Πόρτες που καταπλακώνουν παιδιά και σοβάδες που πέφτουν την ώρα του μαθήματος είναι μόνο μερικά από όσα συμβαίνουν στα γερασμένα και ασυντήρητα σχολικά κτίρια
Τα σχολεία εκπέμπουν SOS. Σε όλη τη χώρα σημειώνονται κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου σχεδόν καθημερινά περιστατικά που θέτουν σε κίνδυνο μέχρι και τη ζωή μαθητών. Τελευταίο συμβάν ήταν η πτώση πόρτας στο 3ο Δημοτικό Κηφισιάς που καταπλάκωσε 9χρονο (ακολούθησε εισαγγελική παρέμβαση). Υπενθυμίζεται πως αντίστοιχο περιστατικό έλαβε χώρα και στον Δομοκό στις 6/5 με έναν 5άχρονο που καταπλακώθηκε από πόρτα σχολείου. Τους πρώτους πέντε μήνες του 2024 είχαμε ήδη δεκάδες συμβάντα σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Σοβάδες πέφτουν σε μαθητές, όπως στο Μαράσλειο τον Φεβρουάριο ή τον Απρίλιο στο 32ο και το 18ο Δημοτικό στον Βόλο, όπου «έβρεξε» σοβάδες με διαφορά λίγων 24ώρων στα δυο σχολεία. Αντίστοιχα στο Αιτωλικό εν ώρα μαθήματος μεγάλα κομμάτια σοβάδων έπεσαν και από τύχη δεν τραυμάτισαν κάποιον. Τον κώδωνα του κινδύνου χτυπούν και οι γονείς στη Θεσσαλονίκη για τα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ). Οπως κατήγγειλαν τον Μάρτιο, τα παιδιά τους φοιτούν σε ανθυγιεινούς χώρους, χωρίς εξόδους κινδύνου και πυρασφάλεια, ενώ πολλοί σημαντικοί χώροι (βλ. τουαλέτες) δεν είναι καν διαμορφωμένοι για ανάπηρα άτομα!
Την αγωνία της εκφράζει και η Ενωση Γονέων Ναυπλίου. Μετά τη βροχή της 1ης Μάρτη καταγγέλλει την «εγκληματική αδιαφορία για την ασφάλεια πρωτίστως των παιδιών» κάνοντας λόγο για ασυντήρητα σχολεία, βρόχινα νερά που μπαίνουν εντός των αιθουσών και πολλαπλές φθορές που καθιστούν τα κτίρια δομικά και στατικά επικίνδυνα.
Και πώς να μη σημειώνονται τέτοια «σκηνικά» όταν η συντριπτική πλειονότητα των σχολείων στη χώρα έχει κτιστεί πριν από το 1984; Είναι βασισμένα στον ξεπερασμένο πλέον αντισεισμικό κανονισμό του 1959. Εύλογα οι ενώσεις γονέων σε όλη την Ελλάδα ζητούν ελέγχους των κτιρίων. Μόνο σοκ δεν είχε προκαλέσει ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας Θανάσης Κικινής όταν είχε καταγγείλει ότι «δεν γίνονται συστηματικοί έλεγχοι, ενώ οι δήμοι και οι περιφέρειες πετούν το μπαλάκι στους διευθυντές των μονάδων με αποτέλεσμα σήμερα να μη γνωρίζουμε ποια σχολεία είναι ασφαλή για να υποδεχτούν μαθητές και ποια όχι».
Μεγάλο χτύπημα για σχολεία της Αττικής ήταν ο σεισμός του Ιουλίου του 2019. Το ρήγμα της Πάρνηθας, με 5,1 ρίχτερ, προκάλεσε μεγάλες ζημιές και ανέδειξε τη στατική ανεπάρκεια πολλών σχολικών κτιρίων. Εν έτει 2024 υπάρχουν στην πρωτεύουσα σεισμόπληκτα σχολεία στα οποία η κατάσταση εδώ και χρόνια παραμένει ίδια. Χαρακτηριστικά, προβλήματα στατικότητας αντιμετωπίζουν σχολικές μονάδες σε περιοχές όπως το Χαϊδάρι, το Αιγάλεω και ο Πειραιάς. Μάλιστα η ΕΛΜΕ Πειραιά την 1/10/23 είχε εκπέμψει SOS για την παλαιότητα των σχολείων και τους ανύπαρκτους αντισεισμικούς ελέγχους με υπόμνημά της προς την τότε υφυπουργό Παιδείας Δόμνα Μιχαηλίδου.
