Η κρίση χρέους θα επανέλθει στην Ελλάδα
Κατά την διάρκεια της πανδημίας η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα είχαν την μεγαλύτερη επιδείνωση στο χρέος καθώς σημείωσαν αύξηση άνω του 12,9% που ήταν ο μέσος όρος της ευρωζώνης.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται να δικαιολογήσει την στάση της Γερμανίας που προειδοποιεί τις χώρες του νότου να συμμαζέψουν χρέος και ελλείμματα.
Τα στοιχεία, που συγκεντρώθηκαν από το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής του Ηνωμένου Βασιλείου , αποκαλύπτουν αύξηση 12,9 μονάδων σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Η Ιρλανδία, όσον αφορά το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης, σημειώνει αύξηση μόλις 0,4% από το τέλος του 4ου τριμήνου του 2019 έως το τέλος του τρίτου τριμήνου 2021.
Η Ισπανία, από την άλλη πλευρά, βρίσκεται τώρα με 26,3 ποσοστιαίες μονάδες μεγαλύτερο χρέος.
Η Ελλάδα και η Ιταλία σημειώνουν επίσης παραπλήσια αύξηση του χρέους κατά περίπου 20% με 21%.
Το βασικό ερώτημα είναι ότι η ασθενική ελληνική οικονομία για να στηρίξει τα οικονομικά πακέτα εν μέσω πανδημίας υποχρεώθηκε να αυξήσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, σε σύγκριση, κατέγραψε μεταβολή 18,8 μονάδων.
Το δημόσιο χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου υπερβαίνει τώρα το ΑΕΠ του – 103,7% – και είναι το υψηλότερο ποσοστό της μεταπολεμικής εποχής, ξεπερνώντας κατά πολύ ακόμη και τα επίπεδα που φάνηκαν ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης του 2008, η οποία κορυφώθηκε το 2014 με 2015 στο 84,9% του ΑΕΠ.
Η κρίση χρέους θα επανέλθει στην Ελλάδα
Η κρίση κρατικού χρέους θα επανέλθει στην Ελλάδα.
Με το χρέος στα 386 – 387 δισεκ. μαζί με τα repos και χωρίς τις κρατικές εγγυήσεις την αδιανόητη και απαράδεκτη πρόταση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που είχε προτείνει 24 δισεκ. να περάσουν στο χρέος και με σαθρή οικονομία… η Ελλάδα θα βρεθεί ξανά στο αρνητικό προσκήνιο, όχι άμεσα αλλά στο βάθος του τούνελ τα σύννεφα αρχίζουν να συγκεντρώνονται.
H κρίση χρέους που έρχεται και θα οξυνθεί θα αποδεκατίσει το πρόγραμμα Πανδημίας των 31 δισεκ. θα είναι ταφόπλακα για την προοπτική της Ελλάδος, η νέα κρίση κρατικού χρέους που μπορεί να μην έχει την διάσταση του 2015 αλλά θα αποτελεί ένα σοβαρό τροχοπέδη στην πορεία της Ελλάδος προς την κανονικότητα.
Ο συνδυασμός κρίσης χρέους με αύξηση επιτοκίων στα ομόλογα, όλα τα ομόλογα που θα επανεκδοθούν θα έχουν υψηλότερα επιτόκια από τις παρελθούσες εκδόσεις, τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το μείγμα πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης… θα σβήσουν το φως που καίει αχνά στην ελληνική οικονομία.
Πως θα προκύψει η κρίση χρέους στην Ελλάδα;
Τα ελληνικά ομόλογα ως γνωστό έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Πανδημίας της ΕΚΤ όχι με την αξία τους αλλά.
Η Ελλάδα δεν πληροί τα κριτήρια συμμετοχής στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης και αποφασίστηκε από το παράθυρο να ενταχθεί… λόγω της πανδημίας.
Έκτοτε η ΕΚΤ αγόρασε 34,5 με 35 δισεκ. ευρώ και το εντυπωσιακό της υπόθεσης είναι ότι τα δύο τελευταία χρόνια που ισχύει αυτό το πρόγραμμα η Ελλάδα έκδωσε στην πρωτογενή αγορά σχεδόν 25 δισεκ. ομόλογα, οπότε η ΕΚΤ από την δευτερογενή αγορά αγόρασε, όλες τις εκδόσεις που δημοπρατήθηκαν τα δύο τελευταία χρόνια και άλλα 10 δισεκ. που ήδη κυκλοφορούσαν στην αγορά.
