Μπορεί η άμεση κατάρρευση της κυβέρνησης Benjamin Netanyahu να απετράπει τη Δευτέρα, 27 Μαρτίου 2023, όμως το Ισραήλ βρίσκεται στα πρόθυρα ενός άνευ προηγουμένου, εμφυλίου πολέμου.
Εάν το κοινοβούλιο του Ισραήλ, η Κνέσετ (Knesset), υιοθετήσει ποτέ την αναθεώρηση του δικαστηρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε να προχωρήσει στην ανατροπή της νομοθεσίας που προσπαθεί να περιορίσει το δικαστικό σώμα.
Αυτό θα δημιουργούσε μια πιθανή συνταγματική κρίση, με δύο κλάδους της κυβέρνησης να αρνούνται να συμφωνήσουν για το ποιος είναι ο νόμος.
Είναι επίσης άγνωστο τι είδους συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί σχετικά με το δικαστικό σώμα.
Όταν ο Netanyahu απέρριψε έναν προτεινόμενο συμβιβασμό στο δικαστικό του σχέδιο πριν από περίπου 10 ημέρες, ο πρόεδρος Isaac Herzog δήλωσε ότι το Ισραήλ βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου, προειδοποιώντας για έναν ολοκληρωτικό εμφύλιο πόλεμο.
Η δικαστική μεταρρύθμιση έφερε το Ισραήλ στο χείλος του γκρεμού
Το Ισραήλ βρίσκεται σε μια στιγμή κρίσης, η οποία προκλήθηκε από το σχέδιο του πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu να αποδυναμώσει την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος της χώρας και να καταστήσει τους δικαστές του περισσότερο υποκείμενους στον πολιτικό έλεγχο.
Ο Netanyahu ανέβαλε την τελική ψηφοφορία της νομοθεσίας που είχε προγραμματιστεί για τη Δευτέρα (27/3).
Σε ένα εθνικό διάγγελμα διάρκειας περίπου επτά λεπτών, είπε ότι θα διεξάγει συζητήσεις και θα φέρει τη νομοθεσία προς ψήφιση κάποια στιγμή μετά την επιστροφή των νομοθετών από τις διακοπές τους στα τέλη Απριλίου.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι προχώρησε σε αυτό το βήμα για να αποφύγει την πρόκληση ρήγματος στη χώρα του.
Αλλά όπως αναγνώρισε πρόσφατα ο ίδιος, έχει ήδη δημιουργηθεί ρήγμα.
Οι διαμαρτυρίες τριών μηνών έγιναν ακόμη πιο έντονες την Κυριακή, αφού ο Netanyahu απέλυσε τον υπουργό Άμυνας του, Yoav Gallant – τον μοναδικό υπουργό της κυβέρνησης που αντιτάχθηκε δημοσίως στη δικαστική αναθεώρηση.
Πολλές χιλιάδες διαδηλωτές απέκλεισαν τους δρόμους και έβαλαν φωτιές στην κεντρική αρτηρία του Τελ Αβίβ όλη τη νύχτα.
Οι διαδηλωτές κατέκλυσαν τους δρόμους γύρω από το κοινοβούλιο τη Δευτέρα, καθώς ο δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός ετοιμαζόταν να διεξαγάγει την τελική ψηφοφορία για τη νομοθεσία.
Στη συνέχεια ήρθε η είδηση ότι ο Netanyahu θα πάγωνε το σχέδιο.
Η αναταραχή προκάλεσε βαθιές ανησυχίες για την ασφάλεια – για το τι μπορεί να συμβεί στην ισραηλινή κοινωνία, αλλά και για την πιθανή ευπάθεια στους εχθρούς του Ισραήλ.
Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή;
Η κρίση αντανακλά την αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης στον Netanyahu, οδηγώντας την κοινωνία των πολιτών να ξεσπάσει με τρόπο που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ, το Histadrut, κάλεσε σε εθνική απεργία για τη Δευτέρα, προκαλώντας το κλείσιμο πολλών κυβερνητικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των πρεσβειών του Ισραήλ στις ΗΠΑ και αλλού.
