Σαχίνης Γιώργος
Μία Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) είναι θαλάσσια ζώνη που προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας και δίνει σε ένα κράτος ειδικά δικαιώματα όσον αφορά στην εξερεύνηση και χρήση θαλάσσιων πόρων. Εκτείνεται από τη γραμμή βάσης της ακτογραμμής μιας χώρας μέχρι και 200 ναυτικά μίλια. Μέσα σε αυτήν την περιοχή, η χώρα έχει αποκλειστικά δικαιώματα για αλιεία, γεωτρήσεις και άλλες οικονομικές δραστηριότητες, ενώ επιτρέπεται η ελεύθερη διέλευση για άλλα κράτη.
Ποιοι είναι οι διεθνείς νόμοι που διέπουν την ΑΟΖ;
Το νομικό πλαίσιο που διέπει τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) καθορίζεται κυρίως από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία υιοθετήθηκε το 1982. Ακολουθούν οι βασικές αρχές:
Έκταση της ΑΟΖ: Ένα παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα σε ΑΟΖ που εκτείνεται μέχρι και 200 ναυτικά μίλια από τη γραμμή βάσης του.
Κυριαρχικά δικαιώματα: Μέσα στην ΑΟΖ, το παράκτιο κράτος έχει το δικαίωμα να εξερευνά, να εκμεταλλεύεται, να διατηρεί και να διαχειρίζεται φυσικούς πόρους, είτε ζώντες (όπως τα ψάρια) είτε μη ζώντες (όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο). Έχει επίσης δικαιοδοσία σε δραστηριότητες όπως η θαλάσσια επιστημονική έρευνα και η εγκατάσταση τεχνητών νησιών.
Ελευθερία ναυσιπλοΐας: Ενώ το παράκτιο κράτος έχει ειδικά οικονομικά δικαιώματα στην ΑΟΖ, τα άλλα κράτη διατηρούν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, της υπέρπτησης και της τοποθέτησης υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο.
Υποχρεώσεις: Τα παράκτια κράτη υποχρεούνται να διασφαλίζουν τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων μέσα στην ΑΟΖ τους και να αποτρέπουν την υπερεκμετάλλευση. Διαφορές για επικαλυπτόμενες αξιώσεις ή παραβιάσεις επιλύονται μέσω μηχανισμών που προβλέπονται από τη UNCLOS.
Διεθνής Αρχή Θαλάσσιου Βυθού: Πέρα από τις ΑΟΖ, ο βυθός και το θαλάσσιο έδαφος διέπονται από τη Διεθνή Αρχή Θαλάσσιου Βυθού, η οποία διαχειρίζεται τους πόρους σε περιοχές που θεωρούνται «κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας».
Αυτές οι αρχές αποσκοπούν στην ισορροπία μεταξύ των οικονομικών συμφερόντων των παράκτιων κρατών και των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων εθνών.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα άρθρα της UNCLOS που σχετίζονται με τις ΑΟΖ;
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) περιλαμβάνει αρκετά βασικά άρθρα που σχετίζονται με τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ). Ακολουθούν τα πιο σημαντικά:
Άρθρο 55: Καθιερώνει το νομικό καθεστώς της ΑΟΖ, ορίζοντάς την ως περιοχή πέρα από και παρακείμενη της χωρικής θάλασσας, η οποία διέπεται από ειδικές διατάξεις της UNCLOS.
Άρθρο 56: Αναλύει τα δικαιώματα, τη δικαιοδοσία και τα καθήκοντα του παράκτιου κράτους μέσα στην ΑΟΖ. Αυτό περιλαμβάνει κυριαρχικά δικαιώματα για εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση φυσικών πόρων, καθώς και δικαιοδοσία σε τεχνητά νησιά, θαλάσσια επιστημονική έρευνα και προστασία του περιβάλλοντος.
Άρθρο 57: Καθορίζει το εύρος της ΑΟΖ, το οποίο εκτείνεται μέχρι και 200 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της χωρικής θάλασσας.
