Μια δήλωση των ΗΠΑ για ενεργοποίηση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ και καταστροφή των ρωσικών στρατευμάτων που θα χρησιμοποιήσουν τακτικά πυρηνικά στην Ουκρανία ήταν αρκετή για να κλιμακωθεί περαιτέρω η κατάσταση.
Για πρώτη φορά η Μόσχα μίλησε για ενεργοποίηση του Σχεδίου “Περίμετρος”, ενός σχεδίου απόλυτης πυρηνικής καταστροφής.
Το σύστημα αυτό υπάγεται στις Δυνάμεις Στρατηγικών Πυραύλων της Ρωσίας. Μάλιστα, ο ίδιος ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αναφέρει ότι το σύστημα είναι αναβαθμισμένο και πλήρως λειτουργικό σε ομιλία του το 2017.
Εάν η Ρωσία πρόκειται να κάνει χρήση ακόμη και μικρής ισχύος τακτικού πυρηνικού όπλου, τότε θα ενεργοποιήσει αναγκαστικά το σύστημα “Περίμετρος” ως τμήμα του σχεδίου έκτακτης ανάγκης. Πληροφορίες αναφέρουν πως πριν μερικούς μήνες είχε γίνει γενικός έλεγχος του συστήματος.
Ο Ντέιβιντ Πετρέους, πρώην διευθυντής της CIA στρατηγός εν αποστρατεία τόνισε ότι αν η Μόσχα κάνει πράξη τις απειλές της και χρησιμοποιήσει πυρηνικά στην Ουκρανία, τότε οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους θα καταστρέψουν τα ρωσικά στρατεύματα και θα βυθίσουν τον στόλο στη Μαύρη Θάλασσα.
Μιλώντας στο ABC News, ο Πετρέους διευκρίνισε ότι δεν έχει συζητήσει με τον σύμβουλο Eθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν για την αντίδραση των ΗΠΑ σε περίπτωση πυρηνικής κλιμάκωσης από τη Ρωσία, κάτι που η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει τονίσει κατ’ επανάληψη στη Μόσχα.
Η συνέντευξη του Πετρέους
Όταν ο Πετρέους ρωτήθηκε αν η χρήση πυρηνικών από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα οδηγούσε τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στον πόλεμο, είπε ότι δεν θα ενεργοποιηθεί μεν το άρθρο 5 περί συλλογικής άμυνας του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, καθώς η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ωστόσο μια «αμερικανική και ΝΑΤΟϊκή απάντηση» θα ήταν «ενδεδειγμένη».
Ο πρώην διευθυντής της CIA επισήμανε ότι η πιθανότητα διάχυσης της ραδιενεργούς ακτινοβολίας σε χώρες του ΝΑΤΟ υπό την ομπρέλα του Άρθρου 5 θα μπορούσε ίσως να ερμηνευθεί ως επίθεση σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ.
«Ίσως μπορεί να γίνει αυτό», είπε.
«Η άλλη περίπτωση είναι ότι αυτό είναι τόσο φρικτό που πρέπει να υπάρξει απάντηση, δεν μπορεί να μείνει αναπάντητο», υποστήριξε.
Στη συνέχεια πρόσθεσε:
«Το ξαναλέω, δεν είναι επιθυμητή μια πυρηνική κλιμάκωση. Αλλά πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό με κανέναν τρόπο».
«Απελπισμένος ο Πούτιν»
Με την πίεση στον Πούτιν να αυξάνεται μετά τις νίκες της Ουκρανίας στα ανατολικά της χώρας, τις αντιδράσεις στη διακήρυξη προσάρτησης τεσσάρων ουκρανικών περιοχών στη Ρωσία και την αντίσταση στην επιχείρηση επιστράτευσης να κλιμακώνεται, ο Πετρέους σημείωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος είναι «απελπισμένος».
«Η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει στα πεδία της μάχης είναι, νομίζω, μη αναστρέψιμη», τόνισε ο Πετρέους.