Οι πτήσεις ακυρώθηκαν, τα νοσοκομεία νέκρωσαν, τα πανεπιστήμια ακύρωσαν μαθήματα, ενώ χιλιάδες έφεδροι στρατιωτικοί απειλούσαν να σταματήσουν την υπηρεσία τους.
Λίγα λεπτά αφότου μίλησε ο Netanyahu, ο ηγέτης της Histadrut, Arnon Bar-David, τερμάτισε τη γενική απεργία.
Την Κυριακή, το σημείο ανάφλεξης ήταν όταν ο Netanyahu εκδίωξε τον Gallant.
Σχεδόν αμέσως, ένας αυτοκινητόδρομος του Τελ Αβίβ κατακλύστηκε όταν ξέσπασε στη μέση του δρόμου μια αυθόρμητη διαμαρτυρία στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι.
Η αναταραχή ώθησε τελικά τον Netanyahu να παγώσει τη νομοθεσία.
Αλλά το νέο του σχέδιο δεν είναι πιθανό να ικανοποιήσει όλους τους επικριτές του, καθώς φέρεται να περιλαμβάνει την υπόσχεση για τη δημιουργία μιας εθνικής φρουράς που θα ελέγχεται από τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben-Gvir, ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος Otzma Yehudit.
Τι θα άλλαζε το σχέδιο του Netanyahu;
Η κυβέρνηση Netanyahu πιστεύει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι πολύ φιλελεύθερο και εμποδίζει πολιτικές που προωθούνται από υπερεθνικιστές και υπερορθόδοξους πολιτικούς.
Υπό την πίεση των διαδηλώσεων, ο συνασπισμός του Netanyahu έχει ήδη καταθέσει το πιο αμφιλεγόμενο μέρος του σχεδίου, το οποίο θα έδινε στην κυβερνητική κυβέρνηση την εξουσία να παρακάμπτει το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η ώθηση για μεγαλύτερο έλεγχο σε μεγάλο βαθμό θεωρείται ως ένα προληπτικό βήμα προς την εφαρμογή μιας αμφιλεγόμενης νομοθετικής ατζέντας.
Η κυβέρνηση θέλει να περάσει νόμους που δίνουν προτεραιότητα στη θρησκεία και τον εθνικισμό, αλλά όπως έχουν τα πράγματα τώρα, τα δικαστήρια πιθανότατα θα έλεγαν ότι οι νόμοι αυτοί παραβιάζουν βασικά δικαιώματα.
Επίσης, θα προστάτευε τον ίδιο τον Netanyahu.
Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση ψήφισε νόμο που μπλοκάρει τη δυνατότητα της δικαιοσύνης να κηρύξει τον πρωθυπουργό ακατάλληλο για το αξίωμά του, λόγω σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ της δικής του δίκης για διαφθορά και των προσπαθειών του να παρέμβει στα δικαστήρια.
Η κυβέρνηση θέλει επίσης να δώσει στον εαυτό της ένα πιο άμεσο χέρι στην επιλογή των δικαστών της χώρας – μια διαδικασία που περιλαμβάνει μια δικαστική επιτροπή επιλογής.
Σύμφωνα με τις προτεινόμενες αλλαγές, η κυβέρνηση θα έχει την αποφασιστική ψήφο για ορισμένους από τους δικαστές που διορίζονται στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Επί του παρόντος, οι πολιτικοί έχουν μειοψηφική ψήφο στην επιτροπή επιλογής.
Οι επικριτές λένε ότι το σχέδιο θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων αποδυναμώνοντας την ανεξαρτησία των δικαστηρίων – ενός θεσμού με σαρωτική εξουσία στο Ισραήλ.
Γιατί το ισραηλινό δικαστικό σώμα είναι τόσο ισχυρό;
Τα δικαστήρια διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση για το πώς ζουν οι άνθρωποι, επειδή το Ισραήλ δεν έχει γραπτό σύνταγμα και δεν θέσπισε ποτέ μια Διακήρυξη Δικαιωμάτων που να εγγυάται βασικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Αντ’ αυτού, η χώρα λειτουργεί σύμφωνα με ένα σύνολο βασικών νόμων.
