Όπως εύκολα διαπίστωσε όποιος παρακολούθησε την πρόσφατη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού οι τραπεζίτες της χώρας έκαναν ένα δώρο στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός – μεταξύ άλλων – ανακοίνωσε μια εθελοντική προσφορά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου». Επιπρόσθετα, θα ήταν πολιτικά αφελές να πιστέψει κανείς ότι οι τράπεζες …αιφνιδιάστηκαν από τις ανακοινώσεις του Κ.Μητσοτάκη για περιορισμούς στις χρεώσεις συναλλαγών (χρέωση εμβάσματος, έξοδα πληρωμής λογαριασμών κ.λ.π) που νομοθετήθηκαν.
Στήριξη
Όπως κάθε πολιτικό γεγονός, έτσι κι αυτό έχει την εξήγησή του. Δεν είναι άλλη από το ότι το τραπεζικό κεφάλαιο στην τρέχουσα συγκυρία θέλει να επιβραβεύσει την κυβερνητική πολιτική. Για τον λόγο αυτό έδωσε στο Μέγαρο Μαξίμου τη δυνατότητα να «εκτονώσει» κάπως την πίεση που δέχεται (και από κυβερνητικούς βουλευτές) για τις ακραίες επιβαρύνσεις προς τους πολίτες. Όλα αυτά δίχως να θιγούν σχεδόν σε τίποτε τα τεράστια τραπεζικά κέρδη που κάθε χρονιά ξεπερνούν τα 10 δις ευρώ (χωρίς να συνυπολογίσει κανείς την έμμεση κερδοφορία τους από την εμπλοκή τους ως «ανάδοχοι» σε σειρά επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης).
Το «χριστουγεννιάτικο δώρο» στην κυβέρνηση είναι κάτι μάλλον φυσιολογικό αν αναλογιστεί κανείς την συνέπεια με την οποία η κυβέρνηση νομοθετεί τα τελευταία 6 χρόνια όχι απλά υπέρ των συμφερόντων των τραπεζών αλλά ενίοτε …καθ’ υπαγόρευση. Άλλωστε, με τη νομοθετική επισφράγιση της συγχώνευσης της Παγκρήτιας Τράπεζας με την Τράπεζα Αττικής (ψηφίστηκε στις 25 Ιουλίου) η κυβέρνηση ξεκαθάρισε προς πάσα κατεύθυνση ότι η διατήρηση της τραπεζικής κερδοφορίας και η θωράκιση του πλέγματος των συστημικών τραπεζών είναι ένα από τα βασικότερα μελήματα τής.
Με αφορμή αυτά ας θυμηθούμε ορισμένα μόνον από τα δεκάδες νομοθετήματα που η κυβέρνηση έχει ψηφίσει στην Βουλή με τις «ευλογίες» των τραπεζών και συνήθως τη θετική γνώμη είτε του ΠΑΣΟΚ, είτε του ΣΥΡΙΖΑ.
— Η πλέον προκλητική περίπτωση είναι η θεσμοθέτηση του ακαταδίωκτου για τα τραπεζικά στελέχη που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το 2019. Φροντίζοντας έτσι τα διευθυντικά στελέχη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να μπορούν να διωχθούν μόνον εάν ασκήσει δίωξη …η ίδια η τράπεζα. Δηλαδή μόνον αν οι ίδιοι μηνύσουν τον εαυτό τους.
— Μιλώντας σε επιτροπή της Βουλής τότε η εκτελεστική διευθύντρια της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, Χαρίκλεια Απαλαγάκη, είχε δηλώσει αναφορικά με «το αδίκημα της απιστίας, που είναι ένα διαχειριστικό αδίκημα, δηλαδή δεν διαχειριστικές σωστά την περιουσία του νομικού προσώπου» πως «δεν μπορώ να αντιληφθώ γιατί ένα αδίκημα όπως η απιστία που περιλαμβάνει και ένα μέρος επιχειρηματικής επιλογής, θα πρέπει να διώκεται αυτεπάγγελτα». Με την θέση αυτή συμφώνησε αμέσως και ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας αναφέροντας ότι «ακούω με πολύ μεγάλη προσοχή αυτές τις παρατηρήσεις»! Η νομοθετική επιβεβαίωση ακολούθησε.
— Έναν χρόνο αργότερα τον Οκτώβριο του 2020 η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών εκπροσωπούμενη και πάλι από την Χαρίκλεια Απαλαγάκη εξέφρασε την ικανοποίηση της σχετικά με τον νόμο της κυβέρνησης για τα κόκκινα δάνεια. Λέγοντας πως «θεωρούμε ότι με το νομοσχέδιο θα καταφέρουμε, αν όχι να διαχειριστούμε με 100% επιτυχία τις εκκρεμείς υποθέσεις, πάντως το 40% που απομένει ανεκδίκαστο να μειωθεί στο 10% και αυτό όφελος θα είναι».