Ως γνωστό η ΕΚΤ μπορεί να αγοράζει μόνο από την δευτερογενή και όχι από την πρωτογενή αγορά, πρέπει πρώτα να αγοραστούν από θεσμικούς επενδυτές τράπεζες, ταμεία funds και εν συνεχεία να αγοράσει η ΕΚΤ.
Το πρόγραμμα Πανδημίας τελειώνει Μάρτιο 2022 και λόγω της έκρηξης του πληθωρισμού, δεν θα μπορέσει να επιμηκυνθεί.
Η ΕΚΤ σχεδιάζει να συντηρήσει την Ελλάδα με τις επαναγορές ή να θέσει κάποια ειδική ρήτρα π.χ. με γεωγραφικά χαρακτηριστικά όταν έχει καλύψει τις αγορές σε μια χώρα να στρέφεται σε μια άλλη κ.α.
Οι προτεινόμενες λύσεις είναι ημίμετρα άπαξ και η Ελλάδα δεν μπορεί να ενταχθεί στο κανονικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης άπαξ και δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα ή investment grade ή βαθμολογία άνω του ΒΒΒ-
Η πραγματική αξία της απόδοσης των ελληνικών ομολόγων στην 10ετία είναι 3,5% με 4% και όχι 1,36%
Το ελληνικό ομόλογο αναφοράς ή benchmark δηλαδή το 10ετές εμφανίζει επιτόκιο 1,73%.
Η πραγματικότητα είναι ότι θα αναρριχηθεί προς το 2%.
Εάν τα ελληνικά ομόλογα δεν ήταν στο Πρόγραμμα Πανδημίας το ελληνικό 10ετές ομόλογο θα είχε επιτόκιο 3,5% με 4%.
Παρατηρείται ότι και στο παράγωγο των ομολόγων το CDS το Credit Default Swaps έχει αναρριχηθεί στις 120 μονάδες βάσης, όσο αυξάνεται το ασφάλιστρο κινδύνου, τόσο αυξάνεται το ρίσκο χώρας.
Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν δικαιολογούν επιτόκια 0,6% ή 0,90% που υπήρχαν προ μηνών.
Χωρίς την χειραγώγηση από την ΕΤΚ τα ελληνικά ομόλογα στην 10ετία π.χ. θα είχαν επιτόκια 3,5% με 4%.
Αναπόφευκτη η κρίση χρέους
Η Ελλάδα με βεβαιότητα θα αντιμετωπίσει κρίση χρέους ξανά.
Όσο ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλότερος από το ονομαστικό ΑΕΠ και το κυριότερο τα επιτόκια των ομολόγων παραμένουν χαμηλότερα από το ονομαστικό ΑΕΠ… η κατάσταση θα παραμένει υπό έλεγχο.
Το πρόβλημα θα ξεκινήσει όταν η Ελλάδα θα έχει ρυθμό ανάπτυξης 2,5% και επιτόκια 2,5%, ακόμη και με υποχρέωση να διατηρεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,2% για την εξυπηρέτηση του χρέους… οι κερδοσκόποι θα δουν την κερκόπορτα.
Είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι το ελληνικό χρέος στα 386 δισεκ. μαζί με τα repos και το ΑΕΠ που θα κινηθεί χαμηλότερα των προσδοκιών… δεν δημιουργεί περιβάλλον ασφαλείας.
Η επενδυτική βαθμίδα μετά τις εκλογές και υπό όρους
Υπάρχει μια ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα θα αναβαθμιστεί σε επενδυτική βαθμίδα έγκαιρα.
Η απάντηση είναι αποκλείεται.
Η Ελλάδα θα αναβαθμιστεί σε επενδυτική βαθμίδα, θα φύγει από την κατηγορία junks bond ή ομόλογα σκουπίδια μετά τις εκλογές του 2023.
Οι οίκοι αξιολόγησης θα αναβαθμίσουν την Ελλάδα ακόμη μια κλίμακα το 2022 και θα περιμένουν και τις εκλογές του 2023 για να αξιολογήσουν την Ελλάδα.
Εάν υπάρξει πολιτική κρίση στην Ελλάδα, σενάριο όχι απίθανο, δεν θα αναβαθμίσουν την Ελλάδα.
Επίσης οι οίκοι αξιολόγησης έχουν αρχίσει να παρακολουθούν – ξανά – το χρέος.
Ως γνωστό το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα και οι εκθέσεις βιωσιμότητας του χρέους DSA αυτό επιβεβαιώνουν.