Τα δικαστήρια αποφασίζουν για μια σειρά από αμφιλεγόμενα και εκτεταμένα ζητήματα, από τις ισραηλινές εποικιστικές επιχειρήσεις μέχρι τις ελευθερίες των ΛΟΑΤΚΙ και τα δικαιώματα των Παλαιστινίων πολιτών, καθώς και για την έκδοση αποφάσεων σχετικά με ζητήματα που αφορούν την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ.
Εάν τα δικαστήρια του Ισραήλ υπονομευθούν, τα διεθνή δικαστήρια ενδέχεται να μην αναγνωρίζουν πλέον την πλήρη εξουσία τους – και οι επιπτώσεις από αυτό περιλαμβάνουν το ενδεχόμενο οι Ισραηλινοί στρατιώτες να γίνουν πιο επιρρεπείς στο να κατονομαστούν σε υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου.
Ποιοι είναι οι διαδηλωτές;
Το σχέδιο για τη δραματική αναμόρφωση του δικαστικού σώματος έχει προσελκύσει χιλιάδες και χιλιάδες διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους είναι φιλελεύθεροι Ισραηλινοί της μεσαίας τάξης και της πλειοψηφίας που συνήθως δεν συμμετέχουν σε διαδηλώσεις στους δρόμους.
Λένε ότι ο τρόπος ζωής τους βρίσκεται σε κίνδυνο και ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα μπορούσαν ξαφνικά να περιοριστούν σύμφωνα με το νέο κυβερνητικό σχέδιο.
Οι γυναίκες έχουν διαδηλώσει με κόκκινες ρόμπες και λευκά σκουφάκια όπως στο “The Handmaid’s Tale” – εικόνες τις οποίες μάλιστα ανέβασε στο Twitter η συγγραφέας του μυθιστορήματος, Margaret Atwood.
Οι διαμαρτυρίες συνεχίζονται εδώ και μήνες, αλλά η δημόσια οργή έγινε πιο έντονη νωρίτερα αυτό το μήνα, αφού ο Netanyahu αποκάλεσε τους διαδηλωτές αναρχικούς και η αστυνομία χρησιμοποίησε χειροβομβίδες κρότου λάμψης και κανόνια νερού για να διαλύσει συγκεντρώσεις και πορείες.
Tο χρονολόγιο της πολιτικής κρίσης
29 Δεκεμβρίου 2022: Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ορκίζεται πρωθυπουργός γα μια έκτη θητεία του, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, τις πέμπτες που διεξήχθησαν από τον Απρίλιο του 2019. Έπειτα από ένα βραχύβιο πέρασμα του στην αντιπολίτευση, ο Νετανιάχου για να συγκροτήσει κυβέρνηση κάνει μεγάλες παραχωρήσεις σε ακροδεξιά και θρησκευτικά κόμματα.
4 Ιανουαρίου 2023: Ο υπουργός της νεοσυσταθείσας κυβέρνησης Γιαρίβ Λεβίν ανακοινώνει ένα σχέδιο μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης, με στόχο την αύξηση της εξουσίας των βουλευτών έναντι των δικαστικών. «Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσουν το δικαστικό σύστημα και θα αποκαταστήσουν τη δημόσια εμπιστοσύνη σε αυτό», δηλώνει ο Λεβίν. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μια αποκαλούμενη «ρήτρα παράκαμψης» που επιτρέπει στην Κνεσέτ (ισραηλινή Βουλή) να ακυρώνει αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου με απλή πλειοψηφία. Η παρουσίαση του σχεδίου γίνεται ενώ ο Νετανιάχου δικάζεται για υποθέσεις διαφθοράς. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λάπιντ καταγγέλλει ότι η μεταρρύθμιση «θέτει σε κίνδυνο» το νομικό σύστημα του Ισραήλ.
