Το κοινοβούλιο στη Γαλλία έδωσε το πράσινο φως για την νομιμοποίηση του υποβοηθούμενου θανάτου, ανοίγοντας τον δρόμο για μία μακρά διαδικασία διαβουλεύσεων
Το «ναι» στη νομιμοποίηση του υποβοηθούμενου θανάτου
Μετά από μια αρκετά συναισθηματική συνεδρίαση, οι βουλευτές ενέκριναν σε πρώτη ανάγνωση το νομοσχέδιο με ψήφους 305 έναντι 199. Υποστήριξαν επίσης ομόφωνα έναν λιγότερο αμφιλεγόμενο νόμο που καθιερώνει το δικαίωμα στην παρηγορητική φροντίδα σε εξειδικευμένα ιδρύματα για το τέλος της ζωής.
Και οι δύο ψηφοφορίες αποτελούν την αρχή μιας μακράς κοινοβουλευτικής διαδικασίας που θα απαιτήσει τα νομοσχέδια να μεταβούν στη Γερουσία – την άνω βουλή – και στη συνέχεια πίσω στην κάτω βουλή – την Εθνοσυνέλευση – για δεύτερη ανάγνωση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι απίθανο να γίνουν νόμος πριν από το επόμενο έτος, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Οι ασθενείς πρέπει να πληρούν ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις.
Η κυβέρνηση έχει περιγράψει τον νόμο για το δικαίωμα στον θάνατο ως «ηθική απάντηση στην ανάγκη υποστήριξης των ασθενών και των πασχόντων», επιμένοντας ότι δεν πρόκειται «ούτε για ένα νέο δικαίωμα ούτε για μια ελευθερία … αλλά για μια ισορροπία μεταξύ του σεβασμού και της προσωπικής αυτονομίας».
Η νομοθεσία θα επιτρέπει σε μια ιατρική ομάδα να αποφασίζει αν ένας ασθενής είναι επιλέξιμος να «αποκτήσει πρόσβαση σε μια θανατηφόρα ουσία όταν έχει εκφράσει την επιθυμία του». Οι ασθενείς θα μπορούν να τη χρησιμοποιούν οι ίδιοι ή να τη χορηγεί νοσηλευτής ή γιατρός «εάν δεν είναι σε φυσική κατάσταση για να το κάνουν οι ίδιοι».
Οι ασθενείς πρέπει να πληρούν ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις: πρέπει να είναι άνω των 18 ετών, να έχουν τη γαλλική υπηκοότητα ή κατοικία και να πάσχουν από «σοβαρή και ανίατη, απειλητική για τη ζωή, προχωρημένη ή σε τελικό στάδιο ασθένεια» που είναι «μη αναστρέψιμη».
Η ασθένεια πρέπει να προκαλεί «συνεχή, αφόρητη σωματική ή ψυχολογική ταλαιπωρία» που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με ιατρική θεραπεία, και ο ασθενής πρέπει να είναι σε θέση να εκφράσει «ελεύθερα και τεκμηριωμένα» την επιθυμία του να τερματίσει τη ζωή του.
«’Ραντεβού’ με την ιστορία»
Το νομοσχέδιο -που αναφέρεται στη Γαλλία ως νόμος για το «τέλος της ζωής» ή «βοήθεια στο θάνατο» και όχι ως «υποβοηθούμενος θάνατος» ή «ευθανασία»- υποστηρίχθηκε από τους περισσότερους κεντρώους βουλευτές του Εμανουέλ Μακρόν και τους συμμάχους τους και από την αριστερά, ενώ οι περισσότεροι δεξιοί και ακροδεξιοί βουλευτές ψήφισαν κατά.
«Ο γαλλικός λαός είναι έτοιμος γι’ αυτό».
Όλες οι κοινοβουλευτικές ομάδες είχαν ελεύθερη ψήφο για να εκφράσουν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις. Η ευθανασία είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα στη Γαλλία, μια χώρα με μακρόχρονη καθολική παράδοση, και το νομοσχέδιο βρίσκει αντίθετους και πολλούς εργαζόμενους στον τομέα της υγείας.
«Ο γαλλικός λαός είναι έτοιμος γι’ αυτό και του οφείλουμε αυτό το ‘ραντεβού’ με την ιστορία», δήλωσε ο Στεφάν Ντελοτρέτ, βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.
Οι νόμοι θα ακολουθούν «το μέτρο αυτού του κοινοβουλίου, στα χνάρια μεγάλων κοινωνικών προόδων», όπως το δικαίωμα στην άμβλωση και η κατάργηση της θανατικής ποινής, είπε.
