Οι κυρώσεις που κατά την Δύση έχουν «γονατίσει» την ρωσική οικονομία έχουν στην πραγματικότητα κάνει την Ρωσία να βιώνει τη χειρότερη κρίση στην αγορά εργασίας για δεκαετίες καθώς η συνεχής ανάπτυξη (παρά και τις επιπτώσεις από την φυγή και την επιστράτευση) έχει οδηγήσει την ανεργία σε μηδενικά επίπεδα και τις επιχειρήσεις να πληρώνουν όσο-όσο για να βρούνε προσωπικό!
Υποφέρουν οι επιχειρήσεις
Από τη διαμορφωθείσα κατάσταση όπως είναι λογικό αυτές που υποφέρουν είναι οι ρωσικές επιχειρήσεις, καθώς οι ελλείψεις εργαζόμενων συναντώνται σε όλες τις ειδικότητες, από προγραμματιστές και μηχανικούς μέχρι συγκολλητές και χειριστές γεωτρύπανων για εξόρυξη πετρελαίου, επαγγέλματα που είναι απαραίτητα για τη στήριξη της οικονομίας.
Τον περασμένο μήνα, θέλοντας να σταματήσει την όποια φυγή των Ρώσων από τη χώρα (πάρα πολλοί έχουν επιστρέψει λόγω νέων μισθολογικών δεδομένων) , ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε διαταγή σε αξιωματούχους να καταρτίσουν μέτρα που θα αποτρέψουν τις εκροές τω πολιτών εκτός των ήδη ψηφισμένων από πλευράς κυβέρνησης όπως η προσφορά φορολογικών ελαφρύνσεων, φθηνότερων δανείων και προνομιακών στεγαστικών δανείων.
Το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας προχώρησε στην αποκάλυψη προτάσεων για τη φορολόγηση των εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που διέφυγαν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, όμως συνέχισαν να εργάζονται εξ αποστάσεως από χώρες όπως η Τουρκία, η Αρμενία και η Κεντρική Ασία.
Ορισμένοι Ρώσοι βουλευτές απείλησαν ότι θα κατάσχουν τις περιουσίες εκείνων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αν και επί του παρόντος δεν έχουν ψηφιστεί τέτοιοι νόμοι.
Ρεκόρ στην έλλειψη προσωπικού
Το α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, οι ρωσικές εταιρείες ανέφεραν τη μεγαλύτερη έλλειψη προσωπικού από τότε που ξεκίνησε η συλλογή δεδομένων το 1998, σύμφωνα με έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Ο αριθμός των εργαζομένων κάτω των 35 ετών στη Ρωσία στα τέλη του περασμένου έτους μειώθηκε κατά 1,3 εκατ. στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με ανάλυση της εταιρείας συμβούλων FinExpertiza. Τον περασμένο Μάιο, το ποσοστό ανεργίας στη Ρωσία έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο αφότου διασπάστηκε η Σοβιετική Ένωση.
«Η απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου είναι καταστροφή για την οικονομία και δεν έχει να κάνει τις κυρώσεις», δήλωσε ο Βασίλι Αστρόφ, οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σπουδών της Βιέννης. «Η απώλεια μορφωμένων ανθρώπων και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού θα επιβαρύνει τις οικονομικές δυνατότητες για τα επόμενα χρόνια».
Οι επιχειρήσεις αυξάνουν τους μισθούς ακόμα και σε βάρος στα εταιρικά κέρδη.
Θορυβημένες οι αρχές
Στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης αυτή την εβδομάδα, το εμβληματικό οικονομικό συνέδριο της Ρωσίας, πάνω από δώδεκα συνεδρίες ήταν αφιερωμένες στα προβλήματα στην αγορά εργασίας. Η κεντρική τράπεζα τόνισε ότι εν μέσω της έλλειψης ανδρών σε ηλικία εργασίας, οι κατασκευαστικές εταιρείες προσλαμβάνουν όλο και περισσότερο γυναίκες και εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας.
Η Γιουλίγια Κοροσκίνα, διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού στην Trade Systems Technonicol, προμηθεύτρια οικοδομικών και υλικών φινιρίσματος, αναφέρει ότι από την εταιρεία της λείπουν εργαζόμενοι τόσο σε κατώτερες θέσεις όσο και πιο εξιδεικευμένο προσωπικό. Για να αντιμετωπίσει την έλλειψη αυτή, η εταιρεία χαμήλωσε τον πήχη των απαιτήσεων για κάποιες θέσεις εργασίας, αύξησε την εξ αποστάσεως εργασία και την αυτοματοποίηση και εισήγαγε περισσότερα προγράμματα παρακίνησης για τους εργαζόμενους.