5 Ιανουαρίου: Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ Τομ Νάιντες δηλώνει για το σχέδιο μεταρρύθμισης: «Δεν είναι η θέση μου να πω στο Ισραήλ τι να κάνει. Αλλά σίγουρα μπορώ να εκφράσω τις ανησυχίες και την αγωνία μου».
7 Ιανουαρίου: Χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλώνουν στο Τελ Αβίβ ενάντια στη μεταρρύθμιση.
12 Ιανουαρίου: Η πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ, Εσθερ Χαγιούτ, δηλώνει ότι το νομοσχέδιο θα συντρίψει το δικαστικό σύστημα και θα υπονομεύσει την ισραηλινή Δημοκρατία. Ο διευθυντής της S&P Global Ratings, Μάξι Ρουμπίκοφ, τονίζει ότι οι προτάσεις δικαστικής μεταρρύθμισης ενδέχεται να ασκήσουν πίεση στην πιστοληπτική ικανότητα του Ισραήλ, ακόμη και όταν ο προϋπολογισμός παραμένει υπό έλεγχο.
14 Ιανουαρίου: Στη μεγαλύτερη έως τότε διαδήλωση κατά της μεταρρύθμισης, δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλώνουν σε πολλές πόλεις, με τους διοργανωτές να λένε ότι το νομοσχέδιο θα υπονομεύσει τη δημοκρατική διακυβέρνηση. Ο Νετανιάχου υποστηρίζει ότι οι διαδηλώσεις είναι μια άρνηση των αριστερών αντιπάλων του να αποδεχθούν τα αποτελέσματα των εκλογών του Νοεμβρίου. Στις 22 του ίδιου μήνα, σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης, περίπου 100.000 διαδηλωτές συγκεντρώνονται στο κέντρο του Τελ Αβίβ. Διαδηλώσεις επεκτείνονται σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις, όπως η Ιερουσαλήμ και η Χάιφα. Ο όγκος των διαδηλώσεων μεγαλώνει. Αρχίζουν και γίνονται κάθε Σαββατοκύριακο.
1 Φεβρουαρίου: Ο υπουργός Οικονομίας Νιρ Μπάρκατ τονίζει σε ένα συνέδριο ότι η μεταρρύθμιση δεν θα βλάψει την οικονομία ούτε θα προκαλέσει ένα brain drain (σ.σ. μαζική μετανάστευση εξειδικευμένων επαγγελματιών). Ωστόσο, το χρημαστήριο πέφτει και οι εταιρείες τεχνολογίας αναφέρουν ότι οι επενδυτές ανησυχούν.
2 Φεβρουαρίου: Σε νομική γνωμοδότηση προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, η γενική εισαγγελέας Γκάλι Μπαχαράβ-Μιάρα δηλώνει ότι το νομοσχέδιο θα βλάψει το σύστημα ελέγχου της δημοκρατικής νομιμότητας και κινδυνεύει να δώσει στην (εκάστοτε) κυβέρνηση ανεξέλεκτες εξουσίες.
5 Φεβρουαρίου: Ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ, το αξίωμα του οποίου είναι κατά κύριο λόγο εθιμοτυπικό, δηλώνει: «Σταματήστε την όλη διαδικασία για μια στιγμή, πάρτε μια βαθιά ανάσα, δώστε μια ευκαιρία στον διάλογο, γιατί υπάρχει μια τεράστια πλειοψηφία ανθρώπων που επιθυμούν διάλογο». Ο υπουργός Δικαιοσύνης Λεβίν απαντά ότι δεν θα σταματήσει «ούτε για ένα δευτερόλεπτο» τη διαδικασία της έγκρισης της μεταρρύθμισης.
13 Φεβρουαρίου: Βουλευτές ανταλλάσσουν προσβολές μέσα στην Κνεσέτ για το σχέδιο, την ώρα που διαδηλωτές έχουν συγκεντρωθεί έξω το κτίριο της Βουλής. Την ίδια ώρα ο πρόεδρος της χώρας προειδοποιεί ότι το Ισραήλ βρίσκεται στο χείλος «συνταγματικής κατάρρευσης».