Οι δήμοι εξαιτίας της υποχρηματοδότησης από την κυβέρνηση αδυνατούν να λύσουν τα τεράστια προβλήματα. Σε άλλες περιπτώσεις οι λάθος χειρισμοί τους επιτείνουν τα αδιέξοδα, με τους μαθητές να περιπλανιούνται σαν πρόσφυγες στις πόλεις τους.
Πολλαπλά είναι τα ερωτήματα και για τον πρώην Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), νυν Κτιριακές Υποδομές ΑΕ (ΚτΥπ ΑΕ). Γονείς και εκπαιδευτικοί κάνουν λόγο στο Documento για μελέτες για νέα σχολικά κτίρια τις οποίες έχει υποσχεθεί η ΚτΥπ προ ενός έτους και μέχρι σήμερα είναι άφαντες.
ΕΠΑΛ υπό εγκατάλειψη στη Νέα Φιλαδέλφεια
Τραγική είναι και η εγκατάλειψη του συγκροτήματος των ΕΠΑΛ της Νέας Φιλαδέλφειας. Στο συγκρότημα έκτασης 47 στρεμμάτων, που βρίσκεται παράλληλα με την εθνική οδό, στεγάζονται δύο πρωινά ΕΠΑΛ, το 1ο και 2ο ΕΠΑΛ Νέας Φιλαδέλφειας, το 3ο Εσπερινό ΕΠΑΛ και το 5ο Εργαστηριακό Κέντρο. Σε παλαιά κτίρια άνω των 40 ετών συστεγάζονται περίπου 500 μαθητές και 100 άτομα καθηγητικό προσωπικό. Την κατάσταση που επικρατεί στο πολύπαθο συγκρότημα εξηγεί στο Documento ο γραμματέας της Γ΄ ΕΛΜΕ και μηχανολόγος Παυσανίας Τσούλας: «Δεν έχει γίνει τίποτε ένα χρόνο μετά και την ανάδειξη των προβλημάτων από τη Συνομοσπονδία Γονέων Αττικής. Τα κτίρια είναι παλαιά και εδώ και τόσα χρόνια δεν έχουν συντηρηθεί, με αποτέλεσμα να είναι πάρα πολύ άσχημη η κατάσταση. Αυτό που διεκδικούμε είναι η άμεση συντήρησή τους και δεύτερον να ξεκινήσει η διαδικασία οικοδόμησης νέων κτιρίων με στόχο τη δημιουργία σύγχρονων εργαστηρίων. Να μην αλλάξουν χαρακτήρα οι σχολικές μονάδες. Οσο προχωράει αυτή η κατάσταση σιγά σιγά θα φτάσουμε στο σημείο να είναι επικίνδυνα για το προσωπικό».
Ο σεισμός του 2019 ήταν επί της ουσίας το τελειωτικό χτύπημα για το 1ο ΕΠΑΛ, το οποίο έπαθε σημαντικές ζημιές που το κατέστησαν μη λειτουργικό έως ότου επισκευαστεί. Οι μαθητές του στοιβάχτηκαν στο 2ο ΕΠΑΛ και η Γ΄ ΕΛΜΕ κατηγορεί τον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας πως αντιμετωπίζει τα παιδιά ως μαθητές β΄ κατηγορίας. «Είμαι 21 χρόνια στα ΕΠΑΛ της Ν. Φιλαδέλφειας, από το 2003. Πάνω από τρεις νέες δημοτικές αρχές έχουν περάσει και καμία δεν μερίμνησε για την ουσιαστική αναβάθμιση των κτιρίων, πλην κάποιον βαψιμάτων. Στο συγκρότημα στεγάζονταν το 3ο Γυμνάσιο και 3ο ΓΕΛ Νέας Φιλαδέλφειας, όπου τα 2/3 των παιδιών πήγαν σε νέα συγκροτήματα πάνω από τα ΕΠΑΛ. Γι’ αυτά βρέθηκε λύση. Για τα ΕΠΑΛ ακόμη περιμένουμε».
Η προηγούμενη δημοτική αρχή του Γιάννη Βούρου προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων όταν, όπως καταγγέλθηκε τότε, αντί να πράξει τα δέοντα για την επισκευή του 1ου ΕΠΑΛ, επιχείρησε να εγκαταστήσει εκεί άνευ άδειας την Τεχνική Υπηρεσία του δήμου. Σε κάθε ερώτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας σχετικά με τα απαραίτητα κονδύλια για το φτιάξιμο του συγκροτήματος η απάντηση είναι «δεν υπάρχουν κονδύλια». Σε κινητοποίησή της η ΕΛΜΕ κάλεσε την αστυνομία βάζοντας φρένο στην αξιοποίηση του χώρου με αυτό τον τρόπο. Τα μεγαλύτερα προβλήματα, πέραν της μη λειτουργικότητας του 1ου ΕΠΑΛ, εντοπίζονται στη μόνωση – θέρμανση των κτιρίων, στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και τις παρατημένες τουαλέτες τις οποίες χρησιμοποιούν 300 άτομα το βράδυ, τις ώρες του Εσπερινού ΕΠΑΛ, και άλλα 200 το πρωί. Οι εκπαιδευτικοί, όπως τονίζει ο Παυσ. Τσούλας, είχαν απευθυνθεί και πάλι στην ΚτΥπ τον Ιούνιο του 2023 για να γίνει μελέτη.