«Μαθαίνουμε να κάνουμε τα περισσότερα με τους λιγότερους πόρους», είπε.
Η ρωσική οικονομία δεν έχει υποστεί καμία ύφεση μετά την επιβολή των κυρώσεων της Δύσης καθώς η οικονομία (παρά τις αναγκαστικές αλλαγές λόγω πολεμικών επιειρήσεων) έχει βρει ώθηση από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και τα άφθονα κρατικά κίνητρα.
Η έλλειψη εργαζομένων βλάπτει επιπλέον την οικονομική ανάπτυξη
«Αυτή η κατάσταση στην αγορά εργασίας θέτει ένα σημαντικό περιορισμό για περαιτέρω επέκταση της παραγωγής», δήλωσε την περασμένη Παρασκευή η κεντρική τραπεζίτρια της Ρωσία, Ελβίρα Ναμπιουλίνα. Υπέδειξε ελλείψεις στην κατασκευή μηχανών, τη μεταλλουργία και τα ορυχεία και λατομεία, βιομηχανίες που είναι ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία.
Σε περιοδεία σε ένα εργοστάσιο αεροσκαφών στην πόλη Ουλάν-Ούντε της Ανατολικής Σιβηρίας τον περασμένο Μάρτιο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είπε ότι η έλλειψη ειδικών υψηλής ειδίκευσης εμποδίζει τη ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική παραγωγή.
«Κατανοούμε ότι πολλές επιχειρήσεις λειτουργούν πλέον πρακτικά με τρεις βάρδιες και υπάρχει έλλειψη ειδικών, ειδικά ειδικών υψηλής ειδίκευσης», είχε δηλώσει.
Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία όπως υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι, αλλά πολλοί από αυτούς έχουν επιστρέψει. Η φυγή αυτή συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα κύματα μετανάστευσης στην ιστορία της Ρωσίας, μαζί με την περίοδο μετά την επανάσταση του 1917 και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Η μετανάστευση εργατικού δυναμικού στη Ρωσία, ειδικά από γειτονικές χώρες της Κεντρικής Ασίας, βοήθησε εν μέρει να καλυφθούν αυτά τα κενά. Ενώ ο αριθμός των μεταναστών που εισήλθαν στη Ρωσία αυξήθηκε πέρυσι, ο αριθμός των ξένων ειδικών υψηλής ειδίκευσης μειώθηκε κατά 29%, σύμφωνα με τη ρωσική κεντρική τράπεζα.
Το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους υπήρξαν 2,5 κενές θέσεις ανά άτομο που αναζητά εργασία, το υψηλότερο επίπεδο από το 2005, σύμφωνα με τη FinExpertiza. Περίπου το 35% των μεταποιητικών επιχειρήσεων ανέφεραν ελλείψεις προσωπικού τον περασμένο Απρίλιο, το υψηλότερο ποσοστό από το 1996 για μηνιαία έρευνα του Ρωσικού Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής Gaidar.
Η κατασκευάστρια ηλεκτρικού εξοπλισμού EFK δυσκολεύεται να βρει μηχανικούς, σχεδιαστές και διαχειριστές προϊόντων, σύμφωνα με τη διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού Μαρίνα Πετούχοβα. Η ΕFΚ έχει αυξήσει την εκπαίδευση και τα κίνητρα για τους εργαζόμενους και τις προσλήψεις σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων.
«Η έλλειψη εργατικού δυναμικού επηρεάζει την ικανότητα της διακίνησης νέων προϊόντων για την εταιρεία, την παραγωγικότητα και την ποιότητα των προϊόντων, η οποία επηρεάζει τις πωλήσεις και την υστεροφημία εταιρείας», όπως τονίζει.
Περισσότερες από το ήμισυ στον κλάδο της τεχνολογίας αντιμετώπισαν έλλειψη προσωπικού, ενώ ο χρόνος που απαιτείται για την εύρεση του κατάλληλου υποψηφίου έχει σχεδόν διπλασιαστεί, σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας συμβούλων Yakov & Partners με έδρα τη Μόσχα και της hh.ru, της μεγαλύτερη πλατφόρμας για προσλήψεις.
«Έγινε πιο δύσκολο να βρεις εργαζόμενους με εμπειρία», σημειώνει η Νατάλια Ντανίνα, επικεφαλής αναλύτρια της hh.ru. «Αυτή η κατάσταση οδηγεί αναπόφευκτα σε μείωση της παραγωγικότητας μιας εταιρείας στο σύνολό της», καταλήγει.