Άρθρο 58: Ορίζει τα δικαιώματα και τα καθήκοντα άλλων κρατών μέσα στην ΑΟΖ, συμπεριλαμβανομένων των ελευθεριών της ναυσιπλοΐας, της υπέρπτησης και της τοποθέτησης υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών, υπό τον όρο ότι σέβονται τα δικαιώματα του παράκτιου κράτους.
Άρθρο 59: Ασχολείται με την επίλυση συγκρούσεων σχετικά με δικαιώματα και δικαιοδοσία στην ΑΟΖ όταν αυτά δεν προβλέπονται ρητά στην UNCLOS.
Άρθρο 61: Επικεντρώνεται στη διατήρηση των ζώντων πόρων, απαιτώντας από τα παράκτια κράτη να εξασφαλίζουν ότι η χρήση των πόρων είναι βιώσιμη.
Άρθρο 62: Συζητά τη χρησιμοποίηση των ζώντων πόρων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων άλλων κρατών να έχουν πρόσβαση σε πλεονάζοντες πόρους στην ΑΟΖ υπό ορισμένες συνθήκες.
Άρθρο 73: Παρέχει στα παράκτια κράτη την εξουσία να επιβάλλουν νόμους και κανονισμούς μέσα στην ΑΟΖ, συμπεριλαμβανομένων επιβιβάσεων, επιθεωρήσεων και νομικών διαδικασιών.
Αυτά τα άρθρα συνολικά καθορίζουν τα δικαιώματα και τις ευθύνες των παράκτιων κρατών και των άλλων εθνών μέσα στις ΑΟΖ, με στόχο την ισορροπία στη διαχείριση πόρων και τις διεθνείς ελευθερίες.
Πώς επηρεάζουν αυτά τα άρθρα τις θαλάσσιες διαφορές;
Τα άρθρα της UNCLOS που σχετίζονται με τις ΑΟΖ παίζουν κρίσιμο ρόλο στο πώς αντιμετωπίζονται και επιλύονται θαλάσσιες διαφορές.
Να ως υπόδειγμα πώς τα επηρεάζουν:
Καθορισμός Κυριαρχικών Δικαιωμάτων (άρθρα 55-57): Με το να ορίζουν με σαφήνεια την έκταση των κυριαρχικών δικαιωμάτων ενός κράτους εντός της ΑΟΖ των 200 ναυτικών μιλίων, αυτά τα άρθρα βοηθούν στον καθορισμό ορίων για εκμετάλλευση πόρων και δικαιοδοσία. Ωστόσο, προκύπτουν διαφορές όταν ΑΟΖ επικαλύπτονται, ειδικά μεταξύ γειτονικών ή αντικριστών κρατών. Για παράδειγμα, τα κράτη μπορεί να διαφωνούν για την ακριβή θέση γραμμών βάσης ή τη χάραξη θαλάσσιων συνόρων.
Διατήρηση και Διαχείριση Πόρων (άρθρα 61-62): Αυτές οι διατάξεις διασφαλίζουν ότι τα παράκτια κράτη διαχειρίζονται τους πόρους με βιώσιμο τρόπο. Διαφορές μπορεί να προκύψουν όταν μια χώρα κατηγορεί άλλη για υπεραλίευση ή μη βιώσιμες πρακτικές σε επικαλυπτόμενες ή αμφισβητούμενες ζώνες.
Ελευθερία Ναυσιπλοΐας (άρθρο 58): Ενώ τα παράκτια κράτη έχουν δικαιώματα μέσα στις ΑΟΖ τους, άλλα κράτη διατηρούν το δικαίωμα της ελεύθερης ναυσιπλοΐας. Διαφορές μπορούν να ανακύψουν όταν κράτη αντιλαμβάνονται ορισμένες ενέργειες, όπως στρατιωτικές ασκήσεις ή επιτήρηση, ως παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους στην ΑΟΖ.
Πλαίσιο Επίλυσης Συγκρούσεων (άρθρο 59): Η UNCLOS παρέχει πλαίσιο για την επίλυση συγκρούσεων όταν υπάρχουν επικαλυπτόμενα δικαιώματα ή αμφισημίες στη δικαιοδοσία. Αυτό συχνά περιλαμβάνει διαπραγματεύσεις, διαιτησία ή δικαστική επίλυση μέσω οργάνων, όπως το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS).
