Εν αναμονή της επίσκεψης του Ερντογάν στην Αθήνα, η Αγκυρα εξέδωσε «νόταμ» διχοτομώντας το Αιγαίο και για πέντε μέρες οι στρατιωτικές δυνάμεις της αλώνιζαν με άσκηση την Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ στην Αθήνα αναμένουν στις 7 Δεκεμβρίου τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Αγκυρα: 1) Εχει εκδώσει «νόταμ» και αφενός μπλοκάρει, αφετέρου διχοτομεί το Αιγαίο από τις 27 Νοεμβρίου ως τις 17 Δεκεμβρίου. Είναι, ως εκ τούτου, σαφές το μήνυμα προς την Αθήνα.
Η δέσμευση περιοχών με «νόταμ» ξεπερνά ακόμη και τον 25ο μεσημβρινό. Κατά τα άλλα θα διεξαχθεί διάλογος καλή τη πίστει, αλλά με την Αγκυρα να επιμένει στην αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στον αέρα και στη θάλασσα. Η αμφισβήτηση γίνεται με «ήπιο τρόπο», μέσω δηλαδή ασκήσεων έρευνας και διάσωσης.
Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία κατάπιαν την άσκηση για να μη χαλάσει το καλό κλίμα
2) Είχε βγάλει από την περασμένη Δευτέρα τον στόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο της άσκησης «Doğu Akdeniz» (Ανατολική Μεσόγειος 2023).
Η τουρκική κυβέρνηση φόρεσε στην άσκηση διεθνή, πολυεθνικό χαρακτήρα, αφού σε αυτή συμμετείχαν 9 κράτη, καθώς και στην περιοχή μας, σε θάλασσα κυρίως και αέρα, τουρκικό φέσι. Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία κατάπιαν την άσκηση για να μη χαλάσει το καλό κλίμα, γράφει σε ανάλυσή του ο Δρ Διεθνών Σχέσεων, Γιάννος Χαραλαμπίδης .
3. Εχει δεσμεύσει περιοχές στα βόρεια της Κύπρου που εμπίπτουν στην κατεχόμενη Κυπριακή ΑΟΖ.
Τουρκικές δυνάμεις
Η άσκηση, που άρχισε στις 18 Νοεμβρίου και περατώθηκε στις 25 του μήνα, τελούσε υπό τη διοίκηση του αρχηγείου TURMARFOR (Ειδικές Δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας).
Σ’ αυτή συμμετείχαν 24 πλοία, 10 ελικόπτερα, 5 UAV, 3 αεροπλάνα θαλάσσης και δη περιπολίας, 4 υποβρύχια, 1 ομάδα CBRN, 2 ομάδες Υποβρύχιας Αμυνας (SAS), 1 Τάγμα Αμφίβιων Πεζοναυτών, 3 Υποβρύχια (SAT), Χερσαίες Δυνάμεις Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων, 3 ελικόπτερα από τη Διοίκηση Ναυτικού, 3 αεροπλάνα Αερομεταφερόμενης Προειδοποίησης και Ελέγχου (HIK) της Διοίκησης Πολεμικής Αεροπορίας, 20 F-16, σκάφη ακτοφυλακής από τη Διοίκηση του Λιμενικού Σώματος, το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Υγείας.
Ακόμη, στην άσκηση: Α) Ενεπλάκησαν το προσωπικό του υπουργείου Εσωτερικών, της Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτακτης Ανάγκης (AFAD), του υπουργείου Υγείας, του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών και της Τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου.
Β) Εκτός της Τουρκίας συμμετείχαν ακόμη 9 κράτη, ενώ την παρακολούθησαν 59 ξένοι παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Αζερμπαϊτζάν, του Μπαχρέιν, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Βραζιλίας, του Κουβέιτ, της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας.
Μεταξύ των κρατών που συμμετέχουν περιλαμβάνονται, εκτός των άλλων, η Ισπανία και η Ιταλία. Το ΝΑΤΟ συμμετείχε με μια δύναμη Standing Mine Countermeasures (SNMCMG-2, πρόκειται για μονάδα εξουδετέρωσης ναρκών του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο).
Η τιμητική του Αναντολού
Το μικρό αεροπλανοφόρο Αναντολού είχε την τιμητική του, καθότι είχε συμμετάσχει σε αποβατικές ασκήσεις στην περιοχή της Αττάλειας. Από την «κοιλιά του» αποβιβάστηκαν τα τουρκικής κατασκευής αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα τύπου ZAHA, τα όποια έφεραν προσωπικό των ειδικών δυνάμεων.