Μην καλλιεργούνται ψευδαισθήσεις
Δεν θα αναθεωρηθεί το Σύμφωνο Σταθερότητας – Προσοχή στην ρήτρα χρέους
Παρά τις προσπάθειες της Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδος να αλλάξουν το σύμφωνο Σταθερότητας, ουσιαστικές αλλαγές δεν θα υπάρξουν αναφέρει καλά ενημερωμένη πηγή.
Η Γαλλία λόγω τραπεζών και ανάπτυξης, η Ιταλία και η Ελλάδα λόγω ελλειμμάτων και χρέους ζητούν επίμονα από την Γερμανία να αλλάξουν οι βασικοί κανόνες του συμφώνου σταθερότητας ειδικά ως προς τα ελλείμματα.
Η Γερμανική κυβέρνηση και ειδικά οι Φιλελεύθεροι που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού εναντιώνονται σε ουσιώδεις αλλαγές του Συμφώνου Σταθερότητας, θα ήταν ένα πλήγμα στους βασικούς κανόνες που θεσπίστηκαν ώστε η ευρωζώνη ακόμη και κάτω από αντίξοες συνθήκες να εμφανίζεται συνεπείς έναντι των αγορών και επενδυτών.
Η Γερμανία έχει απορρίψει τα σχέδια ριζικών αλλαγών, θα υπάρξουν κάποιες επιμέρους τροποποιήσεις αλλά όχι δομικές αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Ωστόσο ακόμη και για δευτερευούσης σημασίας αλλαγές η Γερμανία φαίνεται ότι προτείνει δύο εναλλακτικές
1)Να υπάρξει ρήτρα με κόφτη το χρέος.
Το μέτρο αυτό θα αγγίξει πολύ περισσότερο την Ελλάδα από ότι την Ιταλία παρ΄ ότι και το Ιταλικό χρέος έχει επιδεινωθεί.
Μελετάται δηλαδή να υπάρξει μια ρήτρα που να ενεργοποιεί κόφτη στο χρέος, εάν π.χ. η σχέση χρέους προς ΑΕΠ έχει ξεπεράσει ένα προκαθορισμένο ποσοστό – η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην χειρότερη θέση – θα ενεργοποιούνται μέτρα για το χρέος.
Το ζήτημα του χρέους σήμερα μπορεί να φαίνεται ότι είναι εν υπνώσει αλλά στην πράξη συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.
Με βάση τις εκθέσεις βιωσιμότητας στον μακροπρόθεσμο ορίζοντα το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο.
Για την ώρα όσο η αύξηση του ΑΕΠ ξεπερνάει τα επίπεδα των επιτοκίων στα ομόλογα και ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός… το κόστος εξυπηρέτησης θα παραμένει ελέγξιμο, γιατί η διαφορά πραγματικού από ονομαστικού ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού είναι μεγάλη.
Η Ελλάδα να σημειωθεί ότι διαθέτει και ένα μαξιλάρι 24,1 δισεκ. ευρώ για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η ύπαρξη αυτού του κεφαλαιακού μαξιλαριού αποδεικνύεται πολύ κομβικής σημασίας…
Ποιο το υβριδικό σχήμα εγγύησης καταθέσεων
2)Στην Ευρώπη δεν υπάρχει ενιαίος μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων.
Μπορεί να ισχύει το μέτρο του ορίου των 100.000 ανά καταθέτη αλλά δεν υπάρχει σε ενιαία ευρωπαϊκή μορφή.
Μια πρόταση των Γερμανών – που ωστόσο δεν είναι νέα – αλλά φαίνεται ότι εξετάζεται είναι να δημιουργηθεί ένα υβριδικό σύστημα εγγύησης καταθέσεων.
Το σύστημα αυτό θα έχει 3 στάδια.
Ενεργοποίηση των Εθνικών Συστημάτων εγγύησης καταθέσεων
Π.χ. στην Ελλάδα το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων εγγυάται έως και 100.000 ευρώ.
Στην επόμενη φάση που απαιτηθεί να καλυφθούν όλες οι καταθέσεις πέραν των 100.000 ευρώ, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων της Ελλάδος θα μπορούσε να πάρει δάνειο από άλλα Ταμεία Εγγύησης καταθέσεων της Ευρώπης ώστε να καλύψει όλες τις καταθέσεις…
Στην τελευταία φάση δεν θα υπάρξει ενιαίος ευρωπαϊκός μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων αλλά θα μπορούσε μέσω της διατηρισιμότητας του Ταμείου Ανάκαμψης ή άλλου φορέα π.χ. ESM να συντηρηθεί ένας μηχανισμός έσχατου δανειστή όχι στις τράπεζες αλλά στα Εθνικά Ταμεία Εγγύησης καταθέσεων.
Πηγή: bankingnews.gr