Alastair Crooke. /Reseau International,
[ Ο Συντάκτης του άρθρου είναι Βρετανός πρώην διπλωμάτης (και μέλος της μυστικής υπηρεσίας ΜΙ60), ειδικός στα προβλήματα της Μέσης Ανατολής και λόγω πείρας και γνώσεων γεωπολιτικός αναλυτής μεγάλης εμβέλειας και ευρύτατου κύρους. Πολλοί διεθνώς επώνυμοι σχολιαστές παραπέμπουν στα κείμενά του.]
Μετάφραση/εισαγωγή: Μιχαήλ Στυλιανού
Το ζήτημα της Ουκρανίας έχει αγγίξει τους υπαρξιακούς φόβους στη Δύση (καθώς και τους βαθείς κορμούς της ρωσοφοβίας) περισσότερο από οποιαδήποτε συγκρίσιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Είναι σαφές ότι ο Μπάιντεν πανικοβάλλεται για την τιμή ρεκόρ της βενζίνης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό είναι ίσως το πιο ευαίσθητο ζήτημα στην εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Σφυροκοπείται και γελοιοποιείται η φράση του «Αυτές είναι οι αυξανόμενες τιμές του Πούτιν» (οι τιμές της βενζίνης είχαν αυξηθεί κατά 30% ακόμη και πριν από την Ουκρανία). Ο προηγούμενος «πόλεμος» του εναντίον των ορυκτών καυσίμων και ο περιορισμός της εγχώριας παραγωγής επέστρεψαν για να τον στοιχειώσουν στις δημοσκοπήσεις.
Ο ολοκληρωτικός οικονομικός πόλεμος του Μπάιντεν κατά της Ρωσίας δεν κατάφερε να γκρεμίσει το ρούβλι, αλλά πυροδότησε το βαρέλι με μπαρούτι σε όλους τους ενεργειακούς τομείς. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Ουάσιγκτον απελευθερώνει πετρέλαιο από το στρατηγικό απόθεμα των ΗΠΑ και περιποιείται κράτη σε όλο τον κόσμο (συμπεριλαμβανομένης της Βενεζουέλας, στην οποία έχουν επιβάλει κυρώσεις) για να βρει επαρκή προσφορά για να μειώσει τις τιμές του αργού. Αλλά μάταια. Οι διαπραγματεύσεις πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν έχουν μπλοκαριστεί από την αντιπολίτευση στο Κογκρέσο, και αυτή την εβδομάδα η βενζίνη έφτασε σε νέα ύψη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Μπάιντεν είναι γνωστό ότι είναι ενοχλημένος και απογοητευμένος με το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι, που αρνούνται να απαντήσουν στις εκκλήσεις του να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου, τόσο για να ανακόψουν την αύξηση των διεθνών τιμών όσο και (εξίσου σημαντικό από την πλευρά των ΗΠΑ), για να μειώσουν τα αυξανόμενα έσοδα της Ρωσίας που προκύπτουν από αυτές τις υψηλές τιμές.
Σαουδάραβες και Εμίρηδες αξιωματούχοι, με τη σειρά τους, είναι απογοητευμένοι με τους ηγέτες των ΗΠΑ για την έλλειψη προσοχής τους στην περιοχή και, κατά την άποψή τους, για τη μείωση της ομπρέλας ασφαλείας των ΗΠΑ, η οποία προηγουμένως ήταν αδιαμφισβήτητα «δεδομένη». Ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (MbS) αισθάνεται επίσης προσβεβλημένος από την ψυχρότητα του Μπάιντεν απέναντί του μετά τη δολοφονία του Κασόγκι.
Έτσι, στο Αμπού Ντάμπι, σχεδόν ολόκληρη η αμερικανική κολεκτίβα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας ανέβηκε στη σκηνή για να προσφέρει τα συλλυπητήριά της για τον θάνατο του Εμίρη Χαλίφα. Η αντιπροσωπεία υπό την ηγεσία της Αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις περιελάμβανε τους Μπλίνκεν, Λόιντ Όστιν, τον απεσταλμένο για το κλίμα Τζον Κέρι και τον Διευθυντή της CIA Μπιλ Μπερνς. Με την πρώτη ματιά, αυτή η παράσταση ήταν λίγο «υπερβολική», πολύ πέρα από τις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου.
Ωστόσο, η παρουσία του Λόιντ Όστιν και του διευθυντή της CIA Μπερνς στην αντιπροσωπεία της Χάρις ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Δεν είναι μόνο ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής του Μπάιντεν για την «ματωμένη Ρωσία», αλλά είναι επίσης στενά συνδεδεμένοι με την έννοια του παγκόσμιου ΝΑΤΟ.
Και τα δύο κράτη του Κόλπου αντιτίθενται στη διπλωματία των ΗΠΑ με το Ιράν και έχουν ζητήσει επίσημη «ομπρέλα» ασφαλείας για την προστασία των συμφερόντων τους, σε περίπτωση που ο Μπάιντεν υπογράψει νέα συμφωνία JCPOA με την Τεχεράνη.
Φυσικά, ο Μπάιντεν θέλει περισσότερο πετρέλαιο πρώτα και κύρια και τα κράτη να σταματήσουν να συνεργάζονται με τη Ρωσία ως μέρος του σχήματος OPEC+. Ωστόσο, εάν το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι συμφωνούσαν να αντλήσουν περισσότερο πετρέλαιο και να ξεφορτωθούν τη Ρωσία ως μέρος του ΟΠΕΚ+ – ένα μεγάλο «αν» – η πρόκληση θα ήταν να προσδιορίσουν τι θα μπορούσε να προσφέρει η Ουάσιγκτον ως ομπρέλα ασφαλείας.