Επιβολή και Δικαιοδοσία (άρθρο 73): Η εξουσία που δίνεται στα παράκτια κράτη να επιβάλλουν τους νόμους τους μέσα στην ΑΟΖ μπορεί να οδηγήσει σε διαφορές, ειδικά όταν ξένα πλοία κρατούνται ή τιμωρούνται. Θέματα νομιμότητας και δικαιοδοσίας συχνά γίνονται αμφιλεγόμενα.
Συνολικά, αυτά τα άρθρα της UNCLOS θέτουν το νομικό θεμέλιο για την αντιμετώπιση διαφορών, αλλά η επίλυσή τους απαιτεί συχνά διπλωματία, διαπραγματεύσεις και κάποιες φορές δικαστική κρίση.
Παραδείγματα θαλάσσιων διαφορών που επηρεάστηκαν από αυτά τα άρθρα
Ακολουθούν μερικές αξιοσημείωτες θαλάσσιες διαφορές που επηρεάστηκαν από τα άρθρα της UNCLOS σχετικά με τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ):
Διαφορά στη Νότια Σινική Θάλασσα: Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές θαλάσσιες διαφορές, που περιλαμβάνει επικαλυπτόμενες αξιώσεις ΑΟΖ από την Κίνα, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι και την Ταϊβάν. Η “γραμμή των εννέα σημείων” της Κίνας συγκρούεται με τις ΑΟΖ άλλων χωρών, οδηγώντας σε εντάσεις για δικαιώματα αλιείας, εξερεύνηση πετρελαίου και την ελευθερία της ναυσιπλοΐας. Η υπόθεση διαιτησίας του 2016, που κατατέθηκε από τις Φιλιππίνες βάσει της UNCLOS, ακύρωσε τις εκτεταμένες αξιώσεις της Κίνας, τονίζοντας το νομικό πλαίσιο για τα θαλάσσια δικαιώματα.
Υποθέσεις της Υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας (1969): Αν και προηγήθηκαν της UNCLOS, αυτές οι υποθέσεις έθεσαν τις βάσεις για δίκαιες αρχές στη χάραξη θαλάσσιων συνόρων. Αφορούσαν διαφορές μεταξύ Γερμανίας, Δανίας και Ολλανδίας σχετικά με τη χάραξη της υφαλοκρηπίδας, επηρεάζοντας μεταγενέστερες ερμηνείες της UNCLOS.
Νικαράγουα κατά Ηνωμένων Πολιτειών (1986): Η υπόθεση αυτή αφορούσε ζητήματα δικαιοδοσίας και παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου στη θάλασσα. Το Διεθνές Δικαστήριο (ICJ) επιβεβαίωσε αρχές σχετικά με την ελευθερία ναυσιπλοΐας και τη μη παρέμβαση, ενισχύοντας τα δικαιώματα των κρατών βάσει της UNCLOS.
Η υπόθεση M/V Saiga (1999): Αυτή η υπόθεση αφορούσε τη σύλληψη πλοίου από τη Γουινέα για υποτιθέμενες τελωνειακές παραβάσεις. Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) τόνισε το δικαίωμα των πλοίων να πλέουν ελεύθερα και την υποχρέωση των κρατών να αποδεσμεύουν άμεσα τα πλοία μετά την καταβολή εγγύησης.
Υποθέσεις για τον τόνο του Νότιου Μπλεφίν (1999): Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία κατέθεσαν υποθέσεις κατά της Ιαπωνίας σχετικά με την υπεραλίευση τόνου του Νότιου Μπλεφίν. Το ITLOS τόνισε την ανάγκη για διατήρηση και βιώσιμη διαχείριση θαλάσσιων πόρων, υπογραμμίζοντας τον ρόλο του σε ζητήματα επείγουσας θαλάσσιας προστασίας.
Αυτές οι υποθέσεις δείχνουν πώς τα άρθρα της UNCLOS παρέχουν νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση διαφορών, ισορροπώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα με τις διεθνείς ελευθερίες.
