Άθλια η κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας
Παρά τις καλές της επιδόσεις σε αφορά την απασχόληση και τον πληθωρισμό τους τελευταίους μήνες του 2023, η οικονομία των ΗΠΑ διατρέχει ακόμη σοβαρούς κινδύνους, προειδοποιεί ο αναλυτής Desmond Lachman, ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute, πρώην αναπληρωτής διευθυντής στο ΔΝΤ και επικεφαλής στρατηγικής ανάλυσης αναδυόμενων αγορών στη Salomon Smith Barney.
Αναλυτικότερα ο Lachman γράφει:
Υπάρχει ένα παλιό αστείο της Wall Street για έναν άνδρα που πήδηξε από το Empire State Building.
Όταν τον ρώτησαν πώς τα πήγαινε περνώντας τον 40ό όροφο, απάντησε: «Μέχρι στιγμής όλα καλά».
Πρέπει να αναρωτηθούμε αν κάτι ανάλογο λαμβάνει χώρα στην αμερικανική οικονομία.
Ενώ τα νούμερα στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό εκείνους που πιστεύουν στο σενάριο της «ήπιας προσγείωσης», δηλαδή ότι η οικονομία θα επιβραδύνει ομαλά χωρίς να μεταπέσει σε ύφεση ή αν μεταπέσει αυτή να είναι πολύ «ρηχή», υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που δημιουργούν ανησυχίες ότι η οικονομία μπορεί να περάσει σε βαθιά ύφεση ως τα τέλη του 2024.
Τα καλά νέα
Ας ξεκινήσουμε με τα καλά νέα.
Ο πληθωρισμός, ο οποίος κορυφώθηκε τον Ιούνιο του 2022 στο 9,1%, μειώνεται με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι οι περισσότεροι οικονομολόγοι είχαν προβλέψει.
Πράγματι, φαίνεται ότι πλέον βρίσκεται πολύ κοντά στον στόχο του πληθωρισμού 2% της Fed.
Ακόμη πιο ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί κοντά στον στόχο τη στιγμή που η ανάκαμψη της οικονομίας γίνετα με ικανοποιητικό ρυθμό και η αγορά εργασίας συνεχίζει να είναι ισχυρή.
Είναι πολύ σημαντικό ότι η αμερικανική οικονομία συνεχίζει να προσθέτει 200.000 θέσεις εργασίας το μήνα και τα ποσοστά ανεργίας να παραμένουν κοντά στο μεταπολεμικά ιστορικά χαμηλά.
Τα κακά νέα
Τα κακά νέα είναι ότι έχοντας επιλέξει να αυξήσει τα επιτόκια με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δεκαετιών, η Fed έχει κινδυνεύσει να δημιουργήσει το έδαφος για άλλο έναν, ακόμη πιο φαύλο κύκλο της κρίσης των περιφερειακών τραπεζών από αυτόν που ζήσαμε στην αρχή του περασμένου έτους με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank.
Εάν συμβεί αυτό, θα δούμε τις περιφερειακές τράπεζες να περιορίζουν δραστικά τον δανεισμό προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν σχεδόν το ήμισυ της οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης των ΗΠΑ.
Ο λόγος για την απαισιοδοξία για τις περιφερειακές τράπεζες είναι διπλός.
Πρώτον, η επιθετική πολιτική επιτοκίων της Fed έχει προκαλέσει πολύ μεγάλες απώλειες στο χαρτοφυλάκιο των αμερικανικών κρατικών ομολόγων που έχουν διαθέσιμα προς πώληση οι τράπεζες.
Για τον τραπεζικό τομέα συνολικά, αυτές οι ζημίες υπολογίζονται σε περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια.
Δεύτερον, οι περιφερειακές τράπεζες έχουν μια ανθυγιεινά υψηλή έκθεση στον υπό πίεση τομέα των εμπορικών ακινήτων.
Φέτος, οι εταιρείες ακινήτων θα αντιμετωπίσουν μεγάλη δυσκολία να αναχρηματοδοτήσουν τα ληξιπρόθεσμα δάνειά τους ύψους 500 δισεκατομμύρια δολάρια αφού τα επιτόκια να βρίσκονται ακόμη σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από αυτά με τα οποία είχαν αρχικά συναφθεί τα δάνεια.
Ενας λόγος για αυτό είναι ότι στον απόηχο της πανδημίας, οι εταιρείες ακινήτων πλήττονται από ποσοστά ρεκόρ των ανοικίαστων γραφείων και την πτώση των τιμών των ακινήτων.
Μια πρόσφατη Μελέτη του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Έρευνας αναφέρει ότι τα προβλήματα των περιφερειακών τραπεζών είναι πολύ σοβαρά.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι εάν τα επιτόκια παραμείνουν κοντά στα σημερινά τους επίπεδα και εάν οι εταιρείες εμπορικών ακινήτων αρχίσουν να αθετούν τα δάνειά τους, μπροούν να χρεκοπήσουν περίπου 385 περιφερειακές τράπεζες.
Αυτό, με τη σειρά του, ανακαλεί το φάντασμα της κρίσης των ταμιευτηρίων του 1980.
Τα δημοσιονομικά προβλήματα
Ακόμη πιο σοβαρός λόγος ανησυχίας είναι η άθλια κατάσταση των δημοσίων οικονομικών των ΗΠΑ.
Η αμερικανική κυβέρνηση θα έπρεπε κατά την αναπτυξιακή φάση του οικονομικού κύκλου, να έχει δημοσιονομικά πλεονάσματα.
Ώστόσο είχε δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από 6% του ΑΕΠ και αναμένεται να το διατηρήσει σε αυτό το επίπεδο όσο καιρό θα μπορούσε να προβλέψει κανείς.
Δεν είναι και πολύ πιθανό το διχασμένο Κογκρέσο να δώσει λύση σε αυτό το ζήτημα σύντομα.
Για το λόγο αυτό το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου προειδοποιεί ότι έως το 2030, το εθνικό χρέος σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας θα μπορούσε να φτάσει σε παρόμοιο επίπεδο με αυτό που καταγράφηκε στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Κι αν πάψουν να αγοράζουν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα οι Ασιάτες;
Θα πρεπε να ανησυχεί κανείς για το γεγονός ότι μεγάλες ξένες κυβερνήσεις, όπως της Κίνας και της Ιαπωνίας, χάνουν το ενδιαφέρον τους για τις αγορές ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.
Είναι επίσης ανησυχητικό το γεγονός ότι οι οίκοι αξιολόγησης προειδοποιούν για υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ αν δεν μαζέψει τα ελλείμματα της.
Η αμερικανική υποβάθμιση θα μπρούσε να οδηγήσει σε μια δολαριακή κρίση σε βάθος χρόνου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα πληθωριστική περίοδο.
Επομένως καταλαβαίνει κανείς ότι η κυβέρνηση Biden και η Fed είναι πολύ περήφανες για ότι πέτυχαν μέχρι σήμερα.
Αλλά αφού υπάρχουν σημαντικοί αρνητικοί κινδύνοι για την οικονομική ανάκαμψη και μάλιστα άμεσα ορατοί, καλό είναι να αντισταθούν στον πειρασμό να αρχίσουν τους πανηγυρισμούς, αφήνοντας τα μάτια τους από το στόχο.