Από το κατάστρωμά του απονηώνονταν επιθετικά ελικόπτερα τύπου «Κόμπρα», τα οποία συμμετείχαν στην υποστήριξη των χερσαίων αποβατικών τμημάτων σε σενάριο άσκησης για την εκκένωση πληθυσμού σε εμπόλεμη ζώνη.
Εναντι ποιων, άραγε, προετοιμάζονται οι Τούρκοι ν’ αποβιβαστούν όταν θα προκληθεί κρίση; Στην Κύπρο βρίσκονται ήδη εντός των πυλών. Πρόδηλον ότι στόχος είναι τα νησιά του Αιγαίου.
Σενάρια άσκησης
Τα σενάρια της άσκησης επικεντρώθηκαν στα εξής: 1) Της ανθρωπιστικής βοήθειας και σενάρια υποστήριξης φυσικών καταστροφών. 2) Της ασύμμετρης απειλής. 3) Του περιφερειακού ελέγχου της θάλασσας. 4) Εκκένωσης αμάχων και ανθρωπιστικής βοήθειας. 5) Υποστήριξης φυσικών καταστροφών. 6) Καταπολέμησης πειρατείας και τρομοκρατίας στη θάλασσα και συνεργασίας για τις θαλάσσιες μεταφορές και δραστηριότητες καθοδήγησης.
«Γαλάζια Πατρίδα»
Η άσκηση διενεργήθηκε σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή, κατά την οποία η περιοχή της Μέσης Ανατολής φλέγεται από τον πόλεμο στη Γάζα μεταξύ Ισραηλινών και Χαμάς.
Η περιφερειακή ασφάλεια είναι σημαντική και η Τουρκία έχει αποτύχει στον διαμεσολαβητικό ρόλο που επεδίωκε τόσο στο θέμα της απελευθέρωσης των ομήρων όσο και σ’ εκείνο της κατάπαυσης του πυρός και γενικότερα του ηγεμόνα της περιοχής.
Τον ρόλο αυτόν ανέλαβαν οι ΗΠΑ διά των αεροπλανοφόρων τους και δη του Gerald Ford. Παρόλα αυτά, η Τουρκία επιμένει να εμφανίζεται ως νέα αυτοκρατορία. Και αυτό γίνεται σαφές από τις δηλώσεις του τούρκου προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος διευκρίνισε την περασμένη εβδομάδα ότι η χώρα δεν περιορίζεται εντός των κρατικών συνόρων της αλλά ξεδιπλώνει την ισχύ και την επιρροή της από την Αδριατική ως το Σινικό Τείχος.
Στην «τουρκική λίμνη»
Επί τούτου, είναι ξακάθαρο ότι η άσκηση «Ανατολική Μεσόγειος 2023» διεξήχθη: Α) Εντός των ορίων της «Γαλάζιας Πατρίδας». Β) Κάλυψε την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ως την Αλεξανδρέττα, αυτό δηλαδή που ονομάζει η Τουρκία ως τουρκική λίμνη.
Μάλιστα, τη στιγμή κατά την οποία η άσκηση βρισκόταν σε εξέλιξη, η Αγκυρα διενεργούσε έρευνες, χωρίς να εξηγεί ποιες είναι αυτές, σε θαλάσσια περιοχή στα βόρεια της Κύπρου, εντός της λεγόμενης «τουρκικής λίμνης».
Οι έρευνες αυτές πραγματοποιούνται εντός τμήματος των κατεχόμενων θαλασσών της Κυπριακής Δημοκρατίας και δη της ΑΟΖ της, σε μια έκταση 561 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που αναλογεί σε περιοχή από την ελεύθερη Αμμόχωστο ως τη Λάρνακα. Γ) Σε περιοχές προς τα νότια της Κύπρου και από τη Ρόδο ως την Κύπρο.
Τουρκικά μηνύματα επικυριαρχίας
Από στρατηγικής άποψης, ποιο είναι το μήνυμα που στέλνει η Τουρκία: Διοικεί αεροναυτικά και άλλως πως την περιοχή μας εντός και εκτός ΝΑΤΟ. Αρα, εφόσον έχει τη διοίκηση, η Συμμαχία, καθώς και η ΕΕ, που είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ, θα πρέπει να απευθύνονται σε αυτήν. Γιατί;
Διότι γνωρίζει πώς οι ενέργειες θα πρέπει να γίνουν στην πράξη, αφού έχουν διεξαχθεί ασκήσεις επί μιας σειράς θεμάτων και υπάρχει εμπειρία.
