότι το «Iron Beam» θα μπορούσε να είναι ένα πρόσθετο επίπεδο άμυνας για το Ισραήλ, τόσο από άποψη αποτελεσματικότητας όσο και κόστους.
Πώς λειτουργεί;
Το σύστημα χρησιμοποιεί ένα λέιζερ υψηλής ισχύος που είναι τοποθετημένο σε βάση που μπορεί να είναι μόνιμα τοποθετημένη στο έδαφος ή να ρυμουλκηθεί.
Με εμβέλεια από εκατοντάδες μέτρα έως αρκετά χιλιόμετρα, το λέιζερ θερμαίνει το κέλυφος του στόχου σε ευάλωτες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του κινητήρα ή της κεφαλής του, μέχρι να καταστραφεί το βλήμα.
Το νέο σύστημα παρέχει ένα διαφορετικό τρόπο αντιμετπώπισης εισερχομένων πυρών, από τα «παραδοσιακά» μέσα που διαθέτει το Ισραήλ, όπου το ραντάρ εντοπίζειτην εισερχόμενη απειλή, και στη συνέχεια εκτοξεύεται ένας πύραυλος αναχαίτισης για να καταστρέψει το βλήμα στον αέρα.
Σε σύγκριση με το Iron Dome, μια ασπίδα λέιζερ θα ήταν φθηνότερη, ταχύτερη και πιο αποτελεσματική, είπαν οι ειδικοί.
Κάθε πύραυλος αναχαίτισης Iron Dome εκτιμάται ότι κοστίζει τουλάχιστον 50.000 δολάρια, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το Ισραήλ εκτοξεύει δύο πυραύλους ανά στόχο προς αναχαίτιση, δήλωσε στο CNNi ο Yehoshua Kalisky, ανώτερος ερευνητής του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας (INSS) στο Τελ Αβίβ.
Το Ισραήλ αναχαιτίζει βλήματα σχεδόν καθημερινά από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος με τον βόρειο γείτονά του. Μόλις την Τρίτη, περίπου 50 βλήματα πέρασαν από το νότιο Λίβανο στο ισραηλινό έδαφος, ανέφεραν οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF), προσθέτοντας ότι ορισμένοι αναχαιτίστηκαν και άλλοι όχι.
Η Rafael Advanced Defense Systems, η οποία συμμετέχει στην παραγωγή του «Iron Beam», είπε ότι ένα αμυντικό σύστημα λέιζερ έχει «σχεδόν μηδενικό κόστος ανά αναχαίτιση». Το 2022, ο πρώην πρωθυπουργός Naftali Bennett είπε ότι κάθε αναχαίτηση με λέιζερ αναμενόταν να κοστίζει μόλις 2 δολάρια.
«Τα οικονομικά είναι προφανώς το μεγάλο σημείο», είπε στο CNNi ο Σάσα Μπρούχμαν, επισκέπτης ερευνητής για αμυντικές και στρατιωτικές αναλύσεις στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS) που εδρεύει στο Λονδίνο. «Δεν θα καταστρέψετε τον αμυντικό προϋπολογισμό».
Το σύστημα λέιζερ θα ήταν πιο αποτελεσματικό ενάντια στα drones, τα οποία το Iron Dome έχει επανειλημμένα αποτύχει να αναχαιτίσει, είπαν οι ειδικοί.
Ενώ το «Iron Dome» αναχαιτίζει και καταστρέφει τα περισσότερα βλήματα, έχει σχεδιαστεί κυρίως για την αντιμετώπιση ρουκετών και πυραύλων, όχι drones. Τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV) είναι μικρά, ελαφριά και έχουν χαμηλή υπογραφή ραντάρ, πράγμα που σημαίνει ότι τα συστήματα ραντάρ του Ισραήλ δεν θα τα ανιχνεύουν πάντα με τον τρόπο που εντοπίζουν πυραύλους, που είναι μεγαλύτεροι, είπαν οι ειδικοί. Τα drones επίσης δεν έχουν πάντα καθορισμένο προορισμό και μπορεί να αλλάξουν κατεύθυνση κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Το σύστημα λέιζερ θα είναι πολύ αποτελεσματικό ενάντια στα drones, είπε ο Kalisky. Το λέιζερ θα μπορεί να «καίει» τα drones.
