Οι απόψεις του κειμένου είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν πάντα και στο σύνολο τους τις απόψεις της σύνταξης
του Δημήτρη Παπαδόπουλου
Στην πρώτη δεκάδα των χωρών με την υψηλότερη φορολογία στην Ευρώπη βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με μια νέα ευρωπαϊκή φορολογική μελέτη που διενήργησαν οι εμπειρογνώμονες της Utility Bidder. Οι υψηλοί έμμεσοι φόροι και το εκρηκτικό μείγμα του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών φέρνουν τη χώρα μας στην κορυφή της Ευρώπης μαζί με ακόμα εννέα χώρες.
Στην Ευρωπαϊκή Φορολογική Έκθεση γίνεται ουσιαστικά καταγραφή των χωρών με τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ, τον υψηλότερο φόρο επί αγαθών και υπηρεσιών ως ποσοστό του ΑΕΠ και τον φόρο εισοδήματος.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στους έμμεσους φόρους, και συγκεκριμένα τα έσοδα από ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης ανέρχονται στο 15,4% του ΑΕΠ, όταν, για παράδειγμα, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος είναι σχεδόν τα μισά ή, διαφορετικά, αποτελούν το 8,1% του ΑΕΠ.
Βέβαια, το χαμηλό αυτό ποσοστό εσόδων στο εισόδημα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, είναι αποτέλεσμα της υψηλής φοροδιαφυγής αλλά και της υποφορολόγησης των χαμηλών εισοδημάτων. Ακόμα και η πρώτη κυβέρνηση της Ν.Δ. “φρόντισε” περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα, σε αντίθεση με τη μεσαία τάξη, η οποία καταβάλλει το 51% των φόρων και εισφορών, ενώ το 2007, αντιπροσωπεύοντας το 48% των νοικοκυριών, είχε καταβάλει μόνο το 37,5% των φόρων και εισφορών.
Από την άλλη πλευρά, η τεράστια φοροδιαφυγή κυρίως από τους επαγγελματίες, που ευεργετήθηκαν ωστόσο τα τελευταία χρόνια, είναι ένας σημαντικός λόγος, ίσως ο κυριότερος, που τα φορολογικά έσοδα είναι χαμηλότερα. Για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, η κυβέρνηση προχώρησε τον περασμένο Δεκέμβριο στην υιοθέτηση του τεκμαρτού τρόπου υπολογισμού του εισοδήματος, αναγκάζοντας επί της ουσίας τους επαγγελματίες να δηλώνουν ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα 10.920 ευρώ, όταν οι περισσότεροι εξ αυτών δήλωναν φορολογητέο εισόδημα 5.000 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις εισφορές, και πάλι η χώρα μας κάνει πρωταθλητισμό και βρίσκεται στην έκτη θέση στην Ευρώπη. Πάντως, τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί οι εισφορές, αλλά και πάλι είναι σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ανεβάζοντας σημαντικά το εργοδοτικό κόστος για τις επιχειρήσεις.
Οι έμμεσοι φόροι
Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα από τους έμμεσους φόρους συνεπεία των υψηλών συντελεστών. Με βάση τα στοιχεία της Ε.Ε., μόνο η Ουγγαρία, η Κροατία, η Δανία και η Σουηδία έχουν υψηλότερο ΦΠΑ από την Ελλάδα και όλες είναι χώρες εκτός Ευρωζώνης. Επί της ουσίας, στη ζώνη του ευρώ η Ελλάδα με τη Φινλανδία κρατάνε τα πρωτεία με συντελεστή 24%.
Σε ό,τι αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, η Ελλάδα επίσης έχει από τους υψηλότερους συντελεστές. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας εφαρμόζεται ο τέταρτος υψηλότερος φόρος κατανάλωσης στη βενζίνη και, ως εκ τούτου, πληρώνουμε ακριβά τη βενζίνη. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ελάχιστο ύψος που προβλέπεται όσον αφορά τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στη βενζίνη ανέρχεται στα 0,36 ευρώ/λίτρο. Βέβαια, ελάχιστες χώρες έχουν υιοθετήσει τον κατώτατο συντελεστή ΕΦΚ. Η Ολλανδία κατέχει την πρώτη θέση, και συγκεκριμένα ο φόρος ανέρχεται στα 0,81 ευρώ/λίτρο, ενώ ακολουθούν η Ιταλία με 0,73 ευρώ/λίτρο και η Φινλανδία με 0,72 ευρώ/λίτρο. Η χώρα μας, όπως προαναφέρθηκε, κατέχει την τέταρτη θέση, καθώς κάθε λίτρο αμόλυβδης βενζίνης φορολογείται με 0,7 ευρώ. Στον αντίποδα, ο χαμηλότερος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης επιβάλλεται στην Ουγγαρία, και διαμορφώνεται στα 0,34 ευρώ/λίτρο. Ο επόμενος πιο χαμηλός Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης επιβάλλεται στη Βουλγαρία (0,36 ευρώ/λίτρο), ενώ πίσω της ακολουθούν η Πολωνία και η Ρουμανία, με 0,37 ευρώ/λίτρο.
Σύμφωνα με την έκθεση της Utility Bidder, τα συνολικά φορολογικά έσοδα της χώρας μας αποτελούν το 39,4% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη δεκάδα με βαθμολογία 6,74 στα 10. Από την επεξεργασία της έκθεσης προκύπτουν επίσης τα εξής:
1. Η Φινλανδία είναι στην κορυφή της λίστας των ευρωπαϊκών χωρών με την υψηλότερη φορολογική βαθμολογία, με 8,26 / 10. Η χώρα σημείωσε υψηλή βαθμολογία σε παράγοντες όπως τα συνολικά φορολογικά έσοδα, οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών.
2. Η Γαλλία καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση, με φορολογικό σκορ 7,50 στα 10. Αν και ο φόρος της Γαλλίας επί αγαθών και υπηρεσιών και εισοδήματος και κερδών δεν είναι εξαιρετικά υψηλός, οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τα συνολικά φορολογικά έσοδα τοποθετούν τη χώρα στη δεύτερη θέση στη λίστα μας.
3. Η Αυστρία κατέχει την τρίτη θέση, με φορολογικό σκορ 7,27 στα 10. Ο φόρος της Αυστρίας επί αγαθών και υπηρεσιών μπορεί να μην είναι ο υψηλότερος, ωστόσο οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τα συνολικά φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ της είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Η έκθεση αποκάλυψε επίσης:
1. Το Καζακστάν κατέγραψε τη χαμηλότερη φορολογική βαθμολογία, 0,68 στα 10, σημειώνοντας χαμηλή βαθμολογία σε όλους τους παράγοντες και τα χαμηλότερα φορολογικά έσοδα του ΑΕΠ, με μόλις 15,6%.
2. Η Δανία έχει τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρώπη, στο 47,4%.
