«Σας ευχαριστούμε που διαδηλώνετε για εμάς. Σας ευχαριστούμε που δεν μας ξεχνάτε. Σας ευχαριστούμε που στέκεστε στο πλευρό μας και μιλάτε για όσα γίνονται εδώ. Στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη». Όπου σταματήσαμε στη Ραμάλα, από το μουσείο προς τιμήν του Γιασέρ Αραφάτ μέχρι τους περαστικούς που μας έβλεπαν με τις κάμερες στην πόλη και ρωτούσαν από πού είμαστε, η αντίδραση στο άκουσμα της λέξης «γιουνάνι», που στα αραβικά σημαίνει «Έλληνας» ήταν η ίδια. Και πάντα το ίδιο θερμή.
Η Δυτική Όχθη με τείχη και μπάρες
Τα Παλαιστινιακά Εδάφη, όσες περιοχές εξακολουθούν να κατοικούνται από Παλαιστίνιους μοιάζουν με φυλακές. Περιβάλλονται από τοίχους, μπάρες και σημεία ελέγχου που λειτουργούν συγκεκριμένες ώρες. Για να μπεις και να βγεις, ειδικά αν δεν είσαι μέσα στους χρόνους που τα πιο «εύκολα» περάσματα είναι ανοιχτά, μπορεί να χρειαστείς ώρες αναμονής.
Οι κάτοικοι της Δυτικής Όχθης μιλούν ανοιχτά πλέον για την «τρομοκρατία των εποίκων». Για την προσπάθεια να τους διώξουν και από τη Δυτική Όχθη. Για τις δυσκολίες που τους δημιουργούν στις μετακινήσεις.
Υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ κάνει ότι μπορεί για να κάνει τη ζωή τους τόσο αφόρητη, ώστε στο τέλος να υποχρεωθούν να υποχωρήσουν και να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες. Να παραδώσουν και τους τελευταίους θύλακες.
Την ίδια στιγμή στα σημεία εισόδου των Παλαιστινιακών εδαφών, το Ισραήλ προειδοποιεί τους πολίτες του, ότι δεν είναι ασφαλείς περιοχές για αυτούς.
Τα μνημεία στους εποίκους
Στον Ιορδάνη ποταμό, στο σημείο της βάφτισης του Χριστού έχει μετατραπεί σε επισκέψιμο μνημείο. Από την πλευρά της Ιορδανίας το εκμεταλλεύεται η κυβέρνηση του Αμμάν. Από την πλευρά της Ιεριχούς, ισραηλινοί έποικοι. Η περιοχή αποναρκοθετήθηκε και έγινε επισκέψιμη, όταν φάνηκε το ενδιαφέρον του Προσκυνηματικού τουρισμού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προβλήματα αντιμετωπίζει και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων που καλείται να διαχειριστεί την απόγνωση των αράβων Χριστιανών. Οι ιερωμένοι αρνούνται να μιλήσουν πολιτικά, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πιο ηχηρή από τις δηλώσεις.
Στον πόλεμο δεν υπάρχουν συμψηφισμοί
Όταν ρωτάνε γιατί ήρθαμε στο Ισραήλ και στη Δυτική Όχθη και απαντάμε για τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν, κουνάνε το κεφάλι συγκαταβατικά. Κάποιοι μάλιστα λένε ψιθυριστά, πως ίσως το Ισραήλ μετά τις επιθέσεις του Ιράν, νιώσει πώς είναι η κατάσταση που βιώνουν οι Παλαιστίνιοι. Οι πιο ψύχραιμοι σπεύδουν να το διορθώσουν και λένε πως ο πόλεμος δεν είναι καλός για κανένα. Πως κανένας πολίτης κανένα παιδί δεν πρέπει να ζει τον τρόμο. Και ότι οι συμψηφισμοί δεν επιτρέπονται σε καμία περίπτωση.
Τα παιδιά
Η αλήθεια ωστόσο είναι πως τα παιδιά που ζουν στο κράτος του Ισραήλ έχουν ζήσει τον τρόμο. Ξέρουν τι να κάνουν όταν χτυπήσει η σειρήνα, έχουν βάλει τα κλάματα όταν ήταν στα καταφύγια και έπεφταν οι βαλλιστικοί πύραυλοι της Τεχεράνης.
Τα παιδιά της Γάζας είναι κάθε μέρα αντιμέτωπα με το θάνατο. Είτε από ισραηλινά πυρά που αναζητούν «τρομοκράτες της Χαμάς», είτε από την πείνα.
