Αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής των πάντων, το δολάριο «καίει» την παγκόσμια οικονομία, ακολουθώντας μια ξέφρενη ανοδική πορεία που όμοιά της είναι δύσκολο να βρεθεί στη σύγχρονη ιστορία. Το ισχυρό δολάριο είναι πρωτογενές αποτέλεσμα της άκρως επιθετικής νομισματικής πολιτικής της Fed, που αύξησε προχθές τα επιτόκιά της κατά 75 μονάδες βάσης για δεύτερο διαδοχικό μήνα, σηματοδοτώντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλες αντίστοιχου μεγέθους αυξήσεις και αφήνοντας στην άκρη την καθοδήγηση της μελλοντικής νομισματικής πολιτικής της, ακόμη και εάν αυτό σημαίνει διολίσθηση της οικονομίας σε ύφεση.
Η ανοδική αυτή λαίλαπα μόλις άρχισε, με εμφανή τα πρώτα «ερείπια»: αύξηση του κόστους εισαγόμενων ειδών διατροφής και επιδείνωση της φτώχειας στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, στάση πληρωμών χρέους και κατάρρευση της κυβέρνησης στη Σρι Λάνκα, αλλά και τεράστιες απώλειες στις αγορές μετοχών και ομολόγων.
Το δολάριο βρίσκεται τώρα σε ιστορικά υψηλά, με βάση ορισμένους δείκτες, έχοντας ενισχυθεί 15% έναντι καλαθιού με τα κυριότερα νομίσματα του πλανήτη από τα μέσα του 2021. Για τον λόγο αυτό και αναλυτές θεωρούν πιθανή μια νέα Συμφωνία Πλάζα, τη συμφωνία που υπέγραψαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι κορυφαίοι διαμορφωτές πολιτικής για να συγκρατήσουν την άνοδο του δολαρίου. Πέρα από τον αντίκτυπο στις οικονομίες, σε άλλα νομίσματα, μεταξύ των οποίων ευρώ και γιεν, και στην εταιρική κερδοφορία, οι επιπτώσεις από την άνοδο του δολαρίου γίνονται αισθητές στην καθημερινότητα ανά τον κόσμο, επειδή αποτελεί το «καύσιμο» του παγκόσμιου εμπορίου – περίπου το 40% του ετήσιου παγκόσμιου εμπορίου αξίας 18,5 τρισ. δολαρίων τιμολογείται σε δολάρια.
Η ζήτηση για δολάριο είναι τεράστια για έναν απλό λόγο, όπως εξηγούν αναλυτές: όταν επικρατεί τεράστια μεταβλητότητα στις διεθνείς αγορές, οι επενδυτές αναζητούν ασφαλή καταφύγια. Το μέγεθος της αμερικανικής οικονομίας παραμένει απαράμιλλο, τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα αποτελούν ένα από τα πλέον ασφαλή ενεργητικά για την τοποθέτηση χρημάτων και το δολάριο έχει το μερίδιο του λέοντος στα αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα.
Τι θα μπορούσε να «σπάσει» τον κύκλο ανόδου; Επενδυτές και αναλυτές επικαλούνται μια σειρά από καταλύτες, όπως επιβράδυνση, σαφήνεια για το πότε η Fed θα σταματήσει να αυξάνει τα επιτόκια ή μια ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας. Κανένα από αυτά δεν συμβαίνει και είναι άγνωστο πότε θα συμβεί.