Ωστόσο, ο Πάτρικ Χέτζελ, βουλευτής του κεντροδεξιού κόμματος Les Républicains, δήλωσε ότι είναι «απατηλό και ακόμη και επικίνδυνο να σκεφτόμαστε να συζητήσουμε για τη νομιμοποίηση της ευθανασίας, χωρίς προηγουμένως να έχουμε αναπτύξει πλήρως την κατάλληλη πρόσβαση στην παρηγορητική φροντίδα».
Ο πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, ένας ευσεβής καθολικός, είχε πει ότι είχε «απορίες» και θα απείχε αν ήταν βουλευτής, αλλά ο Μακρόν δήλωσε πέρυσι ότι η Γαλλία χρειάζεται τη νομοθεσία επειδή «υπάρχουν καταστάσεις που δεν μπορείς να αποδεχτείς ανθρώπινα».
Η Γαλλία επιτρέπει επί του παρόντος την παθητική ευθανασία – όπως η παρακράτηση της τεχνητής υποστήριξης της ζωής – και τη βαθιά καταστολή πριν από το θάνατο, αλλά οι ασθενείς που αναζητούν ενεργητικές επιλογές για το τέλος της ζωής δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες όπου η ευθανασία είναι νόμιμη.
Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες
Σύμφωνα με τον Guardian, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι Γάλλοι τάσσονται υπέρ της υποβοήθησης του θανάτου, αλλά η Γαλλία ήταν πιο αργή από πολλούς Ευρωπαίους γείτονές της στη νομιμοποίησή της. Άλλες χώρες συζητούν ενεργά το θέμα, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου ένα νομοσχέδιο για την υποβοηθούμενη θανάτωση βρίσκεται ενώπιον του κοινοβουλίου.
Η ενεργητική ευθανασία, όπου ένας φροντιστής προκαλεί το θάνατο κατόπιν αιτήματος του ασθενούς, και η υποβοηθούμενη θανάτωση, όπου οι γιατροί παρέχουν στον ασθενή τα μέσα για να τερματίσει ο ίδιος τη ζωή του, είναι νόμιμες στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο από το 2002.
Και οι δύο χώρες εφαρμόζουν περίπου παρόμοιες προϋποθέσεις -ένας γιατρός και ένας ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας πρέπει να συμφωνούν ότι ο ασθενής υποφέρει αφόρητα και χωρίς ελπίδα βελτίωσης- και έκτοτε έχουν επεκτείνει το δικαίωμα σε παιδιά κάτω των 12 ετών.
Το Λουξεμβούργο αποποινικοποίησε επίσης την ενεργητική ευθανασία και την υποβοηθούμενη θανάτωση το 2009. Η ενεργητική ευθανασία είναι παράνομη στην Ελβετία, αλλά η υποβοηθούμενη θανάτωση είναι νόμιμη από τη δεκαετία του 1940 και οργανώσεις όπως η Exit και η Dignitas έχουν βοηθήσει χιλιάδες Ελβετούς πολίτες, κατοίκους και άλλους να δώσουν τέλος στη ζωή τους.
Η Αυστρία νομιμοποίησε την υποβοηθούμενη θανάτωση το 2022, ενώ η Ισπανία υιοθέτησε νόμο το 2021 που επιτρέπει την ευθανασία και την ιατρικώς υποβοηθούμενη θανάτωση για άτομα με σοβαρή και ανίατη ασθένεια, υπό την προϋπόθεση ότι είναι ικανά και έχουν τις αισθήσεις τους, το αίτημα υποβάλλεται γραπτώς, επαναβεβαιώνεται αργότερα και εγκρίνεται από επιτροπή αξιολόγησης.
Η Πορτογαλία αποποινικοποίησε την ευθανασία το 2023, αλλά το μέτρο δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ μετά την απόρριψη ορισμένων άρθρων από το συνταγματικό δικαστήριο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι βουλευτές ενέκριναν τη νομιμοποίηση του υποβοηθούμενου θανάτου στην Αγγλία και την Ουαλία για ενήλικες με ανίατη ασθένεια που έχουν προσδόκιμο ζωής κάτω των έξι μηνών και είναι σε θέση να λάβουν οι ίδιοι την ουσία που προκαλεί το θάνατό τους, σε μια πρώτη ψηφοφορία τον περασμένο Νοέμβριο.
Οι βουλευτές πρέπει τώρα να ψηφίσουν αν το κείμενο, που τροποποιήθηκε τον Μάιο για να επιτρέψει στους γιατρούς να εξαιρεθούν, θα σταλεί στο ανώτερο σώμα για περαιτέρω έλεγχο. Το κοινοβούλιο της Σκωτίας πέρασε επίσης την πρώτη του ψηφοφορία επί νομοσχεδίου για τη νομιμοποίηση της υποβοηθούμενης θανάτωσης.
