Έρευνα εις βάρος της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά ξεκίνησαν οι εισαγγελείς της Λιέγης, ώστε να διερευνηθούν οι καταγγελίες σε ότι αφορά τις διαπραγματεύσεις για το εμβόλιο για τον Covid 19.
Η έρευνα ξεκίνησε αρχικά από τις βελγικές δικαστικές αρχές στην πόλη της Λιέγης στις αρχές του 2023 μετά από ποινική καταγγελία που υπέβαλε ο τοπικός λομπίστας Frédéric Baldan.
Αργότερα προσχώρησαν η ουγγρική και η πολωνική κυβέρνηση – αν και η τελευταία βρίσκεται στη διαδικασία απόσυρσης της καταγγελίας της μετά την εκλογική νίκη μιας φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης με επικεφαλής τον Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης στο POLITICO.
Η καταγγελία του Baldan επικεντρώθηκε σε μια φερμόμενη ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μεταξύ της φον ντερ Λάιεν και του επικεφαλής της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά κατά την προετοιμασία της μεγαλύτερης συμφωνίας της ΕΕ για τα εμβόλια στο αποκορύφωμα της πανδημίας Covid-19, σε μια υπόθεση που ονομάστηκε «Pfizergate».
Η εφημερίδα New York Times, η οποία αποκάλυψε πρώτη ότι η ανταλλαγή μηνυμάτων είχε λάβει χώρα καθώς οι δύο ηγέτες επεξεργάζονταν τους όρους της συμφωνίας, ξεκίνησε παράλληλη αγωγή κατά της Επιτροπής, αφού αυτή αρνήθηκε να αποκαλύψει το περιεχόμενο των μηνυμάτων μετά από αίτημα πρόσβασης σε έγγραφα.
Η είδηση ότι η EPPO διερευνά τώρα την υπόθεση ενέχει τον κίνδυνο να εξεταστεί περαιτέρω ο ρόλος της προέδρου της Επιτροπής στη μεγαλεπήβολη συμφωνία για τα εμβόλια, η αξία της οποίας εκτιμάται ότι ξεπερνούσε τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η EPPO ηγείται πανευρωπαϊκών ερευνών για οικονομικά εγκλήματα και θεωρητικά θα μπορούσε να κατάσχει τηλέφωνα και άλλο σχετικό υλικό από τα γραφεία της Επιτροπής ή σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η πατρίδα της φον ντερ Λάιεν, η Γερμανία.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή για την επικεφαλής της ΕΕ, καθώς διανύει τη μετάβαση σε αυτό που παρατηρητές των Βρυξελλών αναμένουν ότι θα είναι μια δεύτερη θητεία στην ηγεσία της Κομισιόν.
Η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να αποκαλύψει το περιεχόμενο των γραπτών μηνυμάτων ή ακόμη και να επιβεβαιώσει την ύπαρξή τους.
Η συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο αποκορύφωμα της πανδημίας το 2021, θεωρήθηκε αρχικά ως θρίαμβος της φον ντερ Λάιεν.
Όμως, η τεράστια ποσότητα των εμβολίων που αγοράστηκαν έχει προκαλέσει ερωτήματα, με το POLITICO να αποκαλύπτει στα τέλη του περασμένου έτους ότι υπήρχαν «πεταμένες» δόσεις αξίας τουλάχιστον 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η σύμβαση εμβολίων με την Pfizer έχει έκτοτε επαναδιαπραγματευτεί.
Οι υποστηρικτές της διαφάνειας και ορισμένοι πολιτικοί αντίπαλοι προσπάθησαν να ασκήσουν πίεση στην Επιτροπή για να συζητήσει την υπόθεση, αλλά η φον ντερ Λάιεν έχει αποφύγει μέχρι στιγμής να ασχοληθεί με αυτήν.
Σε απάντηση σε άμεση ερώτηση που της έθεσε το POLITICO σχετικά με τα μηνύματα κειμένου που λείπουν, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε: “Η Επιτροπή δεν έχει απαντήσει στην υπόθεση: “Όλα τα απαραίτητα σχετικά με αυτό έχουν ειπωθεί και ανταλλαγεί. Και θα περιμένουμε τα αποτελέσματα”.
Το 2022, το EPPO ανακοίνωσε ότι εξετάζει γενικότερα τις προμήθειες εμβολίων της ΕΕ, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που το γραφείο συνδέεται ρητά με το Pfizergate.
Η υπόθεση που εξετάζει τώρα το EPPO συγκεντρώνει πολλά διαφορετικά νομικά, πολιτικά και οικονομικά σκέλη – και τέμνεται με αγωγές που άσκησε ο φαρμακευτικός γίγαντας Pfizer κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.
Πέρυσι, ο Baldan, ένας 36χρονος Βέλγος λομπίστας με δεσμούς με την ομάδα Bon Sens, η οποία τάσσεται κατά των εμβολίων, κατέθεσε μήνυση στο Βέλγιο σε σχέση με τον ρόλο της φον ντερ Λάιεν στις διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια με την Pfizer, για πράξεις “παρέμβασης στα δημόσια καθήκοντα, καταστροφής SMS, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων”, σύμφωνα με νομικές πληροφορίες που παρείχε ο δικηγόρος του.
Η προσθήκη ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στην καταγγελία του προσθέτει βαρύτητα σε αυτό που διαφορετικά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια προσωπική σταυροφορία.
Η Ουγγαρία, υπό την ηγεσία του Βίκτορ Όρμπαν, ενός σταθερού αντιπάλου της φον ντερ Λάιεν, κατέθεσε επίσης καταγγελία σε σχέση με τον ρόλο της προέδρου της Επιτροπής στις διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια με την Pfizer, σύμφωνα με δύο γνώστες της υπόθεσης, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η Πολωνία υπέβαλε τη δική της καταγγελία τον περασμένο Νοέμβριο, επιβεβαίωσε εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, μετά την εκλογή του Τουσκ τον Δεκέμβριο, “η νέα κυβέρνηση εργάζεται [για να] αποσύρει την Πολωνία από αυτές τις διαδικασίες”, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Οι λεπτομέρειες της υπόθεσης δεν είναι δημόσιες, αλλά οι γνώστες δήλωσαν ότι ενώ η καταγγελία της Ουγγαρίας είναι διαφορετική από εκείνη του Baldan, επικεντρώνεται στην ίδια ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων.
Η καταγγελία της Πολωνίας κινείται στο ίδιο μήκος κύματος, είπαν οι δύο άνθρωποι που γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της υπόθεσης.