Μόνο ένας στους τέσσερις κρατούμενους από τη Γάζα έχει ταυτοποιηθεί από τον ισραηλινό στρατό ως μαχητής ή μέλος της Χαμάς, σύμφωνα με αποκάλυψη του Guardian που επικαλείται απόρρητα έγγραφα. Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων είναι πολίτες που κρατούνται χωρίς κατηγορίες ή δίκη.
«Η στρατιωτική βάση Τέιμαν σε κάποιο σημείο φιλοξένησε τόσους πολλούς άρρωστους, ανάπηρους και ηλικιωμένους Παλαιστινίους. Η κράτηση αμάχων υποδεικνύεται από τα ίδια τα στοιχεία του Ισραήλ αποκαλύφθηκε σε μια έρευνα του Guardian, του περιοδικού +972 Magazine και του Local Call.
Μεταξύ των κρατουμένων είναι γιατροί, εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, άτομα με κινητικά προβλήματα, άρρωστοι αλλά και παιδιά.
«Μεταξύ των πιο σοβαρών περιπτώσεων είναι εκείνη μιας 82χρονης γυναίκας με Αλτσχάιμερ που μεταφέρθηκε στη φυλακή για έξι εβδομάδες και μιας μητέρας που χωρίστηκε από τα μικρά της παιδιά. Όταν η μητέρα αφέθηκε ελεύθερη μετά από 53 ημέρες, βρήκε τα παιδιά της να ζητιανεύουν στους δρόμους», σημειώνει ο Guardian.
Η ισραηλινή στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών διατηρεί βάση δεδομένων με περισσότερα από 47.000 ονόματα ατόμων που ταξινομεί ως μαχητές της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι διοικητές θεωρούν ότι πρόκειται για τις πιο ακριβείς πληροφορίες που διαθέτει το Ισραήλ. Βασίζεται σε πληροφορίες που περιλαμβάνουν αρχεία τα οποία κατασχέθηκαν από τη Χαμάς, ενημερώνονται τακτικά και περιλαμβάνουν ονόματα νέων στρατολογημένων.
Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, η βάση δεδομένων περιελάμβανε 1.450 άτομα που βρίσκονταν υπό κράτηση, των οποίων τα αρχεία είχαν την ένδειξη «συλληφθέντες». Αυτό αντιστοιχεί σε μόλις ένα στα τέσσερα από το σύνολο των Παλαιστινίων της Γάζας που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές με την υποψία ότι έχουν συνδέσεις με μαχητικές οργανώσεις από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
Τόσο οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και οι Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν μιλήσει για ακόμη μικρότερο ποσοστό μαχητών σε σχέση με τους αμάχους. Όταν φωτογραφίες Παλαιστινίων γυμνών και δεμένων με αλυσίδες προκάλεσαν διεθνή κατακραυγή στα τέλη του 2023, ανώτεροι αξιωματικοί δήλωσαν στην εφημερίδα Haaretz ότι «το 85 έως 90 τοις εκατό» δεν ήταν μέλη της Χαμάς.
Η Οργάνωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Al Mezan με έδρα τη Γάζα έχει εκπροσωπήσει εκατοντάδες πολίτες που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές. «Πιστεύουμε ότι το ποσοστό των πολιτών μεταξύ των κρατουμένων είναι ακόμη υψηλότερο από αυτό που υποδηλώνουν τα ίδια τα στοιχεία του Ισραήλ», δήλωσε ο Σαμίρ Ζακούτ, αναπληρωτής διευθυντής του Mezan.
«Το πολύ, ίσως ένας στους έξι ή επτά να έχει κάποια σχέση με τη Χαμάς ή άλλες ένοπλες οργανώσεις, και ακόμη και τότε, όχι απαραίτητα μέσω των στρατιωτικών τους πτερύγων».
Οι ισραηλινοί πολιτικοί, ο στρατός και τα μέσα ενημέρωσης συχνά αναφέρονται σε όλους τους κρατούμενους ως «τρομοκράτες».
Κάτι που συνέβη και με την περίπτωση της Φαχαμίγια Αλ Καλίντι, μιας 82χρονης γυναίκας με Αλτσχάιμερ που απήχθη μαζί με τη γυναίκα που τη φρόντιζε στην πόλη της Γάζας τον Δεκέμβριο του 2023 και κρατήθηκε στο Ισραήλ για έξι εβδομάδες βάσει του νόμου περί παράνομων μαχητών, όπως δείχνουν τα αρχεία της φυλακής.
Ήταν αποπροσανατολισμένη, δεν μπορούσε να θυμηθεί την ηλικία της και νόμιζε ότι βρισκόταν ακόμα στη Γάζα, σύμφωνα με έναν στρατιωτικό γιατρό που την περιέθαλψε στο κέντρο κράτησης Ανατότ, αφού τραυματίστηκε σε έναν φράχτη.
«Θυμάμαι ότι κούτσαινε πολύ καθώς πήγαινε προς την κλινική. Και έχει χαρακτηριστεί παράνομη μαχήτρια. Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται αυτή η ετικέτα είναι παράλογος», είπε ο γιατρός. Φωτογραφίες επιβεβαιώνουν την παρουσία της στο Ανατότ εκείνη την περίοδο.
Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι η Καλίντι στοχοποιήθηκε «με βάση συγκεκριμένες πληροφορίες που αφορούσαν προσωπικά την ίδια», αλλά η σύλληψη δεν έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί.
«Η κράτηση δεν ήταν κατάλληλη και ήταν αποτέλεσμα ενός τοπικού, μεμονωμένου σφάλματος κρίσης», δήλωσε ο στρατός, προσθέτοντας ότι «άτομα με ιατρικά προβλήματα ή ακόμη και αναπηρίες μπορούν να εμπλέκονται σε τρομοκρατικές ενέργειες», αναφέροντας τον πρώην στρατιωτικό αρχηγό της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ.