Μια αναλυτική παρουσίαση υποδειγμάτων
Ακολουθούν λεπτομερείς αναφορές, ως υποδείγματα, για ορισμένες από τις θαλάσσιες διαφορές που επηρεάστηκαν από τα άρθρα της UNCLOS:
Διαφορά στη Νότια Σινική Θάλασσα:
Η διαφορά στη Νότια Σινική Θάλασσα περιλαμβάνει επικαλυπτόμενες αξιώσεις ΑΟΖ από την Κίνα, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι και την Ταϊβάν. Η “γραμμή των εννέα σημείων” της Κίνας συγκρούεται με τις ΑΟΖ άλλων χωρών. Το 2016, το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο αποφάσισε υπέρ των Φιλιππίνων, δηλώνοντας ότι οι αξιώσεις της Κίνας δεν είχαν νομική βάση βάσει της UNCLOS. Παρά την απόφαση, η Κίνα συνέχισε τις δραστηριότητές της στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης γαιών και της στρατιωτικοποίησης νησιών, οδηγώντας σε συνεχιζόμενες εντάσεις.
Υποθέσεις της Υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας (1969):
Αυτή η υπόθεση αφορούσε διαφορές μεταξύ Γερμανίας, Δανίας και Ολλανδίας σχετικά με τη χάραξη της υφαλοκρηπίδας στη Βόρεια Θάλασσα. Το Διεθνές Δικαστήριο (ICJ) έκρινε ότι τα σύνορα πρέπει να καθορίζονται βάσει δίκαιων αρχών αντί της μεθόδου της ίσης απόστασης, τονίζοντας τη φυσική προέκταση της χερσαίας επικράτειας κάτω από τη θάλασσα.
Νικαράγουα κατά Ηνωμένων Πολιτειών (1986):
Η Νικαράγουα υπέβαλε υπόθεση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών στο ICJ, κατηγορώντας τες για παραβίαση του διεθνούς δικαίου μέσω της υποστήριξης παραστρατιωτικών δραστηριοτήτων και της ναρκοθέτησης λιμανιών της Νικαράγουας. Το ICJ αποφάνθηκε υπέρ της Νικαράγουας, δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ είχαν παραβιάσει την κυριαρχία και το εθιμικό διεθνές δίκαιο. Η υπόθεση τόνισε τη σημασία του σεβασμού θαλάσσιων συνόρων και των αρχών μη παρέμβασης.
Η υπόθεση “M/V Saiga” (1997):
Αυτή η υπόθεση αφορούσε τη σύλληψη του δεξαμενόπλοιου “M/V Saiga” από τη Γουινέα για υποτιθέμενες τελωνειακές παραβάσεις στην ΑΟΖ της. Το ITLOS έκρινε ότι η Γουινέα είχε παραβιάσει διατάξεις της UNCLOS, τονίζοντας την άμεση αποδέσμευση πλοίων και τα δικαιώματα των κρατών σημαίας.
Υποθέσεις για τον τόνο του Νότιου Μπλεφίν (1999):
Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία υπέβαλαν υποθέσεις κατά της Ιαπωνίας για υπεραλίευση αποθεμάτων τόνου του Νότιου Μπλεφίν. Το ITLOS εφάρμοσε την αρχή της προφύλαξης, διατάσσοντας την Ιαπωνία να σταματήσει το πειραματικό πρόγραμμα αλιείας της. Η υπόθεση αυτή υπογράμμισε τη σημασία της βιώσιμης διαχείρισης πόρων και της διατήρησης βάσει της UNCLOS.
Αυτές οι υποθέσεις δείχνουν πώς τα άρθρα της UNCLOS παρέχουν πλαίσιο για την επίλυση των διαφορών.
Πώς επηρεάζουν αυτές οι διαφορές τις διεθνείς σχέσεις;
Αυτές οι θαλάσσιες διαφορές επηρεάζουν βαθιά τις διεθνείς σχέσεις με διάφορους τρόπους:
Πολιτικές εντάσεις και συγκρούσεις:
Στη Νότια Σινική Θάλασσα, οι επικαλυπτόμενες αξιώσεις ΑΟΖ έχουν οδηγήσει σε αυξημένες εντάσεις μεταξύ της Κίνας και γειτονικών χωρών, όπως οι Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Αυτό έχει, επίσης, προκαλέσει εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες τονίζουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας. Η διαφορά έχει αυξήσει τη στρατιωτικοποίηση στην περιοχή, επηρεάζοντας τις σχέσεις Ανατολικής Ασίας-Δύσης.
