Η κυβέρνηση του Φερντινάντο Μάρκος τζούνιορ στις Φιλιππίνες ανακοίνωσε το Σάββατο 11/5 ότι έστειλε το πλοίο της ακτοφυλακής Teresa Magbanua στον ύφαλο Sabina στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Ο ύφαλος διεκδικείται από τις Φιλιππίνες, αλλά επίσης από την Κίνα, την Ταϊβάν και το Βιετνάμ.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μία μόλις μέρα από την ολοκλήρωση των κοινών ναυτικών γυμνασίων “Μπαλικατάν” μεταξύ των ΗΠΑ και των Φιλιππίνων στην ίδια θαλάσσια περιοχή.
Η Μανίλα ισχυρίζεται – πιθανόν αληθώς – ότι το Πεκίνο οικοδομεί στον ύφαλο “ένα τεχνητό νησί”.
Η ακτοφυλακή έστειλε ένα πλοίο “για την παρακολούθηση υποτιθέμενων παράνομων ενεργειών της Κίνας, για τη δημιουργία “μιας τεχνητής νήσου”, ανέφερε ανακοίνωση του γραφείου του προέδρου Φερντινάντο Μάρκος τζούνιορ, προσθέτοντας ότι δύο άλλα πλοία , το Cabra και το Malabrigo, αναπτύσσονται σε κυλιόμενη βάση στην ίδια θαλάσσια περιοχή.
Η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, γνωστή και σαν “νησιά Σπράτλι”, αποτελεί μήλο της έριδος ανάμεσα στην Κίνα, την Ταϊβάν, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, το Μπρουνέι και τη Μαλαισία.
Τα νησιά Σπράτλι (ορθότερα, βραχονησίδες) διεκδικούνται από την Ταϊβάν η οποία κατέχει και το μεγαλύτερο από αυτά. Η Κίνα, παρότι επίσης διεκδικεί το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Σινικής Θάλασσας, συνεργάζεται διπλωματικά με την Ταϊβάν στο συγκεκριμένο θέμα, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα τους υπόλοιπους διεκδικητές και τελικά να κληρονομήσει τα νησιά όταν η Ταϊβάν, με τον ένα η τον άλλο τρόπο, επανενωθεί με την ηπειρωτική Κίνα.
Οι λόγοι που οι παραπάνω χώρες ενδιαφέρονται για τις νησίδες και την ευρύτερη περιοχή είναι τόσο οικονομικοί (υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλιεία) όσο και πολιτικοστρατιωτικοί.
Από τις 18 βραχονησίδες, οι 7 κατέχονται από τις Φιλιππίνες, μία από την Ταϊβάν, 9 από το Βιετνάμ και μία από τη Μαλαισία. Σε όλες υπάρχουν στρατιωτικές εγκαταστάσεις των αντίστοιχων χωρών, ενώ καμία δεν έχει μόνιμους κατοίκους, γεωργία και νερό που να μπορούν να υποστηρίξουν μόνιμη αυτόνομη διαβίωση. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, μη έχοντας υπό τον έλεγχό της κάποια από της βραχονησίδες, έχει φτιάξει τεχνητές βραχονησίδες πάνω σε τουλάχιστον 4 υφάλους και έχει χτίσει επάνω ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο, δύο φυλάκια και ένα φάρο.