«Καμία χαοτική επιστράτευση -μόνον έτσι μπορώ να την περιγράψω-, καμία προσάρτηση, καμία συγκαλυμμένη πυρηνική απειλή δεν μπορεί να τον βγάλει πραγματικά από αυτή τη συγκεκριμένη κατάσταση.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να το αναγνωρίσουν αυτό.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους έναρξη διαπραγματεύσεων».
Ωστόσο, προειδοποίησε ο Πετρέους, «μπορεί να γίνουν ακόμη χειρότερα τα πράγματα για τον Πούτιν και για τη Ρωσία. Και ακόμη και η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων στο πεδίο της μάχης δεν θα το αλλάξει αυτό καθόλου».
Τέλος, πρόσθεσε ότι «πρέπει να πάρουμε την απειλή αυτή στα σοβαρά».
Στόχος και η Πολωνία…
Ο γερουσιαστής Marco Rubio, το υψηλόβαθμο μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, είπε στο CNN ότι ο Πούτιν είχε δύο επιλογές: να δημιουργήσει αμυντικές γραμμές ή να αποσυρθεί και να χάσει εδάφη.
Ο Rubio είπε ότι είναι «πιθανό» ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να χτυπήσει σημεία όπου εισέρχονται προμήθειες των ΗΠΑ και των συμμάχων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας.
Ο γερουσιαστής αναγνώρισε την πυρηνική απειλή, αλλά είπε ότι οι περισσότεροι ανησυχούν για «μια ρωσική επίθεση εντός του εδάφους του ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, με στόχο το αεροδρόμιο της Πολωνίας ή κάποιο άλλο σημείο διανομής».
«Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να απαντήσει σε αυτό», είπε.
«Πολλά θα εξαρτηθούν από τη φύση της επίθεσης και την κλίμακα και το εύρος της.
Σίγουρα, ο κίνδυνος είναι πιθανώς υψηλότερος σήμερα από ό,τι πριν από έναν μήνα» είπε ο Rubio,
Προβλέποντας ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χτυπήσει ένα από αυτά τα υλικοτεχνικά σημεία. Και αυτό το σημείο υλικοτεχνικής υποστήριξης μπορεί να μην είναι μέσα στην … Ουκρανία.
Για μένα, αυτός είναι ο τομέας στον οποίο εστιάζω περισσότερο, γιατί έχει μια τακτική πτυχή».
Για πρώτη φορά η Μόσχα μιλά για το σχέδιο “Περίμετρος”
Ο Διευθυντής του Τμήματος Μη Διάδοσης και Ελέγχου πυρηνικών Όπλων του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών Βλαντιμίρ Γερμακόφ απάντησε στις ΗΠΑ λέγοντας ότι “προφανώς η Ουάσιγκτον έχει ξεχάσει την τελευταία γραμμή της ρωσικής άμυνας, το σχέδιο “Περίμετρος” ή «Νεκρό Χέρι»
“Υπενθυμίζουμε ότι μεταξύ των εγγυητών ασφαλείας μας είναι το σύστημα “Περίμετρος”, το οποίο συζητήθηκε ενεργά πέρυσι κατόπιν εισήγησης”, κατέληξε ο ίδιος.
Παρόμοιες δηλώσεις έγιναν και από άλλους Ρώσους αναλυτές.
Ενεργοποίηση σχεδίου “Περίμετρος”
Σύμφωνα με διαθέσιμες πληροφορίες, η Ρωσία έχει τουλάχιστον δύο πυρηνικά καταφύγια που λειτουργούν ως Κέντρα πυρηνικής Διοίκησης και Ελέγχου, ένα στο Kosvinsky Kamen στα βόρεια Ουράλια Όρη και ένα κάτω από το Όρος Yamantau στα Νότια Ουράλια Όρη.
Όμως το πιο σημαντικό είναι πως στα Ουράλια έχει την έδρα το σύστημα “Περίμετρος” ακριβώς στο Όρος Kosvinsky Kamen!