19 Φεβρουαρίου: Ο Αμερικανός πρέσβης Νάιντες σημειώνει σε έναν αμερικανικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό: «Λέμε στον πρωθυπουργό, όπως λέω στα παιδιά μου, κάντε μια παύση να χαλαρώσετε, επιβραδύνετε, προσπαθήστε να επιτύχετε συναίνεση, φέρτε τα κόμματα μαζί».
21 Φεβρουαρίου: Η Κνεσέτ εγκρίνει σε πρώτη ανάγνωση δύο πρώτες βασικές διατάξεις της μεταρρύθμισης. Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ δηλώνει ότι η μεταρρύθμιση θα «υπονομεύσει δραστικά» την ικανότητα του δικαστικού σώματος να προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Καλεί σε «αναστολή των προτεινόμενων νομοθετικών αλλαγών».
25 Φεβρουαρίου: Ο Γερμανός πρέσβης Στέφεν Ζάιμπερτ λέει στην ισραηλινή τηλεόραση ότι το Βερολίνο παρακολουθεί τη διαμάχη και πιστεύει ότι ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα αποτελεί θεμέλιο λίθο της δημοκρατίας.
1 Μαρτίου: Συγκρούσεις ξεσπούν μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών στο Τελ Αβίβ.
5 Μαρτίου: Η πολιτική κρίση αγγίζει τον στρατό. Δεκάδες έφεδροι της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας λένε ότι δεν θα παρευρεθούν σε μια ημέρα εκπαίδευσης σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ένας αυξανόμενος αριθμός εφέδρων δηλώνει ότι δεν θα συμμετάσχει σε στρατιωτική εκπαίδευση λόγω της μεταρρύθμισης.
10 Μαρτίου: «Δικτάτορα: μη γυρίσεις πίσω»! φωνάζουν Ισραηλινοί διαδηλωτές στον πρωθυπουργό τους, κατά την επεισοδιακή αναχώρησή του από το διεθνές αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν με προορισμό τη Ρώμη, για τριήμερη επίσημη επίσκεψή. Ο Νετανιάχου αναγκάζεται να μεταβεί με ελικόπτερο στο διεθνές αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ.
11 Μαρτίου: Πάνω από 100.000 άνθρωποι διαδηλώνουν στο Τελ Αβίβ. Ρεκόρ συμμετοχής διαδηλωτών στη Χάιφα και την Μπερσεβά, με 50.000 και 10.000 διαδηλωτές αντίστοιχα.
14 Μαρτίου: Η Κνεσέτ εγκρίνει σε πρώτη ανάγνωση τη ρήτρα παρέκκλισης, την πιο αμφισβητούμενη διάταξη του νομοσχεδίου.
15 Μαρτίου: Ο πρόεδρος Χέρτζογκ, ο οποίος συνεχίζει τις προειδοποιήσεις, κάνοντας λόγο για κίνδυνο «εμφύλιου πολέμου», παρουσιάζει ένα προσχέδιο συμβιβασμού για αλλαγές στο Δικαστικό Σώμα, υπογραμμίζοντας ότι «οι περισσότεροι Ισραηλινοί θέλουν ένα σχέδιο που θα φέρει τόσο δικαιοσύνη όσο και ειρήνη». Η κυβέρνηση απορρίπτει την ιδέα. Ο διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ Αμίρ Γιάρον προτρέπει την κυβέρνηση να διατηρήσει την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος.
16 Μαρτίου: Η κρίση αρχίζει και αποκτά διεθνείς παρεμβάσεις. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δηλώνει ότι παρακολουθεί «με μεγάλη ανησυχία» την κατάσταση. Στις 17, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δηλώνει ότι η επίτευξη «συναίνεσης είναι ο καλύτερος τρόπος για το βήμα μπροστά». Στις 19 είναι η σειρά του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να δηλώσει ότι υποστηρίζει «τις προσπάθειες που γίνονται για να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός σχετικά με τις προτεινόμενες δικαστικές μεταρρυθμίσεις», αναφέρει ο Λευκός Οίκος μετά από συνομιλία του με τον Νετανιάχου.