Το αποτέλεσμα;
«Ακόμη περιμένουμε, κατόπιν αυτοψίας που έγινε, να μας πουν αν τα κτίρια είναι διαχειρίσιμα για να πάμε σε μια πρώτη κοστολόγηση. Από τον Ιούνιο υποσχέθηκαν πως προτού κλείσει ο χρόνος θα είναι έτοιμη η μελέτη. Μέχρι και σήμερα δεν ξέρουμε τίποτε».
Ακατάλληλα κτίρια στον Πειραιά
Τα πολλαπλά προβλήματα των σχολείων του Πειραιά είχαν τεθεί στη βουλευτή Πειραιά Δόμνα Μιχαηλίδου την 1/10/23, όσο ήταν υφυπουργός Παιδείας. Αποκαλυπτικό είναι το σχετικό υπόμνημα της ΕΛΜΕ Πειραιά όπου τονίζονταν η παλαιότητα των κτιρίων και οι ανύπαρκτοι έλεγχοι στατικότητας. Χαρακτηριστικά, 15 σχολικά κτίρια, στα οποία φιλοξενούνται 21 σχολεία και δύο εργαστηριακά κέντρα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Πειραιά είναι κατασκευασμένα πριν από το 1989. Παντελώς ακατάλληλα για την ΕΛΜΕ Πειραιά είναι κτίρια όπως του 7ου Γυμνασίου Πειραιά που οικοδομήθηκε πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και του 9ου ΕΠΑΛ και του 13ου ΓΕΛ που είναι πολυκατοικίες άνευ προαυλίου. Σε δώδεκα σχολεία (προ του 1989) δεν υπάρχει πυρασφάλεια, ενώ όπως αναφέρεται στο υπόμνημα, ο Δήμος Πειραιά «βεβαιώνει ότι από το 2003 (έγινε ένας απλός οπτικός έλεγχος), δεν έχει πραγματοποιηθεί κανενός είδους αντισεισμικός έλεγχος».
Μισό σεισμόπληκτο… μισό σε λειτουργία
Στο Αιγάλεω περίπου 1.000 μαθητές ζουν μια οδύσσεια εδώ και πέντε χρόνια. Την ταλαιπωρία της εκπαιδευτικής κοινότητας έχει αναδείξει με σειρά δημοσιευμάτων στο παρελθόν το Documento. Μέχρι και σήμερα το 7ο και 17ο Δημοτικά Σχολεία Αιγάλεω χρήζουν αποκαταστάσεων, ενώ εκ θεμελίων ανοικοδόμηση χρειάζονται το 11ο Δημοτικό και το 1ο Γυμνάσιο. Από τα τέσσερα σεισμόπληκτα κτίρια μόνο το μισό 7ο Δημοτικό χρησιμοποιείται για μαθήματα. Πρόκειται για ένα ισόγειο και έναν πρώτο όροφο που χρησιμοποιούνται, ενώ δεν υπάρχει καμία περίφραξη που να διαχωρίζει το υπόλοιπο ακατάλληλο κτίριο από αυτό που χρησιμοποιείται. «Δεν υπάρχουν παράθυρα, αλλά εκτεθειμένα σίδερα, σκαλωσιές, πεταμένα μπάζα. Είμαστε απλώς τυχεροί που δεν έχει χτυπήσει κάποιος» λέει στο Documento ο γονέας Γιάννης Κορτσιδάκης που τα παιδιά του πάνε στα σεισμόπληκτα.
Το μπαλάκι των ευθυνών πετάγεται από τον δήμο στον εργολάβο και αντίστροφα. Η Βιργινία Γεωργοπάνου, πρόεδρος της Ενωσης Γονέων Αιγάλεω, υποστηρίζει: «Η αρχή έχει αλλάξει και βάσει νόμου δεν έχουμε εργολάβο για τα δυο σχολεία. Εχει κηρυχτεί έκπτωτος από τον προηγούμενο δήμαρχο. Θα έπρεπε έπειτα από πέντε χρόνια μέσω των υπουργείων να υπάρξει ειδική ρύθμιση για τέτοιες περιπτώσεις. Τα σχολεία αφορούν τα παιδιά μας που είναι το μέλλον της ζωής μας όλης. Το ένα σχολείο θα ανεγερθεί από την ΚτΥπ, η οποία σε ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ απάντησε (στις 19/4/24) πως είναι στο στάδιο των μελετών. Την ίδια απάντηση μας είχε δώσει και πριν από ένα χρόνο».
