«Θεού θέλοντος, θα νικήσουμε από τον πρώτο γύρο»
Η Βραζιλία, μετρά αντίστροφα προκειμένου να μπει στην τελική ευθεία της εξαιρετικά πολωμένης προεκλογικής εκστρατείας.
Που πρακτικά μονοπωλεί η αναμέτρηση ανάμεσα στον Ζαΐχ Μπολσονάρου και στον Λούλα, με τη νίκη του τελευταίου απευθείας, στον πρώτο γύρο της 2ης Οκτωβρίου, να μοιάζει πιθανή.
Μολονότι οι υποψήφιοι είναι 11, η προσοχή είναι στην πραγματικότητα επικεντρωμένη, εδώ και πολύ καιρό, στην αναμέτρηση ανάμεσα στον κεντροαριστερό πρώην πρόεδρο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα (47% των προθέσεων ψήφου, κατά την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου αναφοράς Datafolha) και στον πρόεδρο της δεξιάς Ζαΐχ Μπολσονάρου (33%).
Οι αναποφάσιστοι στις εκλογές στη Βραζιλία
«Πρέπει να μιλήσουμε στους αναποφάσιστους και σε αυτούς που δεν σχεδιάζουν να πάνε να ψηφίσουν», έκρινε ο Λούλα κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης χθες, απευθυνόμενος στους χιλιάδες υποστηρικτές του που συγκεντρώθηκαν στην σχολή σάμπας Πορτέλα, στο Ρίο.
Οι δημοσκοπήσεις εδώ και μήνες δείχνουν σταθερά ότι ο πρώην πρόεδρος (2003-2010), ο ιστορικός ηγέτης του Κόμματος Εργαζομένων (PT), οδεύει να εξασφαλίσει τρίτη θητεία.
«Η κυβέρνηση του Λούλα ήταν πολύ καλή: τα παιδιά μου πήραν τα πτυχία τους από το πανεπιστήμιο, είχα μπορέσει να αγοράσω αυτοκίνητο. Θέλω να επιστρέψει, γιατί θέλω όλα να ξαναγίνουν όπως ήταν τότε», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Σάντρα Τσάβες, έγχρωμη εξηντάρα που πήγε χθες να ακούσει την ομιλία του στη σχολή σάμπας.
Συσπείρωση στη Βραζιλία
Ο άλλοτε συνδικαλιστής στη βιομηχανία του μετάλλου εγκατέλειψε την εξουσία με το ποσοστό δημοτικότητάς του στη στρατόσφαιρα (87%), προτού υποστεί την ατίμωση της φυλάκισής του για υπόθεση διαφθοράς (2018-2019), η οποία τον εμπόδισε να θέσει υποψηφιότητα στις προηγούμενες εκλογές. Η επανεκλογή του, στα 76 του χρόνια, θα αποτελούσε αξιοσημείωτη επιτυχία.
Μοιάζει να έχει δυναμική. «Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως υπάρχει πραγματική πιθανότητα ο Λούλα να κερδίσει από τον πρώτο γύρο» της 2ης Οκτωβρίου, σημειώνει η Φερνάντα Μανιότα, αναλύτρια του ινστιτούτου FAAP (Σαν Πάουλου).
Ο Λούλα μπορεί να ωφεληθεί από τη «χρήσιμη ψήφο» των «ψηφοφόρων λιγότερο ανταγωνιστικών υποψηφίων όπως ο Σίρου Γκόμες» αν συσπειρωθούν γύρω από την υποψηφιότητά του, εξήγησε, αναφερόμενη στον υποψήφιο της κεντροαριστεράς, που καταλαμβάνει την 3η θέση στις δημοσκοπήσεις (7%), μπροστά από την κεντρώα γερουσιάστρια Σιμόνι Τέμπετ (5%). Η «χρήσιμη ψήφος», για την οποία γίνεται πολύς λόγος στη Βραζιλία, έχει μετατραπεί πλέον σε κεντρική θεματική της εκστρατείας του Λούλα.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Λούλα καβάλησε το κύμα διαφόρων εκδηλώσεων υποστήριξης στην υποψηφιότητά του: ο πρώην πρόεδρος Φερνάντου Ενρίκε Καρντόζου (1995-2003) παρότρυνε τους Βραζιλιάνους και τις Βραζιλιάνες να ψηφίσουν «υπέρ της δημοκρατίας» την Κυριακή, η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Μαρίνα Σίλβα επίσης τάχθηκε υπέρ του, έπειτα από μεγάλο διάστημα που δεν ξεκαθάριζε τη στάση της.
Πολιτικοί και διανοούμενοι στρατευμένοι στην υπόθεση της αριστεράς στη Λατινική Αμερική έχουν καλέσει τον Σίρου Γκόμες να αποσυρθεί, για να διευκολύνει τη νίκη του Λούλα.
Από τη δική του πλευρά, ο Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο υποψήφιος του Φιλελεύθερου Κόμματος (PL), διαβεβαίωσε την Παρασκευή κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στη Μίνας Ζεράις (νοτιοανατολικά): «Εμείς θα νικήσουμε, από τον πρώτο γύρο».