Η νομική βάση των αξιώσεων της Κίνας απέναντι στους δύο κύριους “αντιπάλους” της – αφ’ ενός το Βιετνάμ και αφ’ ετέρου τις Φιλιππίνες, είναι ισχυρή, αλλά τελικά αυτό είναι το τελευταίο που έχει σημασία. Για παράδειγμα το Βιετνάμ, που ισχυρίζεται ότι μεγάλο μέρος του αρχιπελάγους του ανήκει αφού του το παραχώρησε με τις συμφωνίες της Γενεύης η Γαλλία που κατείχε μέχρι τότε μέρος του, αναγνώρισε κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ τις Κινεζικές αξιώσεις (αργότερα αναίρεσε την αναγνώριση αυτή). Από τη μεριά τους οι Φιλιππίνες, όταν παραχωρήθηκαν από την Ισπανία στις ΗΠΑ το 1898, δεν περιελάμβαναν τα νησιά Σπράτλι, το δε 1938 που η – κατεχόμενη τότε από την Ιαπωνία – Ταϊβάν προσάρτησε το αρχιπέλαγος δεν εξέφρασαν αντίρρηση. Όταν οι Ιαπωνικές δυνάμεις κατοχής αποχώρησαν από την Ταϊβάν, παρέδωσαν στις κινέζικες δυνάμεις τα νησιά. Φυσικά, σε όλα αυτά τα επιχειρήματα υπάρχουν αντεπιχειρήματα από τις άλλες πλευρές.
Από τις αρχές του 21ου αιώνα, η Κίνα βασιζόμενη στην ολοένα αυξανόμενη οικονπμική και πολιτικοστρατιωτική ισχύ της διεκδικεί όλο και πιο δυναμικά τα δικαιώματά της στην περιοχή και είναι συχνές οι αψιμαχίες ανάμεσα σε πλοία – της ακτοφυλακής και αλιευτικά – των εμπλεκομένων χωρών. Η χειρότερη σύγκρουση είχε γίνει νωρίτερα – το 1988 – ανάμεσα στην Κίνα και το Βιετνάμ, για τον έλεγχο όχι νησίδας αλλά ενός υφάλου. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ τότε το Βιετνάμ έχασε 3 σκάφη και πάνω από 60 ναυτικούς.
Από τη μεριά τους οι ΗΠΑ, σύμφωνα με την πάγια πρακτική τους, κάνουν ότι μπορούν για να υποδαυλίσουν σύγκρουση ανάμεσα στην Κίνα και τις υπόλοιπες χώρες, ιδιαίτερα τις Φιλιππίνες. Υπό την προεδρία του Ντουτέρτε, είχε γίνει προσπάθεια από τις δύο πλευρές να βρουν μία φόρμουλα συνεκμετάλλευσης της αμφισβητούμενης περιοχής. Μετά τις τελευταίες εκλογές στις Φιλιππίνες, τον Ντουτέρτε διαδέχθηκε ο Φερντινάντο Μάρκος τζούνιορ, γιος του αιμοσταγούς δικτάτορα με το ίδιο όνομα. Μία από τις πρώτες ενέργειές του ήταν η εγκατάλειψη των συνομιλιών με την Κίνα και η επανασύσφιξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τους περιφερειακούς συμμάχους/υποτελείς τους, ιδιαίτερα την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Ο Μάρκος έδωσε καινούριες στρατιωτικές βάσεις στις ΗΠΑ. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, έγιναν μεγάλης κλίμακας κοινά ναυτικά γυμνάσια στη Νότια Σινική Θάλασσα μεταξύ Φιλιππίνων και ΗΠΑ, στη διάρκεια των οποίων βύθισαν ένα “εχθρικό” πλοίο.
Οι κυβερνώντες τις ΗΠΑ φαίνεται ότι δεν έμαθαν τίποτα από το Ουκρανικό φιάσκο και την καταστροφή στη Γάζα. Από τη μεριά του, ο σημερινός πρόεδρος των Φιλιππίνων Μάρκος, φαίνεται να ζήλεψε τη δόξα του Σακασβίλι, του Πασινιάν και του Ζελένσκι που κατέστρεψαν τις χώρες τους για να κάνει το χατήρι των ΗΠΑ. Να είναι τυχαίο ότι και για αυτόν, όπως και για τον Ουκρανό κλόουν, κυκλοφορούν επίμονες φήμες ότι έχει καταστρέψει τον εγκέφαλό του με την κατάχρηση κοκαΐνης;