Νομιμοποιεί πολιτικά και στρατηγικά τον κυρίαρχο ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω του διεθνούς χαρακτήρα της άσκησης και της συμμετοχής χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, καθώς και κρατών από άλλες γεωπολιτικές περιοχές, όπως το Αζερμπαϊτζάν.
Δεν έχει απλώς ηγετικό ρόλο εντός του ΝΑΤΟ, αλλά και σε ό,τι αφορά την ΕΕ και δη τη Στρατηγική Πυξίδα. Γιατί; Διότι εφόσον Κύπρος και Ελλάδα δεν έχουν προχωρήσει σε ανάλογες στρατηγικές κινήσεις, η Αγκυρα αποκτά γεωπολιτικό πλεονέκτημα στην πράξη και όχι στη θεωρία.
Αποκόπτει την Ελλάδα από την Κύπρο
Ελέγχει την ανατολική έξοδο και την είσοδο των δρομολογίων προς και από το Αιγαίο και από την περιοχή της Ρόδου ως την Κύπρο και το Σουέζ. Αποκόπτει την Ελλάδα από την Κύπρο διότι αποκτά επιχειρησιακό πλεονέκτημα, το οποίο εκουσίως ή ακουσίως γίνεται δεκτό από τους συμμετέχοντες και μη στην άσκηση.
Ελεγχος εμπορικών και ενεργειακών θαλάσσιων οδών όχι μόνο από το Σουέζ προς το Γιβραλτάρ μέσω Λιβύης, όπου διαθέτει βάσεις, αλλά και προς την περιοχή του Τσεϊχάν, όπου έχει τα δικά της συμφέροντα.
Παραμένει στο γεωπολιτικό παιχνίδι και θέλει να κυριαρχεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό είναι μήνυμα και προς τις ΗΠΑ, οι οποίες μπορεί μεν να βρίσκονται στην περιοχή μας, λόγω κρίσης, αλλά δεν θα μείνουν μονίμως. Ως εκ τούτου, ακόμη και αν μετά τον πόλεμο στη Γάζα γίνουν κινήσεις για νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, αυτή δεν θα μπορεί να γίνει χωρίς την Τουρκία.
Αποκτά εμπειρίες και ναυτοσύνη. Πρόκειται για τομέα στον οποίο μειονεκτεί έναντι της Ελλάδας και θέλει να καλύψει το κενό.
Η αναθεωρητική πολιτική στην πράξη και η απώλεια του βέτο
Κάθε κίνηση της Τουρκίας είναι προσεγμένη. Και δη οι ασκήσεις της που έχουν γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό χαρακτήρα. Είναι δε ενταγμένες στην αναθεωρητική της πολιτική, που σημαίνει τον επανακαθορισμό των σχέσεών της με γειτονικές χώρες, όπως είναι η Κύπρος και η Ελλάδα. Με άλλα λόγια, τι επιδιώκει η Άγκυρα;
Να μετατρέψει όσα είναι σήμερα παράνομα σε νόμιμα, εξυπηρετώντας τα δικά της γεωπολιτικά συμφέροντα. Και αυτό προσδοκά να το πετύχει διά της ισχύος της ή της σκιάς της ισχύος της.
Γι’ αυτό επιδιώκει πλέον στο Κυπριακό τα δύο κράτη με «υποχώρηση» τη συνομοσπονδία και στην Ελλάδα τη διχοτόμηση του Αιγαίου και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και τη διεκδίκηση ορισμένων εξ αυτών για να φτάσει στον 25ο μεσημβρινό, αγγίζοντας έτσι την ηπειρωτική Ελλάδα. Ερώτημα: Αθήνα και Λευκωσία τι διεκδικούν;
Πυροβολούν πάνω μας
Μάλλον αμύνονται και δη στον χώρο της ΕΕ όπως ισχυρίζονται, αφού, εκτός των άλλων, ο ΟΗΕ είναι χρεοκοπημένος. Και ενώ τον θεωρούν ως έσχατο χώρο διπλωματικής άμυνας και υπεράσπισης δικαίου, τι πράττουν; Πυροβολούν πάνω μας αφού είναι έτοιμες να δώσουν το βέτο μας στα θέματα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής.
Δηλαδή να παραδώσουν τον σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας μας και να μείνουμε διαπραγματευτικά γυμνοί.