«Εκλογική νοθεία» στη Βραζιλία
«Θεού θέλοντος, θα νικήσουμε από τον πρώτο γύρο», επανέλαβε χθες σε παρέμβασή του που αναμεταδιδόταν απευθείας μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης. «Η άλλη πλευρά δεν μαζεύει λαό στον δρόμο, πώς θα κερδίσει από τον πρώτο γύρο; Μου φαίνεται δύσκολο (…) όχι: αδύνατον. Τελεία», πρόσθεσε ο απερχόμενος πρόεδρος.
Μέσω Telegram, δίκτυα μπολσοναριστών διατείνονται πως αν δεν εκλεγεί ο υποψήφιός τους τη 2η Οκτωβρίου, το δίχως άλλο αυτό θα οφείλεται στο ότι διαπράχθηκε νοθεία.
Ο φόβος πως η Βραζιλία θα ζήσει remake της επίθεσης στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2021 από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να κατατρώει πολλούς. Η κατάσταση «μπορεί να γίνει επικίνδυνη», προειδοποιεί η κυρία Μανιότα. «Ο Μπολσονάρου πιθανότατα θα επικαλεστεί εκλογική νοθεία, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, για να ηλεκτρίσει τους υποστηρικτές του».
Ο πρώην λοχαγός του στρατού μπορεί να λογαριάζει σε τάγματα οπαδών του έτοιμων για όλα. Ο ίδιος έχει εξαπολύσει επανειλημμένα σφοδρές επιθέσεις εναντίον των θεσμών της νεαρής βραζιλιάνικης δημοκρατίας, ιδίως στο Ανώτατο Δικαστήριο, και συνεχίζει την μανιασμένη εκστρατεία του εναντίον του συστήματος ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, που ευνοεί κατ’ αυτόν «την απάτη».
Ωστόσο, ρίχνοντας ξάφνου τον τόνο, ο απρόβλεπτος πρόεδρος δήλωσε επίσης πρόσφατα πως εάν χάσει, θα αποσυρθεί από την πολιτική.
Οποιαδήποτε πρόβλεψη για τις εξελίξεις τη βραδιά του πρώτου γύρου είναι κατά συνέπεια αδύνατη.
«Κλέφτης» εναντίον «ανίκανου»
Η προεκλογική εκστρατεία έχει σημαδευτεί από επιθέσεις επί προσωπικού —«κλέφτη», «ανίκανε»…— μάλλον, παρά από αντιπαράθεση προγραμμάτων.
Η εφημερίδα O Globo κάλεσε προχθές Σάββατο τον Λούλα να παρουσιάσει «συνεκτικό οικονομικό σχέδιο» διότι «εάν κερδίσει, κανένας δεν ξέρει πώς θα κυβερνήσει». Οι υποψήφιοι αυλακώνουν τη γιγαντιαία Βραζιλία και κάνουν αμέτρητες ομιλίες φορώντας αλεξίσφαιρα γιλέκα.
Η θεματική του περιβάλλοντος και του κλίματος στη χώρα όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του τροπικού δάσους του Αμαζονίου μοιάζει να έχει παραμεριστεί καθώς την πλειοψηφία των 214 εκατομμυρίων Βραζιλιάνων απασχολούν ζητήματα όπως η πείνα, ο πληθωρισμός, η διαφθορά.
Ο Λούλα προσπαθεί εξάλλου να σαγηνεύσει τους ευαγγελικούς, παρότι θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της βάσης του απερχόμενου προέδρου, όπως και οι οπαδοί της οπλοκατοχής και μεγάλη μερίδα όσων παράγουν ή εμπορεύονται αγροτοδιατροφικά προϊόντα.
Ονόμασε εξάλλου υποψήφιο αντιπρόεδρο του τον κεντρώο πρώην κυβερνήτη της πολιτείας Σαν Πάουλου Ζεράλντου Άλκμιν, για να καθησυχάσει τις αγορές, που βλέπουν με πολλή επιφύλαξη την πιθανή επανεκλογή του.
Από την πλευρά του, ο κ. Μπολσονάρου προσπαθεί να σαγηνεύσει, χωρίς επιτυχία, τις γυναίκες, οι οποίες στην πλειοψηφία τους τον απορρίπτουν λόγω σειράς σεξιστικών δηλώσεών του, όπως και τους κατοίκους της Nordeste, των πολιτειών της βορειοδυτικής Βραζιλίας, που θεωρούνται οχυρό του Λούλα, και σε αυτή την περίπτωση χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο σύμφωνα με δημοσκοπήσεις.
Ψευδείς ειδήσεις διασπείρονται τελευταία στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης όσο ποτέ. Αναπαράγονται και από τους υποψήφιους, στην τηλεόραση, ως και στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την περασμένη Τρίτη στην περίπτωση του κ. Μπολσονάρου. Αυτή την εβδομάδα οι δύο ορισμένοι εχθροί θα ρίξουν τις τελευταίες δυνάμεις τους στη μάχη μιλώντας σε μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις και, την Πέμπτη, στην πολυαναμενόμενη τηλεμαχία τους.