Μόνικα Αρτινού
Η μη προσιτή στέγαση στην Ευρώπη έχει μετεξελιχθεί από κοινωνικό πρόβλημα σε απειλή για τη δημοκρατική σταθερότητα. Το δικαίωμα στη στέγη, που κάποτε αποτελούσε θεμελιώδη πυλώνα της μεταπολεμικής ανάκαμψης, έχει μετατραπεί σε επενδυτικό όχημα για τους υπερ-πλούσιους και όνειρο απατηλό για όσους θέλουν να ζήσουν ανεξάρτητα.
Το πρόβλημα επεκτείνεται πέρα από τους φοιτητές: ένας στους πέντε Ευρωπαίους ηλικίας 30 έως 34 ετών εξακολουθεί να ζει με τους γονείς του, γεγονός που υπογραμμίζει τα βαθιά συστημικά οικονομικά εμπόδια προς την ενηλικίωση . Ο Eurofound προειδοποιεί ότι η κατάσταση οδηγεί σε έλλειψη στέγης, επισφάλεια, οικονομική πίεση και ακατάλληλη στέγαση, εμποδίζοντας τους νέους να φτιάξουν τη ζωή τους.
Η κρίση παρουσιάζει ένα αξιοσημείωτο παράδοξο: οι σημερινοί νέοι έχουν σημαντικά μικρότερη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση από τους παππούδες και γονείς τους, παρά το γεγονός ότι οι τελευταίοι ζούσαν στις φτωχότερες δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γράφει ο Μπάρτος Ρίντλινσκι, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Cardinal Stefan Wyszyński στη Βαρσοβία.
Μετά το 1945, οι κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Σιδηρούν Παραπετάσματος εφάρμοσαν τεράστια προγράμματα στέγασης. Η Ιταλία έχτισε εκατομμύρια διαμερίσματα για εργάτες από τον νότο που μετανάστευαν στον βιομηχανικό βορρά. Η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ανέγειραν εκτεταμένα συγκροτήματα για μετανάστες εργάτες που τροφοδότησαν το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα.
Στις σοσιαλιστικές χώρες, η στέγαση κατοχυρώθηκε ως θεμελιώδες δικαίωμα. Στην Ανατολική Γερμανία, την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία και τη Ρουμανία, οι εργαζόμενοι μπορούσαν να βασίζονται σε φθηνή συνεταιριστική και δημόσια στέγαση, ακόμη και εν μέσω της τεράστιας μετανάστευσης από την ύπαιθρο προς τις πόλεις.
- Αυτά τα προγράμματα παρείχαν αυτό που οι σημερινές πολύ πλουσιότερες κοινωνίες φαίνονται ανίκανες να προσφέρουν: αξιοπρεπή, οικονομικά προσιτά σπίτια για τους απλούς ανθρώπους.
Η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης τροφοδοτεί τον πολιτικό εξτρεμισμό. Οι συνταξιούχοι βλέπουν τη διάβρωση βασικών δημόσιων υπηρεσιών, ενώ οι νεότερες γενιές βρίσκονται αποκλεισμένες από τα θεμελιώδη ορόσημα της σταθερής ενηλικίωσης που οι προηγούμενες γενιές θεωρούσαν δεδομένα.
Αυτές οι ανησυχίες δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για εθνικιστικά και ξενοφοβικά κινήματα που εκμεταλλεύονται το πρόβλημα με υποσχέσεις για σπίτια και πόρους “αποκλειστικά για τους δικούς μας πολίτες”, αποκλείοντας μετανάστες και μειονότητες.
Οι εξτρεμιστικές εναλλακτικές βρίσκουν απήχηση όχι επειδή προσφέρουν καλύτερες λύσεις, αλλά επειδή υπόσχονται αλλαγή από το αφόρητο status quo. Αυτή η αφήγηση εκτρέπει την προσοχή από τις συστημικές αποτυχίες πολιτικής, στρέφοντας τη δημόσια απογοήτευση προς αποδιοπομπαίους τράγους.
ΠΗΓΗ TVXS