Η ισραηλινή νομοθεσία για τους παράνομους μαχητές επιτρέπει την αόριστη κράτηση χωρίς την παρουσίαση αποδεικτικών στοιχείων σε δημόσια δίκη.
Το κράτος μπορεί να κρατήσει κάποιον υπό κράτηση για 75 ημέρες πριν του επιτρέψει να έχει πρόσβαση σε δικηγόρο και για 45 ημέρες πριν τον παραπέμψει σε δικαστή για να εγκρίνει την κράτησή του. Με την έναρξη της σφαγής, οι περίοδοι αυτές παρατάθηκαν σε 180 και 75 ημέρες αντίστοιχα. Δεν είναι γνωστή καμία δίκη ατόμου που συνελήφθη στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
Ο Ταλ Στάινερ, διευθυντής της Δημόσιας Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων, δήλωσε: «Μόλις ξεκίνησε το κύμα μαζικών συλλήψεων στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023, υπήρξε σοβαρή ανησυχία ότι πολλοί άσχετοι άνθρωποι κρατούνταν χωρίς λόγο.
«Αυτή η ανησυχία επιβεβαιώθηκε όταν μάθαμε ότι οι μισοί από τους συλληφθέντες στην αρχή του πολέμου τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι, αποδεικνύοντας ότι δεν υπήρχε καμία βάση για την κράτησή τους εξ αρχής».
Τα στοιχεία του κράτους σχετικά με τον αριθμό των παράνομων μαχητών δόθηκαν στην ομάδα μετά την άσκηση αγωγής. Ένας στρατιώτης που υπηρέτησε στη στρατιωτική φυλακή Τέιμαν, η οποία έγινε διαβόητη για τις κακοποιήσεις, περιέγραψε μαζικές συλλήψεις ηλικιωμένων και βαριά ασθενών.
«Έφεραν άνδρες σε αναπηρικά αμαξίδια, ανθρώπους χωρίς πόδια», είπε, προσθέτοντας ότι αυτοί οι κρατούμενοι στάλθηκαν σε «γηριατρική πτέρυγα». «Πάντα υπέθετα ότι η υποτιθέμενη δικαιολογία για τη σύλληψη των ασθενών ήταν ότι ίσως είχαν δει τους ομήρους ή κάτι τέτοιο».
Ο Χασάν Τζαμπάριν, διευθυντής της παλαιστινιακής ομάδας για τα νομικά δικαιώματα Αντάλα, δήλωσε ότι η ισραηλινή νομοθεσία για τους παράνομους μαχητές «σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τη μαζική κράτηση αμάχων και τις αναγκαστικές εξαφανίσεις».
«Στερεί από τους κρατούμενους την προστασία που τους εγγυάται το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών εγγυήσεων για τους αμάχους, χρησιμοποιώντας την ετικέτα του «παράνομου μαχητή» για να δικαιολογήσει τη συστηματική άρνηση των δικαιωμάτων τους».
Ο στρατιωτικός γιατρός που περιέθαλψε την Καλίντι είπε ότι περιμάζεψε επίσης μια γυναίκα που αιμορραγούσε βαριά μετά από αποβολή και μια θηλάζουσα μητέρα που είχε χωριστεί από το μωρό της και του ζήτησε μια αντλία για να μην στεγνώσει το μητρικό της γάλα.
Η 40χρονη Αμπίρ Γκάμπαν, η οποία κρατήθηκε μαζί με τον Χαλίντι στο Ισραήλ, χωρίστηκε από την 10χρονη κόρη της και τα δύο αγόρια της, ηλικίας 9 και 7 ετών, όταν συνελήφθη σε ισραηλινό σημείο ελέγχου τον Δεκέμβριο του 2023.
Κατά την ανάκριση συνειδητοποίησε ότι οι αξιωματικοί είχαν μπερδέψει τον σύζυγό της, έναν αγρότη, με ένα μέλος της Χαμάς με το ίδιο όνομα. Ένας από αυτούς παραδέχτηκε το λάθος του αφού συνέκρινε φωτογραφίες, είπε, αλλά την κράτησαν στη φυλακή για έξι ακόμη εβδομάδες.
Ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα υποψιάζονται ότι αυτή η προσέγγιση υπήρξε ανεπίσημα η κινητήρια δύναμη των μαζικών συλλήψεων καθ’ όλη τη διάρκεια της ισραηλινής σφαγής. «Ακόμη και πριν από τις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ κρατούσε τα πτώματα εκατοντάδων Παλαιστινίων, χρησιμοποιώντας τα ως διαπραγματευτικό χαρτί αντί να τα επιστρέψει στις οικογένειές τους για ταφή», δήλωσε εκπρόσωπος του Al Mezan.
«Πιστεύουμε ότι οι χιλιάδες άμαχοι από τη Γάζα που βρίσκονται τώρα υπό κράτηση προορίζονται επίσης να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί».
Η πλειονότητα των ατόμων που κρατούνται ως παράνομοι μαχητές βρίσκονται επίσης σε απομόνωση, γεγονός που εντείνει την αγωνία τόσο για τους ίδιους όσο και για τους αγαπημένους τους στη Γάζα.
Όταν η Γκάμπαν αφέθηκε ελεύθερη, βρήκε τα παιδιά της να ζητιανεύουν στο δρόμο. «Ήταν ζωντανά, αλλά η θέα της κατάστασης στην οποία βρισκόντουσαν για 53 ημέρες χωρίς εμένα με κατέστρεψε», είπε. «Μακάρι να είχα μείνει στη φυλακή αντί να τους δω έτσι»…