Οι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται. Και φίλους ο Βλαντίμιρ Πούτιν φαίνεται πως στον Περσικό Κόλπο έχει αρκετούς. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις τηλεφωνικές κλήσεις που δέχθηκε την Τρίτη και Τετάρτη από τον ισχυρό άνδρα της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκηπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν αλ Σαούντ, από τον επικεφαλής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεϊχη Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ αλ Ναχιάν και από τον βασιλέα του Μπαχρέιν, Χαμάν μπιν Ισά αλ Χαλίφα.
Οι τρεις Άραβες μονάρχες θέλησαν να πληροφορηθούν από πρώτο χέρι τα σχετικά με την ανταρσία της ρωσικής εταιρείας μισθοφόρων Wagner το περασμένο Σάββατο. Και ο μεν Σαουδάραβας διάδοχος φέρεται να εξέφρασε “ανακούφιση για την αποκλιμάκωση” της κρίσης στη Ρωσία, ο δε Εμιρατιανός ηγέτης διακήρυξε την πλήρη υποστήριξή του προς τις ενέργειες της ρωσικής ηγεσίας, όπως άλλωστε και ο βασιλιάς του Μπαχρέιν.
Πρόκειται για κινήσεις ισχυρού συμβολισμού, οι οποίες χρήζουν ερμηνείας. Πόσω μάλλον που οι αραβικές μοναρχίες αποτελούν παραδοσιακούς συμμάχους της Δύσης – αυτής ακριβώς που αποβλέπει σε στρατηγική ήττα της Ρωσίας στο ουκρανικό μέτωπο και σε μία “αλλαγή καθεστώτος”, η οποία το προηγούμενο Σάββατο φάνταζε να βρίσκεται τόσο κοντά.
Προφανώς στον Περσικό Κόλπο αντιμετωπίζουν την αποδυνάμωση ή και ανατροπή του Πούτιν όχι απλώς ως μη ρεαλιστική προοπτική, αλλά και ως απευκταία. Και το εκδηλώνουν με τρόπο ενδεικτικό της ολοένα και εντονότερης διάθεσής τους να εξασφαλίσουν στρατηγική αυτονομία.
Μία πρώτη εξήγηση αφορά οπωσδήποτε το ενδιαφέρον των αραβικών μοναρχιών για τον OPEC+, το διευρυμένο σχήμα που συγκρότησε το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών στα τέλη του 2016 (κατόπιν συμφωνίας του Πούτιν με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο περιθώριο της Συνόδου της G20 στη Χανκγζού της Κίνας) συμπεριλαμβάνοντας στους κόλπους του την Ρωσία και άλλα εννέα κράτη. Ο OPEC που ήλεγχε το ένα τρίτο της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής μετατράπηκε έτσι σε ένα κλαμπ το οποίο ελέγχει το 50%, ανακτώντας κάτι από την παλαιά ισχύ του. Και η συμπόρευση στους κόλπους του OPEC+ αποδεικνύεται ήκιστα “χαλαρή”, αν κρίνουμε από την αποφασιστικότητα με την οποία έκτοτε η Σαουδική Αραβία επέμεινε σε περικοπές της παραγωγής άκρως διευκολυντικές για τη ρωσική πλευρά, παρά τις περί του αντιθέτου πιέσεις της Ουάσιγκτον.
Πρόκειται για μία σχέση win-win που εξασφαλίζει στον μεν Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τις υψηλές τιμές που απαιτούνται για τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού του και την προώθηση του εκσυγχρονιστικού του οράματος για διαφοροποίηση της σαουδαραβικής οικονομίας, στον δε Πούτιν τα πετροδολάρια που θα στηρίξουν την πολεμική του προσπάθεια και τις διεξόδους που θα παρακάμψουν τον οικονομικό αποκλεισμό από τη Δύση. Ομοίως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ήδη προωθηθεί στον ρόλο του hub ρωσικών κεφαλαίων.
Τυχόν αποσταθεροποίηση της Ρωσίας, με κατάληψη μάλιστα του πετρελαϊκού τους κλάδου από πολεμάρχους, θα ήταν μια προοπτική ανησυχητική για τις πετρομοναρχίες, παρά την εκτίναξη που θα προκαλούσε αρχικά στις τιμές.
Αλλά στην περίπτωση της Wagner ο Περσικός Κόλπος έχει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, καθώς η ρωσική μισθοφορική εταιρεία είναι ιδιαίτερα δραστήρια στην ευρύτερη περιοχή – λ.χ. στο Σουδάν και τη Λιβύη. Ανεπηρέαστη δεν μένει ούτε η Συρία, όπου ο ρωσικός στρατός κινήθηκε την Τρίτη για να εγκλείσει άνδρες της Wagner στη Λατάκια.
Ειδικότερα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα φέρονται να έχουν προχωρήσει σε εκτεταμένη αξιοποίηση των υπηρεσιών της ρωσικής μισθοφορικής εταιρείας – συνεπώς, η διακρίβωση των προθέσεων του Πούτιν για το μέλλον της Wagner προφανώς επείγει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε τον περασμένο Ιανουάριο κυρώσεις στην εμιρατιανή εταιρεία Kratol Aviation για διευκόλυνση των αεροπορικών μετακινήσεων της Wagner σε Λιβύη, Μαλί και Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ενώ τον Απρίλιο κυρώσεις επιβλήθηκαν σε εμιρατιανές εταιρείες (μη σχετιζόμενες με τη Wagner) για παραβίαση του εμπάργκο κατά της Ρωσίας. Την δε Τρίτη, επιβλήθηκαν κυρώσεις στην εδρεύουσα στο Ντουμπάι Industrial Rescources General Trading για εμπλοκή της στο εμπόριο διαμαντιών από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία δια της εταιρείας Diamville που ελέγχεται από το αφεντικό της Wagner, Γιεβγκένι Πριγκόζιν.