Οι επίσημες εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ τύπου ΝΑΤΟ του άρθρου 5 – τις οποίες η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ απαιτούν – αποκλείονται για μια σειρά στρατηγικών και πολιτικών λόγων, κυρίως επειδή άλλες χώρες – το Κατάρ και άλλες – είναι βέβαιο ότι θα έχουν παρόμοιες απαιτήσεις.
Εξ ου και η νέα «ιδέα» των Ηνωμένων Πολιτειών για τη δημιουργία ενός οιονεί παγκόσμιου ΝΑΤΟ, αν και μεταβλητής γεωμετρίας, το οποίο δεν απαιτεί από όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ να εγκρίνουν μια ευρύτερη εφαρμογή του άρθρου 5. Αυτό διαλαλούν επί του παρόντος στη Νοτιοανατολική Ασία, καθώς ο Μπάιντεν προσπαθεί να συσπειρώσει συμμάχους για να στηρίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον της Κίνας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ιαπωνία και η Ταϊβάν αναζητούν επίσης εγγυήσεις ασφαλείας.
Ο χαρταετός εκτοξεύεται και στις δύο πλευρές του Μπάιντεν, στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Και ποιο είναι το πρόβλημα;
Εδώ είναι η Ουκρανία. Η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία διατηρείται από την Ουάσιγκτον για να προσφέρει ένα αποδυναμωμένο μοντέλο του Άρθρου 5. Το μάθημα που πρέπει να αντλήσουμε, επισημαίνουν αξιωματούχοι των ΗΠΑ, είναι ότι μια επίσημη αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ δεν είναι απαραίτητη για να λάβουν τα κράτη γενναιόδωρη, αποτελεσματική και άμεση βοήθεια των ΗΠΑ για την ασφάλεια σε περίπτωση στρατιωτικής κρίσης — όπως καταδεικνύει η Ουκρανία.
Α ναι. Είναι αλήθεια ότι η Ουκρανία επωφελήθηκε από μαζική (μυστική) στρατιωτική βοήθεια από το ΝΑΤΟ. Από το 2014, το ΝΑΤΟ έχει εκπαιδεύσει στα πρότυπα του και έχει εξοπλίσει ουκρανικό στρατό 250.000 ανδρών. Εκπαιδευτές του ΝΑΤΟ ήταν παρόντες καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, και σύμβουλοι του ΝΑΤΟ επέβλεψαν τις προετοιμασίες για τα βαθιά, ιδιαίτερα οχυρωμένα καταφύγια στο Ντονμπάς, δυτικά της γραμμής επαφής. Αυτά τα καταφύγια επρόκειτο να χρησιμεύσουν ως σημείο εκκίνησης για μια επίθεση στις δημοκρατίες του Ντονμπάς. (Η επίθεση ήταν αναμενόμενη όταν η Μόσχα έλαβε πληροφορίες που περιέγραφαν το επιχειρησιακό σχέδιο του Κιέβου και την ημερομηνία εφαρμογής του.)
Αλλά εδώ έγκειται το πρόβλημα: η Ουκρανία είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση (η Ταϊβάν θα μπορούσε ίσως να θεωρηθεί αντίστοιχη με την Ουκρανία), αλλά άλλες όχι. Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν επενδύσει τόσο πολύ στην μυστική ΝΑΤΟποίηση της Ουκρανίας μόνο και μόνο για να της προσφέρουν μια «ομπρέλα» για μια βροχερή μέρα. Το έκαναν λόγω της βαθιάς επιθυμίας να προκαλέσουν ταπείνωση, οικονομική κατάρρευση και ταυτόχρονη αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία.
Το ζήτημα της Ουκρανίας έχει προκαλέσει υπαρξιακούς φόβους στη Δύση (καθώς και βαθιούς κορμούς ρωσοφοβίας) που καμία άλλη συγκρίσιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει. Οι δυτικοί ηγέτες έχουν διακηρύξει ανοιχτά ότι «η φιλελεύθερη τάξη τελείωσε – αν κερδίσει ο Πούτιν».
Μια συγκρίσιμη αίσθηση δυτικής κινητοποίησης και επείγοντος δεν θα αφορούσε τα κράτη του Κόλπου – ή ίσως ακόμη και το Ισραήλ – εάν απειλούνταν τα συμφέροντά τους. Με την Ουκρανία, η Δύση μάχεται – μέσω πληρεξουσίου – έναν ακόμη γύρο ενός προηγούμενου ευρωπαϊκού πολέμου που πηγαίνει πολύ πίσω.
Αφήνοντας κατά μέρος τις εξαιρετικές περιστάσεις και το σημαντικό γεγονός ότι ο πόλεμος με τη Ρωσία απέχει πολύ από το να διευθετηθεί, γιατί τα κράτη να βασίζονται σε τέτοιες εφήμερες (ρευστές) διαβεβαιώσεις ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν να λάβουν (σύμφωνα με το ουκρανικό μοντέλο) μισθωμένα όπλα, πληροφορίες και συμβουλές από ειδικές δυνάμεις, αλλά όχι μπότες του ΝΑΤΟ στο έδαφος;
Στο τέλος, ο σκοπός αυτής της επίσκεψης τόσων πολλών μεγάλων Αμερικανών πασάδων ήταν να διαχωρίσει τους ηγέτες των κρατών του Κόλπου από τη Ρωσία. Και γιατί να θέλουν να το κάνουν αυτό τα κράτη του Κόλπου; Έχουν κοινά συμφέροντα με τη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης σταθερής και υψηλής τιμής του πετρελαίου.