Οικονομικές επιπτώσεις:
Αυτές οι διαφορές επηρεάζουν την πρόσβαση σε θαλάσσιους πόρους, όπως τα αποθέματα ψαριών, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Για παράδειγμα, η διαφορά για τον τόνο του Νότιου Μπλεφίν τόνισε την ανάγκη για βιώσιμη αλιεία, ενώ η διαφορά στη Νότια Σινική Θάλασσα περιλαμβάνει έλεγχο πλούσιων σε ενέργεια περιοχών. Οι περιορισμοί πρόσβασης μπορούν να προκαλέσουν οικονομικές απώλειες και να εντείνουν τις περιφερειακές εντάσεις.
Νομικά προηγούμενα και διεθνής τάξη:
Υποθέσεις όπως η “M/V Saiga” και η Υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Θάλασσας έχουν δημιουργήσει νομικά προηγούμενα, ενισχύοντας το διεθνές δίκαιο και την UNCLOS ως πλαίσιο για την επίλυση διαφορών. Ωστόσο, όταν χώρες αγνοούν αποφάσεις, όπως η Κίνα που αγνόησε την απόφαση του 2016, αυτό υπονομεύει το κύρος των διεθνών θεσμών.
Διπλωματικές σχέσεις και συμμαχίες:
Οι θαλάσσιες διαφορές συχνά επηρεάζουν τις συμμαχίες. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενισχύσει τη συνεργασία με χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας ως απάντηση στις ενέργειες της Κίνας. Ομοίως, οι διαφορές μπορεί να οδηγήσουν σε διπλωματικές διαπραγματεύσεις και συνεργασίες για την αποφυγή συγκρούσεων.
Ασφάλεια και στρατιωτικοποίηση:
Οι διαφορές μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένη στρατιωτική παρουσία, όπως φαίνεται στη Νότια Σινική Θάλασσα, όπου τόσο οι περιφερειακές χώρες όσο και εξωτερικές δυνάμεις έχουν αναπτύξει ναυτικές δυνάμεις. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο συγκρούσεων, επηρεάζοντας την παγκόσμια ασφάλεια.
Συνολικά, οι θαλάσσιες διαφορές δεν περιορίζονται μόνο σε νομικά ζητήματα αλλά έχουν ευρύτερες επιπτώσεις στην παγκόσμια πολιτική, την οικονομία και την ασφάλεια.
Επίλυση διαφορών
Πώς βοηθά η UNCLOS στη μείωση των εντάσεων;
Η UNCLOS (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας) συμβάλλει στη μείωση των εντάσεων μέσω διαφόρων μηχανισμών:
Σαφές νομικό πλαίσιο:
Η UNCLOS καθορίζει νομικά πρότυπα για τα θαλάσσια δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των ΑΟΖ, της υφαλοκρηπίδας και της ελευθερίας ναυσιπλοΐας. Αυτή η σαφήνεια βοηθά τα κράτη να κατανοήσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, μειώνοντας τις πιθανότητες συγκρούσεων.
Μηχανισμοί επίλυσης διαφορών:
Η UNCLOS παρέχει πολλαπλά φόρουμ για την επίλυση διαφορών, όπως το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS), το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο (PCA) και το Διεθνές Δικαστήριο (ICJ). Αυτά τα θεσμικά όργανα προσφέρουν ειρηνικά μέσα για την επίλυση συγκρούσεων αντί για στρατιωτικές ή μονομερείς ενέργειες.
Αρχές δικαιοσύνης και ίσης απόστασης:
Μέσω αποφάσεων, όπως στην Υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Θάλασσας, η UNCLOS δίνει έμφαση στις δίκαιες αρχές στη χάραξη θαλάσσιων συνόρων, διασφαλίζοντας πιο ισότιμα αποτελέσματα και μειώνοντας την αίσθηση αδικίας.
