Ήταν 22 Μάη 1963. H επιτροπή για την Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη οργανώνει στη Θεσσαλονίκη εκδήλωση, ένα μήνα μετά την πρώτη Μαραθώνια πορεία Ειρήνης που η κυβέρνηση Καραμανλή την έχει απαγορεύσει και κατά την διάρκειά της ο Λαμπράκης είχε χτυπηθεί από χωροφύλακες και είχε απαχθεί από ασφαλίτες. Ομιλητής ο βουλευτής της Αριστεράς, ο Γρηγόρης Λαμπράκη. Η εκδήλωση έχει οριστεί για τις 7.30 μ.μ. Γύρω από το χώρο της εκδήλωσης η τρομοκρατία ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Τραμπούκοι και Αστυνομία προσπαθούν να ματαιώσουν την εκδήλωση.
Ώρα 8.20 μ.μ. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης ξεκινά από το ξενοδοχείο που διαμένει για να φτάσει στο χώρο της εκδήλωσης. Στη διαδρομή, σε μια απόσταση μόλις 80 μέτρων, δέχεται την πρώτη επίθεση από παρακρατικούς. Οι χωροφύλακες απλώς παρακολουθούν… Ο βουλευτής εισέρχεται στο χώρο της εκδήλωσης. Παρακρατικοί και τραμπούκοι λιθοβολούν το χώρο της συγκέντρωσης. Η Αστυνομία παρακολουθεί… Ο Λαμπράκης διακόπτει την ομιλία του. Καταγγέλλει ευθέως «σχέδιο δολοφονικής απόπειρας» εναντίον του. Καθιστά υπεύθυνη την κυβέρνηση και τις αρχές. Η Αστυνομία απλώς παρακολουθεί…
Ώρα 10.15 μ.μ. Ο Λαμπράκης κατεβαίνει από την αίθουσα της συγκέντρωσης. Η κυκλοφορία στο δρόμο έχει απαγορευτεί. Παντού βρίσκονται ασφαλίτες και χωροφύλακες. Κινείται προς το ξενοδοχείο. Απόσταση 80 μέτρα. Σε απόσταση 8 μέτρων από το βουλευτή ακούγεται το μαρσάρισμα μοτοσικλέτας. Ο οδηγός του τρίκυκλου, με σκεπασμένο τον αριθμό, πέφτει πάνω του. Ο συνεργός του στην καρότσα χτυπά το βουλευτή στο κεφάλι. Τον ρίχνουν στην άσφαλτο. Στο σημείο σχηματίζεται μια λίμνη αίματος ανάμεικτη με εγκεφαλικά υγρά… Η άνιση μάχη που έδωσε ο Λαμπράκης στην εντατική κράτησε 5 μέρες.
Τα ξημερώματα της 27ης του Μάη του 1963 ο υφηγητής της Ιατρικής, ο πρωταθλητής στους στίβους, ο μάρτυρας της Ειρήνης και της Δημοκρατίας, ο βουλευτής της Αριστεράς, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, αφήνει την τελευταία του πνοή. Οι πολιτικοί αυτουργοί του ειδεχθούς εγκλήματος ουδέποτε τιμωρήθηκαν. Όσο για τους φυσικούς αυτουργούς της δολοφονίας αποφυλακίστηκαν επί χούντας…
Το κράτος που ο πολιτικός του υπόκοσμος είχε πάντα δοσοληψίες με τον κανονικό υπόκοσμο των Γκοτζαμάνηδων χρησιμοποίησε, στην περίπτωση του Γρηγόρη Λαμπράκη, ένα ακόμα εργαλείο «εκδημοκρατισμού» και «σωφρονισμού»: Τα τρίκυκλα… Ήταν το κράτος που είχε φτιαχτεί κατά τα πρότυπα της εγχώριας πλουτοκρατίας και είχε οικοδομηθεί πάνω στις βόμβες ναπάλμ της αμερικανοκρατίας. Ήταν το κράτος που δήλωνε ότι οι «Νέοι Παρθενώνες» του χτίζονταν στη Μακρόνησο, που η δημοκρατία του ήταν τόσο απαράμιλλη ώστε στις εκλογές του ψήφιζαν ακόμα και τα «δέντρα». Ήταν το κράτος που τέσσερα χρόνια αργότερα θα παραχωρούσε τη διαχείριση των υποθέσεων της ολιγαρχίας στους Παττακούς, στους Παπαδόπουλους, στους Ντερτιλήδες και στους Μάλλιους.
Στο τεύχος 101 του εξαιρετικού περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης», που κυκλοφόρησε το Μάιο του 1963, υπήρχε ένα εκτενές αφιέρωμα στον βουλευτή της ΕΔΑ, τη ζωή και τη δράση του, αλλά και τη μεγάλη λαϊκή συγκίνηση που προκάλεσε η δολοφονία του. Στο αφιέρωμα αυτό περιεχόταν ένα λαϊκό μοιρολόι που αυτοσχεδίασε η εβδομηντάχρονη Σταυρούλα Ζυγούρη, από την Καλαμάτα, πάνω από φέρετρο του Λαμπράκη. Το μοιρολόι αυτό αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίου του Τάκη Αδάμου με τίτλο «Το λαϊκό τραγούδι της Αντίστασης» που πρωτοεκδόθηκε το 1964 στο Βουκουρέστι.
«Γρηγόρη, σε φορτώσανε, βαριά είσαι φoρτωμένος.
Γρηγόρη μου, τις μυρουδιές να μην τις εσκορπίσεις,
να τις βαστάς στην Κάτω Γης, στους νιούς να τις δωρίσεις,
να βάλουνε στα πέτα τους να βγούνε στο σεργιάνι.
Γρηγόρη μου, η Κάτω Γης έχει αναστατώσει,
τι έμαθε η λεβεντιά πως κάποιος κατεβαίνει.
Τρέχουνε για συνάντηση, να σε προϋπαντήσουν,
τρέχουν στις βρύσες για νερό, στους κηπουρούς για φρούτα,
και στις καλές νοικοκυρές γι’ αφράτο παξιμάδι.
Τραπέζι σού τοιμάζουνε, Γρηγόρη, να δειπνήσεις
και το κρεβάτι στρώνουνε να πέσεις να πλαγιάσεις».
Τι άλλο να πει κανείς; Μόνο ότι η Σταυρούλα Ζυγούρη ήταν μάνα του πολιτικού κρατούμενου Νίκου Ζυγούρη και είχε χάσει τα τέσσερα άλλα παιδιά της, που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς
ΠΗΓΗ ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