Οι Αλβανοί θέλουν να καταλάβουν το βόρειο τμήμα και τα Μετόχια
Ανεξέλεγκτες διαστάσεις τείνει να προσλάβει η ένταση στο Κόσοβο, καθώς η Σερβία κατηγορεί πλέον την αλβανική διοίκηση της Πρίστινα ότι προσπαθεί να καταλάβει το βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου και τα Μετόχια.
«Η κατάσταση ασφαλείας είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω των μονομερών, παράνομων και μη νομιμοποιημένων αποφάσεων της αλβανικής διοίκησης της Πρίστινα και κυρίως της προσπάθειας της να καταλάβει το βόρειο τμήμα του Κοσόβου και τα Μετόχια» ανέφερε σε δηλώσεις του ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας, Milos Vucevic.
Είχαμε προειδοποιήσει
Ο Vucevic υποστήριξε ότι ο Σέρβος πρόεδρος Aleksandar Vucic είχε προειδοποιήσει επανειλημμένα τη διεθνή και τη σερβική κοινότητα ότι οι μονομερείς ενέργειες της Πρίστινα μπορεί να οδηγήσουν στο χειρότερο δυνατό σενάριο.
«Δυστυχώς, αυτό συνέβη» λέει ο Vucevic, ο οποίος κατηγορεί τον πρωθυπουργό του Κοσόβου (η Σερβία δεν έχει αναγνωρίσει τη Δημοκρατία του Κοσόβου), Albin Kurti ότι έχει επιλέξει έναν δρόμο που οδηγεί «στην κλιμάκωση, στις συγκρούσεις, στους τραυματισμούς, στους πυροβολισμούς και σε όλα όσα έχουμε δει έως σήμερα».
Σημειώνεται πως η Σερβία έχει θέσει σε συναγερμό τις ένοπλες δυνάμεις της, τις οποίες έχει διατάξει να πλησιάσουν τα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο.
Δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια
Όπως είπε ο σερβικός στρατός δεν μπορεί να αγνοήσει τη βία που ασκείται κατά του σερβικού πληθυσμού και θα απαντήσει εάν σκοτωθούν Σέρβοι.
«Μιλάμε, Θεός φυλάξοι, για τις δολοφονίες Σέρβων, τη φυσική εξόντωση του λαού μας από την αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου, την εκδίωξη του σερβικού λαού, τα πογκρόμ, για όλα όσα μας συνέβαιναν πριν από 20 ή 30 χρόνια.
Πράγματι, δεν θα είναι απλώς ένας «κόκκινος κωδικός», αλλά η στιγμή που η Σερβία δεν θα μπορεί απλώς να διαπραγματευτεί και να καθίσει με σταυρωμένα τα χέρια» είπε ο Vucevic.
Δυσαρέσκεια με την KFOR
Επιπλέον, ο Vucevic εξέφρασε τη δυσαρέσκεια του Βελιγραδίου για τη στάση που τήρησαν οι δυνάμεις της KFOR – τη διεθνή δύναμη ασφαλείας υπό το ΝΑΤΟ -, καθώς όπως υποστήριξε, αυτές βοήθησαν την αστυνομία του Κοσόβου να καταλάβει το βόρειο τμήμα της επαρχίας.
«Η Σερβία είναι αναστατωμένη από τις ενέργειες της KFOR.
Αυτοί βοήθησαν την αστυνομία του Κοσόβου, στήνοντας έναν κλοιό γύρω από το κατεχόμενο κτήριο της διοίκησης στη Zvecan, να προχωρήσουν στην πλήρη κατάληψη του χώρου.
Αυτό δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες και στα καθήκοντα της KFOR.
Αντιθέτως, θα έπρεπε να οδηγήσουν την κοσοβάρικη αστυνομία νότια του ποταμού Ibar.
Αυτή είναι η δουλειά τους» υποστήριξε ο Σέρβος υπουργός Άμυνας, επισημαίνοντας ότι αποστολή της KFOR αλλά και της EULEX (της ευρωπαϊκής δύναμης στο Κόσοβο) είναι να διασφαλίσουν την ασφάλεια για όλους τους κατοίκους της περιοχής.
«Αυτοί είναι οι μόνοι που έχουν εντολή να διασφαλίζουν την ασφάλεια.
Και όχι να στέκονται απέναντι σε άοπλους πολίτες και καλά οπλισμένους Κοσοβάρους αστυνομικούς που έχουν καταλάβει τα κτήρια» τόνισε ο Vucevic, υποστηρίζοντας πως οι διαδηλώσεις των Σέρβων της περιοχής ήταν απόλυτα ειρηνικές.
Νέα ένταση
Η ένταση στο βόρειο Κόσοβο κλιμακώθηκε στους δήμους Mitrovitsa, Leposavic, Zubin Potok και Zvecan στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο και στα Μετόχια, στις 26 Μαΐου, όταν η αστυνομία του Κοσόβου επενέβη για να διαλύσει συγκεντρώσεις Σέρβων που επιχείρησαν να εμποδίσουν τους νεοεκλεγέντες Αλβανούς δημάρχους να αναλάβουν τα καθήκοντα τους σε πόλεις όπου πλειοψηφεί ο σερβικός πληθυσμός.
Οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν και πήραν διαστάσεις με αποτέλεσμα να υπάρξει εμπλοκή και των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 30 ένστολοι.
Ιταλοί και Ούγγροι ένστολοι της KFOR υπέστησαν σοβαρά τραύματα και εγκαύματα από βόμβες μολότοφ και πέτρες, ενώ το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε πως είναι πιθανή η αποστολή επιπλέον 700μελούς στρατιωτικού σώματος στο Κόσοβο.
Η πηγή της έντασης
Όλα άρχισαν στις 23 Απριλίου όταν και διεξήχθησαν τοπικές εκλογές στις πόλεις Mitrovitsa, Leposavic, Zubin Potok και Zvecan, τις οποίες ωστόσο οι Σέρβοι της περιοχής αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν.
Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν αναγνωρίστηκε από τους εκπροσώπους της σερβικής κοινότητας.
Οι Σέρβοι ζητούν να διεξαχθούν εκλογές αφού συσταθεί πρώτα η Ένωση Σερβικών Δήμων, υποχρέωση που ανέλαβε η Πρίστινα το 2013 με τη Συμφωνία των Βρυξελλών, αλλά δεν έχει υλοποιηθεί έως σήμερα.
Ρωσία: Άνευ όρων στήριξη στη Σερβία και στους Σέρβους για το Κόσοβο
Στηρίζουμε άνευ όρων τη Σερβία και τους Σέρβους υποστηρίζει η Ρωσία με αφορμή την ένταση και τις ταραχές που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα στο Κόσοβο.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, όλα τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα του σερβικού πληθυσμού πρέπει να προστατευθούν.
«Στηρίζουμε άνευ όρων την Σερβία και τους Σέρβους.
Η Μόσχα παρακολουθεί στενά τις ταραχές στο Κόσοβο» υπογράμμισε ο Peskov.
Διαφωνίες
Τόσο η Σερβία όσο και η διοίκηση του Κοσόβου δεν έχουν καταλήξει σε μια συμφωνία που να διασφαλίζει περισσότερη αυτονομία στους δήμους με σερβική πλειοψηφία στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, κάτι που η σερβική πλευρά θέτει ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της στα θεσμικά όργανα της Πρίστινας.
Σημειώνεται ότι οι δύο πλευρές διεξάγουν συνομιλίες εδώ και πάνω από 10 χρόνια, αλλά δεν έχουν καταφέρει να καταγράψουν κάποια αξιοσημείωτη πρόοδο.
Η σερβική μειονότητα στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο αντιδρά στις προσπάθειες της Πρίστινα να επιβάλλει την εξουσία της και βρίσκεται πιο κοντά στο Βελιγράδι με αποτέλεσμα να προκύπτουν κάθε φορά εντάσεις και συγκρούσεις για μια σειρά από θέματα που αφορούν από την αστυνόμευση και τη λειτουργία των θεσμών μέχρι τις πινακίδες των αυτοκινήτων.
Η ιστορία
Το Κόσοβο αποτελούσε αυτόνομη περιοχή της Σερβίας, όταν ακόμα υπήρχε η ενιαία Γιουγκοσλαβία, διαθέτοντας έναν πλειοψηφικό αλβανικό πληθυσμό.
Για αυτό άλλωστε και το αποσχιστικό κίνημα ήταν ισχυρό.
Το 1999 με τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ, οι σερβικές δυνάμεις αποχώρησαν από το Κόσοβο που θεωρούσαν ιστορικό έδαφος της, και εκεί εγκαταστάθηκε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, η ειρηνευτική δύναμη της KFOR.
Το 2008 ακολούθησε η αναγνώριση του Κοσόβου ως ανεξάρτητης Δημοκρατίας, κάτι που δεν αποδέχθηκε η Σερβία.
Ωστόσο, στα βόρεια του Κοσόβου παρέμειναν συμπαγείς σερβικοί πληθυσμοί που αντιδρούσαν στην υπαγωγή τους στην Πρίστινα και που ήθελαν να εξακολουθήσουν να έχουν σχέσεις με το Βελιγράδι.
Στο κενό
Έκτοτε έγιναν αρκετές προσπάθειες για μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών που όλες όμως έπεσαν στο κενό.
Μετά την ένταση του 2022 με τις πινακίδες των αυτοκινήτων, Γαλλία, Γερμανία και ΗΠΑ προσπάθησαν να πείσουν τις δύο πλευρές να αποδεχθούν μια ειρηνευτική συμφωνία, βάσει της οποίας η Σερβία δεν θα αναγνώριζε την ανεξαρτησία του Κοσόβου αλλά δεν θα την μπλόκαρε να μπει σε διεθνείς οργανισμούς.
Ως αντάλλαγμα θα αναγνωριζόταν στους Σέρβους του Κοσόβου το δικαίωμα της αυτοκυβέρνησης.
Η πρόταση όμως δεν έγινε δεκτή από τους Σέρβους αλλά ούτε και από τους Αλβανούς, οι οποίοι εκτίμησαν πως σε αυτό το σενάριο θα δημιουργούνταν μια κατάσταση ανάλογη με αυτή στη Βοσνία.