20 Μαρτίου: Ο Νετανιάχου ανακοινώνει βήματα που υποστηρίζει ότι θα αμβλύνουν το σχέδιο μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, αλλά η αντιπολίτευση απορρίπτει την παρέμβαση αυτή και διαμηνύει ότι θα προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά του βασικού νομοσχεδίου.
21 Μαρτίου: Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών του Ισραήλ αναφέρουν ότι η μεταρρύθμιση ενδέχεται να βλάψει σοβαρά την οικονομία, δείχνουν έγγραφα.
23 Μαρτίου: Ο Νετανιάχου αναφέρει ότι θέλει να «βάλει τέλος στον διχασμό», αλλά δηλώνει αποφασισμένος να προωθήσει τη μεταρρύθμιση.
24 Μαρτίου: Η Δικαιοσύνη θεωρεί «παράνομη» την παρέμβασή του, με δεδομένες τις συνεχιζόμενες δίκες του. Η γενική εισαγγελέας κατηγορεί τον Νετανιάχου για παραβίαση του νόμου, καθώς αψηφά μια σύγκρουση συμφερόντων σχετικά με τη συνεχιζόμενη δίκη εις βάρος του για διαφθορά και άμεση εμπλοκή του στο σχέδιο δικαστικής μεταρρύθμισης.
Ο Νετανιάχου βρίσκεται αντιμέτωπος φωνές και σφυρίγματα από διαδηλωτές που αντιτίθενται στο σχέδιό του κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο.
25 Μαρτίου: Ο υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, μέλος του κόμματος Λικούντ του Νετανιάχου, καλεί την κυβέρνηση να σταματήσει την μεταρρύθμιση, σημειώνοντας ότι η διαμάχη ενέχει κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια.
26 Μαρτίου: Ο Νετανιάχου αποπέμπτει τον Γκαλάντ. Αποτέλεσμα, εκατοντάδες χιλιάδες να βγουν στους δρόμους σε νέο κύμα διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Μέσα στην νύχτα συγκρούσεις ξεσπούν μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών. Η Ουάσινγκτον, «βαθιά ανήσυχη» για την κατάσταση, ζητά εκ νέου «συμβιβασμό».
27 Μαρτίου: Ο εθνικιστικός-θρησκευτικός κυβερνητικός συνασπισμός Νετανιάχου επιζεί πρότασης μομφής της αντιπολίτευσης στην Κνεσέτ, η οποία κατατέθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την δικαστική μεταρρύθμιση. Ο Χέρτζογκ καλεί την κυβέρνηση να «διακόψει αμέσως» τις νομοθετικές εργασίες για τη μεταρρύθμιση. Το Histadrut, το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ, κηρύσσει «γενική απεργία» με άμεση ισχύ, απαιτώντας την απόσυρση του νομοσχεδίου. Οι πτήσεις από το Μπεν Γκουριόν αναστέλλονται. Δύο μεγάλα λιμάνια της χώρας ανακοινώνουν την διακοπή της λειτουργίας τους στο πλαίσιο της γενικής απεργίας. Οι ισραηλινές πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο λαμβάνουν οδηγία να συμμετάσχουν στην γενική απεργία. Ο Νετανιάχου αναβάλλει προγραμματισμένη ανακοίνωσή του για την αναστολή της δικαστικής μεταρρύθμισης, εν μέσω διαφωνιών στον κυβερνητικό συνασπισμό, μεταδίδει η ισραηλινή τηλεόραση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα ο πρωθυπουργός καθυστερεί καθώς αγωνίζεται να εμποδίσει την κατάρρευση της κυβέρνησής του λόγω της υπαναχώρησης στα σχέδια της. Τελικά βγαίνει και ανακοινώνει ότι θα αναβάλει για ένα μήνα την προώθηση της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης, παραπέμποντας την στην επόμενη σύνοδο του ισραηλινού κοινοβουλίου που θα αρχίσει σε λίγες εβδομάδες, μετά τις διακοπές των εορτασμών για το Πάσχα.