Διατήρηση και βιώσιμη χρήση:
Η UNCLOS προωθεί τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων, όπως φάνηκε στην υπόθεση του τόνου του Νότιου Μπλεφίν. Αυτό μειώνει τις εντάσεις γύρω από την υπερεκμετάλλευση και ενθαρρύνει τη συνεργασία για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ελευθερία ναυσιπλοΐας:
Ενισχύοντας την αρχή της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, η UNCLOS συμβάλλει στη διατήρηση ανοικτών θαλάσσιων οδών, που είναι ζωτικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο και την ασφάλεια. Αυτό περιορίζει τις μονομερείς αξιώσεις που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν τη διεθνή ναυτιλία.
Ενίσχυση διεθνούς συνεργασίας:
Η UNCLOS ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ κρατών σε τομείς όπως η έρευνα, η προστασία του περιβάλλοντος και η διαχείριση πόρων, οικοδομώντας εμπιστοσύνη και μειώνοντας τις πιθανότητες συγκρούσεων.
Συνολικά, η UNCLOS λειτουργεί ως θεμέλιο της «θαλάσσιας παγκόσμιας τάξης», προσφέροντας κανόνες και θεσμούς που μετατρέπουν τις συγκρούσεις σε διαχειρίσιμες διαφορές.
Η διπλωματία απέναντι στην οριστική ρήξη
Ποιοι είναι οι περιορισμοί της UNCLOS στην αποτροπή συγκρούσεων;
Παρόλο που η UNCLOS παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, έχει αρκετούς περιορισμούς όσον αφορά στην αποτροπή συγκρούσεων:
Έλλειψη μηχανισμών επιβολής:
Η UNCLOS βασίζεται στην καλή θέληση των κρατών για την εφαρμογή αποφάσεων. Εάν μια χώρα απορρίψει αποφάσεις, όπως έκανε η Κίνα με την απόφαση του 2016 στη Νότια Σινική Θάλασσα, υπάρχουν περιορισμένα μέσα για την επιβολή συμμόρφωσης.
Επιλεκτική συμμετοχή:
Ορισμένες μεγάλες δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έχουν επικυρώσει την UNCLOS, παρόλο που ακολουθούν πολλές από τις διατάξεις της ως εθιμικό δίκαιο. Αυτό υπονομεύει την καθολικότητά της.
Πολιτικοποίηση των διαφορών:
Ακόμη και με νομικές διαδικασίες, οι θαλάσσιες διαφορές συχνά εμπλέκονται με ζητήματα εθνικής υπερηφάνειας, γεωπολιτικής στρατηγικής και ασφάλειας, καθιστώντας δύσκολο να επιλυθούν καθαρά μέσω νομικών μέσων.
Περιορισμένη δικαιοδοσία:
Ορισμένες κατηγορίες διαφορών εξαιρούνται από υποχρεωτική επίλυση μέσω της UNCLOS (π.χ. στρατιωτικές δραστηριότητες, ζητήματα ασφάλειας). Αυτό περιορίζει το εύρος στο οποίο η UNCLOS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση διαφορών.
Αργές διαδικασίες:
Οι διαδικασίες διαιτησίας και δικαστηρίων μπορεί να είναι χρονοβόρες, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορεί να κλιμακωθούν οι εντάσεις.
Εξάρτηση από τη συμμόρφωση των κρατών:
Ακόμη και όταν λαμβάνονται αποφάσεις, η αποτελεσματικότητα της UNCLOS εξαρτάται από τη συμμόρφωση. Η έλλειψη “αστυνομικής δύναμης” στο διεθνές σύστημα σημαίνει ότι η μη συμμόρφωση είναι μια μόνιμη πρόκληση.
Συνοπτικά, η UNCLOS παρέχει ένα βασικό νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση των θαλάσσιων διαφορών, αλλά η αποτελεσματικότητά της περιορίζεται από γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, ζητήματα επιβολής και την απροθυμία ισχυρών κρατών να συμμορφωθούν.