Μέχρι το 1996, η κατασκευή του Kosvinsky Kamen δεν είχε ολοκληρωθεί, αλλά ο Bruce Blair, ο οποίος είχε προηγουμένως υπηρετήσει ως αξιωματικός ελέγχου εκτόξευσης ICBM και είχε εργαστεί σε ζητήματα επικοινωνιών σχετικά με στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις ως μέλος του Γραφείου Τεχνολογίας του Κογκρέσου, ανέφερε στην Washington Post το 2003 ότι «το Kosvinsky Kamen αποκαθιστά την εμπιστοσύνη της Ρωσίας στην ικανότητά της να πραγματοποιήσει πυρηνικά αντίποινα».
«Το Kosvinsky Kamen θεωρείται ως το στολίδι του ρωσικού πυρηνικού συστήματος διοίκησης εν καιρώ πολέμου, επειδή μπορεί να επικοινωνήσει μέσω του γρανιτένιου βουνού με μακρινές ρωσικές στρατηγικές δυνάμεις χρησιμοποιώντας ραδιοφωνικά σήματα πολύ χαμηλής συχνότητας (VLF) εν μέσω πυρηνικού πολεμικού περιβάλλοντος».
Πρόκειται για ένα σύστημα αυτοματοποιημένης αντεπίθεσης σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου.
Το σύστημα έγινε γνωστό όταν ο δημοσιογράφος Ντέιβιντ Χόφμαν που ζούσε και έκανε ρεπορτάζ στη Μόσχα ανακάλυψε και ανέλυσε κάποια απόρρητα στρατιωτικά έγγραφα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό οδήγησε σε μία τεράστια έρευνα που αποκάλυψε ένα από τα μεγάλα μυστικά της Σοβιετικής Ένωσης κατά το Ψυχρό Πόλεμο. Το σύστημα «αυτοάμυνας» του κράτους για τη περίπτωση όπου θα δέχονταν πυρηνική επίθεση και δε θα επιζούσε κανείς για να εκκινήσει την αντεπίθεση. Ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος εξέδωσε και ένα βιβλίο που περιγράφει εις βάθος την έρευνα του.
Το βιβλίο αυτό έχει τίτλο «Dead Hand» (το νεκρό χέρι), ως αστεϊσμός ότι το σύστημα αυτό ενεργοποιείται όταν όλοι οι χειριστές είναι νεκροί.
Σκεφτείτε το εξής σενάριο. Οι ΗΠΑ επιτίθενται με πυρηνικά όπλα και καταστρέφουν όλα τα κέντρα επιχειρήσεων της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και τη πλειοψηφία του προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων, και των πυρηνικών υποβρυχίων της που μεταφέρουν πυρηνικά όπλα για αντεπίθεση σε τέτοια περιστατικά. Πως θα αποτραπεί κάτι τέτοιο; Η απάντηση είναι έχοντας ένα σύστημα το οποίο εάν εντοπίσει κάτι τέτοιο θα εκτελέσει άμεσα μία πυρηνική αντεπίθεση, ακόμα και εάν δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος εν ζωή. Αυτό προσπαθεί να κάνει η «Περίμετρος».
Σύμφωνα με τον Βλάντιμιρ Γιάρινιτς, μέλος της ομάδας ανάπτυξης του συστήματος. Αρχικά το σύστημα είχε αναπτυχθεί ως εφεδρικό σύστημα επικοινωνίας του συστήματος ελέγχου & διοίκησης πυρηνικών εκτοξεύσεων «Καζμπέκ». Ωστόσο, σύντομα επεκτάθηκε σε ένα αυτοματοποιημένο προηγμένο πυρηνικό αμυντικό σύστημα. Η λειτουργία του γίνονταν σε πέντε στάδια τα οποία είναι τα ακόλουθα.
Στάδιο 1: Ενεργοποίηση
Εάν η ανώτατη ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης θεωρούσε ότι η πιθανότητα πυρηνικής επίθεσης από τις ΗΠΑ είναι υψηλή, τότε μαζί με την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία του κράτους ενεργοποιούσαν το σύστημα «Περίμετρος» από κάποια κεκαλυμμένα πυρηνικά καταφύγια των οποίων η θέση δεν είναι γνωστή έως και σήμερα.