Η πολύπαθη Γκράβα
Ενα από τα παλαιότερα συγκροτήματα των Αθηνών είναι η Γκράβα. Σ’ αυτό περιλαμβάνονται δύο γυμνάσια, δύο ΓΕΛ, τέσσερα δημοτικά (εκ των οποίων το ένα ειδικό) και τρία νηπιαγωγεία του Δήμου Αθηναίων, με σύνολο μαθητών περίπου 4.000. Αν μάλιστα προστεθούν και οι μαθητές των σχολείων του Δήμου Γαλατσίου που στεγάζονται στο συγκρότημα της Γκράβας, φτάνουμε σε ένα σύνολο 6.000 παιδιών. Φύλαξη, μικροπαραβατικότητα, φωτοσήμανση και επισκευές που πρέπει να γίνουν συνθέτουν το παζλ των προβλημάτων του σχολικού συγκροτήματος. Ο αντιδήμαρχος Υποδομών Ανδρέας Γραμματικογιάννης τονίζει στο Documento:
«Δεν έχουμε την αυταπάτη ότι θα λύσουμε τα προβλήματα της Γκράβας σε τρεις μήνες. Εχουμε όμως την αποφασιστικότητα και τη διάθεση να κάνουμε ό,τι καλύτερο για την ουσιαστική βελτίωση και υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Με δεδομένη την υποστελέχωση των τεχνικών συνεργείων του δήμου λόγω ανυπαρξίας προγράμματος προσλήψεων στους δήμους από την κυβέρνηση, προγραμματίζουμε να ενισχύσουμε τους επόμενους μήνες την προσπάθεια καθημερινής συντήρησης των υποδομών με εξειδικευμένα συνεργεία κατόπιν διαγωνισμού τα οποία θα παρεμβαίνουν και θα επιλύουν τα συνήθη αιτήματα (ηλεκτρολογικά, υδραυλικά, μικροεπισκευών κ.λπ.) ώστε να αποκατασταθεί η σχέση εμπιστοσύνης που έχει διαρραγεί. Προγραμματίζονται εκτεταμένες παρεμβάσεις τόσο σε αύλειους χώρους (βελτίωση του πρασίνου, χρήση ανθεκτικών και ψυχρών υλικών κατάλληλων για εκπαιδευτικές δομές κ.λπ.) και προσβασιμότητα όσο και σε θέματα αποκατάστασης της ασφαλούς χρήσης των χώρων. Εξασφαλίστηκαν πρόσθετα 6 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα “Τρίτσης” που θα ενισχύσουν τις προσπάθειες βελτίωσης του συνόλου των σχολείων».
Την ανάγκη επιδιορθώσεων τονίζει και ο Μάκης Μπίκας, γονέας παιδιού της Γκράβας και γραμματέας της Ενωσης Γονέων του 5ου Διαμερίσματος της Αθήνας: «Πολλά εκ των προβλημάτων βρίσκονται στα 38ο και 113ο Νηπιαγωγεία. Υπάρχουν εκτεθειμένα σύρματα στην περίφραξη. Δεν υπάρχει σκιασμένος χώρος στα προαύλια, η θέρμανση γίνεται με κλιματιστικά και δεν υπάρχει κεντρικό σύστημα. Υπάρχουν ακόμη άλυτα προβλήματα. Τα καταθέσαμε όλα μέσω υπομνημάτων. Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί και η περιμετρική φωτοσήμανση από την Γκράβα, ενώ αξίζει να θυμίσουμε πως δεν υπάρχουν γιατρός και νοσηλευτής παρά τις αθλητικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν».
Το πρόβλημα της φύλαξης αναδεικνύει, τέλος, ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής και πρόεδρος της Γ΄ ΕΛΜΕ Αθηνών Χαράλαμπος Κόκλας: «Στόχος μας είναι η 24ωρη φύλαξη. Το κυριότερο ζήτημα για εμάς είναι οι δολιοφθορές και η μικροπαραβατικότητα τις ώρες μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων και εννοείται πως χρειάζονται απαραίτητες επιδιορθώσεις και στατικός έλεγχος των κτιρίων διότι έχει περάσει καιρός από την τελευταία φορά, που ήταν το… 2000».
Nuntiusweb