Δυσχερή πορεία για το ιταλικό χρέος αναμένει η Goldman Sachs.
Την εκτίμηση ότι η κρίση στα ιταλικά ομόλογα θα καταστεί ακόμη πιο σφοδρή εκφράζει σε ανάλυσή του ο Matteo Crimella, αναλυτής της Goldman Sachs, παραθέτοντας τρεις λόγους που τον έχουν οδηγήσει σε αυτήν την εκτίμηση.
Σύμφωνα με τον αναλυτή της Goldman Sachs η απόφαση της νέας ιταλικής κυβέρνησης να θέσει στόχο για έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ για κάθε έτος από το 2019 έως και το 2021 αποτελεί σημαντική παρέκκλιση από τις δεσμεύσεις που είχε λάβει η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας.
Σημειώνεται ότι η προηγούμενη ιταλική κυβέρνηση είχε δεσμευθεί για έλλειμμα στο 0,8% του ΑΕΠ για το 2019.
Η κόντρα μεταξύ ΕΕ και Ιταλίας οδήγησε την απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου σήμερα 2/10 στο 3,4%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2018.
Ο πρώτος λόγος, σύμφωνα με τον Crimella της Goldman Sachs για περαιτέρω επιδείνωση των ιταλικών ομολόγων έγκειται στο ότι η προγραμματισμένη δημοσιονομική επέκταση, αν και όχι ακραία, είναι αρκετά μεγάλη ώστε να ανανεώσει τις ανησυχίες των επενδυτών σχετικά με τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα του δημόσιου χρέους της Ιταλίας, σε μεγάλο βαθμό λόγω της αναμενόμενης επιδείνωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος της χώρας.
Το χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνει την ευπάθεια της οικονομίας σε ανακατατάξεις τόσο της ανάπτυξης όσο και των αγορών και επιδεινώνει τις προοπτικές για τα δημόσια οικονομικά, ιδίως όταν το απόθεμα δημόσιου χρέους είναι ήδη αυξημένο και η ανάπτυξη είναι απίθανο να ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από τη χαλάρωση των δημοσίων οικονομικών.
Σύμφωνα με την αρμόδια κοινοβουλευτική υπηρεσία της Ιταλίας το σωρευτικό κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια, το πρωτογενές πλεόνασμα του δημοσίου μείωσε τον δείκτη χρέους της Ιταλίας κατά περίπου 11,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Η θετική ανάπτυξη και οι χαμηλότερες δαπάνες για τόκους (σε σύγκριση με την περίοδο 2011-2013) στήριξαν, επίσης, τη σταθεροποίηση του επιπέδου του ιταλικού χρέους κατά τα τελευταία χρόνια (Γράφημα 1). Με χαμηλότερο εκ του αναμενόμενου πλεόνασμα, υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης και ήπια οικονομική δραστηριότητα, οι εκτιμήσεις της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους αποτελούν πρόκληση για τη μεταβίβαση της δυναμικής του χρέους / ΑΕΠ και είχαν ως αποτέλεσμα οι επενδυτές να απαιτούν υψηλότερο ασφάλιστρο κινδύνου για τα ιταλικά κρατικά ομόλογα.
Ο δεύτερος λόγος είναι η αύξηση των δημόσιων χρηματοδοτικών αναγκών που απορρέει από το υψηλότερο δημόσιο έλλειμμα και συμβαδίζει με την επιβράδυνση και την επικείμενη λήξη των καθαρών αγορών ενεργητικού της ΕΚΤ.
Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο ξεκίνησε από τον Μάρτιο του 2015, ολοκληρώνεται φέτος.
Από την έναρξή του προγράμματος, η κεντρική τράπεζα αγόρασε ιταλικά κρατικά ομόλογα ύψους 360 δισ. ευρώ και η Goldman Sachs εκτιμά ότι θα αγοράσει επιπλέον 5,5 δισ. ευρώ το τελευταίο τρίμηνο του 2018.
Από τον Ιανουάριο του 2019, η Goldman αναμένει νέες αγορές έως το τέλος του 2019 και επανεπενδύσεις του χαρτοφυλακίου ιταλικών κρατικών ομολόγων σε 3 έως 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα (Γράφημα 2).
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών οι αγορές από την ΕΚΤ ιταλικού χρέους με μεσοπρόθεσμο – μακροπρόθεσμο ορίζοντα ωρίμανσης επέτρεψε στο ιταλικό υπουργείο Οικονομικών να επεκτείνει τον χρόνο ωρίμανσης του κρατικού χρέους κατά 0,5 χρόνια και να το επαναφέρει στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν ξεσπάσει η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Παρά την αυξημένη εξάρτηση από το χρέος, το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών πρέπει να προχωρά σε roll over ομολόγων αξίας περίπου 400 δισ. ευρώ ετησίως (συμπεριλαμβανομένων των βραχυπρόθεσμων τίτλων).
Καθώς η ζήτηση της ΕΚΤ μειώνεται, η αύξηση της προσφοράς στον ιδιωτικό τομέα πιθανότατα θα αποτελέσει πρόσθετο πονοκέφαλο για τα ιταλικά κρατικά ομόλογα.
Ο τρίτος λόγος είναι η αυξημένη μεταβλητότητα των αγορών κατά τους τελευταίους μήνες η οποία μπορεί να είχε διαρκή αποτελέσματα στη ρευστότητα και το βάθος της αγοράς.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί, η Goldman παρουσιάζει τον μέσο ημερήσιο όγκο των ιταλικών κρατικών τίτλων στις δευτερογενείς αγορές κατά τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο του 2018.
Οι όγκοι των ιταλικών ομολόγων που ανταλλάχθηκαν τον Ιούνιο μετά την πώληση των ιταλικών ομολόγων που άρχισαν στα τέλη Μαΐου, ήταν σχεδόν το ένα τρίτο αυτών που παρατηρήθηκαν τον Απρίλιο και τον Μάιο.
Ενώ τα στοιχεία αυτά αναφέρονται σε μερικούς μήνες, η κατάρρευση των όγκων, συνοδευόμενη από μια σημαντική αύξηση των περιθωρίων προσφοράς / ζήτησης (Γράφημα 5), δείχνει δυνητικά σοβαρή επιδείνωση της ρευστότητας της αγοράς.
Υπό το πρίσμα των τριών αυτών παραγόντων: η αύξηση του δημόσιου χρέους, η εξασθένιση της στήριξης της ΕΚΤ και η μείωση της ρευστότητας της αγοράς, βραχυπρόθεσμα, η Goldman αναμένει ότι η μεταβλητότητα των ιταλικών κρατικών ομολόγων θα παραμείνει αυξημένη.