— Επίσης η ίδια εκπρόσωπος συνεχάρη την κυβέρνηση δύο χρόνια αργότερα τον Δεκέμβριο του 2022 για το πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής για νέα ζευγάρια που στο σύνολό του «περνούσε» μέσα από τις τράπεζες. Αναφέροντας πως «δεν χωρά αμφιβολία ότι είναι ένα πρόγραμμα με ελκυστικούς όρους, διότι εξαντλεί τη μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής ενός δανείου δηλαδή τα 30 έτη., διότι οδηγεί σε μια μηνιαία δόση, η οποία σαφώς υπολείπεται του κόστους του σημερινού ενοικίου και διότι αφορά τις ηλικιακές εκείνες ομάδες, οι οποίες κατά κύριο λόγο πρέπει να στηριχτούν γιατί έχουν περιορισμένο εισόδημα και βεβαίως είναι προφανές ότι οι τράπεζες θα προσφέρουν σε όλη αυτή τη διαδικασία όχι τους όρους τους, αλλά την τεχνογνωσία και την αξιολόγηση ήδη προδιαγεγραμμένων κριτηρίων και θα καταβάλουν τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την απορροφητικότητα του προγράμματος και το όφελος όσο το δυνατόν περισσότερων δικαιούχων».
— Συγχαρητήρια έλαβε η κυβέρνηση και στις 15 Απριλίου του 2024 (πάντα από την εκπρόσωπο των τραπεζών) για το νομοσχέδιο του «Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας» που είχε προβλέψεις για την διασύνδεση των POS αλλά και συμπληρωματικές ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια.
Προκλητικές δηλώσεις
Όλα τα παραπάνω συνοδεύονταν από κατά καιρούς προκλητικές δηλώσεις εκπροσώπων τραπεζιτών, παρά τη συνεχή νομοθετική στήριξη που δέχονται. Χαρακτηριστική περίπτωση η τοποθέτηση του Προέδρου του Δ.Σ της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής το 2022 Βασίλη Ράπανου. Ισχυρίστηκε αναφερόμενος στη περίοδο των μνημονίων πως «οι τράπεζες δεν χρεοκόπησαν από δικά τους λάθη. Ήταν η δημοσιονομική κρίση. Οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών δεν προήλθαν από δικά τους λάθη. Τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις έγιναν και γι’ αυτό πρέπει να καταλάβετε, ότι από τις ανακεφαλαιοποιήσεις δεν έχασαν οι μεγάλοι μέτοχοι μόνο. Δεκάδες χιλιάδες, για να μην πω εκατοντάδες, μικροί, συνταξιούχοι, αποταμιευτές, που είχαν επενδύσει σε τράπεζες έχασαν χρήματα. Αλλά δεν φταίνε οι Τράπεζες»!
Να θυμίσουμε ότι μιλάμε για τους ίδιους τραπεζίτες που ακόμη και σήμερα διατηρούν διαχρονική και αλώβητη την πεποίθησή τους πως ένας από τους παράγοντες για την αύξηση του πληθωρισμού είναι οι …αυξήσεις στους μισθούς! Για όποιον έχει αμφιβολία περί αυτού δεν έχει παρά να διαβάσει την «Ενδιάμεση Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία» που παρέδωσε στον πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα ο «αρχιτραπεζίτης», επικεφαλής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας μόλις την περασμένη Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου!
Εκεί στην εκτίμηση για τον πληθωρισμό αναφέρεται πως «βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,0%, από 4,2% το 2023, αντανακλώντας τη μεγάλη επιβράδυνση του πληθωρισμού των ειδών διατροφής. Μέχρι το 2026 ο πληθωρισμός θα συγκλίνει προς το στόχο της ΕΚΤ (2%), αλλά θα παραμείνει ελαφρά πάνω από αυτόν. Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αναμένεται να είναι πιο επίμονος σε σχέση με τον πληθωρισμό των λοιπών συνιστωσών του ΕνΔΤΚ, αντανακλώντας κυρίως τις αναμενόμενες αυξήσεις στις αμοιβές εργασίας».
Επίσης, στο κεφάλαιο της Ενδιάμεσης Έκθεσης που αφορά τους «κινδύνους και αβεβαιότητες» για την ελληνική οικονομία, σημειώνεται πως ανάμεσα στους κινδύνους «που περιβάλλουν τις μακροοικονομικές προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάπτυξη» περιλαμβάνονται «εντεινόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας και ενδεχόμενες μισθολογικές πιέσεις, βραδύτερη του αναμενομένου υλοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και ενδεχόμενες φυσικές καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης». Δηλαδή τυχόν αυξήσεις των μισθών ισοδυναμούν με … «φυσικές καταστροφές»!