Τα παιδιά της Δυτικής Όχθης τρέμουν τις επιθέσεις των εποίκων.
Ο εξτρεμισμός βολεύει
Όσοι ζουν στο Τελ Αβίβ και διαδηλώνουν για την επιστροφή των ομήρων και εναντίον της συγκυβέρνησης Νετανιάχου με εξτρεμιστικά στοιχεία, σημειώνουν ότι υπάρχουν τρεις ομάδες ισραηλινών. Οι ακραίοι, που θέλουν να εθνοκάθαρση και τάσσονται υπέρ της εκδίωξης των Παλαιστινίων, υποστηρίζουν τους εποικισμούς και επιθυμούν ισοπέδωση της Γάζας, οι αριστεροί – προοδευτικοί, που είναι υπέρ της λύσης των δύο κρατών και θεωρούν ότι το να αποδοθούν στους Παλαιστίνιους τα δικαιώματα τους είναι ο μόνος τρόπος ειρηνικής συνύπαρξης στην περιοχή και ο μοναδικός δρόμος που μπορεί να την καταστήσει βιώσιμη και τέλος αυτοί που ισορροπούν κάπου στη μέση, έχουν κουραστεί από την κατάσταση, θέλουν λύση, θεωρούν ότι πρέπει να βρεθεί μία ισορροπία με τους Παλαιστίνιους. Αυτοί, που στέκονται κάπου στη μέση, σε κάθε τραγικό γεγονός, όπως η 7η Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς επιτέθηκε σε αμάχους αφαιρώντας εκατοντάδες ζωές, μετακινούνται προς τα δεξιά.
Σύμφωνα με τους πιο ψύχραιμους, ο εξτρεμισμός «βολεύει και τους ακραίους στο Ισραήλ και τροφοδοτείται». Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την 7η Οκτωβρίου αλλά και τον πόλεμο των 12 ημερών Ισραήλ – Ιράν οι πολίτες του Ισραήλ έδειξαν να ριζοσπαστικοποιούνται. Ακόμα και όσοι έχουν διαφορετική άποψη από την κυρίαρχη φοβούνται να την εκφράσουν στην κάμερα. Αυτολογοκρίνονται.
Έστω και αν αρκετοί θεωρούν ότι τα κέρδη του Νετανιάχου από τον πόλεμο με το Ιράν θα είναι πρόσκαιρα.
Πολλοί ισραηλινοί πολίτες αναζητούν τη φωνή που θα τους εκφράσει στην πολιτική. Με ισορροπία και λογική.
Πόλεμος, διωγμοί και ανασφάλεια
Το δίκιο τους αναζητούν και οι Παλαιστίνιοι. Ο πόλεμος, οι εντάσεις, οι διωγμοί, η ανασφάλεια έχει κουράσει και τις δύο πλευρές. Και η ιστορία της περιοχής έχει γραφτεί με αίμα.
Στο μουσείο που είναι αφιερωμένο στο Γιασέρ Αραφάτ και στεγάζεται στο αρχηγείο του όπου είχε βρεθεί να πολιορκείται, οι Παλαιστίνιοι λένε την ιστορία τους.
Μία ιστορία διωγμών και θανάτου.
Φωτογραφίες από την πορεία του Παλαιστινιακού λαού, που αναδεικνύουν τις πιο σκοτεινές και δύσκολες στιγμές του Μεσανατολικού ζητήματος εκτίθενται σε τρεις ορόφους.
Άθικτα παραμένουν το δωμάτιο, το γραφείο, οι χώροι που ζούσε ο Αραφάτ κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του. Πού κοιμόταν, πού δούλευε, που λάμβανε ιατρική περίθαλψη, ακόμα και τα δωμάτια της φρουράς του.
Στο τέλος φωτογραφίες από το 1948 και το 1967, δίπλα με αυτές του 2024 και του 2025 από τη Γάζα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Σε ένα τοίχο κινητά Παλαιστινίων από τη Γάζα λένε την ιστορία των δύο τελευταίων ετών. Ακούς το κλάμα των παιδιών, βλέπεις την απόγνωση.
«Ευχαριστούμε»…
Στην έξοδο ένα ακόμα «ευχαριστούμε που είστε εδώ. Που γίνεστε η φωνή μας».
Συγκλονιστικά και όσα είδαμε τις προηγούμενες μέρες, τις μέρες του πολέμου, Ισραήλ – Ιράν.
Και το Μεσανατολικό για μία ακόμα φορά στο σημείο «μηδέν». Με τη λύση να αναζητείται.