Ποιος άλλος το έχει;
Άλλες κυβερνήσεις έχουν πειραματιστεί με διαφορετικούς τύπους συστημάτων λέιζερ. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έχει δοκιμάσει όπλα λέιζερ υψηλής ενέργειας που μπορούν να καταστρέψουν αεροσκάφη κατά τη διάρκεια της πτήσης και το Ηνωμένο Βασίλειο παρουσίασε πρόσφατα ένα όπλο ενέργειας λέιζερ που ονομάζεται «DragonFire» που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενάντια σε εναέριες απειλές. Το Πεντάγωνο έχει δηλώσει επίσης ότι η Κίνα και η Ρωσία αναπτύσσουν λέιζερ που θα μπορούσαν να στοχεύουν δορυφόρους.
Δεν είναι σαφές εάν το Ιράν έχει αναπτύξει δικό του αμυντικό σύστημα λέιζερ. Το 2022, το Ιράν δήλωσε ότι «ήταν ικανό να κατασκευάσει όπλα λέιζερ για να υπερασπιστεί… ευαίσθητες περιοχές», ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Το Ιράν, ωστόσο, είναι ύποπτο ότι διαθέτει το κινεζικής κατασκευής όπλο λέιζερ «Silent Hunter», είπαν οι ειδικοί, προσθέτοντας ότι το λέιζερ δεν είναι τόσο υψηλής ισχύος όσο αυτά που σχεδιάστηκαν για το «Iron Beam».
Θα επιφέρει όντως αλλαγή παιχνιδιού;
Το «Iron Beam» θα εξακολουθούσε να έχει τα μειονεκτήματά του.
Η μέχρι τώρα δοκιμές και η εμπειρία, δείχνουν ότι το σύστημα λέιζερ δεν λειτουργεί καλά σε συννεφιασμένο, βροχερό ή μουντό καιρό, είπαν οι ειδικοί, προσθέτοντας ότι αυτό μειώνει την ικανότητα του λέιζερ να περάσει από την ατμόσφαιρα και να φτάσει στο στόχο του. Το σύστημα θα απαιτούσε επίσης μεγάλες ποσότητες ενέργειας για να συνεχίσει να λειτουργεί.
Οι φιλοδοξίες του έργου και το αναμενόμενο χρονοδιάγραμμα παραμένουν επίσης ασαφή.
Ένα από τα κύρια προβλήματα ήταν ότι για να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους με αυτήν την τεχνολογία λέιζερ, οι κυβερνήσεις χρειάζονταν πάντα δισεκατομμύρια δολάρια και δεκαετίες έρευνας, είπε ο Μπρούχμαν. Ο κόσμος δεν έχει δει ακόμη εάν το Ισραήλ «πράγματι έσπασε τον κώδικα αυτή τη φορά» και μπορεί να τον χειριστεί μέχρι το επόμενο έτος, είπε.
Ο Kalisky του INSS είπε ότι, αν και δεν είναι σαφές εάν το Iron Beam θα επιφέρει πράγματι την «αλλαγή στο παιχνίδι» για το Ισραήλ, θα εξακολουθεί να είναι «άλλο ένα στρώμα άμυνας», προσθέτοντας ότι πιθανότατα θα είναι πιο αποτελεσματικό ενάντια σε drones και μικρής εμβέλειας ρουκέτες και πυραύλους. Μπορεί να μην είναι το ίδιο αποτελεσματικό κατά των βαλλιστικών πυραύλων, είπε, τους οποίους οι αναχαιτιστές Arrow 2 και Arrow 3 του Ισραήλ, αντιμετωπίζουν.
Οι ειδικοί λένε ότι το Iron Beam θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας για περαιτέρω επιθέσεις από το Ιράν ή τους αντιπροσώπους του. Τον περασμένο μήνα, οι New York Times ανέφεραν ότι η Χαμάς επιθυμούσε να πραγματοποιήσει την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου μέχρι το τέλος του 2023, φοβούμενος ότι το Ισραήλ θα άρχιζε να αναπτύσσει το σύστημά του λέιζερ, το οποίο θα ήταν πιο αποτελεσματικό κατά των πυραύλων της Χαμάς. Η εφημερίδα επικαλέστηκε έγγραφα που κατασχέθηκαν από τον ισραηλινό στρατό και τα οποία έλαβαν οι Times.