Στάδιο 2: Λειτουργία ανίχνευσης
Από τη στιγμή εκκίνησης της λειτουργίας του, το σύστημα «Περίμετρος» λαμβάνει συνεχείς μετρήσεις από όλη την επικράτεια της Ρωσίας για εντοπισμό πυρηνικών επιθέσεων. Συγκεκριμένα, γνωρίζουμε ότι λάμβανε δεδομένα από κρυμμένους αισθητήρες σε όλη τη χώρα για τα ακόλουθα. Και πάλι όμως, η ακριβής θέση οποιουδήποτε εκ των αισθητήρων ή τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους δεν είναι γνωστά.
- Αισθητήρες επιπέδου ραδιενέργειας
- Σεισμικοί αισθητήρες
- Αισθητήρες ατμοσφαιρικής πίεσης
- Αντιπυραυλικά ραντάρ
- Σάρωση για τις ραδιοσυχνότητες ελέγχου και διοίκησης
- Έλεγχος των γραμμών επικοινωνίας ελέγχου και διοίκησης
Στάδιο 3: Εντοπισμός επιθέσεως
Για τον εντοπισμό μίας πυρηνικής επιθέσεως οι υπολογιστές της «Περιμέτρου» είχαν ένα πολύ απλό αλγόριθμο ο οποίος ήταν απλός για αποφυγή σφαλμάτων. Ο αλγόριθμος λειτουργίας του αποτελείτο από τρεις συνθήκες οι οποίες εάν είναι αληθείς δίνουν εντολή ότι εντοπίστηκε πυρηνική επίθεση εναντίον του κράτους. Οι συνθήκες ήταν οι εξής.
- Βάσει των αισθητήρων έχει εντοπιστεί ίχνος πυρηνικής εκρήξεως
- Αν το 1 είναι θετικόν, έλεγξε εάν υπάρχει επικοινωνία με το κέντρο διοικήσεως και ελέγχου σαρώνοντας τις ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται και τη κατάσταση των επίγειων γραμμών επικοινωνίας.
- Αν δεν υπάρχουν επίγειες ή ασύρματες γραμμές επικοινωνίας, δώσε εντολή αντεπιθέσεως.
Στάδιο 4: Εντολή αντεπιθέσεως
Από τις διαθέσιμες πηγές δεν είναι γνωστό εάν αυτό γίνονταν πλήρως αυτοματοποιημένα ή εάν οι αξιωματικοί υπηρεσίας στο καταφύγιο της «Περιμέτρου» έπρεπε να δώσουν τη τελική έγκριση. Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, οι οι αξιωματικοί υπηρεσίας στο καταφύγιο της «Περιμέτρου» έπρεπε να δώσουν τη τελική έγκριση.
Στάδιο 5: Εκτόξευση πυραύλων ελέγχου και διοίκησης
Εάν δοθεί η έγκριση, τότε μία σειρά από πυραύλους 15P011 εκτοξεύονται αυτόματα και πετούν επάνω από όλη τη χώρα. Οι πύραυλοι αυτοί αντί για πολεμική κεφαλή είχαν το σύστημα επικοινωνιών 15B99 το οποίο καθώς πετούσαν εξέπεμπε ένα κρυπτογραφημένο σήμα που ενεργοποιούσε όλους τους πυραύλους επάνω από τους οποίους πετούσε να εκτοξευθούν στις προκαθορισμένες συντεταγμένες.
Με αυτό το τρόπο η Σοβιετική Ένωση, και σήμερα η Ρωσία, εξασφαλίζει ότι ακόμα και πυρηνικές δυνάμεις θα το σκεφτούν πολύ σοβαρά προτού κάνουν μία πυρηνική επίθεση διότι ακόμα και εάν ολόκληρη η στρατιωτική δομή έχει καταστραφεί, η «Περίμετρος» θα αντεπιτεθεί με ένα χτύπημα καταστροφικής ισχύος.